Βικιπαίδεια

Τζον Χάουσμαν

Ο Τζον Χάουσμαν (αληθινό όνομα: Γιαν Χάουσμαν, 22 Σεπτεμβρίου 1902 – 31 Οκτωβρίου 1988) ήταν ρουμανικής καταγωγής Βρετανοαμερικανός ηθοποιός και παραγωγός θεάτρου, κινηματογράφου και τηλεόρασης. Έγινε γνωστός για τη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη Όρσον Γουέλς από το Federal Theatre Project μέχρι την παραγωγή του Πολίτη Κέιν και τη συνεργασία του, ως παραγωγός της ταινίας Η γαλάζια ντάλια, με τον συγγραφέα Ρέημοντ Τσάντλερ στο σενάριο. Κέρδισε Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στον ρόλο του καθηγητή Τσαρλς Κίνγκσφιλντ στην ταινία του 1973 Χάρτινες χειροπέδες. Επανέλαβε τον ρόλο του Κίνγκσφιλντ στην προσαρμογή της ταινίας στην τηλεοπτική σειρά του 1978 Όλα για το πτυχίο.

Τζον Χάουσμαν
Ο Χάουσμαν το 1973.
Γέννηση22  Σεπτεμβρίου 1902[1][2][3]
Βουκουρέστι
Θάνατος31  Οκτωβρίου 1988[1][2][3]
Μαλιμπού
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ηνωμένο Βασίλειο[4]
ΣπουδέςΚολέγιο Κλίφτον
Ιδιότηταπαραγωγός ταινιών, σκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, μουσικός παιδαγωγός, διδάσκων πανεπιστημίου, ηθοποιός θεάτρου, ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός τηλεόρασης[5], ηθοποιός[6], τηλεοπτικός παραγωγός[6] και παραγωγός[7]
ΣύζυγοςZita Johann (1929–1933) και Joan Courtney (1952–1988)
ΒραβεύσειςΌσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου (1973)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Τα πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν γεννήθηκε ως Ζακ Χάουσμαν στις 22 Σεπτεμβρίου 1902, στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Ήταν γιος της Μέι (το γένος Ντέιβις), γκουβερνάντας, και του Τζορτζ Χάουσμαν, ο οποίος διατηρούσε επιχείρηση σιτηρών.[8] Η μητέρα του ήταν Βρετανίδα, από χριστιανική οικογένεια ουαλικής και ιρλανδικής καταγωγής.[9] Ο πατέρας του ήταν Εβραίος γεννημένος στην Αλσατία.[10][11][12][13] Σπούδασε στην Αγγλία στο Clifton College,[14] έγινε Βρετανός υπήκοος και εργάστηκε στο εμπόριο σιτηρών στο Λονδίνο πριν μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1925, όπου πήρε το καλλιτεχνικό όνομα Τζον Χάουσμαν. Έγινε αμερικανός πολίτης το 1943.[15]

Θεατρικός παραγωγός Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν εργάστηκε ως κερδοσκόπος στις διεθνείς αγορές σιτηρών, αλλά στράφηκε στο θέατρο μετά το κραχ του χρηματιστηρίου του 1929.

Στο Μπρόντγουεϊ, ήταν ένας από τους συγγραφείς των Three and One (1933) και And Be My Love (1934). Ο συνθέτης Βέρτζιλ Τόμσον του ανέθεσε να σκηνοθετήσει το Four Saints in Three Acts (1934) της Γερτρούδη Στάιν.[16] Αργότερα σκηνοθέτησε τα The Lady from the Sea (1934) και Valley Forge (1934).[17]

