Δραχμή
Η δραχμή είναι νομισματική μονάδα, η οποία χρησιμοποιήθηκε από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο αλλά και από το σύγχρονο ελληνικό κράτος ως το 2002. Όπως και πολλά νομίσματα της αρχαιότητας, έτσι και η δραχμή, εκτός από νομισματική μονάδα, αρχικά αποτέλεσε μονάδα μέτρησης βάρους. Ένα αργυρό τετράδραχμο, για παράδειγμα, ήταν νόμισμα αργυρό με βάρος τεσσάρων δραχμών.
| Δραχμή | |
|---|---|
| Δραχμή | |
 Νόμισμα μίας δραχμής (1976-1986) | |
| ISO 4217 | |
| Κωδικός | GRD |
| Ονομασίες | |
| Υπομονάδα | |
| 1⁄100 | Λεπτό (νόμισμα) (λ) |
| Σύμβολο νομίσματος | ₯χ. |
| Τραπεζογραμμάτια | |
| Συχνή χρήση | 200₯χ., 1.000₯χ., 5.000₯χ., 10.000₯χ. |
| Σπάνια χρήση | 50₯χ., 100₯χ., 500₯χ. |
| Κέρματα | |
| Συχνή χρήση | 1₯χ., 2₯χ., 5₯χ., 10₯χ., 20₯χ., 50₯χ., 100₯χ., 250₯χ., 500₯χ. |
| Σπάνια χρήση | 50 λεπτά |
| Δημογραφικά | |
| Αντικαταστάθηκε από | Ευρώ |
| Χρήστης/ες | Έως το 2001: Ελλάδα |
| Έκδοση | |
| Κεντρική Τράπεζα | Τράπεζα της Ελλάδος |
| Ιστοσελίδα | www.bankofgreece.gr |
| Εκτυπωτής | Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών |
| Νομισματοκοπείο | Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών |
| Αποτίμηση | |
| Νομισματικός πληθωρισμός | 3,1% (2000) |
| ERM | |
| Since | Μάρτιος 1998 |
| Withdrawn | 1 Ιανουαρίου 2001 (μη μετρητά), 1 Μαρτίου 2002 (μετρητά) |
| Fixed rate since | 19 Ιουνίου 2000 |
This infobox shows the latest status before this currency was rendered obsolete. | |
Μέχρι τα μέσα του 20ου αι., στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, χρησιμοποιήθηκε ως μονάδα μέτρησης του βάρους το δράμι, που πήρε το όνομα της από τον ελληνικό όρο δραχμή.
Ετυμολογία
ΕπεξεργασίαΗ λέξη δραχμή προέρχεται από το ρήμα δράττω, που σημαίνει αρπάζω (> δράττομαι = πιάνω σφικτά). Στην αρχαιότητα, μία δραχμή ήταν ίση προς έξι οβολούς, νόμισμα το οποίο στην παλαιότερη μορφή του είχε σχήμα σιδερένιας ράβδου. Το πάχος του ήταν τόσο, ώστε η χούφτα ενός ανδρικού χεριού να μπορεί να πιάσει έξι από αυτούς. Έτσι εκ του δράττω (όσους οβολούς μπορούσε να αδράξει η παλάμη) προκύπτει η λέξη δραχμή.
Η δραχμή στην αρχαιότητα
Επεξεργασία
Για αιώνες η δραχμή ήταν ένα από τα νομίσματα του νομισματικού συστήματος του αρχαίου ελληνικού κόσμου, αφού αρκετές πόλεις-κράτη εξέδωσαν νομίσματα με το όνομα αυτό με πιο γνωστά το αργυρό δίδραχμο του Φείδωνα, το τετράδραχμο και το τετράδραχμο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Παρόλο που δεν υπήρχε ενιαία τυποποίηση σε όλο τον ελληνικό κόσμο για το βάρος (δηλαδή μία αθηναϊκή δραχμή είχε διαφορετικό βάρος από τη δραχμή άλλων πόλεων), μία δραχμή είχε την εξής σταθερή σχέση με τα άλλα νομίσματα-βάρη της ίδιας πόλης κράτους:
Ειδικά το αθηναϊκό τετράδραχμο αποτέλεσε το πλέον διαδεδομένο νόμισμα την περίοδο της ακμής της Αθήνας τον 5ο αιώνα π.Χ. έως και την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οπότε επικράτησαν τα Μακεδονικά νομίσματα. Γινόταν δεκτό στις συναλλαγές σε όλο τον ελληνικό κόσμο, ακόμα και στις πόλεις εκείνες οι οποίες δεν κρατούσαν φιλική στάση προς την Αθήνα. Στη μία όψη του απεικονίζεται η Αθηνά και στην άλλη το σύμβολο της πόλης των Αθηνών, η γλαύκα (κουκουβάγια). Το νόμισμα αυτό ήταν πιο γνωστό απλώς ως Αθηναϊκή γλαύκα. Αιώνες αργότερα η γλαύκα του Αθηναϊκού τετράδραχμου απεικονίζεται και πάλι στην ελληνική εθνική όψη του κέρματος του ενός ευρώ.
Με τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο όρος δραχμή διαδόθηκε και εκτός του ελληνικού κόσμου. Ο μύθος που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομα του μεγάλου στρατηλάτη ήταν παράγοντας ο οποίος συντέλεσε ώστε να κοπούν δραχμές που να τον απεικονίζουν από τους διαδόχους του αλλά και και από άλλους ηγεμόνες πολύ μετά τον θάνατο του. Η δραχμή που για αιώνες επικράτησε να χρησιμοποιείται σε ένα τόσο μεγάλο μέρος του κόσμου άρχισε να εκλείπει σταδιακά ως νόμισμα μετά τις ρωμαϊκές κατακτήσεις και την επικράτηση του δηναρίου ως νομισματικής μονάδας. Παρόλα αυτά υπήρξαν και υπάρχουν ακόμα νομίσματα τα οποία έχουν ως ρίζα τη λέξη δραχμή, όπως είναι το ντραμ της Αρμενίας, το ντιρχάμ του Μαρόκου ή το ντιρχάμ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Παρά την κατάργησή της ως νομίσματος, η λέξη «δραχμή» συνέχισε να χρησιμοποιείται στον Ελληνικό χώρο και άλλα μέρη της Ευρώπης από την πρώτη Βυζαντινή εποχή έως και σήμερα ως μονάδα βάρους, ενίοτε υποδιαιρούμενη σε «γράμματα»[1]. Κάποτε ήταν γνωστή και ως "δραμή"[2] από όπου πιθανότατα προέρχεται το «δράμι» αλλά και ευρωπαϊκές μονάδες βάρους όπως το drahm ή dram.[εκκρεμεί παραπομπή]
Σύγχρονη δραχμή
Επεξεργασία
Η πρώτη φορά που νόμισμα με την ονομασία «δραχμή» προτάθηκε για το νέο κράτος, ήταν στις 12 Ιουνίου 1822 από το Εκτελεστικόν.[3] Αυτό όμως έγινε πράξη λίγο μετά την ανάρρηση στον θρόνο του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας και την άφιξη του στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1833. Με Βασιλικό διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1833 «περί ρυθμίσεως του νομισματικού συστήματος», η δραχμή αντικαθιστά τον φοίνικα, νόμισμα που επιχείρησε να καθιερώσει ο Ιωάννης Καποδίστριας το 1828. Η νέα νομισματική μονάδα του σύγχρονου Ελληνικού κράτους υποδιαιρείται σε 100 λεπτά. Από τότε και αδιάλειπτα μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2002, η δραχμή ήταν νομισματική μονάδα του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Η καθιέρωση της δραχμής το 1833 αποτέλεσε μια αναβίωση του ξεχασμένου μέχρι τότε νομίσματος και ήταν ακόμα μια προσπάθεια της ελληνικής πολιτείας να συνδέσει το νεοσύστατο ελληνικό κράτος με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Το νέο αυτό νόμισμα είχε βάρος 4,477 γραμμάρια από τα οποία τα 4,029 γραμμάρια ήταν καθαρό ασήμι και τα 0,448 χαλκός. Η ισοτιμία της δραχμής ορίστηκε στα 0,895 του γαλλικού χρυσού φράγκου. Οι πρώτες δραχμές και οι υποδιαιρέσεις τους κόπηκαν στη Βαυαρία από μήτρες που κατασκεύασε στο Μόναχο ο Κόνραντ Λάνγκε, μετέπειτα διευθυντής του Ελληνικού Βασιλικού Νομισματοκοπείου. Παρόλο που το βασιλικό διάταγμα έχει ημερομηνία 8 Φεβρουάριου 1833, στην πρώτη δραχμή αναγράφεται το έτος 1832, το έτος δηλαδή ανάρρησης στον θρόνο του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας.
