Το Ευρωμπάσκετ (αγγλικά: FIBA EuroBasket) είναι το πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης για τις εθνικές ομάδες της ευρωπαϊκής ζώνης της FIBA (αν και δεν ταυτίζεται απολύτως με την Ευρώπη ως ήπειρο). Παλαιότερα ονομαζόταν επισήμως Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης.

Ευρωμπάσκετ
Τρέχουσα διοργάνωση:
Current sports event 2025
ΆθλημαΚαλαθοσφαίριση
Ίδρυση1935
Εναρκτήρια σεζόν1935
Αριθμός ομάδων24
Ήπειρος Ευρώπη (FIBA Europe)
Τελευταίος κάτοχος Ισπανία
(4ος τίτλος)
(2022)
Περισ. κατακτήσεις Σοβιετική Ένωση (14 τίτλοι)
Επίσημη ιστοσελίδαEuroBasket
FIBA Europe

Από την πρώτη διοργάνωση το 1935 που πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία μέχρι το Ευρωμπάσκετ 2017, η διοργάνωση αυτή διεξαγόταν ανά δύο χρόνια με εξαίρεση την περίοδο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (η διοργάνωση του 1941 στη Λιθουανία αναβλήθηκε για αυτόν τον λόγο) και έκτοτε διεξάγεται ανά τετραετία, με την επόμενη διοργάνωση να είναι το Ευρωμπάσκετ 2025.

Μέχρι την διοργάνωση του 2015, η διοργάνωση χρησίμευε επίσης ως προκριματικό τουρνουά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης. Από το 2017, αυτό το σύστημα άλλαξε σε ένα σύστημα στο οποίο όλες οι ομάδες πρέπει να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για να εξασφαλίσουν μια θέση σε αυτά τα τουρνουά. Επιπλέον, το Ευρωμπάσκετ χρησίμευε επίσης ως πρόκριση για τις ομάδες της ηπείρου στο FIBA ​​​​Diamond Ball (το οποίο διεξήχθη μεταξύ 2000 και 2008), το οποίο συγκέντρωνε όλους τους πρωταθλητές της ηπείρου από όλο τον κόσμο, παρόμοιο με το Διηπειρωτικό Κύπελλο.

Το πιο επιτυχημένο έθνος είναι η πλέον ανενεργή Σοβιετική Ένωση , με δεκατέσσερις τίτλους, ενώ τα τελευταία χρόνια η πιο επιτυχημένη ομάδα είναι η Ισπανία, τέσσερις φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης το 2009, το 2011, το 2015 και το 2022.

Η διοργάνωση του 2022 ανέδειξε νικήτρια την Ισπανία, η οποία κέρδισε την Γαλλία με σκορ 88–76 στην Mercedes-Benz Arena του Βερολίνου.[1]

Σύντομη επισκόπηση

Επεξεργασία

Ο θεσμός εγκαινιάστηκε το 1935, με τις πρώτες διοργανώσεις να μονοπωλούνται από δύο χώρες της Βαλτικής, τις Λετονία και Λιθουανία.

Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέτειλαν τα άστρα των χωρών του ανατολικού μπλοκ. Έως τις αρχές της δεκαετίας του '80 το χρυσό μετάλλιο κατέληγε συνήθως στη Σοβιετική Ένωση, ενώ άλλες μεγάλες δυνάμεις αυτής της περιόδου υπήρξαν οι Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία, Βουλγαρία και Γιουγκοσλαβία. Από αυτές, η τελευταία ήταν ουσιαστικά η μόνη ομάδα που κατάφερνε να συναγωνίζεται σε σταθερή βάση τους Σοβιετικούς, κερδίζοντας τρεις στη σειρά διοργανώσεις στη δεκαετία του '70.

 
Το τρόπαιο σε γραμματόσημο της Λιθουανίας

Το 1983 η Ιταλία γίνεται η πρώτη χώρα που εκθρονίζει τους «ανατολικούς» από την πρώτη θέση - θα το επαναλάβει η Ελλάδα το 1987. Σοβιετικοί και Γιουγκοσλάβοι πάντως θα συνεχίσουν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο έως τη διάλυση των κρατών τους.