Συνεργασία με τον Όρσον Γουέλς Επεξεργασία

Το 1934, ο Χάουσμαν έψαχνε ηθοποιούς για το Panic, ένα έργο στο οποίο έκανε την παραγωγή, με θέμα έναν χρηματιστή της Γουόλ Στριτ του οποίου ο κόσμος καταρρέει όταν καταστρέφεται από το κραχ του 1929. Αν και η κεντρική φιγούρα είναι ένας άνδρας γύρω στα πενήντα, ο Χάουσμαν είχε εμμονή με την ιδέα ότι ένας νεαρός ονόματι Όρσον Γουέλς που είχε δει στην παράσταση Ρωμαίος και Ιουλιέτα ήταν το μόνο άτομο που είχε τα προσόντα να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Γουέλς συναίνεσε και, μετά από προκαταρκτικές συνομιλίες, συμφώνησε να εγκαταλείψει το έργο στο οποίο συμμετείχε μετά από μία μόνο νύχτα για να αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγή του Χάουσμαν. Το Panic έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Imperial στις 15 Μαρτίου 1935. Μεταξύ των ηθοποιών ήταν και η πρώην σύζυγος του Χάουσμαν, Ζίτα Γιόχαν, η οποία είχε συμπρωταγωνιστήσει με τον Μπόρις Καρλόφ τρία χρόνια νωρίτερα στην ταινία Η μούμια της Universal.

Αν και το έργο έλαβε αδιάφορες κριτικές και άντεξε για τρεις μόνο παραστάσεις, εντούτοις οδήγησε στη σφυρηλάτηση μιας θεατρικής ομάδας, μιας γόνιμης αλλά θυελλώδους συνεργασίας για την οποία ο Χάουσμαν έλεγε ότι ο Γουέλς «ήταν ο δάσκαλος, εγώ, ο μαθητευόμενος».

Federal Theatre Project Επεξεργασία

Το 1936, το Federal Theatre Project έβρισκε δουλειά σε άνεργους θεατρικούς καλλιτέχνες και υπαλλήλους. Στη Negro Theatre Unit του Federal Theatre Project ήταν επικεφαλής η Ρόουζ Μακλέντον, γνωστή μαύρη ηθοποιός, και ο Χάουσμαν, θεατρικός παραγωγός.

Μάκβεθ (1936) Επεξεργασία

 
Federal Theatre Project στη Νέα Υόρκη: Μάκβεθ, π. 1935

Ο Χάουσμαν προσέλαβε αμέσως τον Γουέλς και του ανέθεσε να σκηνοθετήσει το Μάκβεθ, μια παραγωγή που έγινε γνωστή ως «Βουντού Μάκβεθ», καθώς διαδραματιζόταν στην αυλή του βασιλιά της Αϊτής (με μάγισσες βουντού στους ρόλους των Τριών Μαγισσών) και τον Τζακ Κάρτερ στον ομώνυμο ρόλο. Η μουσική συντέθηκε από τον Βέρτζιλ Τόμσον. Το έργο έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο Lafayette στις 14 Απριλίου 1936, με ενθουσιώδεις κριτικές και όλες οι βραδινές παραστάσεις του ήταν sold out. Το έργο θεωρήθηκε από τους κριτικούς και τους θαμώνες τεράστια, αν και αμφιλεγόμενη, επιτυχία. Μετά από 10 μήνες με το Negro Theatre Project, ωστόσο, ο Χάουσμαν ένιωσε ότι βρισκόταν αντιμέτωπος με το δίλημμα να ρισκάρει το μέλλον του.

Το 1936, ο Χάουσμαν και ο Γουέλς διαχειρίζονταν μια εταιρεία στο κέντρο του Μανχάταν που ανέβαζε κλασικές παραγωγές και είχε το όνομα Project No. 891. Η πρώτη τους παραγωγή ήταν Η τραγική ιστορία του δόκτορα Φάουστους του Κρίστοφερ Μάρλοου, το οποίο σκηνοθέτησε ο Γουέλς, ο οποίος έπαιζε και τον ομώνυμο ρόλο.

Ο Χάουσμαν και ο Γουέλς ανέβασαν το Horse Eats Hat (1936). Ο Χάουσμαν, χωρίς τον Γουέλς, βοήθησε στη σκηνοθεσία της παράστασης του Άμλετ (1936) του Λέσλι Χάουαρντ.

The Cradle Will Rock (1937) Επεξεργασία

 
Πρωτότυπη αφίσα της παράστασης του Project #891 του The Cradle Will Rock

Τον Ιούνιο του 1937, το Project No. 891 ανέβασε το πιο αμφιλεγόμενο έργο του με τίτλο The Cradle Will Rock. Γραμμένο από τον Μαρκ Μπλίτσταϊν, το μιούζικαλ είχε θέμα έναν εργάτη. Θεωρήθηκε ότι η παράσταση είχε αριστερές και συνδικαλίζουσες τάσεις (τελειώνει με ένα τραγούδι για τα "συνδικάτα" που καταλαμβάνουν την πόλη και τη χώρα) και έμεινε στην ιστορία ως παράδειγμα "λογοκριμένης" παράστασης.

Στα απομνημονεύματά του με τίτλο Run-Through, ο Χάουσμαν έγραψε για τις συνθήκες γύρω από την πρεμιέρα στο θέατρο Maxine Elliott. Όλοι οι συντελεστές είχαν λάβει εντολή να μην ανέβουν στη σκηνή για την πρεμιέρα της 14ης Ιουλίου 1937. Το καστ και το συνεργείο βγήκαν από το θέατρο και περπάτησαν 20 τετράγωνα μέχρι ένα άλλο θέατρο, με το κοινό να τους ακολουθεί. Κανείς δεν ήξερε τι να περιμένει. Όταν έφτασαν εκεί ο ίδιος ο Μπλίτσταϊν ήταν στο πιάνο και άρχισε να παίζει τη μουσική της εισαγωγής. Μία από τις ερμηνεύτριες, η Όλιβ Στάντον, η οποία έπαιζε το ρόλο της Μολ, της πόρνης, σηκώθηκε και άρχισε να τραγουδά τον ρόλο της. Όλοι οι άλλοι ερμηνευτές, με τη σειρά τους, σηκώθηκαν για τους ρόλους τους. Φαίνεται πως ο Γουέλς είχε σχεδιάσει περίπλοκα σκηνικά, τα οποία τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ. Η παρασταση ήταν τόσο επιτυχημένη που επαναλήφθηκε πολλές φορές τις επόμενες νύχτες. Το περιστατικό, ωστόσο, οδήγησε στην απόλυση του Χάουσμαν και στην παραίτηση του Γουέλς από το Project No. 891.

Θέατρο Mercury Επεξεργασία

Την ίδια χρονιά, το 1937, αφού έφυγαν από το Federal Theatre Project, οι Χάουσμαν και Γουέλς ανέβασαν το The Cradle Will Rock ως ανεξάρτητη παραγωγή στο Μπρόντγουεϊ. Ίδρυσαν επίσης τον γνωστό θίασο Mercury της Νέας Υόρκης.

Ο θίασος ανέβασε αρκετές αξιόλογες παραγωγές, με πιο αξιοσημείωτη την πρώτη του παράσταση του Ιούλιου Καίσαρα. Ο Χάουσμαν χαρακτήρισε την απόφαση να χρησιμοποιήσει μοντέρνα κοστούμια «ουσιαστικό στοιχείο στην αντίληψη του έργου από τον Όρσον ως πολιτικό μελόδραμα με σαφείς σύγχρονους παραλληλισμούς».

Ο Χάουσμαν και ο Γουέλς ανέβασαν αργότερα τα έργα The Shoemaker's Holiday (1938), Heartbreak House (1938) και Danton's Death (1938).

Ραδιόφωνο Επεξεργασία

Από το καλοκαίρι του 1938, το θέατρο Mercury ακουγόταν σε ένα εβδομαδιαίο δραματικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα του CBS, το οποίο αρχικά προωθήθηκε ως First Person Singular πριν αποκτήσει τον επίσημο τίτλο The Mercury Theatre on the Air. Μια προσαρμογή του έργου Το νησί των θησαυρών είχε προγραμματιστεί για την πρώτη μετάδοση του προγράμματος, για την οποία ο Χάουσμαν δούλεψε πυρετωδώς στο σενάριο. Ωστόσο, μια εβδομάδα πριν από την εκπομπή, ο Γουέλς αποφάσισε ότι απαιτείται ένα πρόγραμμα πολύ πιο δραματικό. Προς φρίκη του Χάουσμαν, Το νησί των θησαυρών εγκαταλείφθηκε υπέρ του Δράκουλα του Μπραμ Στόκερ, με τον Γουέλς να ερμηνεύει το διαβόητο βαμπίρ.

Το Mercury Theatre on the Air έβγαλε μια εντυπωσιακή σειρά ταλέντων, συμπεριλαμβανομένων των Άγκνες Μούρχεντ, Μπέρναρντ Χέρμαν και Τζορτζ Κουλούρις.

Ο πόλεμος των κόσμων (1938) Επεξεργασία

Το Mercury Theatre on the Air έγινε στη συνέχεια διάσημο για την περιβόητη ραδιοφωνική μεταφορά του 1938 του Χ. Τζ. Γουέλς Ο πόλεμος των κόσμων, που είχε δημιουργήσει πανικό σε μεγάλο μέρος της χώρας.[18] Κατά γενική ομολογία, ο Γουέλς σοκαρίστηκε από τον πανικό που ακολούθησε. Σύμφωνα με τον Χάουσμαν, «δεν είχε την παραμικρή ιδέα ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα». Το CBS κατακλύστηκε από κλήσεις.

Χωρίς τον Γουέλς, ο Χάουσμαν ανέβασε το έργο του Ντάγκλας Μουρ The Devil and Daniel Webster (1939).

Κινηματογραφικός παραγωγός Επεξεργασία

Too Much Johnson (1938) Επεξεργασία

Ενώ ο Χάουσμαν δίδασκε στο Vassar College, έκανε την παραγωγή της δεύτερης μικρού μήκους ταινίας του Γουέλς με τίτλο Too Much Johnson (1938), που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ δημόσια και θεωρούνταν ότι δεν είχε διασωθεί καμία μπομπίνα της. Υλικό από την ταινία ανακαλύφθηκε ξανά το 2013.[19]

Πολίτης Κέιν (1941) Επεξεργασία

Η συνεργασία Γουέλς-Χάουσμαν συνεχίστηκε στο Χόλιγουντ. Την άνοιξη του 1939, ο Γουέλς ξεκίνησε προκαταρκτικές συζητήσεις με τον επικεφαλής παραγωγής της RKO κλείνοντας μια συμφωνία για δύο ταινίες, στις οποίες ο Γουέλς θα έκανε την παραγωγή, θα σκηνοθετούσε, θα έπαιζε και θα είχε τον πλήρη δημιουργικό έλεγχο.

Για το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο, ο Γουέλς σκέφτηκε αρχικά να διασκευάσει την Καρδιά του σκότους του Τζόζεφ Κόνραντ για τη μεγάλη οθόνη. Γράφτηκε ένα σενάριο 200 σελίδων. Κατασκευάστηκαν κάποια μοντέλα, ενώ είχαν ξεκινήσει τα αρχικά γυρίσματα. Όταν η RKO απείλησε να αναστείλει την πληρωμή των μισθών μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, εάν δεν είχε σημειωθεί πρόοδος, ο Γουέλς ανακοίνωσε ότι θα πλήρωνε τους ηθοποιούς του από την τσέπη του. Ο Χάουσμαν δήλωσε ότι δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα στον επαγγελματικό τους λογαριασμό για να πληρώσουν κανέναν. Κατά τη διάρκεια ενός επαγγελματικού δείπνου, ο Γουέλς εξερράγη αποκαλώντας τον συνέταιρό του «αιμοσταγή απατεώνα». Όταν ο Χάουσμαν προσπάθησε να φύγει, ο Γουέλς άρχισε να του πετάει πράγματα στο κεφάλι, τερματίζοντας ουσιαστικά τόσο τη συνεργασία όσο και τη φιλία τους.

Ο Χάουσμαν αργότερα, ωστόσο, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή του Πολίτη Κέιν (1941), όπου πρωταγωνιστούσε ο Γουέλς. Ο Γουέλς τηλεφώνησε στον Χάουσμαν και του ζήτησε να επιστρέψει στο Χόλιγουντ για να κάνει "μπέιμπι σίτινγκ" στον σεναριογράφο Χέρμαν Τζέι Μάνκιεβιτς, ενώ ολοκλήρωνε το σενάριο ώστε να τον κρατήσει μακριά από το αλκοόλ. Παραμένοντας υπό την επηρροή του Γουέλς, όπως σχεδόν όλο του το περιβάλλον, ο Χάουσμαν συμφώνησε. Αν και ο Γουέλς ανέλαβε τα εύσημα για το σενάριο του Κέιν, ο Χάουσμαν δήλωσε ότι τα εύσημα ανήκαν στον Μάνκιεβιτς, ένας ισχυρισμός που οδήγησε σε οριστική ρήξη με τον Γουέλς. Ο Χάουσμαν έλαβε κάποια εύσημα για τη γενική διαμόρφωση της ιστορίας και για την επεξεργασία του σεναρίου.

Το 1975, σε μια συνέντευξή του, ο Χάουσμαν δήλωσε ότι η κριτικός κινηματογράφου Ππλίν Κάελ στο δοκίμιό της "Raising Kane", είχε προκαλέσει μια "ηλίθια διαμάχη" σχετικά με το θέμα.[20]

Επιστροφή στο θέατρο Επεξεργασία

Μετά τη ρήξη του συνεταιρισμού του με τον Γουέλς, ο Χάουσμαν σκηνοθέτησε τα The Devil and Daniel Webster (1939) και Liberty Jones (1941).

Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ Επεξεργασία

Στο Χόλιγουντ έγινε αντιπρόεδρος της εταιρείας παραγωγής του Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ. Το πιο αξιοσημείωτο επίτευγμά του εκείνη την περίοδο ήταν ότι βοήθησε στην προσαρμογή του μυθιστορήματος Τζέιν Έιρ και στην παραγωγή της αντίστοιχης ταινίας Ο πύργος του πόνου (1943) με πρωταγωνιστές την Τζόαν Φοντέιν και τον Γουέλς.

Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

Στον απόηχο της επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ, ο Χάουσμαν παράτησε τη δουλειά του και έγινε επικεφαλής του ραδιοφωνικού τμήματος του Γραφείου Πληροφοριών Πολέμου (OWI), εργαζόμενος για τη Φωνή της Αμερικής ενώ διαχειριζόταν και τις δραστηριότητές της στη Νέα Υόρκη.[21]

Paramount Επεξεργασία

Το 1945 ο Χάουσμαν υπέγραψε συμβόλαιο με την Paramount Pictures για παραγωγή ταινιών. Η πρώτη του δουλειά με αυτό το στούντιο ήταν η ταιναία Αόρατος απειλή (1945). Ακολούθησαν τα Ο φόβος του θανάτου (1945) και Η γαλάζια ντάλια (1946), και τα δύο με τη Βερόνικα Λέικ. Το τελευταίο, με πρωταγωνιστή τον Άλαν Λαντ και σενάριο του Ρέημοντ Τσάντλερ, έχει γίνει κλασικό.

Άφησε την Paramount και επέστρεψε στο Μπρόντγουεϊ για να σκηνοθετήσει το Lute Song (1946) με τη Μαίρη Μάρτιν.

Πίσω στο Χόλιγουντ έκανε την παραγωγή της ταινίας Το γράμμα μιας άγνωστης (1948) για τον Μαξ Οφίλς στη Universal.

RKO Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν πήγε στην RKO όπου έκανε την παραγωγή στην ταινία Ο νόμος της μοίρας (1948) το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Νίκολας Ρέι. Έκανε επίσης την Παγίδα της (1949) και το Επικίνδυνο μονοπάτι (1951).

Επέστρεψε στο Μπρόντγουεϊ για την παραγωγή του Joy to the World (1949) και του Βασιλιά Ληρ (1950-51).

MGM Επεξεργασία

Επικεφαλής παραγωγής της RKO ήταν ο Ντορ Σάρι. Όταν ο Σάρι μεταπήδησε στη MGM, πρόσφερε στον Χάουσμαν ένα συμβόλαιο, το οποίο ο παραγωγός αποδέχτηκε.

Η θητεία του Χάουσμαν στη MGM ξεκίνησε με το Holiday for Sinners (1952). Στη συνέχεια είχε τεράστια επιτυχία με το Η ωραία και το κτήνος (1952), σε σκηνοθεσία Βινσέντε Μινέλι. Το ακολούθησε με την κινηματογραφική μεταφορά του Ιούλιου Καίσαρα (1953) (για την οποία έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας).

Επίσης δημοφιλές ήταν το Ο πύργος των φιλόδοξων (1954). Ωστόσο, τα Her Twelve Men (1954) και Ασυγκράτητα πάθη (1955) του Μινέλι και Ο τζέντλεμαν του υποκόσμου του Φριτς Λανγκ (1955) απέτυχαν εμπορικά. Το ίδιο και το Η ζωή ενός ανθρώπου (1956), μια βιογραφική ταινία για τον Βίνσεντ βαν Γκογκ που σκηνοθέτησε ο Μινέλι, αν και έτυχε εξαιρετικά καλής αποδοχής από τους κριτικούς.

Τηλεόραση και θέατρο Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν μεταπήδησε στην τηλεοπτική παραγωγή, κυρίως κάνοντας το The Seven Lively Arts (1957) και τα επεισόδια του Playhouse 90.

Επέστρεψε και στο θέατρο, ξανανεβάζοντας τα Με το ίδιο μέτρο (1957) και Η δούκισσα του Μάλφι (1957).

Επιστροφή στη MGM Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν δελεάστηκε ξανά για να γυρίσει στη MGM ως παραγωγός και του έδωσαν δική του εταιρεία παραγωγής, την John Houseman Productions. Οι ταινίες του ήταν τα Γύρω μου γκρεμίστηκαν όλα (1962), Δύο εβδομάδες σ' άλλη πόλη (1962) και Διακοπές στην Αθήνα (1963).

Διδασκαλία Επεξεργασία

Σχολή Τζούλιαρντ και The Acting Company Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν έγινε ο ιδρυτικός διευθυντής του θεατρικού τμήματος στη Σχολή Τζούλιαρντ και κατείχε αυτή τη θέση από το 1968 έως το 1976.[22][23] Η πρώτη τάξη αποφοίτησης το 1972 περιελάμβανε Κέβιν Κλάιν και την Πάτι Λιπόν. Οι επόμενες τάξεις υπό την ηγεσία του Χάουσμαν περιελάμβαναν τους Κρίστοφερ Ριβ, Μάντι Πατίνκιν και Ρόμπιν Ουίλιαμς.[24]

Θέατρο Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν συνέχισε να ασχολείται με το θέατρο, κάνοντας την παραγωγή στα έργα Το σχολείο των γυναικών (1971), Τρεις αδελφές (1973), Η όπερα της πεντάρας (1973), Οι κατεργαριές του Σκαπίνου (1973), Next Time I'll Sing to You (1974), The Robber Bridegroom (1975), Εδουάρδος Β΄ (1975) και Οι ημέρες της ζωή σας (1975).

Σκηνοθέτησε τα The Country Girl (1972), Don Juan in Hell (1973), Με το ίδιο μέτρο (1973) και Κλάρενς Ντάροου (1974) (με Χένρι Φόντα).

Το 1979, ο Χάουσμαν εισήχθη στο American Theatre Hall of Fame.[25]

Ηθοποιία Επεξεργασία

 
Ο Χάουσμαν στο συνέδριο της Εθνικής Εταιρείας Κινηματογράφου στο Λος Άντζελες, 1979

Ο Χάουσμαν είχε παίξει περιστασιακά κατά τη διάρκεια των αρχών της καριέρας του και έπαιξε έναν σύντομο αλλά σημαντικό ρόλο στο Επτά ημέρες του Μαΐου (1964).

Ο Χάουσμαν έγινε ευρέως γνωστός στο κοινό για τον βραβευμένο με Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ ρόλο του καθηγητή Τσαρλς Κίνγκσφιλντ στην ταινία Χάρτινες χειροπέδες (1973). Η ταινία σημείωσε επιτυχία και εκτόξευσε απροσδόκητα την καριέρα του Χάουσμαν ως καρατερίστα.

Ο Χάουσμαν έπαιξε στις ταινίες Rollerball (1975), Οι τρεις μέρες του Κόνδορα (1975) και Ο ακαταμάχητος (1976).

Εμφανίστηκε στην τηλεόραση στις ταινίες Fear on Trial (1975), The Adams Chronicles (1976), Truman at Potsdam (1976), Hazard's People (1976) και Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα (1976). Επανενώθηκε με την συμπρωταγωνίστριά του στο Χάρτινες χειροπέδες Λίντσεϊ Βάγκνερ, στο "Kill Oscar" του 1976, ένα επεισόδιο σε τρία μέρη της δημοφιλούς σειράς επιστημονικής φαντασίας Βιονική γυναίκα.

Συνέχισε να εμφανίζεται σε διάφορες σειρές στην τηλεόραση.

Στις ταινίες διακωμώδησε τον Σίντνεϊ Γκρίνστριτ στην ταινία του Νιλ Σάιμον Ντετέκτιβ της πεντάρας (1978) και έπαιξε στα Old Boyfriends (1980), Η ομίχλη (1980) του Τζον Κάρπεντερ, Ένας υπέροχος Μωυσής (1981) και Ο σωματοφύλακας (1981).

Ο Χάουσμαν επέστρεψε για λίγο στην παραγωγή με την τηλεοπτική ταινία Gideon's Trumpet (1980), στην οποία και εμφανίστηκε, και το Choices of the Heart (1983).

Έπαιξε στα τηλεοπτικά The Babysitter (1980), A Christmas Without Snow (1980), Ghost Story (1981), Mork & Mindy, Murder by Phone (1982), Μάρκο Πόλο (1982) και American Playhouse (1982).

Τηλεοπτικός αστέρας Επεξεργασία

Έχοντας παίξει έναν καθηγητή της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ στην ταινία Χάρτινες χειροπέδες (1973), επανέλαβε τον ρόλο στην τηλεοπτική σειρά Όλα για το πτυχίο, η οποία προβλήθηκε από το 1978 έως το 1979 και από το 1983 έως το 1986. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έλαβε δύο υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα ως "Καλύτερος Ηθοποιός σε Τηλεοπτική Σειρά-Δράμα".

Στη δεκαετία του 1980 ο Χάουσμαν έγινε ευρύτερα γνωστός για τον ρόλο του ως παππούς στη σειρά Silver Spoons και για τις διαφημίσεις του για τη χρηματιστηριακή εταιρεία Smith Barney.

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Ο Χάουσμαν είχε σχέση με την ηθοποιό Τζόαν Φοντέιν μετά το διαζύγιό της από τον ηθοποιό Μπράιαν Αχέρν.[26]

Τελευταία χρόνια και θάνατος Επεξεργασία

Ανάμεσα στις μεταγενέστερες κινηματογραφικές εμφανίσεις του Χάουσμαν ήταν τα Δυνατά φώτα σε μεγάλη πόλη (1988) και Μια άλλη γυναίκα (1988).

Το 1988, εμφανίστηκε στους δύο τελευταίους ρόλους του - στις ταινίες Τρελές σφαίρες και Πάρτι φαντασμάτων. Και οι δύο ταινίες κυκλοφόρησαν μετά τον θάνατό του.

Στις 31 Οκτωβρίου 1988, ο Χάουσμαν πέθανε σε ηλικία 86 ετών από καρκίνο της σπονδυλικής στήλης στο σπίτι του στο Μαλιμπού της Καλιφόρνιας.[27] Αποτεφρώθηκε και η τέφρα του του σκορπίστηκε στη θάλασσα.

Στη λαϊκή κουλτούρα Επεξεργασία

Τον Χάουσμαν υποδύθηκε ο Κάρι Ελβς στην ταινία Οι αντάρτες του Μπρόντγουεϊ (1999) σε σκηνοθεσία Τιμ Ρόμπινς. Ο ηθοποιός Έντι Μάρσαν παίζει το ρόλο του Χάουσμαν στην ταινία του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ Στον έρωτα όλα επιτρέπονται (2009). Τον Χάουσμαν έπαιξε και ο ηθοποιός Τζόναθαν Ρίγκμπι στο ακουστικό δράμα της σειράς Doctor Who Invaders from Mars που αναφέρεται στη μετάδοση της εκπομπής Ο πόλεμος των κόσμων. Ο ηθοποιός Σαμ Τράουτον υποδύθηκε τον Χάουσμαν στην ταινία του 2020 Mank.

Στο επεισόδιο της σειράς Seinfeld "The Face Painter", ο Τζέρι μιμείται τον Χάουσμαν.

Στο επεισόδιο της σειράς SCTV "Jane Eyrehead", ο γκεστ σταρ Ρόμπιν Ουίλιαμς υποδύεται τον Χάουσμαν στο διαφημιστικό σκετς "An Evening with John Houseman", στο οποίο διαβάζει τον τηλεφωνικό κατάλογο ενώ το κοινό τον επευφημεί.

Φιλμογραφία ως ηθοποιός Επεξεργασία

Ετος Τίτλος Τίτλος στα ελληνικά Ρόλος
1938 Too Much Johnson μονομάχος / αστυνομικός
1964 Seven Days in May Επτά Ημέρες του Μαΐου Φάρλεϊ Σ. Μπάρνσουελ
1973 The Paper Chase Όλα για το πτυχίο καθηγητής Τσαρλς Γ. Κίνγκσφιλντ Τζούνιορ
1975 Rollerball Μπαρτόλομιου
Three Days of the Condor Οι τρεις μέρες του Κόνδορα Γουόμπας
1976 St. Ives Ο ακαταμάχητος Άμπνερ Προκέιν
1978 The Cheap Detective Ντετέκτιβ της πεντάρας Τζάσπερ Μπλάμπερ
1979 Old Boyfriends δρ Χόφμαν
1980 The Fog Η ομίχλη Μάχεν
Wholly Moses! Ένας υπέροχος Μωυσής αρχάγγελος
My Bodyguard Ο σωματοφύλακας Ντομπς
1981 Ghost Story Σιρς Τζέιμς
1982 Murder by Phone Στάνλεϊ Μάρκοβιτς
1983 A Rose for Emily αφηγητής (φωνή)
1988 Bright Lights, Big City Δυνατά φώτα σε μεγάλη πόλη Βόγκελ
Another Woman Μια άλλη γυναίκα πατέρας της Μάριον
Scrooged Πάρτυ φαντασμάτων Τζον Χάουσμαν
The Naked Gun: From the Files of Police Squad! Τρελές Σφαίρες δάσκαλος οδήγησης

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb139397256. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/John-Houseman. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6n87xkx. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ en.wikipedia.org/wiki/John_Houseman.
  5. ↑ Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2019.
  6. ↑ 6,0 6,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0176573. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.
  7. ↑ www.acmi.net.au/creators/66070.
  8. ↑ Current biography yearbook – H.W. Wilson Company – Google Books. 1984. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2012. 
  9. ↑ Darrach, Brad (17 Ιανουαρίου 1983). «John Houseman». People.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2012. 
  10. ↑ Magill, Frank Northen (1977). Survey of Contemporary Literature. Salem Pr. Inc. σελ. 6535. ISBN 0-89356-050-2. 
  11. ↑ Houseman, John (1972). Run-Through: A Memoir. Simon and Schuster. σελ. 15. 
  12. ↑ «John Houseman | Academy Award, Paper Chase, Lawyer | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). 12 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2023. 
  13. ↑ «John Houseman - Trailer - Showtimes - Cast - Movies - New York Times». web.archive.org. 16 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2023. 
  14. ↑ "Clifton College Register" Muirhead, J.A.O. p314, no 7281: Bristol; J.W Arrowsmith for Old Cliftonian Society; April, 1948
  15. ↑ Berger, Marilyn (1988-11-01). «John Houseman, Actor and Producer, 86, Dies» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1988/11/01/obituaries/john-houseman-actor-and-producer-86-dies.html. Ανακτήθηκε στις 2022-12-07. 
  16. ↑ Tommasini, Anthony. (1997) Virgil Thomson – Composer on the Aisle, pp.241–243.
  17. ↑ The Broadway League. «John Houseman». Internet Broadway Database. Ibdb.com. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2010. 
  18. ↑ «The Federal Theatre Project». Novaonline.nvcc.edu. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2010. 
  19. ↑ Kehr, Dave (August 7, 2013), «Early Film by Orson Welles Is Rediscovered», New York Times, https://www.nytimes.com/2013/08/11/movies/early-film-by-orson-welles-is-rediscovered.html 
  20. ↑ «John Houseman on "What happened to Orson Welles?"». Wellesnet: Orson Welles Web Resource. 21 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2018. 
  21. ↑ «The Beginning: An American Voice Greets the World». Voice of America. 
  22. ↑ Olmstead, Andrea (2002). Juilliard: A History. University of Illinois Press. σελ. 232. ISBN 9780252071065. 
  23. ↑ «A Brief History – About Juilliard». The Juilliard School. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2012. 
  24. ↑ Klein, Alvin (July 12, 1992). «THEATER; From Juilliard to Shakespeare at a Pond». The New York Times. https://www.nytimes.com/1992/07/12/nyregion/theater-from-juilliard-to-shakespeare-at-a-pond.html. 
  25. ↑ «Theater Hall of Fame Enshrines 51 Artists». The New York Times. 19 Νοεμβρίου 1979. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2019. 
  26. ↑ Lardner, James (October 7, 1979). John Houseman's Done It All -- And In Good Company. https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/1979/10/07/john-housemans-done-it-all-and-in-good-company/55c3b208-1cbf-46c4-a66c-17dec2a78424/. 
  27. ↑ «John Houseman, Actor and Producer, 86, Dies». The New York Times. https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0922.html. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζον_Χάουσμαν&oldid=10386333"