Το νέο ελληνικό νομισματικό σύστημα ήταν στη σύλληψη διμεταλλικό (χρυσά και αργυρά νομίσματα), αλλά στην πράξη δεν κυκλοφόρησαν παρά ελάχιστα χρυσά νομίσματα. Τον Αύγουστο του 1833 απαγορεύτηκε ρητά η αποδοχή τουρκικών νομισμάτων από τα δημόσια ταμεία σε μια προσπάθεια να επιβληθεί το νέο νόμισμα.
Στις 30 Μαρτίου 1841, μετά από πολυετείς προσπάθειες, ιδρύθηκε η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία παραχωρήθηκε το προνόμιο της έκδοσης χαρτονομισμάτων, το οποίο και διατήρησε έως το 1927, οπότε και ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος. Πρώτος διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας ήταν ο Γεώργιος Σταύρος, του οποίου το πορτραίτο εμφανίζεται στην κύρια όψη όλων των χαρτονομισμάτων που εξέδωσε η τράπεζα. Επίσης στην ίδια όψη και έως το 1923 εικονίζεται και ο βασιλικός θυρεός.
-
500 δραχμές του 1870 της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, με παράσταση του Γεωργίου Σταύρου, των Ηρακλειδών, και μυθολογικής μορφής -
100 δραχμές του 1917 -
500 δραχμές του 1918
.jpg)
Toν Απρίλιο του 1867 η Ελλάδα υπογράφει συμφωνία[4] με τη Λατινική Νομισματική Ένωση, ώστε η δραχμή να ακολουθήσει τους κανόνες ισοτιμιών της ένωσης. Όμως λόγω των πολέμων και της οικονομικής κρίσης που ακολούθησε, η δραχμή δεν κατάφερε να προσχωρήσει στην ένωση πριν από το 1910. Αποτέλεσμα της ένταξης αυτής ήταν το γεγονός ότι η δραχμή εξισώθηκε με τα άλλα νομίσματα της Ένωσης, όπως το γαλλικό φράγκο. Σε πολλές εκδόσεις των χαρτονομισμάτων της Εθνικής Τράπεζας η ονομαστική αξία στην πίσω πλευρά του γραμματίου αναγραφόταν στα γαλλικά francs. Πιθανόν για τον λόγο αυτό, τουλάχιστον μέχρι τις δεκαετίες του 70-80, η δραχμή αποκαλούνταν από τον λαό και φράγκο (π.χ. τα κέρματα των 2 δραχμών αποκαλούνταν δίφραγκα).
Κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η δραχμή γνωρίζει τη μεγαλύτερη απαξίωση στην ιστορία της κάτω από την πίεση της οικονομικής κατάρρευσης της Ελλάδας και του υπερπληθωρισμού που δημιουργήθηκε λόγω των συνθηκών της εποχής. Τυπώθηκαν χαρτονομίσματα με ονομαστική αξία ακόμα και δισεκατομμυρίων δραχμών, των οποίων η ανταλλακτική αξία ήταν μηδαμινή. Το 1944 εκδόθηκε το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία χαρτονόμισμα που κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα. Είχε ονομαστική αξία 100.000.000.000 δρχ., όμως ήταν παντελώς ανυπόληπτο και η ουσιαστική του αξία σχεδόν μηδαμινή. Επρόκειτο για την τελική φάση της κατοχικής οικονομικής κατάρρευσης. Σε σημερινές τιμές και με βάση τη χρυσή λίρα Αγγλίας, η πραγματική αξία του δεν θα πρέπει να ξεπερνούσε τα σημερινά 10 λεπτά του ευρώ. Αποτέλεσμα ήταν να αποσυρθεί λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, έγιναν δύο νομισματικές μεταρρυθμίσεις έτσι, ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει και πάλι ένα σταθερό νόμισμα. Τον Νοέμβριο του 1944 με την πρώτη μετακατοχική νομισματική μεταρρύθμιση η παλιά και υποτιμημένη δραχμή αντικαταστάθηκε με μια νέα με ισοτιμία που ορίστηκε σε 50.000.000.000 δρχ. για καθεμία νέα. Η νέα δραχμή διατηρήθηκε μία δεκαετία έως το 1954, οπότε με τη δεύτερη μετακατοχική μεταρρύθμιση αντικαταστάθηκε ξανά με μία νεότερη με αναλογία 1.000 δρχ. προς μία νέα. Σύμφωνα με το σύστημα ισοτιμιών Μπρέτον Γουντς, στο οποίο είχε ήδη προσχωρήσει η δραχμή από το 1953, το νέο νόμισμα συνδέθηκε με το δολάριο ΗΠΑ με σταθερή ισοτιμία 30 δραχμές προς ένα δολάριο. Το 1973, το σύστημα του Μπρέτον Γουντς καταργήθηκε και η συναλλαγματική ισοτιμία των δυο νομισμάτων έπαψε να είναι σταθερή.
Την 1η Ιανουαρίου 2001 υιοθετήθηκε το ευρώ ως λογιστική μορφή παράλληλα προς τη δραχμή. Την 1η Ιανουαρίου 2002 εισήχθη επίσημα το ευρώ σε κυκλοφορία ως νόμισμα παράλληλα προς τη δραχμή ως την 1η Μαρτίου, οπότε και η ελληνική δραχμή έπαψε να αποτελεί νόμιμο χρήμα στην Ελλάδα.
Νομισματικές κατηγορίες και περίοδοι
ΕπεξεργασίαΓια την καλύτερη μελέτη της νομισματικής ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας, τα έτη από το 1828, οπότε εκδόθηκε το πρώτο σύγχρονο ελληνικό νόμισμα (ο φοίνικας), έως τις μέρες μας που κυκλοφορεί το ευρώ, έχει καθιερωθεί να τα διακρίνουμε και να τα μελετάμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- Τα νομίσματα
- Τα χαρτονομίσματα
Νομίσματα
ΕπεξεργασίαΤα νομίσματα κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το ποιος ήταν ο ανώτατος άρχοντας της εποχής ή από την εκάστοτε πολιτική κατάσταση. Πριν τη δραχμή υπήρχαν και άλλα νομίσματα, όπως οι Φοίνικες του Καποδίστρια οι οποίοι ήταν και τα πρώτα νομίσματα του ελληνικού κράτους, ή ο Οβολός Ιονίου της Επτανήσου πολιτείας. Ως προς τις δραχμές, προκύπτουν οι παρακάτω κατηγορίες:
- Δραχμές του Όθωνα (1832 – 1862)
- Δραχμές του Γεωργίου Α’ (1863 – 1913) & Δραχμή Κρητικής Πολιτείας (1896 – 1906)
- Δραχμές του Κωνσταντίνου Α’ (1913 – 1917 και 1920 – 1922)
- Δραχμές του Γεωργίου Β’ (1922 – 1923 και 1935 – 1947)
- Δραχμές της Β´ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924 – 1935)
- Δραχμές του Βασιλιά Παύλου (1947 – 1964)
- Δραχμές του Βασιλιά Κωνσταντίνου Β’ και της δικτατορίας του Παπαδόπουλου (1964 – 1973)
- Δραχμές της "Δημοκρατίας" υπό τον Παπαδόπουλο και τον Ιωαννίδη (1973 – 1974)
- Δραχμές της Γ´ Ελληνικής Δημοκρατίας (1976 – 2000), οι τελευταίες δραχμές που κυκλοφόρησαν
Εκτός από την περίοδο του Ιωάννη Καποδίστρια (1828 - 1832) όπου νόμισμα τις Ελλάδας ήταν ο φοίνικας, την περίοδο του ευρώ από το 2002 και μετά και την ειδική περίπτωση του Ιονικού κράτους, σε όλες τις άλλες περιόδους και για 170 συναπτά έτη κυκλοφόρησε η δραχμή. Νόμισμα με το όνομα δραχμή κυκλοφόρησε και στην Κρητική Πολιτεία, η οποία για ένα μικρό χρονικό διάστημα αποτέλεσε ξεχωριστή πολιτειακή οντότητα.
Χαρτονομίσματα
ΕπεξεργασίαΤα χαρτονομίσματα κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το ποιος είναι ο εκδότης τους. Έτσι προκύπτουν οι παρακάτω κατηγορίες:
| Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος | Τράπεζα της Ελλάδος | Λοιπές εκδόσεις | Ξένες εκδόσεις |
|
|
|
- Οι τελευταίες σε κυκλοφορία Δραχμές από το 1976:
| Αξία | Κυκλοφορία | Όψη 1 | Όψη 2 |
|---|---|---|---|
| 50 Δραχμές | 1964-1978 | Ναυπηγείο | Αρέθουσα |
| 50 Δραχμές | 08/12/1978-1997 | Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και το Παλαμήδι | Ποσειδών |
| 100 Δραχμές | 1967-1978 | Ακαδημία Αθηνών | Δημόκριτος |
| 100 Δραχμές | 08/12/1978-2002 | Αθηνά Πειραιώς | Αδαμάντιος Κοραής, Μονή Αρκαδίου |
| 200 Δραχμές | 02/09/1996-2002 | Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος Κρυφό Σχολειό | Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος Κρυφό Σχολειό |
| 500 Δραχμές | 1968-1983 | Φρούτα, ζώο | Ανάγλυφο Ελευσίνιων Μυστηρίων |
| 500 Δραχμές | 01/02/1983-2002 | Το Φρούριο της Κέρκυρας | Το Φρούριο της Κέρκυρας |
| 1.000 Δραχμές | 1970-1978 | Ύδρα | Ζεύς |
| 1.000 Δραχμές | 01/07/1987-2002 | Απόλλων Δισκοβόλος του Μύρωνα, Ναός Ήρας στην Ολυμπία | Απόλλων Δισκοβόλος του Μύρωνα, Ναός Ήρας στην Ολυμπία |
| 5.000 Δραχμές | 23/03/1984-2002 | Καρύταινα | Θεόδωρος Κολοκοτρώνης |
| 10.000 Δραχμές | 16/01/1995-2002 | Ασκληπιός | Γεώργιος Παπανικολάου |
Ισοτιμία και αξία
ΕπεξεργασίαΗ ισοτιμία της δραχμής σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ και η ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP) εμφανίζεται στον παρακάτω πίνακα.[5][6]
| Έτος | Ισοτιμία $ | % | PPP ($) | % |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | 30,00 | 18,99 | ||
| 1961 | 30,00 | 14,80 | -3,27 % | |
| 1962 | 30,00 | 15,14 | 0,35 % | |
| 1963 | 30,00 | 15,09 | -0,05 % | |
| 1964 | 30,00 | 15,33 | 0,24 % | |
| 1965 | 30,00 | 15,52 | 0,19 % | |
| 1966 | 30,00 | 15,74 | 0,22 % | |
| 1967 | 30,00 | 15,63 | -0,11 % | |
| 1968 | 30,00 | 15,12 | -0,49 % | |
| 1969 | 30,00 | 14,84 | -0,27 % | |
| 1970 | 30,00 | 14,34 | -0,48 % | |
| 1971 | 30,00 | 14,06 | -0,27 % | |
| 1972 | 30,00 | 14,15 | 0,09 % | |
| 1973 | 29,63 | -0,37 % | 16,23 | 2,39 % |
| 1974 | 30,00 | 0,37 % | 18,29 | 2,32 % |
| 1975 | 32,05 | 2,19 % | 18,93 | 0,66 % |
| 1976 | 36,52 | 5,09 % | 20,90 | 2,18 % |
| 1977 | 36,84 | 0,32 % | 22,38 | 1,58 % |
| 1978 | 36,75 | -0,09 % | 23,80 | 1,51 % |
| 1979 | 37,04 | 0,29 % | 26,41 | 2,90 % |
| 1980 | 42,62 | 6,42 % | 28,89 | 2,71 % |
| 1981 | 55,41 | 16,63 % | 32,13 | 3,60 % |
| 1982 | 66,80 | 13,73 % | 38,49 | 7,62 % |
| 1983 | 88,06 | 28,03 % | 44,66 | 7,16 % |
| 1984 | 112,72 | 31,57 % | 52,58 | 9,32 % |
| 1985 | 138,12 | 31,12 % | 60,64 | 9,30 % |
| 1986 | 139,98 | 1,89 % | 70,67 | 11,69 % |
| 1987 | 135,43 | -4,40 % | 79,42 | 9,83 % |
| 1988 | 141,86 | 6,74 % | 89,53 | 11,40 % |
| 1989 | 162,42 | 23,54 % | 98,68 | 10,09 % |
| 1990 | 158,51 | -3,82 % | 114,84 | 18,81 % |
| 1991 | 182,27 | 27,32 % | 133,14 | 21,22 % |
| 1992 | 190,62 | 8,73 % | 149,43 | 18,28 % |
| 1993 | 229,25 | 46,46 % | 167,02 | 19,66 % |
| 1994 | 242,60 | 14,13 % | 181,83 | 16,12 % |
| 1995 | 231,66 | -10,45 % | 195,55 | 14,76 % |
| 1996 | 240,71 | 9,40 % | 206,38 | 11,43 % |
| 1997 | 273,06 | 36,70 % | 214,92 | 8,89 % |
| 1998 | 295,53 | 24,32 % | 225,82 | 11,45 % |
| 1999 | 305,65 | 10,47 % | 231,92 | 6,26 % |
| 2000 | 365,40 | 71,43 % | 230,96 | -0,96 % |
| 2001 | 380,79 | 16,04 % | 228,44 | -2,49 % |
Ενδιαφέροντα για τη δραχμή
Επεξεργασία| Το πρώτο κέρμα της μίας δραχμής | Κόπηκε στο Μόναχο το 1833, αν και αναγράφεται ως έτος το 1832. Ήταν αργυρή και έφερε στη μία όψη τη μορφή του Όθωνα και από την άλλη τον Βασιλικό θυρεό. Υποδιαιρέσεις της ήταν τα χάλκινα κέρματα των 1, 2, 5 και 10 λεπτών και πολλαπλάσιά της το αργυρό κέρμα των 5 δραχμών και τα χρυσά των 20 και 40 δραχμών. Όλες οι εκδόσεις της πρώτης δραχμής θεωρούνται σπάνιες και η σημερινή τους αξία υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. |
| Τα πρώτα χαρτονομίσματα | Κόπηκαν το 1841 από τη νεοσύστατη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και ήταν αξίας 25, 50, 100 και 500 δραχμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανέγραφαν στη μία όψη τους ότι "Η παραποίησις τιμωρείται με δεσμά δια βίου". Το πεντακοσάρικο που τότε διέθετε τεράστια αγοραστική δύναμη εκτυπώθηκε στο Παρίσι σε μόλις 600 τεμάχια κι από αυτά τέθηκαν σε κυκλοφορία μόλις τα 276. Η σημερινή συλλεκτική του αξία θεωρείται ανυπολόγιστη. |
| Το πιο περιπετειώδες χαρτονόμισμα | Το πιο περιπετειώδες χαρτονόμισμα της ελληνικής νομισματικής ιστορίας τυπώθηκε το 1939 στην Αγγλία ως κατοστάρικο, όμως τέθηκε στην κυκλοφορία το 1941 ως χιλιάρικο. Τα σημεία όπου αναφερόταν η αξία του αριθμητικώς και ολογράφως, επισημάνθηκαν με σκούρο σχέδιο ώστε να μη διακρίνονται εμφανώς, ενώ παράλληλα τυπώθηκε το «Δραχμαί 1000» πάνω στο υδατογράφημα. Οι περιπέτειές του όμως δεν σταματούν εδώ. Μετά την κατάρρευση του μετώπου το 1941, το πλοίο που μετέφερε τα αποθέματα της Τράπεζας της Ελλάδος στην Κρήτη, βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς στη Μονεμβασιά και πολλά σακιά με κατοστάρικα χωρίς επισήμανση βρέθηκαν στη θάλασσα. Οι χωρικοί τα μάζεψαν και τα περισσότερα απ' αυτά επισημάνθηκαν από παραχαράκτες και κυκλοφόρησαν παράνομα στην αγορά μαζί με τα άλλα χιλιάρικα. Τα πλαστά ήταν τόσα πολλά, που ακόμα και σήμερα τα βρίσκει κανείς εύκολα στα παλαιοπωλεία. |
| Η πρώτη 1 δραχμή σε χαρτονόμισμα | Για πρώτη φορά το 1885 κυκλοφόρησαν χαρτονομίσματα (για την ακρίβεια κερματικά γραμμάτια) αξίας 1 και 2 δραχμών αντικαθιστώντας τα αργυρά κέρματα. Άρχισαν να αποσύρονται σταδιακά το 1910, εξέλιπαν πλήρως το 1914 και επανήλθαν σε νέες κόπιες το 1941 για ένα μικρό διάστημα κατά το ξεκίνημα της κατοχής και το 1944 με την απελευθέρωση. |
| Τα κομμένα στα δύο χαρτονομίσματα | Επρόκειτο μεν για κομμένα στα δύο, αλλά παράλληλα για πλήρη χαρτονομίσματα. Η ιστορία τους ανάγεται στο 1921, όταν διαφαινόταν η ήττα στο Μικρασιατικό πόλεμο και η οικονομία της Ελλάδας χώλαινε επικίνδυνα. Μπροστά στην απειλή της οικονομικής κατάρρευσης, ο τότε υπουργός Οικονομικών Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης κατέφυγε σε αναγκαστικό εσωτερικό δανεισμό. Έκοψε όλα τα χαρτονομίσματα στη μέση και έθεσε το δεξιό τους τμήμα στην κυκλοφορία στη μισή αξία από την αναγραφόμενη (π.χ. το χαρτονόμισμα των 25 δραχμών είχε ανταλλακτική αξία 12,5 δραχμών), ενώ το αριστερό τους τμήμα ανταλλάχθηκε με ομολογίες του δημοσίου. Έτσι όλοι οι Έλληνες δανειοδότησαν υποχρεωτικά το κράτος με τα μισά τους χρήματα. Η λύση εκείνη αποδείχθηκε σωτήρια, ωστόσο ο εμπνευστής της υπουργός δεν γλύτωσε την εκτέλεση στη δίκη των έξι που ακολούθησε της Μικρασιατικής καταστροφής. |
| Το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία χαρτονόμισμα (100.000.000.000 δρχ.) | Το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία χαρτονόμισμα ήταν αξίας 100 δισεκατομμυρίων δραχμών. Κόπηκε στις 3 Νοεμβρίου 1944 φέροντας την υπογραφή του νέου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα. Ήταν παντελώς ανυπόληπτο και η ουσιαστική του αξία σχεδόν μηδαμινή. Ακολούθησε τις εκδόσεις των 5, 25 και 200 εκατομμυρίων και 2 δισεκατομμυρίων και αποσύρθηκε λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του. Επρόκειτο για την τελική φάση της κατοχικής οικονομικής κατάρρευσης. Με βάση τη χρυσή λίρα Αγγλίας, είναι χαρακτηριστική η κατρακύλα της δραχμής. Η ισοτιμία: Ιανουάριος 1944: 1 λίρα = 2,1 εκατομμύρια δραχμές Μάρτιος 1944: 1 λίρα = 15 εκατομμύρια δραχμές Αύγουστος 1944: 1 λίρα = 2,5 δισεκατομμύρια δραχμές Σεπτέμβριος 1944: 1 λίρα = 18 δισεκατομμύρια δραχμές Νοέμβριος 1944: 1 λίρα = 71 τρισεκατομμύρια δραχμές |
| Η ιταλική κατοχική δραχμή | Μία "αμαρτωλή" περίπτωση κατοχικής δραχμής ήταν αυτή που εξέδωσαν μεταξύ 1941 και 1944 οι Ιταλοί φασίστες που τη χρησιμοποίησαν για να δώσουν "νομιμότητα" στο πλιάτσικο της Ελλάδας. Η σειρά περιελάμβανε 9 αξίες, από 5 έως 20.000 δραχμές και κυκλοφόρησε παράλληλα με την αναξιόπιστη πληθωριστική ελληνική δραχμή. Οι συναλλασσόμενοι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποφύγουν αυτά τα χαρτονομίσματα, που έφεραν και τον Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου, ενώ εκδότρια φερόταν η Cassa Mediterranea di credito per la Grecia (Μεσογειακό ταμείο πίστεως για την Ελλάδα). |
| Οι τελευταίες δραχμές | Κυκλοφόρησαν το 2000 και ήταν μία σειρά χαλκονικέλινων κερμάτων αξίας 500 δραχμών σε 6 διαφορετικούς τύπους με αντίστοιχες Ολυμπιακές παραστάσεις. Επρόκειτο για αναμνηστικά κέρματα με αφορμή τους επερχόμενους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004, αλλά ήταν και κανονικής κυκλοφορίας. Τα περισσότερα από αυτά έχουν συγκεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό από έμπορους και συλλέκτες σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς στο μέλλον αναμένεται ραγδαία αύξηση της αξίας τους. Τα αποθέματα της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν ήδη εξαντλημένα από τα μέσα του 2001. |
Άλλες χρήσεις της λέξης
ΕπεξεργασίαΗ δραχμή υπήρξε μονάδα βάρους ίση με 3,75 γραμμάρια, υποδιαιρούμενη σε 3 γράμματα ή 60 σιτάρια. Στην Ελλάδα ορίστηκε ως μονάδα, κυρίως για φαρμακευτική χρήση, με Βασιλικό Διάταγμα της 28 Σεπ. 1836, αφού χρησιμοποιείτο στη Βαυαρία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.[7] Ως drachma, drachme, dram κ.ά. χρησιμοποιήθηκε και σε άλλες χώρες ως μονάδα βάρους για φαρμακευτική και εργαστηριακή χρήση.[8]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Για παράδειγμα βλ. "Γεωπονικά" (συλλογή κειμένων προ του 10ου αι.) έκδοση Bibliotheca Teubneriana, 1895, Lipsiae, Διαθέσιμο στο διαδίκτυο Δραχμή: Βιβλ. ΣΤ', κεφ. 6,1, σελ. 177 και Γράμματα: Βιβλ. Ζ', κ. 13, 2, σελ. 199
- ↑ Du Cagne, Charles Du Fresne (1688) Glossarium ad scriptores mediae et infimae Graecitatis, σελ. 331
- ↑ Αθανάσιος Κ. Μπούνταλης (2016). Το Χρήμα στην Ελλάδα, 1821-2001. Η ιστορία ενός θεσμού. MIG Publishing. σελ. 41. ISBN 978-9-60937-758-4.
- ↑ «Εφημερίδα "Το Βήμα" 31/12/2000 Η δραχμή στη Λατινική Νομισματική Ένωση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ OECD (2016), Exchange rates (indicator). doi: 10.1787/037ed317-en (Accessed on 25 September 2016)
- ↑ OECD (2016), Purchasing power parities (PPP) (indicator). doi: 10.1787/1290ee5a-en (Accessed on 25 September 2016)
- ↑ Α.Κ. Δαμβέργης, "Φαρμακοποιία", Αθήναι, 1899, σ. 4, 5.
- ↑ Francois Cardarelli, Scientific Unit Conversion, σ. 171, 172.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΓια την ενότητα «Ενδιαφέροντα για τη δραχμή» καθώς και για τις λεζάντες των νομισμάτων της σύγχρονης εποχής, τα στοιχεία προέρχονται από το λεύκωμα του Όθωνα Τσουνάκου «Δραχμούλα μου καλό σου ταξίδι», εκδόσεις Ηλιοτρόπιο, Αθήνα 2001, ISBN 960-342-258-4.
