Μανταλένα (ταινία)
Μανταλένα είναι ο τίτλος ελληνικής αισθηματικής, κωμικής δραματικής μιούζικαλ ταινίας του 1960, σε παραγωγή Φίνος Φιλμ σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου και σε σενάριο του Γεωργίου Ρούσσου. Πρωταγωνιστούν οι: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ και Παντελής Ζερβός. Είναι, επίσης, βραβευμένη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
| Μανταλένα (ταινία) | |
|---|---|
 | |
| Σκηνοθεσία | Ντίνος Δημόπουλος[1] |
| Σενάριο | Γεώργιος Ρούσσος |
| Πρωταγωνιστές | Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Θανάσης Βέγγος, Παντελής Ζερβός, Δέσπω Διαμαντίδου, Γιώργος Δαμασιώτης, Καίτη Λαμπροπούλου, Λαυρέντης Διανέλλος, Θανάσης Τζενεράλης, Σμάρω Στεφανίδου, Θόδωρος Μορίδης, Βασίλης Καΐλας και Σπύρος Καλογήρου |
| Μουσική | Μάνος Χατζιδάκις |
| Τραγούδι | Αλίκη Βουγιουκλάκη |
| Φωτογραφία | Γουόλτερ Λασάλι |
| Μοντάζ | Γιώργος Τσαούλης |
| Σκηνογραφία | Μάρκος Ζέρβας |
| Εταιρεία παραγωγής | Φίνος Φιλμ |
| Πρώτη προβολή | 25 Σεπτεμβρίου 1960 (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) 24 Οκτωβρίου 1960 (Ελλάδα) Μάιος 1961 (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών) 1 Φεβρουαρίου 1963 (Φινλανδία) |
| Κυκλοφορία | 10 Οκτωβρίου 2010 (DVD) |
| Διάρκεια | 89 Λεπτό |
| Προέλευση | Ελλάδα |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| δεδομένα () | |
Πλοκή
ΕπεξεργασίαΗ ταινία ξεκινά με τις δύο βάρκες που κάνουν μεταφορές από το Ασπρονήσι στο απέναντι νησί, και με τα παιδιά των βαρκάρηδων, Μανταλένα (Αλίκη Βουγιουκλάκη) και Λάμπη (Δημήτρης Παπαμιχαήλ) να διαπληκτίζονται. Ο άρρωστος πατέρας της Μανταλένας (Λαυρέντης Διανέλλος) πεθαίνει κι εκείνη του ορκίζεται ότι θα κάνει τα πάντα να μην πεινάσουν τα ορφανά (Βασίλης Καΐλας, Γεωργία, Χρυσώ, Κορνελιώ, Παρασκευώ & Ποθητώ). Παρ' όλα αυτά, ο Γεωργάρας (Θόδωρος Μορίδης) αποφασίζει να μην αφήσει τη Μανταλένα να είναι βαρκάρισσα, ενώ και το χωριό έχει πρόβλημα με αυτό, καθώς θεωρούν πως αυτή είναι ανδρική δουλειά. Σε μία σκηνή, όλοι μπαίνουν στη βάρκα του Γεωργάρα, φοβούμενοι ότι η γυναίκα δε θα τα καταφέρει και δεν θα τα βγάλει πέρα, έτσι αυτή πεισμώνει και πλέοντας με τη βάρκα της τους ξεπερνά, για να αποδείξει ότι είναι άξια. Ωστόσο, η Μανταλένα προκαλεί και τον πρόεδρο του χωριού (Θανάσης Τζενεράλης), μεταξύ άλλων, ονομάζοντας και τον γάιδαρό της Πρόεδρο. Μπαίνει μέχρι και στη φυλακή.
Ενώ οι περισσότεροι μόνο από ελεημοσύνη θέλουν να τη βοηθήσουν, εκείνη το αρνείται γιατί είναι περήφανη, ενώ παράλληλα τα χρέη της τρέχουν, και αναγκάζεται να πουλήσει τον γάιδαρό της. Ο παπα-Φώτης (Παντελής Ζερβός), που συμπαθεί την κοπέλα, σκαρφίζεται ένα σχέδιο, για να τη βοηθήσει να αποκαταστήσει το όνομά της στο χωριό και να αλλάξουν στάση οι συντοπίτες της. Το σχέδιο είναι στα Θεοφάνια να βοηθήσει τη Μανταλένα να πιάσει τον Σταυρό. Πετώντας, λοιπόν, τον Σταυρό κοντά, τη σπρώχνει στη θάλασσα κι εκείνη βγαίνει με τον Σταυρό στο χέρι. Τότε ο παπάς αρχίζει ένα θρησκευτικό κήρυγμα στους χωριανούς, για να βοηθήσουν τη Μανταλένα, καθώς το να πιάσει τον Σταυρό μία γυναίκα ήταν σίγουρα θέλημα Θεού. Την επομένη, όλοι θέλουν να μπουν στη βάρκα της Μανταλένας.
Αργότερα, η Μανταλένα απορεί ποιος τοποθετεί στη βάρκα της τριαντάφυλλα και, επειδή αυτά υπάρχουν μόνο στον κήπο του Γεωργάρα, η αδελφή του Λάμπη (Καίτη Λαμπροπούλου), που τη συμπαθεί, της λέει με άγνοια ότι τα βάζει ο αδελφός της. Εκείνη αλλάζει στάση απέναντί του, αλλά γρήγορα καταλαβαίνει ότι τα λουλούδια τα βάζει ο χωροφύλακας του νησιού (Θανάσης Βέγγος), αν και αργά πλέον, καθώς έχει ερωτευθεί τον Λάμπη. Αργότερα, ο Γεωργάρας αγοράζει βενζινοκίνητη βάρκα από την Αθήνα, κι αυτό σημαίνει πως η Μανταλένα φαλιρίζει ξανά. Όλο το χωριό είναι ενθουσιασμένο με αυτήν τη βάρκα και η Μανταλένα θλιμμένη, καθώς γνωρίζει πως τώρα η πελατεία θα χανόταν. Η πείνα αρχίζει πάλι να κάνει την εμφάνισή της στο σπίτι της Μανταλένας, αλλά εκείνη δεν δέχεται ποτέ ελεημοσύνες.
Έπειτα η Μανταλένα, ως ύστατη λύση, σκέφτεται να πουλήσει το σπίτι για να πάρει κι αυτή βενζινοκίνητη βάρκα. Παράλληλα, αρνείται να παντρευτεί απλά για τα λεφτά τον Γιακουμή (Σπύρος Καλογήρου), που την πολιορκεί καιρό. Η μοίρα, όμως, της παίζει άδικο παιχνίδι, καθώς το σπίτι της καίγεται από το καντηλάκι του πατέρα της. Κατόπιν, για να τηρήσει τον όρκο της, δέχεται ό,τι της πρότεινε ο παπάς: να παντρευτεί τον Γιακουμή. Στο γλέντι, ο Λάμπης της ζητά να χορέψουν και εκεί της αποκαλύπτει πόσο πολύ την αγαπά. Εκείνη νιώθει μεγάλη πίεση με ό,τι συμβαίνει και, βάζοντας τα κλάματα, αρχίζει και τρέχει. Τέλος, την ώρα των αρραβώνων, ο παπάς βοηθά ξανά τη Μανταλένα κι αντί να πει το όνομα του Γιακουμή, λέει το όνομα του Λάμπη. Η ταινία τελειώνει πάλι στο λιμανάκι, εκεί όπου άρχισε: πλέον ενωμένες οι δύο οικογένειες.
Διανομή ρόλων
Επεξεργασία- Αλίκη Βουγιουκλάκη – Μανταλένα Χαρίδημου
- Δημήτρης Παπαμιχαήλ – Λάμπης Γιόκαρης
- Παντελής Ζερβός – παπά-Φώτης
- Θόδωρος Μορίδης – Γεωργάρας Γιόκαρης
- Γιώργος Δαμασιώτης – Ηρακλής, διοικητής αστυνομίας
- Δέσπω Διαμαντίδου – μητέρα Λάμπη
- Σμάρω Στεφανίδου – Πιπίτσα, κυρά νοματάρχαινα (υποδιοικητού)
- Καίτη Λαμπροπούλου – Ροζίνα Γιόκαρη
- Λαυρέντης Διανέλλος – Κοσμάς Χαρίδημος
- Περικλής Χριστοφορίδης – Χαρίσης
- Θανάσης Βέγγος – χωροφύλακας
- Σπύρος Καλογήρου – Γιακουμής
- Μαρία Γιαννακοπούλου – γιαγιά Μανταλένας
- Θανάσης Τζενεράλης – πρόεδρος
- Μαίρη Μεταξά – χωριανή
- Παναγιώτης Καραβουσιάνος – χωριανός
- Νίκος Φλόκας – μυλωνάς
- Ελεάνα Απέργη – χωριανή
- Βασίλης Καΐλας – Παντελάκης Χαρίδημος
- Τα κοριτσάκια: Γεωργία, Χρυσώ, Κορνελιώ, Παρασκευώ & Ποθητώ
Παραγωγή
ΕπεξεργασίαΗ παραγωγή της ταινίας ανήκει στη Φίνος Φιλμ, και την διεύθυνση παραγωγής την ανέλαβε ο Μάρκος Ζέρβας, ενώ τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ντίνος Δημόπουλος. Ο διευθυντής φωτογραφίας ήταν ο μετέπειτα βραβευμένος με Όσκαρ Γουόλτερ Λάσαλι, ο μοντέρ ο Γιώργος Τσαούλης και ο σκηνογράφος ο Μάρκος Ζέρβας. Το μακιγιάζ έγινε από τον Σταύρο Κελεσίδη.[2] Τέλος, ήταν η πρώτη ελληνική ταινία που γυρίστηκε με τον σύγχρονο ήχο των μηχανημάτων Nagra.[3]
Σενάριο
ΕπεξεργασίαΤο σενάριο ανήκει στον Γεώργιο Ρούσσο, ο οποίος το βάσισε σε πραγματικά γεγονότα, που έζησε νεαρός στη γενέτειρά του, την Αντίπαρο.[3]
Μουσική
Επεξεργασία- Κύριο λήμμα: Μανταλένα (δίσκος)
Η ηχοληψία έγινε από τον Μίμη Κασιμάτη, ενώ η μουσική σύνθεση της ταινίας γράφτηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι. Στην ταινία υπάρχουν δύο πολύ γνωστά κομμάτια του Έλληνα συνθέτη: το "Θάλασσα πλατιά' και το "Μέσα σ' αυτή τη βάρκα", μεταξύ άλλων. Αυτά τα κομμάτια, εντούτοις, ο Χατζιδάκις τα ηχογράφησε πρώτα με τη Νάνα Μούσχουρη, και το αρχικό γύρισμα τελείωσε με τη φωνή της. Ωστόσο, μόλις επέστρεψαν στην Αθήνα, η φωνή αντικαταστάθηκε από τη φωνή της Βουγιουκλάκη.[3]
Γυρίσματα
ΕπεξεργασίαΤα γυρίσματα έλαβαν χώρα στην Αντίπαρο. Ήταν η πρώτη ελληνική παραγωγή που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου έξω από στούντιο. Το απομονωμένο νησί, λοιπόν, ζούσε εκείνο το διάστημα αποκλειστικά στο ρυθμό και ανταποκρινόταν στις ανάγκες της ταινίας[4] ενώ και ένα τζιπ του Φίνου ήταν το πρώτο αυτοκίνητο που έφτασε στο νησί.[3]
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαΕισπράξεις
Επεξεργασία- Η ταινία έκοψε 192.378 εισιτήρια στην Αθήνα και τον Πειραιά κατά την πρώτη προβολή της και κατατάχθηκε δεύτερη ανάμεσα στις 58 ελληνικές ταινίες της περιόδου 1960-61.
Κριτικές
Επεξεργασία- Ο Μάριος Πλωρίτης έγραψε:
Δεν είναι βέβαια έργο τέχνης, αλλά ταινία εμπορική που δείχνει όμως τι μπορεί να επιτευχθεί και σ’ αυτόν τον τομέα όταν οι δημιουργοί της σέβονται το κοινό και μοχθούν πραγματικά για ν' ανεβάσουν τη στάθμη του ελληνικού κινηματογράφου
- Το Γαλλικό Πρακτορείο Τύπου ανέφερε:
Το παίξιμο της ελληνίδας σταρ αποτελεί κράμα επιβολής, χάριτος και δυναμισμού.
- Από την εφημερίδα Η Καθημερινή:
Γοητευτική ταινία και συγκινητική, βασίζεται κυρίως στη δυναμική και χαριτόβρυτη πρωταγωνίστριά της, αλλά και στον συμπρωταγωνιστή της, νεαρό, Δημήτρη Παπαμιχαήλ.
- Από το περιοδικό Θέατρο:
Για πρώτη χρονιά φέτος, η ντόπια ταινία δεν δούλεψε. Σχεδόν καθόλου. Με μία μόνη εξαίρεση, που ακριβώς υπογραμμίζει τραγικά την γενίκευση, την οριστικοποίηση της κρίσης: τις ταινίες της Αλίκης Βουγιουκλάκη, που διόλου δεν αγγίχτηκαν απ΄το τείχος αδιαφορίας που ξαφνικά υψώθηκε γύρω απ΄ το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ελληνικής παραγωγής […]. Οι αξιομνημόνευτες ταινίες της σαιζόν 1960-61 μπορούν να μετρηθούν στα δάχτυλα: η Μανταλένα του Ντίνου Δημόπουλου είχε κάτι από τη δροσιά των ελληνικών νησιών και τεχνικές αρετές αναμφισβήτητες.
—Κώστας Σταματίου, Νοέμβριος 1960
Βραβεία / Διακρίσεις
ΕπεξεργασίαΗ ταινία βραβεύτηκε με 3 βραβεία στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ενώ ανάμεσα στις διακρίσεις της, πρέπει να θεωρείται και η συμμετοχή της στο Φεστιβάλ Καννών, το 1961.[5]
- Βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Αλίκη Βουγιουκλάκη
- Βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Παντελής Ζερβός.
- Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Γεώργιος Ρούσσος
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ www
.imdb .com /title /tt0055119 /. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2016. - ↑ «ΜΑΝΤΑΛΕΝΑ». Ταινιοθήκη της Ελλάδος. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Μανταλένα(1960)». Finosfilm.com. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης - Μανταλένα, Ιστορικό Λεύκωμα 1960, Καθημερινή (1997)
- ↑ Θεανώ Κανελλίδου. «Μανταλένα (1960)». Cine.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2015.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Μανταλένα στο Veggos.gr
- Μανταλένα στη Φίνος Φιλμ
- Μανταλένα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τον κινηματογράφο χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |