Η οικονομία της Ολλανδίας είναι, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, η 15η μεγαλύτερη στον κόσμο από το 2022 ως προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της υπολογίστηκε σε 68.572 δολάρια το οικονομικό έτος 2022, γεγονός που την καθιστά μια από τις χώρες με τα υψηλότερα εισοδήματα στον κόσμο.

Οικονομία της Ολλανδίας
Ουρανοξύστες στο Ρότερνταμ
Νόμισμαευρώ (EUR, €)
Οικονομικό έτοςΗμερολογιακό έτος
Εμπορικοί οργανισμοίΕυρωπαϊκή Ένωση, Ευρωζώνη, και ΟΟΣΑ.
Στατιστικά
Ονομαστικό ΑΕΠ
  • Μείωση $990 δις (ονομαστικό; 2022)[1]
  • Αύξηση $1.2 τρις. (PPP; 2022)[1]
Αύξηση ΑΕΠ
  • 2.6% (2018) 1.8% (2019)
  • −3.8% (2020) 3.0% (2021)[1]
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
  • Μείωση $56,298 (ονομαστικό, 2022)[1]
  • Αύξηση $69,715 (PPP, 2022)[1]
ΑΕΠ ανά τομέα
Πληθωρισμός (ΔΤΚ)
  • 1.2% (2020 )[1]
  • 2.7% (2019)[1]
  • 1.6% (2018)[1]
ΠληθυσμόςΑύξηση 17,589,513 (6 Ιανουαρίου 2022)[3]
Πληθυσμός κάτω
από το όριο της φτώχειας
  • 5% (2017 )[4]
  • Θετική μείωση 16.5% at risk of poverty or social exclusion (AROPE, 2019)[5]
Συντελεστής ΤζίνιΘετική μείωση 26.8 χαμηλό (2019, Eurostat)[6]
Δείκτης HDI
  • Μείωση 0.941 Πολύ υψηλή (2021)[7] (10η)
  • Σταθερό 0.878 Πολύ υψηλή (9η) (2021)[8]
Εργατικό δυναμικό
  • Αύξηση 9,181,373 (2019)[9]
  • Αύξηση 79.0% ποσοστό απασχόλησης (2018)[10]
Εργατικό δυναμικό
ανά επάγγελμα
Ανεργία
  • Θετική μείωση 2.9% (2021)[11]
  • Θετική μείωση 6.9% ανεργία των νέων (15 έως 24 ετών); 2022)
Μέσος ακαθάριστος μισθός€2,855 μηνιαίως (2017)
Μέσος καθαρός μισθός€2,152 μηνιαίως (2017)
Κύριες βιομηχανίες
Εξωτερική
ΕξαγωγέςΜείωση $719.78 δις. (2020)[2]
Εξαγωγή εμπορευμάτων
  • Μηχανήματα, τρόφιμα,χημικά, άλλα καταναλωτικά αγαθά.
Κύριοι εξαγωγικοί εταίροι
ΕισαγωγέςΑύξηση $453.8 δις. (2017)[2]
Εισαγωγές εμπορευμάτων
  • Χημικά, τρόφιμα, καταναλωτικά αγαθά, μηχανήματα και εξοπλισμός
Κύριοι εισαγωγικοί εταίροι
Τρεχούμενος λογαριασμόςΑύξηση $90.207 δις. (2019)[2]
Ακαθάριστο εξωτερικό χρέοςΘετική μείωση $4.345 τρις. (2019)[2]
Δημόσια οικονομικά
Δημόσιο χρέος
  • Θετική μείωση 48.6% του ΑΕΠ (2019)[12]
  • Θετική μείωση €394.630 δις. (2019)[12]
Έλλειμα προϋπολογισμού
  • €14.0 δις. (2019)[12]
  • +1.7% του ΑΕΠ (2019)[12]
Έσοδα43.6% του ΑΕΠ (2019)[12]
Έξοδα41.9% του ΑΕΠ (2019)[12]
Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας
  • Standard & Poor's:[13]
  • AΑΑ (Domestic)
  • AΑΑ (Foreign)
  • AAA (T&C Assessment)
  • Προοπτικές: Θετικές[14]
  • Moody's:[14]
  • Aaa
  • Προοπτικές: Σταθερές
  • Fitch:[14]
  • AAA
  • Προοπτικές: Θετικές
  • Στόχος: [15]
  • ΑΑΑ
  • Προοπτικές: Σταθερές
Συναλλαγματικά αποθέματαΑύξηση $38.44 δις. (2017)[2]
Όλες οι αξίες, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά, είναι σε δολάρια ΗΠΑ
Ολλανδικές εξαγωγές το 2006
Το επίπεδο παραγωγικότητας της εργασίας στην Ολλανδία είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, 2012
Ποσοστό μερικής απασχόλησης (%) στις χώρες του ΟΟΣΑ. [16] Η Ολλανδία έχει το υψηλότερο ποσοστό.

Η Ολλανδία έχει σταθερούς πόρους φυσικού αερίου από το 1959, όταν ανακαλύφθηκε μια πηγή. Επί του παρόντος, η Ολλανδία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 25% όλων των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις επόμενες δεκαετίες, η πώληση φυσικού αερίου δημιούργησε σημαντική αύξηση στα έσοδα για την Ολλανδία. [17] Ωστόσο, οι απρόβλεπτες συνέπειες του ενεργειακού πλούτου της χώρας επηρέασαν αρχικά την ανταγωνιστικότητα άλλων τομέων της οικονομίας, οδηγώντας στη θεωρία της ολλανδικής ασθένειας, μετά την ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου του Γκρόνιγκεν. [17]

Η Ολλανδία έχει μια ευημερούσα και ανοιχτή οικονομία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό εμπόριο. Η οικονομία διακρίνεται για σταθερές εργασιακές σχέσεις, σχετικά χαμηλή ανεργία και πληθωρισμό, μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών (το οποίο, σε σύγκριση με το μέγεθος της χώρας, είναι ακόμη μεγαλύτερο από τη Γερμανία) και σημαντικό ρόλο ως ευρωπαϊκός κόμβος μεταφορών. Το Ρότερνταμ είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης και το Άμστερνταμ έχει ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια στον κόσμο. Η βιομηχανική δραστηριότητα αφορά κυρίως την επεξεργασία τροφίμων, τα χημικά, τη διύλιση πετρελαίου, την υψηλή τεχνολογία, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τον δημιουργικό τομέα και τα ηλεκτρικά μηχανήματα. Ο εξαιρετικά μηχανοποιημένος γεωργικός τομέας δεν απασχολεί περισσότερο από το 2% του εργατικού δυναμικού, αλλά παρέχει μεγάλα πλεονάσματα για τη βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων και για τις εξαγωγές. Η Ολλανδία, μαζί με 11 από τους εταίρους της στην ΕΕ, άρχισαν να κυκλοφορούν το κοινό νόμισμα ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2002.

Η αυστηρή χρηματοοικονομική πολιτική εγκαταλείφθηκε το 2009, λόγω της τότε τρέχουσας πιστωτικής κρίσης. Ο σχετικά μεγάλος τραπεζικός τομέας κρατικοποιήθηκε εν μέρει και διασώθηκε μέσω κρατικών παρεμβάσεων. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 5,0% το καλοκαίρι του 2011, αλλά αυξήθηκε με απότομο ποσοστό στο 7,3% τον Μάιο του 2013 και στο 6,8% το 2015. Υποχώρησε ξανά στο 3,9% τον Μάρτιο του 2018. [18] [19] Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν περίπου 2,2% το 2015, πολύ κάτω από τον κανόνα του 3,0% στην ΕΕ. [20] Το 2016 ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε πλεόνασμα 0,4%. Αναμενόταν να αυξηθεί σε πλεόνασμα άνω του 1,0% το 2017. [21] Ιστορικά, οι Ολλανδοί εισήγαγαν και επινόησαν το χρηματιστήριο [22], το οποίο αρχικά επικεντρώθηκε στο εμπόριο εμπορευμάτων μέσω της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικής Ινδίας. Η Ολλανδία είναι ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΟΟΣΑ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Ιστορία Επεξεργασία

Αφού διακήρυξε την ανεξαρτησία της από την αυτοκρατορία του Φιλίππου Β' της Ισπανίας το 1581, η Ολλανδία γνώρισε σχεδόν έναν αιώνα εκρηκτικής οικονομικής ανάπτυξης. Μια τεχνολογική επανάσταση στη ναυπηγική και στο εμπόριο γνώσης και κεφαλαίου, λόγω των εμπόρων της Φλάνδρας που κατέφυγαν στην Ολλανδία, βοήθησε τη νεαρή Δημοκρατία να γίνει η κυρίαρχη εμπορική δύναμη από τα μέσα του 17ου αιώνα. Το 1670 η ολλανδική εμπορική ναυτιλία ανήλθε συνολικά σε 568.000 τόνους ναυτιλίας - περίπου το ήμισυ του συνόλου της Ευρώπης. Οι κύριοι λόγοι για αυτό ήταν η κυριαρχία της Amsterdam Entrepôt στο ευρωπαϊκό εμπόριο, και αυτή της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών και των εταιρειών της Δυτικής Ινδίας στο διηπειρωτικό εμπόριο. Το μοναδικό ήταν ότι η Ολλανδική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών ήταν η πρώτη πολυεθνική επιχείρηση, ενώ οι μετοχές της διαπραγματεύονταν στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, ένα από τα πρώτα στον κόσμο. Εκτός από το εμπόριο, μια πρώιμη «βιομηχανική επανάσταση» , η αποκατάσταση της γης από τη θάλασσα και η αγροτική επανάσταση, βοήθησαν την ολλανδική οικονομία να επιτύχει το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στην Ευρώπη (και πιθανώς στον κόσμο) μέχρι τη μέση του 17ου αιώνα. Η ευμάρεια διευκόλυνε αυτό που είναι γνωστό ως Ολλανδική Χρυσή Εποχή. Αυτή η οικονομική άνθηση τερματίστηκε απότομα με έναν συνδυασμό πολιτικοστρατιωτικών ανατροπών και δυσμενών οικονομικών εξελίξεων γύρω στο 1670. Ακόμα η Ολλανδία διατήρησε υψηλό επίπεδο ευημερίας, λόγω του εμπορίου και της γεωργίας.

Προς το 1800, η Ολλανδία δεν βιομηχανοποιήθηκε τόσο γρήγορα όσο κάποιες άλλες χώρες της Ευρώπης. Μια εξήγηση για αυτό είναι ότι οι Κάτω Χώρες πάλευαν να συμβιβαστούν με το να έχασαν την κυρίαρχη οικονομική (βασισμένη κυρίως στο εμπόριο και τη γεωργία) και πολιτική θέση τους στον κόσμο. Ο Γκρίφιθ υποστηρίζει ότι οι κυβερνητικές πολιτικές κατέστησαν δυνατή μια ενοποιημένη εθνική οικονομία της Ολλανδίας τον 19ο αιώνα. Περιλάμβαναν την κατάργηση των εσωτερικών τιμολογίων και των συντεχνιών με ένα ενιαίο σύστημα νομισμάτων και σύγχρονες μέθοδοι είσπραξης φόρων καθώς και την κατασκευή πολλών δρόμων, καναλιών και σιδηροδρόμων.

Η υπόλοιπη Ευρώπη τον 19ο αιώνα είδε τη σταδιακή μετατροπή της Ολλανδίας σε μια σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία της μεσαίας τάξης. Ο αριθμός των απασχολουμένων στη γεωργία μειώθηκε, ενώ η χώρα έκανε μια ηρωική προσπάθεια να αναζωογονήσει το μερίδιό της στην εξαιρετικά ανταγωνιστική βιομηχανική και εμπορική επιχείρηση. Η Ολλανδία υστερούσε σε σχέση με το Βέλγιο μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα ως προς την εκβιομηχάνιση, και μετά το 1920 περίπου. Οι μεγάλες βιομηχανίες περιελάμβαναν την κλωστοϋφαντουργία και (αργότερα) τον μεγάλο βιομηχανικό όμιλο της Philips. Το Ρότερνταμ έγινε σημαντικό ναυτιλιακό και μεταποιητικό κέντρο. [23] Η φτώχεια μειώθηκε αργά και η επαιτεία εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό μαζί με τη σταθερή βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τον πληθυσμό.

Από το 1959, η Ολλανδία ανακάλυψε μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Η εξαγωγή φυσικού αερίου οδήγησε σε μεγάλα απροσδόκητα κέρδη. Ωστόσο, ως απρόβλεπτη συνέπεια, πιστεύεται ότι αυτά οδήγησαν σε πτώση του μεταποιητικού τομέα στις Κάτω Χώρες. [24]

Δημόσιες δαπάνες Επεξεργασία

Ενώ ο ιδιωτικός τομέας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ολλανδικής οικονομίας, οι κυβερνήσεις σε διαφορετικά επίπεδα έχουν μεγάλο ρόλο να διαδραματίσουν. Οι δημόσιες δαπάνες, εξαιρουμένων των πληρωμών μεταφοράς κοινωνικής ασφάλισης, ήταν στο 28% του ΑΕΠ το 2011. [25] Τα συνολικά φορολογικά έσοδα ήταν 38,7% του ΑΕΠ το 2010, [26] που ήταν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. [27] Εκτός από τις δικές της δαπάνες, η κυβέρνηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο μέσω των απαιτήσεων αδειών και των κανονισμών που αφορούν σχεδόν κάθε πτυχή της οικονομικής δραστηριότητας. Η κυβέρνηση συνδυάζει μια αυστηρή και σταθερή μικροοικονομική πολιτική με ευρείες διαρθρωτικές και ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις. Η κυβέρνηση μείωσε σταδιακά τον ρόλο της στην οικονομία από τη δεκαετία του 1980. Η ιδιωτικοποίηση και η απορρύθμιση συνεχίζονται ακόμη. Όσον αφορά την κοινωνική και οικονομική πολιτική, η κυβέρνηση συνεργάζεται με τους λεγόμενους κοινωνικούς εταίρους της ( συνδικάτα και εργοδοτικές οργανώσεις). Τα τρία μέρη συγκεντρώνονται στο Κοινωνικό-Οικονομικό Συμβούλιο, την κύρια πλατφόρμα για τον κοινωνικό διάλογο.

Σύστημα κοινωνικής ασφάλισης Επεξεργασία

Η ολλανδική κοινωνική ασφάλιση είναι πολύ ολοκληρωμένη, η οποία καλύπτει τους Ολλανδούς κατοίκους με περιεκτικό τρόπο και χωρίζεται στην εθνική ασφάλεια και στην ασφάλιση των εργαζομένων. Ενώ η πρώτη καλύπτει όλους τους διαμένοντες στην Ολλανδία και τις παρεχόμενες κοινωνικές παροχές, η δεύτερη παρέχει παροχές που σχετίζονται με την απασχόληση. [28] Όλοι οι κάτοικοι της Ολλανδίας υποχρεούνται να πληρώνουν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων εκτός Ολλανδίας, με λίγες εξαιρέσεις. [29]

Επιδόματα ανεργίας Επεξεργασία

Κάλυψη Επεξεργασία

Τα επιδόματα ανεργίας στις Κάτω Χώρες, καλύπτουν σχεδόν όλους τους εργαζόμενους, που είναι μισθωτοί βάσει σύμβασης εργασίας. Από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο εξαιρούνται οι εξής: αυτοαπασχολούμενοι, εργαζόμενοι σε εθνικό επίπεδο, άτομα που εργάζονται λιγότερο από τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, επικεφαλής μετόχων και εθελοντές εργαζόμενοι που κερδίζουν έως και 150 ευρώ ετησίως. [28][30]

Δικαίωμα σε παροχές Επεξεργασία

Για να επωφεληθούν από το επίδομα, ο άνεργος πρέπει να υποβάλει αίτηση στον Οργανισμό Ασφάλισης Εργαζομένων εντός μίας εβδομάδας από τη στιγμή που θα μείνει άνεργος και επιπλέον πρέπει να εγγραφεί ως άτομο που αναζητά εργασία. Το WW καλύπτει μόνο τους υπαλλήλους με επαρκές εργασιακό ιστορικό, πράγμα που σημαίνει ότι ένας υποψήφιος πρέπει να έχει εργαστεί για τουλάχιστον 26 εβδομάδες τις τελευταίες 36 εβδομάδες πριν μείνει άνεργος. Εάν ναι, ικανοποιείται η απαίτηση εργάσιμων εβδομάδων. Επιπλέον, ο εργαζόμενος δικαιούται επιδόματα ανεργίας μόνο εάν η ανεργία δεν οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα (π.χ. καταγγελία της σύμβασης εργασίας). [28] [30]

Οφέλη Επεξεργασία

Τα οφέλη που λαμβάνονται μέσω του επιδόματος ανεργίας σχετίζονται με τα κέρδη και ανέρχονται σε ένα άθροισμα 75% των προηγούμενων κερδών ανά ημέρα (που βασίζεται σε 5 εργάσιμες ημέρες την εβδομάδα) για διάρκεια δύο μηνών. Μετά από αυτούς τους δύο μήνες τα οφέλη ανέρχονται στο 70%. Η μερική απασχόληση λαμβάνεται υπόψη με υπολογισμό τμημάτων του ωραρίου. Εάν αυτό το επίδομα είναι μικρότερο από το ελάχιστο εισόδημα, ο άνεργος έχει τη δυνατότητα συμπλήρωσης μέσω του νόμου για τα πρόσθετα επιδόματα για να αθροίσει το ποσό. Όλες οι θέσεις εργασίας τους προηγούμενους δώδεκα μήνες συνυπολογίζονται στον υπολογισμό των παροχών, εάν έχει γίνει αλλαγή εργασίας. Για να λάβουν τα επιδόματα για συνεχή χρόνο, οι άνεργοι πρέπει να αναζητούν ενεργά εργασία. Επιπλέον, χρειάζεται να συμμετέχει κανείς στο e-coaching τρεις και δώδεκα μήνες μετά την έναρξη της ανεργίας. Μετά από ένα χρόνο ανεργίας πρέπει κάποιος να εγγραφεί σε ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας. [29] [30] [31]

Αμφιλεγόμενα ζητήματα Επεξεργασία

Αγορά εργασίας και κοινωνική πρόνοια Επεξεργασία

Η ολλανδική αγορά εργασίας έχει σχετικά αυστηρούς κανονισμούς για τους εργοδότες σχετικά με την απόλυση εργαζομένων, αν και μέχρι τον Ιούνιο του 2014 η Βουλή των Αντιπροσώπων συμφώνησε να χαλαρώσει αυτούς τους κανονισμούς. Λόγω του κόστους των εργαζομένων και του κόστους απόλυσης, ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού (περίπου το 15% του εργατικού δυναμικού) είναι μια ανεξάρτητη εταιρεία ενός ατόμου. Είναι ανεξάρτητα και πληρώνονται με παράδοση χωρίς υψηλότερο κοινωνικό κόστος.  Ένα άλλο μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού προσλαμβάνεται ως προσωρινό εργατικό δυναμικό. Διατίθενται κρατικά επιδόματα ανεργίας με τη μορφή επιδόματος 70% του τελευταίου μισθού του εργαζομένου για έως και τρία χρόνια (με μέγιστο περίπου 2500 ευρώ το μήνα) για απολυμένους υπαλλήλους, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εργαστεί για ορισμένο ελάχιστο χρόνο περίοδο, συνήθως 26 εβδομάδες. Επιπλέον, οι αυτοαπασχολούμενοι δεν καλύπτονται αυτόματα και δεν είναι υποχρεωμένοι να εγγραφούν σε ασφάλιση ανεργίας, ασθένειας ή αναπηρίας. Ως εκ τούτου, οι αυτοαπασχολούμενοι υποχρεούνται να εγγραφούν σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. [31] [32]

Ηλικία συνταξιοδότησης Επεξεργασία

Κάθε Ολλανδός πολίτης παίρνει σύμφωνα με νόμο του 1956, κρατική σύνταξη, από την ηλικία των 65 ετών. Ο νόμος τροποποιήθηκε το 2012 που καθιστά την ηλικία σε διάφορα στάδια έως τα 67 έτη το 2024 . Τα παντρεμένα ζευγάρια ή όσοι ζουν μαζί λαμβάνουν το 50% του κατώτατου μισθού ανά άτομο και ο άγαμος λαμβάνει το 70% του κατώτατου μισθού. Οι περισσότεροι (περίπου το 70%) λαμβάνουν επιπλέον σύνταξη από ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία. Οι εργαζόμενοι υποχρεούνται να συμμετέχουν στα συνταξιοδοτικά ταμεία του κλάδου.  Συνολικά το ποσό των συνταξιοδοτικών ταμείων ήταν στο τέλος του 2009 περίπου 664 δισεκατομμύρια ευρώ και στο τέλος του 2019 1560 δισεκατομμύρια ευρώ για κάτι περισσότερο από 17 εκατομμύρια άτομα. Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν κατά μέσο όρο περίπου το 70% του τελευταίου μισθού τους. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης  και λόγω των χαμηλών επιτοκίων, τα συνταξιοδοτικά ταμεία δυσκολεύτηκαν να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό. Το ολλανδικό συνταξιοδοτικό σύστημα θεωρείται ένα από τα καλύτερα  στον κόσμο. [33] [34]

Ανισότητα και ανακατανομή Επεξεργασία

Με συντελεστή Gini 25,1 (2013) η εισοδηματική ανισότητα είναι σχετικά χαμηλή στην Ολλανδία. Ωστόσο, η ανισότητα όταν μετράται στις κατανομές του πλούτου των νοικοκυριών είναι υψηλή, όπου το κορυφαίο 1% κατέχει το 24% του συνόλου του καθαρού πλούτου και το κορυφαίο 10% κατέχει το 60%. Επιπλέον, στις Κάτω Χώρες εξακολουθούν να υπάρχουν σχετικά μεγάλες διαφορές πλούτου σε σχέση με την ηλικία, όπου τα άτομα ηλικίας κάτω των 35 ετών κατέχουν το 10% όσο και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι. Αυτό είναι συνέπεια της χαμηλής φορολογίας της ιδιοκτησίας κατοικίας και της γενναιόδωρης έκπτωσης των τόκων στεγαστικών δανείων, που ωφελούν τα πλουσιότερα νοικοκυριά. [35] Λόγω των γενναιόδωρων συντάξεων, οι αποταμιεύσεις που σχετίζονται με τις συντάξεις είναι το πιο σημαντικό μέρος του πλούτου στην Ολλανδία, ωστόσο δεν υπόκεινται σε φορολογία εισοδήματος κεφαλαίου, γεγονός που αυξάνει την ανισότητα.

Πρωτογενής τομέας Επεξεργασία

Γεωργία Επεξεργασία

Η Ολλανδία παρήγαγε, το 2018: [36]

Εκτός από μικρότερες παραγωγές άλλων αγροτικών προϊόντων. [38]

Ενεργειακός Τομέας Επεξεργασία

Φυσικό αέριο Επεξεργασία

 
Παραχωρήσεις φυσικού αερίου στην Ολλανδία. Σήμερα η Ολλανδία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 25% όλων των αποθεμάτων Φυσικού Αερίου στην ΕΕ.
 
Σταθμός κοιτάσματος φυσικού αερίου του Γκρόνιγκεν ο οποίος μεταμόρφωσε την οικονομία της Ολλανδίας μετά την ανακάλυψή του το 1959, οδηγώντας στη θεωρία της ολλανδικής ασθένειας

Η ανακάλυψη του μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου του Γκρόνινγκεν το 1959 και τα τεράστια απροσδόκητα κέρδη που προέκυψαν κατά τις επόμενες δεκαετίες, πιστεύεται ότι οδήγησαν σε παρακμή στον μεταποιητικό τομέα στην Ολλανδία, [24] οδηγώντας στη θεωρία της ολλανδικής ασθένειας. [17]

Ενώ τα αποθέματά της πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα είναι μικρής σημασίας, η Ολλανδία έχει περίπου το 25% των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην ΕΕ. [39] Τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ολλανδίας υπολογίζονται (από το 2014) σε περίπου 600 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια, [40] ή περίπου 0,3% του παγκόσμιου συνόλου. Το 2014–2015 η κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει σημαντικά την παραγωγή φυσικού αερίου στην επαρχία Χρόνινγκεν λόγω προβλημάτων βυθίσματος, διαφορικών επιπέδων καθίζησης και δονήσεων (μικροί σεισμοί) που προκάλεσαν ζημιές σε ακίνητα, στα τέλη του 2018 η κυβέρνηση αποφάσισε να εγκαταλείψει εντελώς το φυσικό αέριο η παραγωγή στην επαρχία του Χρόνινγκεν μειώνοντας ελαφρά την παραγωγή κάθε χρόνο, η οποία αναμένεται να εξαφανιστεί εντελώς το 2028. [41]

Για να μειώσει τις εκπομπές του θερμοκηπίου, η κυβέρνηση της Ολλανδίας επιδοτεί τη μετάβαση από το φυσικό αέριο για όλα τα σπίτια στη χώρα έως το 2050. [42]

Πυρηνική ενέργεια Επεξεργασία

Ερευνητές στην Ολλανδία άρχισαν να μελετούν την πυρηνική ενέργεια τη δεκαετία του 1930 και ξεκίνησαν την κατασκευή του ερευνητικού αντιδραστήρα Dodewaard το 1955. Στόχος των ερευνητών ήταν η εισαγωγή της τεχνολογίας πυρηνικής ενέργειας μέχρι το 1962 και η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων . Το 1968, ένας δοκιμαστικός πυρηνικός αντιδραστήρας προσαρτήθηκε στο ηλεκτρικό δίκτυο. Αυτή η μονάδα έκλεισε το 1997. Στη δεκαετία του 1970, οι Ολλανδοί επέλεξαν μια πολιτική που απαιτούσε την επανεπεξεργασία όλων των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων. Το 1984, η κυβέρνηση αποφάσισε να δημιουργήσει μια μακροπρόθεσμη (100 χρόνια) εγκατάσταση αποθήκευσης για όλα τα ραδιενεργά απόβλητα μέσης και χαμηλής ραδιενέργειας και ερευνητικές στρατηγικές για την τελική διάθεση. Τον Σεπτέμβριο του 2003, ο Κεντρικός Οργανισμός Ραδιενεργών Αποβλήτων δημιούργησε μια προσωρινή εγκατάσταση αποθήκευσης αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας . Ο μόνος εμπορικός πυρηνικός αντιδραστήρας της Ολλανδίας, ο οποίος τέθηκε σε λειτουργία το 1973 παράγει περίπου το 4% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. [43] Ο παλαιότερος πυρηνικός σταθμός ήταν ένας δοκιμαστικός αντιδραστήρας που αργότερα συνδέθηκε στο εθνικό δίκτυο αλλά έκλεισε το 1997. Ένας ερευνητικός αντιδραστήρας 2 MW βρίσκεται στο Ντελφτ, ως μέρος του τμήματος φυσικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Ντελφτ. Αυτός ο αντιδραστήρας δεν προορίζεται για παροχή ενέργειας, αλλά χρησιμοποιείται ως πηγή νετρονίων και ποζιτρονίων για έρευνα.

Το 1994, οι Γενικές Πολιτείες της Ολλανδίας ψήφισαν τη σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας μετά από συζήτηση για τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Το 1997, ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής στο Dodewaard έκλεισε και η κυβέρνηση αποφάσισε ότι σχεδίαζε να τερματίσει την άδεια λειτουργίας του Borssele το 2003. Έκτοτε έχει αναβληθεί για το 2034, εάν πληρούσε τα υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας.  Μετά τις εκλογές του 2010, η νέα κυβέρνηση ήταν ανοιχτή στην επέκταση της πυρηνικής ενέργειας. Και οι δύο εταιρείες που μοιράζονται την ιδιοκτησία του Borssele προτείνουν την κατασκευή νέων αντιδραστήρων. [44] [45] Τον Ιανουάριο του 2012, η Delta ανακοίνωσε ότι αναβάλλει κάθε απόφαση για την έναρξη της κατασκευής δεύτερου πυρηνικού σταθμού.

Τουρισμός Επεξεργασία

Το 2011, την Ολλανδία επισκέφθηκαν 11,3 εκατομμύρια ξένοι τουρίστες. [46] Το 2012, η ολλανδική τουριστική βιομηχανία συνεισέφερε συνολικά 5,4% στο ΑΕΠ της χώρας και 9,6% συνολικά στην απασχόλησή της. Με την παγκόσμια κατάταξή του στην 147η και 83η θέση για τη συνολική συμβολή στο ΑΕΠ και την απασχόληση αντίστοιχα, ο τουρισμός είναι ένας σχετικά μικρός τομέας της ολλανδικής οικονομίας. [47] η Βόρεια Ολλανδία ήταν μακράν η πιο δημοφιλής επαρχία για ξένους τουρίστες το 2011. Από το σύνολο των 11,3 εκατομμυρίων τουριστών, τα 6 εκατομμύρια επισκέφτηκαν τη Βόρεια Ολλανδία. Η Νότια Ολλανδία κατέλαβε τη δεύτερη θέση με 1,4 εκατομμύρια. Οι Γερμανοί, οι Βρετανοί και οι Βέλγοι αποτελούσαν την πλειοψηφία των ξένων τουριστών, αντίστοιχα 3, 1,5 και 1,4 εκατομμύρια. [48] Από το 2020, υπάρχουν εννέα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην Ολλανδία . Οι Κάτω Χώρες είναι γνωστές για την τέχνη και την πλούσια ιστορική τους κληρονομιά.

Δεδομένα Επεξεργασία

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους κύριους οικονομικούς δείκτες την περίοδο 1980–2021 (με εκτιμήσεις του προσωπικού του ΔΝΤ το 2022–2027). Ο πληθωρισμός κάτω του 5% είναι πράσινος. [49]

Έτος ΑΕΠ
ολικό, δις $)
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
(ολικό, δις $)
ΑΕΠ
(ονομαστικό, δις $)
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
(ονομαστικό, δις $)
Αύξηση ΑΕΠ
(πραγματική)
Πληθωρισμός
(%)
Ανεργία
(%)
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης
(ως % του ΑΕΠ)
1980 165.0 11,708.1 193.8 13,750.5 n/a n/a 3.4% 43.6%
1981  179.7  12,644.4  162.4  11,429.7  -0.5%  6.8%  4.6%  46.9%
1982  188.3  13,181.8  157.3  11,013.6  -1.3%  5.9%  6.5%  52.5%
1983  199.1  13,886.6  153.2  10,682.3  1.8%  2.9%  8.3%  58.5%
1984  212.7  14,779.7  142.6  9,905.0  3.1%  3.4%  8.1%  62.0%
1985  225.3  15,587.9  144.7  10,008.0  2.7%  2.3%  7.3%  67.2%
1986  237.0  16,313.5  201.6  13,875.2  3.1% n/a  6.5%  69.0%
1987  247.4  16,926.4  246.9  16,895.4  1.9%  -1.0%  6.3%  71.4%
1988  267.8  18,202.4  264.2  17,956.1  4.6%  0.5%  6.2%  73.8%
1989  290.8  19,643.3  260.5  17,597.3  4.5%  1.1%  5.7%  73.8%
1990  314.3  21,105.3  321.4  21,581.6  4.2%  2.5%  5.1%  75.1%
1991  332.9  22,178.4  331.1  22,057.8  2.5%  3.2%  4.8%  74.9%
1992  345.9  22,863.5  366.0  24,192.0  1.6%  2.8%  4.9%  75.7%
1993  358.6  23,530.1  355.9  23,356.3  1.3%  1.6%  5.5%  76.8%
1994  377.3  24,590.5  382.6  24,935.5  3.0%  2.1%  6.2%  73.6%
1995  395.8  25,664.2  452.7  29,350.8  2.8%  1.3%  7.7%  72.2%
1996  417.2  26,925.6  450.6  29,084.1  3.5%  1.4%  7.1%  70.5%
1997  442.7  28,440.8  417.3  26,808.4  4.3%  1.9%  6.1%  64.9%
1998  468.6  29,936.1  438.6  28,018.7  4.7%  1.8%  4.9%  61.7%
1999  499.1  31,671.1  447.5  28,393.8  5.0%  2.0%  4.1%  57.5%
2000  531.9  33,528.1  417.7  26,327.9  4.2%  2.3%  3.7%  50.9%
2001  556.5  34,811.4  431.6  26,996.2  2.3%  5.1%  3.1%  48.2%
2002  566.4  35,170.5  473.5  29,402.0  0.2%  3.9%  3.7%  47.5%
2003  578.5  35,727.5  579.9  35,814.3  0.2%  2.2%  5.9%  48.7%
2004  605.8  37,263.5  658.1  40,477.3  2.0%  1.4%  6.8%  49.1%
2005  637.6  39,104.4  685.7  42,054.9  2.0%  1.5%  7.0%  48.5%
2006  680.0  41,633.3  734.0  44,936.0  3.5%  1.7%  6.1%  44.1%
2007  724.8  44,306.7  848.7  51,880.4  3.8%  1.6%  5.3%  42.0%
2008  754.7  46,003.9  951.8  58,015.4  2.2%  2.2%  4.8%  53.8%
2009  731.7  44,383.2  870.6  52,807.4  -3.7%  1.0%  5.4%  55.8%
2010  750.4  45,274.1  848.1  51,165.8  1.3%  0.9%  6.1%  59.4%
2011  777.9  46,703.3  905.1  54,342.1  1.6%  2.5%  6.1%  61.8%
2012  792.0  47,341.6  839.5  50,175.6  -1.0%  2.8%  6.8%  66.4%
2013  827.5  49,314.5  877.2  52,277.0  -0.1%  2.6%  8.2%  67.8%
2014  830.3  49,337.7  892.4  53,026.5  1.4%  0.3%  8.3%  68.0%
2015  852.1  50,418.7  765.7  45,302.8  2.0%  0.2%  7.9%  64.6%
2016  890.4  52,440.8  783.8  46,165.2  2.2%  0.1%  7.0%  61.9%
2017  948.2  55,509.3  833.6  48,799.9  2.9%  1.3%  5.9%  56.9%
2018  993.8  57,839.9  914.5  53,224.7  2.4%  1.6%  4.9%  52.4%
2019  1,031.3  59,674.9  910.3  52,672.5  2.0%  2.7%  4.4%  48.5%
2020  1,002.9  57,612.5  909.1  52,222.4  -3.9%  1.1%  4.9%  54.6%
2021  1,095.4  62,685.0  1,013.5  57,996.9  4.9%  2.8%  4.2%  52.3%
2022  1,226.7  69,714.5  990.6  56,297.8  4.5%  12.0%  3.5%  48.3%
2023  1,280.5  72,363.5  1,019.8  57,628.6  0.8%  8.0%  3.9%  46.4%
2024  1,329.6  74,842.4  1,077.0  60,620.9  1.7%  2.7%  4.0%  45.6%
2025  1,376.0  77,235.7  1,125.5  63,173.5  1.6%  2.3%  4.2%  46.2%
2026  1,424.2  79,717.7  1,173.5  65,684.3  1.6%  2.0%  4.4%  47.2%
2027  1,474.1  82,280.9  1,223.4  68,285.1  1.5%  2.0%  4.6%  48.1%

Οι μεγαλύτερες εταιρείες Επεξεργασία

Η Ολλανδία φιλοξενεί πολλές μεγάλες πολυεθνικές. Γνωστές πολυεθνικές είναι η Heineken, η Ahold, η Philips, η TomTom, η Randstad και η ING, που όλες έχουν την έδρα τους στο Άμστερνταμ. Χιλιάδες εταιρείες μη ολλανδικής καταγωγής έχουν την έδρα τους στην Ολλανδία, όπως η EADS, η LyondellBasell και η IKEA, λόγω των ελκυστικών επιπέδων εταιρικής φορολόγησης. 

Οι μεγαλύτερες εταιρείες της Ολλανδίας από το 2011 είναι οι εξής:

Κατάταξη [50] Επωνυμία Έδρα Έσοδα
(€)
Κέρδη
(€)
Υπαλλήλους
(Κόσμος)
0 1. Όμιλος ING Άμστερνταμ 147.052 3.678 106.139
0 2. Aegon Χάγη 65.136 2.330 27.474
0 3. Airbus Λέιντεν 60.597 732 121.691
0 4. LyondellBasell Industries Ρότερνταμ 41.151 ΝΑ 14.000
0 5. Royal Ahold Άμστερνταμ 39.111 1.130 122.027
0 6. Royal Philips Electronics Άμστερνταμ 33.667 1.915 119.001
0 7. Όμιλος Rabobank Ουτρέχτη 32.672 3.552 58.714
0 8. GasTerra Χρόνινγκεν 24.313 48 188
0 9. Heineken Holding Άμστερνταμ 21.684 954 65.730
0 10. SHV Holdings Ουτρέχτη 21.202 799 50.300
0 11. Άκζο Νόμπελ Άμστερνταμ 20.419 999 55.590

Συγχωνεύσεις και εξαγορές Επεξεργασία

Στην Ολλανδία πραγματοποιήθηκαν 22.484 συμφωνίες μεταξύ 1985 και 2018. Αυτό ανέρχεται σε μια συνολική αξία 2.226,6 δισεκατομμυρίων USD. Η χρονιά με τις περισσότερες προσφορές ήταν το 2000 με 1.169 προσφορές. Ωστόσο, η μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία σημειώθηκε το 2007 με σχεδόν 394,9, ακολουθούμενη από μια δραστική ύφεση κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. [51]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «World Economic Outlook Database, October 2020». IMF.org. International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «The World Factbook». CIA.gov. Central Intelligence Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2022. 
  3. «Population on 1 January». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020. 
  4. Marie, Wildeboer Schut, Jean; Stella, Hoff (2 March 2017). «Verwachte armoede in 2015–2017». Armoede in Kaart 2016 (2016). https://digitaal.scp.nl/armoedeinkaart2016/verwachte_armoede_in_2015-2017/. Ανακτήθηκε στις 4 January 2018. 
  5. «People at risk of poverty or social exclusion». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020. 
  6. «Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020. 
  7. «Human Development Index (HDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  8. «Inequality-adjusted HDI (IHDI)». hdr.undp.org. UNDP. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  9. «Labor force, total - Netherlands». data.worldbank.org. World Bank. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2019. 
  10. «Employment rate by sex, age group 20-64». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2019. 
  11. «Unemployment down to pre-pandemic level». CBS. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «Euro area and EU27 government deficit both at 0.6% of GDP» (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2020. 
  13. «Sovereigns rating list». Standard & Poor's. 
  14. 14,0 14,1 14,2 Rogers, Simon; Sedghi, Ami (15 April 2011). «How Fitch, Moody's and S&P rate each country's credit rating». The Guardian. https://www.theguardian.com/news/datablog/2010/apr/30/credit-ratings-country-fitch-moodys-standard. Ανακτήθηκε στις 31 May 2011. 
  15. «Scope affirms the Netherlands' credit ratings at AAA with Stable Outlook». Scope Ratings. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2022. 
  16. OECD Labour Force Statistics 2020, OECD Labour Force Statistics, OECD, 2020, doi:10.1787/23083387, ISBN 9789264687714 
  17. 17,0 17,1 17,2 Banning, Cees (17 June 2009). «The Dutch curse: how billions from natural gas went up in smoke». NRC Handelsblad. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 December 2016. https://web.archive.org/web/20161221000129/http://vorige.nrc.nl//international/article2274261.ece/The_Dutch_curse_how_billions_from_natural_gas_went_up_in_smoke. 
  18. «Kerncijfers - arbeid». Centraal Bureau voor de Statistiek. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2012. 
  19. «Unemployment falls below 4 percent». CBS. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2018. 
  20. «Begrotingstekort 2011 valt hoger uit». z24. 17 February 2012. http://www.z24.nl/economie/artikel_261317.z24/Begrotingstekort_2011_valt_hoger_uit.html. Ανακτήθηκε στις 14 April 2012. 
  21. «CBS StatLine - Overheid; Overheidssaldo en overheidsschuld». Statline.cbs.nl. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  22. «Missing File» (PDF). 1.worldbank.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  23. Loyen, Reginald (2003). Struggling for Leadership: Antwerp-Rotterdam Port. Competition 1870–2000. Springer. ISBN 978-3-7908-1524-5. 
  24. 24,0 24,1 "The Dutch Disease" (26 November 1977).
  25. «General government final consumption expenditure (% of GDP)». World Bank. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2013. 
  26. «Total tax revenue as percent of GDP». OECD. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2013. 
  27. «Main national accounts tax aggregates». Eurostat. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2013. 
  28. 28,0 28,1 28,2 «Your social security rights in the Netherlands» (PDF). Ec.europa.eu. 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  29. 29,0 29,1 Verzekeringsbank, Sociale. «SVB home - SVB». Svb.nl (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2017. 
  30. 30,0 30,1 30,2 Roebroek, Joop M. (2016). Dixon Scheurell, John Robert P., επιμ. Social Welfare in Developed Market Countries. Routledge. σελίδες 147–189. ISBN 9781317366775. 
  31. 31,0 31,1 «Social security in the Netherlands» (στα αγγλικά). https://www.expatica.com/nl/living/gov-law-admin/social-security-in-the-netherlands-100578/. Ανακτήθηκε στις 27 June 2022. 
  32. «OECD - Social Policy Division - Directorate of Employment, Labour and Social Affairs : Country chapter - Benefits and Wages : The Netherlands» (PDF). Oecd.org. 2002. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  33. «Belangrijkste punten uit het Lente-akkoord». Trouw.nl (στα Ολλανδικά). 17 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  34. «KINGDOM OF THE NETHERLANDS—NETHERLANDS» (PDF). Imf.org. 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  35. «In It Together Why Less Inequality Benefits All... in the Netherlands» (PDF). Oecd.org. 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  36. Netherlands production in 2018, by FAO
  37. [1][νεκρός σύνδεσμος]
  38. France production in 2018, by FAO
  39. «The hunt for gas and oil reserves that are more difficult to extract». EBN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2015. 
  40. Focus on Dutch Oil and Gas 2015 (Report). 2015. https://www.ebn.nl/wp-content/uploads/2014/11/10171_EBNfocus_v5.pdf. 
  41. «Gas field earthquakes put Netherlands' biggest firms on extraction notice». TheGuardian.com. 23 Ιανουαρίου 2018. 
  42. «Van der Pekbuurt gaat als eerste Amsterdamse wijk van het aardgas af» (στα Ολλανδικά). 1 Οκτωβρίου 2018. 
  43. «Nuclear Power in the Netherlands». World Nuclear Association (WNA). Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2011. 
  44. Orlowski, Andrew (10 Φεβρουαρίου 2011). «Holland slashes carbon targets, shuns wind for nuclear». The Register. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2011. 
  45. Gassmann, Michael (8 Φεβρουαρίου 2011). «Energiepolitik: Holland plant strahlende Zukunft». Financial Times Deutschland (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2011. 
  46. «UNWTO Tourism Highlights, 2013 Edition». United Nations World Tourism Organization. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2013. 
  47. «Netherlands Economic Impact Report». World Travel & Tourism Council. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2013. 
  48. «Toerisme en recreatie in cijfers 2012» (στα Ολλανδικά). Statistics Netherlands. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2013. 
  49. «Report for Selected Countries and Subjects». 
  50. «Global 500 - Fortune». Fortune. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2015. 
  51. «M&A Statistics by Countries - Institute for Mergers, Acquisitions and Alliances (IMAA)» (στα αγγλικά). Institute for Mergers, Acquisitions and Alliances (IMAA). https://imaa-institute.org/m-and-a-statistics-countries/. Ανακτήθηκε στις 26 February 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία