Μαύρη κωμωδία
Μαύρη κωμωδία ή σκοτεινή κωμωδία ή μαύρο χιούμορ είναι μια μορφή προσέγγισης, από την εύθυμη πλευρά, θεμάτων τα οποία θεωρούνται ταμπού, όπως ο θάνατος και η αρρώστια. Έχει σχέση με την λογοτεχνία τρόμου, πλην όμως χρησιμοποιεί κωμικά στοιχεία. Οι λογοτεχνικοί κριτικοί έχουν συσχετίσει την μαύρη κωμωδία και το μαύρο χιούμορ ήδη με τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, όπως ο Αριστοφάνης[1]. Η μαύρη κωμωδία αντιστοιχεί στην προγενέστερη έννοια του gallows humor (χιούμορ της κρεμάλας).[2][3][4][5][6][7]
Ιστορία και ετυμολογίαΕπεξεργασία
Προέλευση του όρουΕπεξεργασία
Ο όρος μαύρο χιούμορ (από το γαλλικό humour noir) επινοήθηκε από το θεωρητικό σουρεαλιστή Αντρέ Μπρετόν το 1935 ερμηνεύοντας τα γραπτά του Τζόναθαν Σουίφτ.[8][9] Η προτίμηση του Μπρετόν ήταν να αναγνωρίσει μερικά από τα γραπτά του Swift ως υποκατηγορία της κωμωδίας και της σάτιρας,[10][11] όπου το γέλιο προέρχεται από τον κυνισμό και τον σκεπτικισμό,[8][12]συχνά βασιζόμενοι σε θέματα όπως ο θάνατος.[13][14] Οι μελετητές έχουν συσχετίσει το μαύρο χιούμορ με συγγραφείς ήδη από τους αρχαίους Έλληνες με τον Αριστοφάνη.[1]
Ο Μπρετόν έγραψε τον όρο για το βιβλίο του Anthologie de l'humour noir, στο οποίο αναγνώρισε τον Jonathan Swift ως δημιουργό του μαύρου χιούμορ και περιέλαβε αποσπάσματα από 45 άλλους συγγραφείς. Ο Μπρετόν συμπεριέλαβε και τα δύο παραδείγματα στα οποία το πνεύμα προέρχεται από ένα θύμα με το οποίο το κοινό ταυτίζται, όπως είναι συνηθέστερο στην παράδοση του gallows humor, και παραδείγματα στα οποία η κωμωδία χρησιμοποιείται για να χλευάσει το θύμα. Ο πόνος αυτού του θύματος είναι ασήμαντος, πράγμα που οδηγεί σε συμπάθεια του θύτη, όπως βρέθηκε αναλογικά στον κοινωνικό σχολιασμό και την κοινωνική κριτική των γραπτών του μαρκησίου ντε Σαντ. Το μαύρο χιούμορ είναι επίσης σχετικό με αυτό του είδους γκροτέσκο.[15]
Ο Μπρετόν αναγνώρισε το Swift ως τον δημιουργό μαύρου χιούμορ, ιδιαίτερα στα κείμενά του: Directions to Servants (1731), A Modest Proposal (1729), A Meditation Upon a Broom-Stick (1710) και μερικούς αφορισμούς.[9][12]
Οι όροι μαύρη κωμωδία ή σκοτεινή κωμωδία αργότερα προέκυψαν ως εναλλακτικές ως προς τον όρο του Μπρετόν. Στο μαύρο χιούμορ, τα θέματα και τα γεγονότα που συνήθως θεωρούνται ως ταμπού αντιμετωπίζονται με ασυνήθιστα χιουμοριστικό ή σατυρικό τρόπο διατηρώντας τη σοβαρότητα τους. Η πρόθεση της μαύρης κωμωδίας, ως εκ τούτου, είναι συχνά το κοινό να βιώσει τόσο το γέλιο όσο και τον πόνο, μερικές φορές ταυτόχρονα.
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Blake, Hobby. Dark humor. Chealsea House Press.
- ↑ «black humour | Britannica.com».
- ↑ Trauma treatment techniques: innovative trends. Garrick, Jacqueline and Williams, Mary Beth. 2006. σελίδες 175–6.
- ↑ Lipman, Steve (1991). Laughter in hell: the use of humor during the Holocaust. N.J:J Aronson Inc.
- ↑ Vonnegut, Kurt (Φθινόπωρο 1971). Running Experiments Off: An Interview. interview by Laurie Clancy. Meanjin Quarterly, 30. σελίδες 46–54.
The term was part of the language before Freud wrote an essay on it—'gallows humor.' This is middle European humor, a response to hopeless situations. It's what a man says faced with a perfectly hopeless situation and he still manages to say something funny. Freud gives examples: A man being led out to be hanged at dawn says, 'Well, the day is certainly starting well.' It's generally called Jewish humor in this country. Actually it's humor from the peasants' revolt, the forty years' war, and from the Napoleonic wars. It's small people being pushed this way and that way, enormous armies and plagues and so forth, and still hanging on in the face of hopelessness. Jewish jokes are middle European jokes and the black humorists are gallows humorists, as they try to be funny in the face of situations which they see as just horrible.
- ↑ Bloom, Harold (2010). «On dark humor in literature». Dark Humor. σελίδες 80–88.
- ↑ Freud (1927) Humor
- ↑ 8,0 8,1 Real, Hermann Josef (2005). The reception of Jonathan Swift in Europe. σελ. 90.
At least, Swift's text is preserved, and so is a prefactory note by the French writer André Breton, which emphasizes Swift's importance as the originator of black humor, of laughter that arises from cynicism and scepticism.
- ↑ 9,0 9,1 Lezard, Nicholas (2009-02-21). «From the sublime to the surreal». Guardian (London). https://www.theguardian.com/books/2009/feb/21/anthology-of-black-humour.
- ↑ «black humor - Dictionary definition of black humor | Encyclopedia.com: FREE online dictionary».
- ↑ «black humor - Hutchinson encyclopedia article about black humor». Encyclopedia.farlex.com. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2010.
- ↑ 12,0 12,1 André Breton introduction to Swift in Anthology of Black Humor, quote: When it comes to black humor, everything designates him as the true initiator. In fact, it is impossible to coordinate the fugitive traces of this kind of humor before him, not even in Heraclitus and the Cynics or in the works of Elizabethan dramatic poets. [...] historically justify his being presented as the first black humorist. Contrary to what Voltaire might have said, Swift was in no sense a "perfected Rabelais." He shared to the smallest possible degree Rabelais's taste for innocent, heavy-handed jokes and his constant drunken good humor. [...] a man who grasped things by reason and never by feeling, and who enclosed himself in skepticism; [...] Swift can rightfully be considered the inventor of "savage" or "gallows" humor.
- ↑ Leclair, Thomas (1975). «Death and Black Humor». Critique 17,1975. https://www.questia.com/library/academic-journal-articles/recently-added.
- ↑ Rowe, W. Woodin (1974). «Observations on Black Humor in Gogol' and Nabokov». The Slavic and East European Journal 18 (4): 392–399.
- ↑ Merhi, Vanessa M. (2006). «Distortion as identity from the grotesque to l'humour noir».