Οι κοσμογονικές πολιτικές αλλαγές του 1991, καθώς και η άρση της απαγόρευσης συμμετοχής που ίσχυε για τους παίκτες του NBA (1992), έχουν άμεση επίδραση στο Ευρωμπάσκετ. Από τη μία τα μετάλλια γίνονται θεωρητικά πιο προσβάσιμα για τις καλές ομάδες, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχουν πια τα ακλόνητα μεγαθήρια. Απ' την άλλη όμως, ανεβαίνει κατακόρυφα το επίπεδο δυσκολίας ακόμη και για τις μεσαίες θέσεις, με πολλές από τις νεοσύστατες εθνικές ομάδες (Σερβία, Κροατία, Ρωσία, Λιθουανία κ.ά.) να αποδεικνύονται ικανοί συνεχιστές της παράδοσης που κουβαλούν. Στο Ευρωμπάσκετ του 1993, οι μισές θέσεις των προημιτελικών καταλαμβάνονται από πρώην Σοβιετικούς ή Γιουγκοσλάβους. Ομοίως το 1995, όταν μάλιστα και τα τρία μετάλλια καταλήγουν σε τέτοιες χώρες, κ.ο.κ. Ιδίως οι Σέρβοι - υπό την ονομασία ακόμη της Γιουγκοσλαβίας - εξελίσσονται στους νέους αυτοκράτορες της Ευρώπης, κατακτώντας τις 3 από τις 4 διοργανώσεις της περιόδου 1995-2001. Παράλληλα, η συμμετοχή πολλών παικτών από το ΝΒΑ κάνει το άθλημα πολύ πιο αθλητικό και γρήγορο σε σύγκριση με το παρελθόν.

Οι επόμενες διοργανώσεις θα κυλήσουν με εναλλαγές διαφόρων χωρών στις πρώτες θέσεις μέχρι την εκτίναξη της Ισπανίας στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000. Με τρεις συνεχόμενες συμμετοχές σε τελικούς (2007, 2009, 2011), από τις οποίες θα κερδίσει τους δύο τελευταίους, η Ισπανία θα γίνει η πρώτη χώρα μετά το 1997 που κατακτά δεύτερο συνεχόμενο τίτλο. Το 2015 η Ισπανία επιστρέφει στην κορυφή και φτάνοντας στον τρίτο της τίτλο μέσα σε έξι διοργανώσεις ενώ το 2022, με ένα ανανεωμένο σύνολο, κατακτά ξανά το τρόπαιο και ανεβάζει τον συνολικό της απολογισμό στους τέσσερις τίτλους σε επτά διοργανώσεις, επισφραγίζοντας την κυριαρχία της στον 21ο αιώνα.

Κατάλογος διοργανώσεων και νικητών

Επεξεργασία
Διοργ. Τοποθεσία Χρυσό Σκορ τελικού Ασημένιο Χάλκινο MVP
1935   Ελβετία   Λετονία 24–18   Ισπανία   Τσεχοσλοβακία   Μαρτίν
1937   Λεττονία   Λιθουανία 24–23   Ιταλία   Γαλλία   Ταλζούνας
1939   Λιθουανία   Λιθουανία χωρίς   Λετονία   Πολωνία   Ράζγκις
(ντε φάκτο:   Λιούμπιν)
1946   Ελβετία   Τσεχοσλοβακία 34–32   Ιταλία   Ουγγαρία   Νέμετ
1947   Τσεχοσλοβακία   Σοβ. Ένωση 56–37   Τσεχοσλοβακία   Αίγυπτος   Λοσόφ
1949   Αίγυπτος   Αίγυπτος χωρίς   Γαλλία   Ελλάδα   Οζτούρκ
1951   Γαλλία   Σοβ. Ένωση 45–44   Τσεχοσλοβακία   Γαλλία   Μράζεκ
1953   Σοβ. Ένωση   Σοβ. Ένωση χωρίς   Ουγγαρία   Γαλλία   Κόνιεφ
1955   Ουγγαρία   Ουγγαρία χωρίς   Τσεχοσλοβακία   Σοβ. Ένωση   Ζέμινγκερ
1957   Βουλγαρία   Σοβ. Ένωση χωρίς   Βουλγαρία   Τσεχοσλοβακία   Μπάουμρουκ
1959   Τουρκία   Σοβ. Ένωση 83–72   Τσεχοσλοβακία   Γαλλία   Ζουμπκόφ
1961   Γιουγκοσλαβία   Σοβ. Ένωση 60–53   Γιουγκοσλαβία   Βουλγαρία   Κόρατς
1963   Πολωνία   Σοβ. Ένωση 60–53   Βουλγαρία   Γιουγκοσλαβία   Ροδρίγεθ
1965   Σοβ. Ένωση   Σοβ. Ένωση 58–49   Γιουγκοσλαβία   Πολωνία   Παουλάουσκας
1967   Φινλανδία   Σοβ. Ένωση 89–77   Τσεχοσλοβακία   Πολωνία   Ζέντνιτσεκ
1969   Ιταλία   Σοβ. Ένωση 81–72   Γιουγκοσλαβία   Τσεχοσλοβακία   Μπέλοφ
1971   Δυτική Γερμανία   Σοβ. Ένωση 69–64   Γιουγκοσλαβία   Πολωνία   Τσόσιτς
1973   Ισπανία   Γιουγκοσλαβία 78–67   Ισπανία   Σοβ. Ένωση   Μπράμπεντερ
1975   Βελιγράδι   Γιουγκοσλαβία χωρίς   Σοβ. Ένωση   Ιταλία   Τσόσιτς
1977   Βέλγιο   Γιουγκοσλαβία 74–61   Σοβ. Ένωση   Τσεχοσλοβακία   Νταλιπάγκιτς
1979   Ιταλία   Σοβ. Ένωση 98–76   Ισραήλ   Γιουγκοσλαβία   Μπέρκοβιτς
1981   Τσεχοσλοβακία   Σοβ. Ένωση 84–76   Γιουγκοσλαβία   Τσεχοσλοβακία   Βάλτερς
1983   Γαλλία   Ιταλία 105–96   Ισπανία   Σοβ. Ένωση   Κορμπαλάν
1985   Δυτική Γερμανία   Σοβ. Ένωση 120–89   Τσεχοσλοβακία   Ιταλία   Σαμπόνις
1987   Ελλάδα[2]   Ελλάδα 103–101   Σοβ. Ένωση   Γιουγκοσλαβία   Γκάλης
1989   Γιουγκοσλαβία   Γιουγκοσλαβία 98–77   Ελλάδα   Σοβ. Ένωση   Ντ.Πέτροβιτς
1991   Ιταλία   Γιουγκοσλαβία 88–73   Ιταλία   Ισπανία   Κούκοτς
1993   Γερμανία   Γερμανία 71–70   Ρωσία   Κροατία   Βελπ
1995   Ελλάδα   Γιουγκοσλαβία 96–90   Λιθουανία   Κροατία   Μαρτσουλιόνις
1997   Ισπανία   Γιουγκοσλαβία 61–49   Ιταλία   Ρωσία   Τζόρτζεβιτς
1999   Γαλλία   Ιταλία 64–56   Ισπανία   Γιουγκοσλαβία   Φούτσκα
2001   Τουρκία   Γιουγκοσλαβία 78–69   Τουρκία   Ισπανία   Στογιάκοβιτς
2003   Σουηδία   Λιθουανία 93–84   Ισπανία   Ιταλία   Γιασικέβιτσιους
2005   Σερβία και Μαυροβούνιο   Ελλάδα 78–62   Γερμανία   Γαλλία   Νοβίτσκι
2007   Ισπανία   Ρωσία 60–59   Ισπανία   Λιθουανία   Κιριλένκο
2009   Πολωνία   Ισπανία 85–63   Σερβία   Ελλάδα   Πάου Γκασόλ
2011   Λιθουανία   Ισπανία 98–85   Γαλλία   Ρωσία   Ναβάρο
2013   Σλοβενία   Γαλλία 80–66   Λιθουανία   Ισπανία   Τόνι Πάρκερ
2015   Κροατία
  Γαλλία
  Γερμανία
  Λετονία
  Ισπανία 80–63   Λιθουανία   Γαλλία   Πάου Γκασόλ
2017   Φινλανδία
  Τουρκία
  Ρουμανία
  Ισραήλ
  Σλοβενία 93–85   Σερβία   Ισπανία   Γκόραν Ντράγκιτς
2022   Γερμανία
  Ιταλία
  Τσεχία
  Γεωργία
  Ισπανία 88–76   Γαλλία   Γερμανία   Γουίλι Ερνανγκόμεθ
2025   Κύπρος
  Φινλανδία
  Λετονία
  Πολωνία
2029   Εσθονία
  Ελλάδα
  Σλοβενία
  Ισπανία

Πηγή: FIBA [3]

Πίνακας μεταλλίων

Επεξεργασία

Σημείωση: Η FIBA δεν αναγνωρίζει στη Σερβία τα μετάλλια της Γιουγκοσλαβίας μεταξύ 1995 εώς 2001.[4]

Χώρα Χρυσό Αργυρό Χάλκινο Σύνολο
  Σοβιετική Ένωση 14 3 4 21
  Γιουγκοσλαβία 8 5 4 17
  Ισπανία 4 6 4 14
  Λιθουανία 3 3 1 7
  Ιταλία 2 4 4 10
  Ελλάδα 2 1 2 5
  Τσεχοσλοβακία 1 6 5 12
  Γαλλία 1 3 6 10
  Ρωσία 1 1 2 4
  Λετονία 1 1 0 2
  Γερμανία 1 1 1 3
  Ουγγαρία 1 1 1 3
  Αίγυπτος 1 0 1 2
  Σλοβενία 1 0 0 1
  Σερβία 0 2 0 2
  Πολωνία 0 1 3 4
  Βουλγαρία 0 1 1 2
  Ισραήλ 0 1 0 1
  Τουρκία 0 1 0 1
  Κροατία 0 0 2 2

Στατιστικά

Επεξεργασία

Οι αγώνες με τις μεγαλύτερες διαφορές

Επεξεργασία
Διοργάνωση Νικητής Ηττημένος διαφορά πόντων Σκορ
1953 Σοβιετική Ένωση Δανία 104 118 – 14
1939 Λιθουανία Φινλανδία 103 112 – 09
1947 Βέλγιο Αλβανία 103 114 – 11
1939 Λετονία Φινλανδία 101 108 – 07
1955 Πολωνία Αγγλία 96 140 – 44
1951 Σοβιετική Ένωση Δανία 96 109 – 13
1947 Γαλλία Αυστρία 94 100 – 06
1939 Εσθονία Φινλανδία 90 91 – 01
1951 Τσεχοσλοβακία Σκωτία 85 103 – 18
1947 Αίγυπτος Αλβανία 85 104 – 19
1957 Τσεχοσλοβακία Σκωτία 79 123 – 44
1947 Γιουγκοσλαβία Αλβανία 77 90 – 13
1947 Τσεχοσλοβακία Ολλανδία 74 93 – 19
1955 Βουλγαρία Δανία 74 107 – 33
1969 Γιουγκοσλαβία Σουηδία 72 115 – 43
1955 Σοβιετική Ένωση Σουηδία 72 103 – 31
1955 Τσεχοσλοβακία Δανία 72 100 – 28
1955 Γαλλία Δανία 70 96 – 26
1953 Βουλγαρία Δανία 70 96 – 26
1957 Σοβιετική Ένωση Αλβανία 69 107 – 38
1955 Σοβιετική Ένωση Λουξεμβρούργο 67 103 – 36
1939 Γαλλία Φινλανδία 65 76 – 11
1953 Ουγγαρία Δανία 65 95 – 30
1961 Γιουγκοσλαβία Αγγλία 64 122 – 58
1961 Σοβιετική Ένωση Ουγγαρία 62 93 – 31
1951 Βέλγιο Σκωτία 62 87 – 25
1959 Ουγγαρία Ιράν 61 109 – 48
1953 Τσεχοσλοβακία Ελβετία 61 94 – 33
1971 Σοβιετική Ένωση Ισπανία 60 115 – 56
1965 Γιουγκοσλαβία Δυτική Γερμανία 59 115 – 56
1965 Βουλγαρία Σουηδία 57 113 – 56
1967 Σοβιετική Ένωση Γαλλία 56 108 – 52
1951 Ιταλία Λουξεμβούργο 56 76 – 20
2001 Σερβία-Μαυροβούνιο Εσθονία 55 113 – 58
1955 Γαλλία Λουξεμβούργο 54 84 – 30
1989 Σοβιετική Ένωση Ολλανδία 53 109 – 56
1995 Ρωσία Φινλανδία 52 126 – 74
1951 Βέλγιο Ανατολική Γερμανία 52 70 – 18
1967 Γιουγκοσλαβία Ολλανδία 50 96 – 46
1959 Σοβιετική Ένωση Ανατολική Γερμανία 50 87 – 37
1953 Ιταλία Ελβετία 50 82 – 32
1953 Σοβιετική Ένωση Ισραήλ 50 75 – 25
1939 Ιταλία Φινλανδία 50 63 – 13
1993 Κροατία Τουρκία 50 113 – 63
1961 Ισπανία Αγγλία 49 99 – 50
1957 Φινλανδία Αλβανία 49 91 – 42
1955 Τουρκία Δανία 49 82 – 33
1953 Αίγυπτος Σουηδία 49 75 – 26
1951 Ελβετία Σκωτία 49 68 – 19
1965 Γιουγκοσλαβία Ισπανία 48 113 – 65
1955 Τσεχοσλοβακία Ανατολική Γερμανία 48 113 – 65
1955 Γαλλία Σουηδία 48 84 – 36
1955 Γαλλία Αγγλία 48 103 – 55
1951 Τουρκία Δανία 47 83 – 36
1959 Τσεχοσλοβακία Φινλανδία 46 93 – 47
1951 Γαλλία Λουξεμβούργο 46 72 – 26
1951 Ελλάδα Πορτογαλία 46 81 – 35
1965 Τσεχοσλοβακία Ελλάδα 45 116 –71


Οι αγώνες με τα μεγαλύτερα σκοραρίσματα

Επεξεργασία
Διοργάνωση Νικητής Ηττημένος Σκορ
1955 Πολωνία Αγγλία 140 – 44
1987 Γιουγκοσλαβία Πολωνία 128 – 81
1995 Ρωσία Φινλανδία 126 – 74
1991 Τσεχοσλοβακία Ελλάδα 123 – 113 (παράταση)
1957 Τσεχοσλοβακία Σκωτία 123 – 44
1985 Σοβιετική Ένωση Πολωνία 122 – 99
1961 Γιουγκοσλαβία Αγγλία 122 – 58
1987 Σοβιετική Ένωση Ρουμανία 121 – 74
1985 Σοβιετική Ένωση Τσεχοσλοβακία 120 – 89
1987 Γιουγκοσλαβία Ρουμανία 120 – 78
1975 Ισραήλ Ρουμανία 119 – 105
1993 Ισπανία Εσθονία 119 – 80
1985 Σοβιετική Ένωση Γαλλία 118 – 103
1953 Σοβιετική Ένωση Δανία 118 – 14
1977 Σοβιετική Ένωση Βουλγαρία 117 – 96
1981 Ιταλία Ισραήλ 116 – 98
1987 Ισπανία Ρουμανία 116 – 98
1979 Ολλανδία Βέλγιο 115 – 85
1977 Σοβιετική Ένωση Γαλλία 115 – 74
2005 Ισπανία Λετονία 114 – 109 (παράταση)
1979 Βουλγαρία Βέλγιο 114 – 98
1977 Ολλανδία Ισπανία 114 – 95
2001 Σερβία/Μαυροβούνιο Λετονία 114 – 78
1947 Βέλγιο Αλβανία 114 – 11
1993 Γερμανία Εσθονία 113 – 103
1955 Τσεχοσλοβακία Δυτική Γερμανία 113 – 65
1993 Κροατία Τουρκία 113 – 63
2001 Σερβία-Μαυροβούνιο Εσθονία 113 – 58
1987 Δυτική Γερμανία Ισραήλ 112 – 107 (παράταση)
1985 Σοβιετική Ένωση Ιταλία 112 – 96
1981 Σοβιετική Ένωση Ισραήλ 112 – 84
1981 Γιουγκοσλαβία Τουρκία 112 – 68
1983 Σοβιετική Ένωση Ολλανδία 112 – 63
1977 Τσεχοσλοβακία Γιουγκοσλαβία 111 – 103
1979 Γαλλία Βέλγιο 111 – 98
1977 Γιουγκοσλαβία Βέλγιο 111 – 83
1977 Γιουγκοσλαβία Ολλανδία 111 – 75
1987 Ισπανία Γαλλία 111 – 70

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. France-Presse, Agence (19 Σεπτεμβρίου 2022). «Youthful Spain streaks away from France to win Eurobasket». Manila Bulletin (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2025. 
  2. «archive.fiba.com: 1987 European Championship for Men». archive.fiba.com. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019. 
  3. «FIBA : All-Time Medalists». Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 
  4. «2017 FIBA EUROBASKET». Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία