Ο Αυτοκράτορας έχει Κέφια
Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια (αγγλικά: The Emperor's New Groove) είναι αμερικάνικη κωμική ταινία κινουμένων σχεδίων της Walt Disney Pictures παραγωγής 2000. Αποτελεί τη 40η ταινία μεγάλου μήκους της Disney. Η σκηνοθεσία είναι του Μαρκ Ντίνταλ και το σενάριο του Ντέηβιντ Ρέυνολντς, ενώ η παραγωγή ανήκει στον Ράντυ Φούλμερ. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Ντέηβιντ Σπέηντ, Τζον Γκούντμαν, Έρθα Κιτ, Πάτρικ Ουόρμπερτον και Γουέντυ Μάλικ. Η ιστορία της ταινίας ακολουθεί έναν αλαζόνα έφηβο αυτοκράτορα των Ίνκας με το όνομα Κούζκο, τον οποίο μεταμορφώνει σε λάμα η πρώην σύμβουλός του, Ύζμα, και ο χαζούλης αλλά συμπαθής βοηθός της, Κρονκ. Για να μπορέσει ο Αυτοκράτορας να επανέλθει στην ανθρώπινη μορφή του, εμπιστεύεται έναν χωρικό με το όνομα Πάτσα, ο οποίος τον συνοδεύει πίσω στο παλάτι.
Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια The Emperor's New Groove | |
---|---|
Εξώφυλλο ελληνικού DVD | |
Σκηνοθεσία | Μαρκ Ντίνταλ |
Παραγωγή | Ράντι Φούλμερ |
Σενάριο | Ντέιβιντ Ρέινολντς |
Ιστορία | Κρις Γουίλιαμς Μαρκ Ντίνταλ |
Βασισμένο σε | Kingdom of the Sun |
Ηθοποιοί φωνής | Ντέιβιντ Σπέιντ Τζον Γκούντμαν Έρθα Κιτ Πάτρικ Γουαμπάρντον Γουέντι Μάλικ Μπομπ Μπέργκεν Τομ Τζόουνς Πάτι Ντατς |
Μουσική | Τζον Ντέμπνεϊ |
Μοντάζ | Τομ Φίναν Παμ Ζίγκενχαγκεν |
Εταιρεία παραγωγής | Walt Disney Pictures Walt Disney Animation Studios |
Διανομή | Walt Disney Studios Motion Pictures |
Πρώτη προβολή | 15 Δεκεμβρίου 2000 |
Διάρκεια | 77 λεπτά |
Προέλευση | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
Γλώσσα | Αγγλικά |
Προϋπολογισμός | $100 εκατομμύρια[1] |
Ακαθάριστα έσοδα | $169.3 εκατομμύρια[1] |
Έπεται | Ο Κρονκ έχει κέφια |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Η ανάπτυξη της ταινίας ξεκίνησε το 1994 οπότε και υπήρχε ως ιδέα να γίνει ένα επικό μιούζικαλ με τον τίτλο Kingdom of the Sun. Ακολουθώντας το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με τον Βασιλιά των Λιονταριών, ο Ρότζερ Άλλερς κάλεσε τον Άγγλο μουσικό Στινγκ για να συνθέσει τα τραγούδια της ταινίας. Λόγω του απογοητευτικού box office των ταινιών Ποκαχόντας και Η Παναγία των Παρισίων, ο Ντίνταλ καλέστηκε ως συν-σκηνοθέτης για να προσθέσει το κωμικό στοιχείο στην ταινία. Εξαιτίας των όχι και τόσο καλών δοκιμαστικών προβολών, των δημιουργικών διαφωνιών με τον Ντίνταλ και την παραγωγής να πέφτει εκτός προγράμματος, ο Άλλερς αποχώρησε από το πρότζεκτ στο οποίο η προσέγγιση ως δραματικό μιούζικαλ μετατράπηκε σε μια πιο ελαφριά κωμική ταινία. Ένα ντοκιμαντέρ για το πώς φτιάχτηκε η ταινία με τον τίτλο The Sweatbox, δίνει με λεπτομέρειες τα προβλήματα που αντιμετώπισε η παραγωγή κατά τη διάρκεια των έξι χρόνων που κράτησε η ανάπτυξη της ταινίας.
Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2000 λαμβάνοντας θετικές κριτικές και έσοδα $169 εκατομμύρια. Ήταν υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία του Καλύτερου Τραγουδιού με το «My Funny Friend and Me» σε ερμηνεία του Στινγκ, αλλά έχασε από το «Things Have Changed» του Μπομπ Ντίλαν για την ταινία Τρομερά παιδιά. Μια απευθείας σε βίντεο συνέχεια με τον τίτλο Ο Κρονκ έχει κέφια κυκλοφόρησε το 2005 και μια τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων με τον τίτλο Ο Αυτοκράτορας πάει σχολείο βγήκε στον αέρα από το Disney Channel από 2006 μέχρι το 2008.
Πλοκή
ΕπεξεργασίαΟ Κούζκο είναι ο εγωιστής, επηρμένος αυτοκράτορας του βασιλείου των Ίνκας, ο οποίος συνηθίζει να τιμωρεί όσους τον βγάζουν έξω από τον «ρυθμό του». Όταν απολύει την σύμβουλό του, Ύζμα, εκείνη μαζί με τον κουτό πιστό ακόλουθό της, Κρονκ, σχεδιάζουν να πάρουν τον θρόνο. Ο Κούζκο συναντιέται με τον Πάτσα, έναν ευγενικό χωρικό, και του λέει ότι σκοπεύει να γκρεμίσει το σπίτι του που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου του χωριού, ώστε να μπορέσει να κτίσει μια καλοκαιρινή βίλα ονόματι «Κουζκοτοπία», για να περνάει εκεί τα καλοκαίρια του. Ο Πάτσα διαμαρτύρεται αλλά οι διαμαρτυρίες του δεν γίνονται αποδεκτές. Η Ύζμα και ο Κρονκ σχεδιάζουν να ξεφορτωθούν τον Κούζκο δίνοντάς του δηλητήριο στο δείπνο, αλλά καταλήγουν να του δώσουν το λάθος φίλτρο, με αποτέλεσμα αντί να τον σκοτώσουν, να τον μεταμορφώσουν σε λάμα. Αφού τον χτυπάνε για να χάσει τις αισθήσεις του, η Ύζμα διατάζει τον Κρονκ να τον σκοτώσει αλλά εκείνος, σε μια στιγμή καλής συνείδησης, δεν το κάνει. Στην προσπάθειά του όμως να τον απομακρύνει από το παλάτι, ο σάκος που περιέχει τον Κούζκο-λάμα, καταλήγει στο κάρο του Πάτσα.
Ο Πάτσα επιστρέφει σπίτι αλλά δεν λέει στην οικογένειά του για την απόφαση του Κούζκο. Ο Κούζκο, αφού επανακτά τις αισθήσεις του, αρχίζει να κινείται μέσα στον σάκο. Ο Πάτσα τον βλέπει και τον ανοίγει και τρομάζει στη θέα ενός λάμα που μιλάει. Ο Κούζκο κατηγορεί τον Πάτσα για την μεταμόρφωσή του και τον διατάζει να τον πάει πίσω στο παλάτι. Ο Πάτσα δέχεται να το κάνει μόνο αν ο Κούζκο αλλάξει τη γνώμη του για την Κουζκοτοπία. Ο Κούζκο αρνείται την προσφορά και παίρνει μόνος του το δρόμο της επιστροφής, μόνο και μόνο για να συναντήσει σύντομα μπελάδες στην άγρια φύση. Ο Πάτσα φτάνει για να τον σώσει και επαναφέρει την προσφορά του. Ο Κούζκο την αποδέχεται αυτή τη φορά, αλλά σχεδιάζει να μην κρατήσει τον λόγο του όταν θα είναι πίσω στο παλάτι και ασφαλής. Οι δυο τους επιβιώνουν από πολλές δοκιμασίες μέσα στη ζούγκλα, και ο Πάτσα βλέπει ότι ο Κούζκο έχει και μια καλή πλευρά κρυμμένη κάτω από τον εγωισμό του. Στο μεταξύ, η Ύζμα έχει πάρει τον θρόνο αλλά μαθαίνει ότι ο Κρονκ απέτυχε να σκοτώσει τον Κούζκο. Οι δυο τους βγαίνουν για να τον βρουν και να τον σκοτώσουν.
Τα δύο ζευγάρια φτάνουν στο εστιατόριο της ζούγκλας την ίδια στιγμή, μη γνωρίζοντας το ένα ζευγάρι την παρουσία του άλλου στον χώρο. Ο Κούζκο τσακώνεται με τον μάγειρα, καθώς ο Πάτσα κρυφακούει το σχέδιο της Ύζμα και προσπαθεί να προειδοποιήσει τον Κούζκο. Ο Κούζκο όμως δεν τον πιστεύει αφού ξέρει ότι είναι αγαπητός στο βασίλειό του. Ωστόσο, σύντομα μετά τον τσακωμό του με τον Πάτσα, ο Κούζκο ακούει κι αυτός τα σχέδια της Ύζμα και του Κρονκ και συνειδητοποιεί ότι δεν λείπει σε κανέναν στο βασίλειο. Απογοητευμένος, αποφασίζει ότι θα ζήσει την υπόλοιπη ζωή του ως λάμα. Ο Πάτσα όμως τον βρίσκει και είναι ακόμα πρόθυμος να τον βοηθήσει να επιστρέψει στην ανθρώπινη μορφή του, ειδικά τώρα που ξέρει ότι η ζωή του κινδυνεύει. Ο Κούζκο απολογείται για την εγωιστική συμπεριφορά του και οι δυο τους ξεκινούν για το σπίτι του Πάτσα ώστε να προμηθευτούν τα απαραίτητα για το ταξίδι.
Όταν φτάνουν στο σπίτι, η Ύζμα είναι ήδη εκεί. Ο Πάτσα βάζει την οικογένειά του να καθυστερήσει την Ύζμα ώστε να κερδίσει έδαφος μαζί με τον Κούζκο. Βρίσκουν το μυστικό εργαστήριο της Ύζμα και πολλά φίλτρα μεταμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένου ενός που μπορεί να μετατρέψει και πάλι τον Κούζκο σε άνθρωπο. Η Ύζμα και ο Κρονκ όμως φτάνουν εκεί σύντομα και παίρνουν το φίλτρο. Η Ύζμα διατάζει τον Κρονκ να τους σκοτώσει, αλλά αυτός αρνείται να το κάνει και εκείνη προσβάλλει αυτόν αλλά και τη μαγειρική του, και στη συνέχεια τον πετάει μέσα από την καταπακτή-παγίδα που υπάρχει στο εργαστήριο. Αφού ξεφορτώθηκε τον Κρονκ, διατάζει τους φρουρούς να πιάσουν το λάμα και τον Πάτσα ενώ όλα τα φίλτρα πέφτουν στο πάτωμα και ανακατεύονται. Ο Πάτσα, αφού δεν ξέρουν πια ποιο είναι το φίλτρο που χρειάζονται, τα μαζεύει όλα και μαζί με τον Κούζκο το σκάνε. Καθώς προσπαθούν να ξεφύγουν από τους φρουρούς, δίνει στον Κούζκο να πίνει ένα ένα τα φίλτρα μέχρι να πετύχουν το σωστό. Καθώς βρίσκονται στο χείλος ενός γιγάντιου τείχους, τους απομένουν μόνο δύο φίλτρα. Η Ύζμα τους κυνηγά και κλωτσάει τα δύο φίλτρα μακριά. Αρπάζει ένα και το πίνει με σκοπό να γίνει ένα τεράστιο πλάσμα που θα τους σκοτώσει, αλλά αντί αυτού μεταμορφώνεται σε ένα μικρό και αβοήθητο γατάκι. Ο Πάτσα και ο Κούζκο συνεργάζονται για να φτάσουν το τελευταίο φίλτρο πριν το πάρει η Ύζμα κι αν και εκείνη το παίρνει πρώτη, σπρώχνεται και πέφτει από το τείχος όταν ο Κρονκ ανοίγει ξαφνικά ένα παράθυρο βρίσκοντας διέξοδο από την καταπακτή παγίδα που τον είχε ρίξει προηγουμένως. Ο Κούζκο καταφέρνει να πάρει το φίλτρο και το πίνει, επανακτώντας την ανθρώπινο μορφή του.
Ο Πάτσα ετοιμάζεται να επιστρέψει στο χωριό του και πριν φύγει, ο Κούζκο αποδέχεται την πρότασή του να φτιάξει την Κουζκοτοπία σε έναν γειτονικό λόφο στον οποίο δεν υπάρχει κάποιο σπίτι. Λίγο καιρό αργότερα, ο Κούζκο συναντά τον Πάτσα και την οικογένειά του στο μικρό του εξοχικό, το οποίο όντως έχτισε στον γειτονικό λόφο. Λίγο πιο πέρα, ο Κρονκ έχει γίνει αρχηγός προσκόπων και εκπαιδεύει τους νέους μικρούς προσκόπους, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η απρόθυμη Ύζμα, η οποία έχει ακόμα τη μορφή μικρής γάτας.
Ηθοποιοί
Επεξεργασία- Ντέηβιντ Σπέηντ ως Αυτοκράτορας Κούζκο: ο κακομαθημένος 18χρονος[2] αυτοκράτορας της αυτοκρατορίας των Ίνκας. Αρχικά είναι νάρκισσος, αλαζονικός και σκληρός και δεν λαμβάνει υπόψιν τις ανάγκες των άλλων. Ωστόσο, μετά τη μεταμόρφωσή του σε λάμα και το δέσιμό του με τον Πάτσα, γίνεται καλύτερος άνθρωπος.
- Τζον Γκούντμαν ως Πάτσα: ένας ευγενικός χωριάτης ο οποίος νοιάζεται για τους άλλους. Γίνεται φίλος και εμπιστεύεται τον Κούζκο καθώς πιστεύει ότι ο Κούζκο μπορεί να γίνει καλύτερος άνθρωπος.
- Έρθα Κιτ ως Ύζμα: η πρώην σύμβουλος του Κούζκο η οποία ισχυρίζεται ότι «ουσιαστικά μεγάλωσε τον Κούζκο». Η εμφάνισή της περιγράφεται ως «τρομακτική πέρα από κάθε λόγο» και «η ζωντανή απόδειξη ότι οι δεινόσαυροι κάποτε περπάτησαν στη Γη». Είναι επίσης απίστευτα ματαιόδοξη, αλαζονική, χειραγωγητική και διαβολική.
- Πάτρικ Ουόρμπερτον ως Κρονκ: ο κουτός και μυώδης πιστός ακόλουθος της Ύζμα. Παρά το γεγονός ότι δουλεύει για εκείνη, είναι πολύ ευγενικός και καλόκαρδος. Έχει ταλέντο στη μαγειρική και διαθέτει επίσης την ικανότητα να επικοινωνεί με τους σκίουρους. Τα ηθικά του διλήμματα εκδηλώνονται με τη μορφή αγγέλου και διαβόλου, τα οποία εμφανίζονται στους ώμους του.
- Γουέντυ Μάλικ ως Τσίτσα: η εγκυμονούσα σύζυγος του Πάτσα. Γεννάει το τρίτο της παιδί στο τέλος της ταινίας.
- Κέλλυανν Κέλσο και Ήλαϊ Ράσσελ Λινέτζ ως Τσάκα και Τίπο: τα δύο μικρά και θορυβώδη παιδιά των Πάτσα και Τσίτσα.
- Μπομπ Μπέργκεν ως Μπάκυ ο σκίουρος: ο σύντροφος του Κρονκ ο οποίος έχει μια μη ευχάριστη συνάντηση με τον Κούζκο.
- Τομ Τζόουνς ως ο Τραγουδιστής: ο προσωπικός μαέστρος θεματικών τραγουδιών του Κούζκο.
- Πάτι Ντόιτς ως Μάτα: μια σερβιτόρα στο Mudka's Meat Hut.
Συμμετέχουν επίσης: Τζιμ Κάμμινγκς, Τζον Φίντλερ, Τζο Ουάιτ, Τζακ Έιντζελ, Ρότζερ Μπάμπας, Πωλ Άιντινγκ, Πάτρικ Πίννεϋ, Σέρρυ Λυν, Τζέννιφερ Ντάρλινγκ, Τζες Χαρνέλ, Στηβ Σάσσκιντ, Μίριαμ Φλυν.
Ελληνική μεταγλώττιση
Επεξεργασία- Παντελής Καναράκης: Κούζκο
- Τάσος Κωστής: Πάτσα
- Χρυσούλα Διαβάτη: Ύζμα
- Γιάννης Στεφόπουλος: Κρονκ
- Ιφιγένεια Στάικου: Τσίτσα
- Βασιλεία Περόγλου: Τσάκα
- Θοδωρής Τσάκωνας; Τίπο
- Βίλμα Τσακίρη: Σερβιτόρα
- Άλεξ Παναγής: Τραγουδιστής
Συμμετέχουν επίσης: Χριστίνα Αργύρη, Ντίνος Δουλγεράκης, Μάρθα Ζιώγα, Αργύρης Κανδύλης, Θάνος Κωνσταντόπουλος, Γιώργος Μάζης, Μιχάλης Μόσχου, Ηλίας Πλακίδης, Ντίνος Σούτης.
Παραγωγή
ΕπεξεργασίαKingdom of the Sun
ΕπεξεργασίαΟ Ρότζερ Άλερς, μιλώντας για το Kingdom of the Sun[3]
Η ιδέα για το Kingdom of the Sun ήρθε από τους Ρότζερ Άλλερς και Μάθιου Τζέικομπς,[4] και η ανάπτυξη του πρότζεκτ ξεκίνησε το 1994.[5] Κατά την προώθηση της ιδέας στον τότε γενικό διευθυντή και πρόεδρο της Disney Μάικλ Άισνερ, ο Άλλερς θυμάται τον Άισνερ να λέει «έχει όλα τα στοιχεία μιας κλασικής ταινίας Disney»,[6] και λόγω της σκηνοθετικής επιτυχίας του με τον Βασιλιά των Λιονταριών την ίδια χρονιά, ο Άισνερ επέτρεψε στον Άλλερς το ελεύθερο της επιλογής του καστ αλλά και της ιστορίας.[7] Από τον Ιανουάριο του 1995, το περιοδικό Variety ανέφερε ότι ο Άλλερς δούλευε πάνω «σε μια αυθεντική ιστορία με θέμα τους Ίνκα».[8]
Το 1996, η ομάδα της παραγωγής ταξίδεψε στο Μάτσου Πίτσου στο Περού για να μελετήσει τα τεχνουργήματα των Ίνκα, την αρχιτεκτονική και το τοπίο όπου αυτή η αυτοκρατορία δημιουργήθηκε.[9][10]
Το Kingdom of the Sun θα ήταν η ιστορία ενός άπληστου, εγωιστή αυτοκράτορα (φωνή από τον Ντέηβιντ Σπέηντ) ο οποίος βρίσκει έναν χωρικό (φωνή από τον Όουεν Ουίλσον) ο οποίος του μοιάζει πάρα πολύ. Ο αυτοκράτορας ανταλλάζει θέση με τον χωρικό και δραπετεύσει από την ανιαρή ζωή του και πάει να διασκεδάσει, όπως και στο μυθιστόρημα του Μαρκ Τουαίην, Ο Πρίγκιπας και ο φτωχός. Ωστόσο, η κακιά μάγισσα Ύζμα σχεδιάζει να καλέσει τον κακό θεό Σουπάι και να καταστρέψει τον ήλιο έτσι ώστε να διατηρήσει για πάντα τη νεότητά της (ο ήλιος της δημιουργεί ρυτίδες κι έτσι υποθέτει ότι το να ζει σε έναν σκοτεινό κόσμο θα την απέτρεπε να γεράσει). Ανακαλύπτοντας την αλλαγή ανάμεσα στον πρίγκιπα και τον χωρικό, η Ύζμα μετατρέπει τον πραγματικό αυτοκράτορα σε λάμα και απειλεί να αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητα του χωρικού, εκτός κι αυτός την υπακούει. Κατά την περίοδο που ζει ως αυτοκράτορας και υπακούοντας τις εντολές της Ύζμα, ο χωρικός ερωτεύεται την μελλοντική αρραβωνιαστικιά του Αυτοκράτορα, τη Νίνα (φωνή από την Κάρλα Γκουτζίνο), η οποία νομίζει ότι ο χωρικός είναι ο αυτοκράτορας με αλλαγμένη συμπεριφορά. Εν τω μεταξύ, ο αυτοκράτορας-λάμα μαθαίνει την ταπεινότητα και ερωτεύεται ένα θηλυκό λάμα με το όνομα Μάτα (φωνή από τη Λώρα Πρέπον).[11] Μαζί, το κορίτσι και το λάμα, προσπαθούν να αποτρέψουν τα σχέδια της μάγισσας. Το βιβλίο Reel Views 2 λέει ότι η ταινία θα ήταν ένα «ρομαντικό, κωμικό μιούζικαλ στο 'παραδοσιακό' στυλ της Disney».[12]
Ακολουθώντας το απογοητευτικό box office των ταινιών Ποκαχόντας και Η Παναγία των Παρισίων, τα στελέχη των στούντιο ένιωσαν μετά τις δοκιμαστικές προβολές ότι το πρότζεκτ ήταν πολύ φιλόδοξο και σοβαρό για το κοινό, και χρειαζόταν περισσότερη κωμωδία.[13] Αρχές του 1997, ο παραγωγός Ράντυ Φούλμερ επικοινώνησε με τον Μαρκ Ντίνταλ, ο οποίος μόλις είχε ολοκληρώσει τη δουλειά του στην ταινία Οι Τρελόγατες του Χόλιγουντ, και του πρόσφερε να γίνει ο συν-σκηνοθέτης στο Kingdom of the Sun.[14] Στο μεταξύ, ο Άλλερς τηλεφώνησε προσωπικά στον Στινγκ, στον απόηχο της επιτυχίας του soundtrack του Έλτον Τζον για τον Βασιλιά των Λιονταριών, για να συνθέσει διάφορα τραγούδια για την ταινία.[6] Ο Στινγκ συμφώνησε αλλά με τον όρο ότι η κινηματογραφίστρια σύζυγός του, Τρούντυ Στάιλερ, θα μπορούσε να «γράφει τη διαδικασία της παραγωγής».[15] Η ταινία, η οποία τελικά πήρε τον τίτλο The Sweatbox, έγινε από την εταιρία Xingu Films (την εταιρία παραγωγής της Στάιλερ). Μαζί με το συνεργάτη του, Ντέηβιντ Χάρτλεϋ, ο Στινγκ συνέθεσε οκτώ τραγούδια αναπόσπαστα δεμένα με την αυθεντική πλοκή και τους χαρακτήρες.[5]
Το καλοκαίρι του 1997, ανακοινώθηκε ότι ο Ρότζερ Άλλερς και ο Μαρκ Ντίνταλ θα εξυπηρετούσαν ως σκηνοθέτες της ταινίας και ο Ράντι Φούλμερ ως παραγωγός. Ο Ντέηβιντ Σπέηντ και η Έρθα Κιτ επιβεβαιώθηκαν ότι θα χάριζαν τις φωνές τους στον αυτοκράτορα, Μάνκο, και στην κακιά μάγισσα αντίστοιχα, ενώ η Κάρλα Γκουτζίνο ήταν σε συζητήσεις για το ρόλο της Νίνα.[16][17] Ο Χάρβεϊ Φάιρστην είχε επίσης προστεθεί στο καστ ως Χούκουα, ο πιστός φίλος της Ύζμα.[6]
Μέχρι το καλοκαίρι του 1998, ήταν εμφανές ότι η παραγωγή του Kingdom of the Sun δεν είχε προχωρήσει αρκετά έτσι ώστε να μπορεί να κυκλοφορήσει η ταινία το καλοκαίρι του 2000 όπως είχε προγραμματιστεί. Εκείνη την περίοδο, αναφέρεται ότι ένα από τα στελέχη της Disney πήγε στο γραφείο του Φούλμερ και, βάζοντας τον αντίχειρα και τον δείκτη του σε απόσταση έξι χιλιοστών περίπου μεταξύ τους, είπε «η ταινία σου είναι τόσο κοντά στο να τερματιστεί».[13] Ο Φούλμερ πλησίασε τον Άλλερς και τον πληροφόρησε για την ανάγκη να τελειώσει την ταινία στην ώρα της για να κυκλοφορήσει το καλοκαίρι του 2000, καθώς υπήρχαν κρίσιμες προωθητικές συμφωνίες με τις εταιρίες McDonald's, Coca-Cola και άλλες με τις οποίες οι συμφωνίες εξαρτιόνταν και θα πραγματοποιούνταν με την κυκλοφορία τη συγκεκριμένη περίοδο. Ο Άλλερς αναγνώρισε ότι η παραγωγή καθυστερούσε, αλλά ήταν αισιόδοξος ότι, με μια παράταση έξι με δώδεκα μηνών, θα μπορούσε να ολοκληρώσει την ταινία. Όταν ο Φούλμερ αρνήθηκε να κάνει δεκτό το αίτημα του Άλερς για παράταση, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να εγκαταλείψει το πρότζεκτ.[13] Στις 23 Σεπτεμβρίου 1998,[5][18] το πρότζεκτ ήταν ουσιαστικά νεκρό με την παραγωγή να βρίσκεται με κόστος κάπου στα $25–30 εκατομμύρια[5][7] και 25% της ταινίας ήδη εικονογραφημένο.[19]
Επισκευή παραγωγής και επανεγγραφή σεναρίου
ΕπεξεργασίαΑναστατωμένος από την αποχώρηση του Άλλερς, αναφέρεται ότι ο Μάικλ Άισνερ έδωσε στον Φούλμερ δύο εβδομάδες για να διασώσει την ταινία αλλιώς η παραγωγή θα τερματιζόταν.[13] Ο Φούλμερ και ο Ντίνταλ σταμάτησαν την παραγωγή για έξι μήνες έτσι ώστε να ανακατασκευάσουν το έργο και να το επαναφέρουν ως Kingdom in the Sun,[14] κάνοντάς το την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney από τον Πινόκιο που είχε τόσο ακριβή επισκευή.[20] Στο μεταξύ, ακολουθώντας την ιδέα του Έρικ Γκόλντμπεργκ για το τμήμα Rhapsody in Blue της ταινίας Φαντασία 2000, οι εικονογραφιστές αναδιοργανώθηκαν για να δουλέψουν πάνω στο κομμάτι.[21] Στο ενδιάμεσο διάστημα, ο Κρις Ουίλλιαμς, ο οποίος εργαζόταν πάνω στην ιστορία με εικόνες του Kingdom of the Sun,[22] ήρθε με την ιδέα να κάνουν τον Πάτσα έναν μεγαλύτερο σε ηλικία χαρακτήρα σε αντίθεση με τον έφηβο που ήταν στην αυθεντική ιστορία.[23] Ακολουθώντας αυτή την καινούρια ιδέα, ο πρώην κωμικός συγγραφέας Ντέηβιντ Ρέινολντς δήλωσε: «σκέφτηκα μια απλή κωμωδία η οποία είναι βασικά μια εικόνα ενός ταξιδιού φίλων στον δρόμο, με τους δύο φίλους να κυνηγιούνται όπως στα κινούμενα σχέδια του Τσακ Τζόουνς[24], αλλά με πιο γρήγορο ρυθμό. Η Disney είπε: 'Δοκίμασέ το'».[25] Μια από τις νέες προσθήκες στην ανανεωμένη ιστορία ήταν ο χαρακτήρας του πιστού ακόλουθου της Ύζμα, Κρονκ, ο οποίος έκλεβε την παράσταση.[26] Στο μεταξύ, το όνομα Μάνκο άλλαξε σε Κούζκο μετά την ανακάλυψη του Φούλμερ ότι στην ιαπωνική αργκό ο όρος μάνκο σημαίνει αιδοίο.[7] Λόγω της μερικής διακοπής της παραγωγής, ο Στινγκ ξεκίνησε να έχει συγκρούσεις στον προγραμματισμό με τις υποχρεώσεις για τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του για τον επόμενο δίσκο του, τον οποίο σκόπευε να ηχογραφήσει στην Ιταλία. «Γράφω τη μουσική και υποτίθεται ότι πρέπει να την εικονογραφήσουν, αλλά συνεχώς γίνονται αλλαγές. Είναι σε μια συνεχή μεταστροφή» παραδέχτηκε ο τραγουδιστής, αλλά «το απολαμβάνω».[6][27] Εξαιτίας αυτής της διακοπής, η ταινία Δεινόσαυρος κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2000 στην ημερομηνία που είχε προγραμματιστεί αρχικά η κυκλοφορία του Kingdom.[7]
Ο Αντρέας Ντέτζα αρνήθηκε να επιστρέψει στην ταινία παρατηρώντας ότι η πιο σοβαρή εκδοχή του για την Ύζμα, δε συμβάδιζε με τον εκκεντρικό, κωμικό τόνο της ταινίας, και μετακόμισε στο Ορλάντο για να δουλέψει πάνω στην ταινία Λίλο & Στιτς. Ο εικονογραφιστής Ντέιλ Μπάερ θα αντικαθιστούμε τον Ντέτζα ως επικεφαλής της ομάδας για την Ύζμα.[28] Ο Φούλμερ θα ενημέρωνε τον Στινγκ μέσω τηλεφώνου ότι τα τραγούδια του, τα οποία σχετίζονταν με συγκεκριμένες σκηνές και χαρακτήρες που πλέον δεν υπήρχαν στην ταινία, θα έπρεπε να απορριφθούν.[6][29] Πικραμένος από την αφαίρεση των τραγουδιών του από την ταινία, ο ποπ μουσικός σχολίασε ότι «στην αρχή ήμουν θυμωμένος και ταραγμένος. Μετά ήθελα να πάρω κάποιου είδους εκδίκηση». Η Disney συμφώνησε τελικά να επιτρέψει τρία από τα έξι τραγούδια που είχαν διαγραφεί, ως μπόνους κομμάτια στο soundtrack της ταινίας. Αυτά ήταν το τραγούδι της Ύζμα με τον τίτλο «Snuff Out the Light», το ερωτικό τραγούδι με τον τίτλο «One Day She'll Love Me» και ένα χορευτικό κομμάτι με τον τίτλο «Walk the Llama Llama».[30] Στοιχεία της πλοκής όπως το ρομάντζο μεταξύ του Πάτσα και της μνηστής του Μάνκο, Νίνα, η καταστροφή του ήλιου, οι ομοιότητες με την ιστορία του Πρίγκιπα και του φτωχού και η μυθολογία των Ίνκας, αφαιρέθηκαν.[31] Ο χαρακτήρας του Χούκουα επίσης αφαιρέθηκε από την ιστορία, αν και κάνει μια cameo εμφάνιση ως αυτός που κρατάει το κερί κατά τη διάρκεια της σκηνής του δείπνου.[32] Ο Κούζκο, ο οποίος ήταν δευτερεύον χαρακτήρας στην αυθεντική ιστορία, έγινε τελικά ο πρωταγωνιστής.[33]
Από το καλοκαίρι του 1999, τα μέλη του καστ Όουεν Ουίλσον, Χάρβεϊ Φάιρστην και Τρούντυ Στάιλερ είχαν αποχωρήσει από την ταινία.[34] Οι Έρθα Κιτ και Ντέηβιντ Σπέηντ παρέμειναν και ο Ντίνταλ σχολίασε: «και τότε ο Τζον Γκούντμαν και ο Πάτρικ Ουόρμπερτον (ο οποίος είχε παίξει το αγόρι της Ιλέιν, Ντέηβιντ Πάντυ, στην σειρά Seinfeld) προστέθηκαν στο καστ».[35] Μετά την αλλαγή της ιστορίας και την απόρριψη των τραγουδιών του Στινγκ, ο ίδιος παρέμεινε στο πρότζεκτ και το μόνο που του είπε το στούντιο ήταν «το μόνο που θέλουμε είναι ένα εισαγωγικό τραγούδι και ένα τραγούδι για τους τίτλους τέλους».[36] Το τραγούδι, «Perfect World», αποφασίστηκε «να ανοίξει την ταινία με ένα μεγάλο, αστείο νούμερο το οποίο θα καθιέρωνε τη δύναμη του Κούζκο και θα έδειχνε το πώς ελέγχει τον κόσμο» σύμφωνα με τον πρόεδρο του τμήματος Feature Animation, Τόμας Σιούμαχερ.[37] Οι δημιουργοί της ταινίας ζήτησαν από τον Στινγκ να ερμηνεύσει το τραγούδι, αλλά εκείνος αρνήθηκε λέγοντάς τους ότι ήταν πολύ μεγάλος για να το τραγουδήσει και ότι θα έπρεπε να βρουν κάποιον μικρότερο. Αντ'αυτού, πήραν τον Τομ Τζόουνς, ο οποίος είναι έντεκα χρόνια μεγαλύτερος από τον Στινγκ.[38]
Τον Φεβρουάριο του 2000, η νέα ταινία ανακοινώθηκε ως Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια, με την ιστορία της να επικεντρώνεται σε έναν κακομαθημένο Αυτοκράτορα των Ίνκας (Ντέιβιντ Σπέιντ), ο οποίος μέσω διαφόρων ανατροπών και πτώσεων, καταλήγει να μάθει το νόημα της αληθινής ευτυχίας από έναν φτωχό χωρικό (Τζον Γκούντμαν). Η ημερομηνία κυκλοφορίας προγραμματίστηκε για τον Δεκέμβριο του 2000.[39] Παρά τη φράση του τίτλου, η ταινία δεν έχει καμία σχέση με το κλασικό παραμύθι του Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα» (αν και οι δύο ιστορίες περιλαμβάνουν έναν αυτοκράτορα που εξαπατάται).[40] Ωστόσο, σύμφωνα με τον Μαρκ Μούρχεντ της εφημερίδας Houston Press, η πλοκή της ταινίας φέρει κάποια ομοιότητα με αυτήν του μυθιστορήματος Ο χρυσός γάιδαρος του Λούκιου Απουλήιου, όπου ένας άντρας μετατρέπεται σε γαϊδούρι.[41]
Ο Άισνερ ανησυχούσε ότι η νέα ιστορία ήταν τόσο κοντά στην ταινία της Disney του 1997 Ηρακλής, η οποία είχε μια ευπρεπή αλλά συνάμα χαμηλή πορεία στο Αμερικανικό box office. Ο Ντίνταλ και ο Φούλμερ τον διαβεβαίωσαν πως Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια, όπως ονομαζόταν τώρα η ταινία, θα είχε ένα πολύ μικρότερο καστ, κάνοντάς το πιο εύκολο να συμμετέχει το κοινό. Προς το τέλος της παραγωγής, το τέλος της ταινίας είχε αρχικά τον Κούζκο να κτίζει το θεματικό πάρκο της Κουζκοτοπία σε έναν άλλον λόφο καταστρέφοντας ένα τροπικό δάσος κοντά στο σπίτι του Πάτσα, καλώντας τον Πάτσα και την οικογένειά του να τον επισκεφτούν. Τρομοκρατημένος από το τέλος, ο Στινγκ σχολίασε ότι «τους έγραψα ένα γράμμα και είπα 'Κάντε το αυτό και παραιτούμαι καθώς αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτά που πιστεύω. Πέρασα 20 χρόνια προσπαθώντας να υπερασπιστώ τα δικαιώματα των ιθαγενών και εσείς απλά τους ισοπεδώνετε για να κτίσετε ένα θεματικό πάρκο. Δε θα συμμετέχω σε αυτό».[42] Το τέλος ξαναγράφτηκε έτσι ώστε ο Κούζκο να κτίζει μια καλύβα, παρόμοια με του Πάτσα, και να περνά τις διακοπές του μαζί με τους κατοίκους του χωριού.[10]
Σχεδιασμός και εικονογράφιση
ΕπεξεργασίαΚατά τη διάρκεια της παραγωγής του Kingdom of the Sun, ο Αντρέας Ντέτζα ήταν αρχικά ο επικεφαλής της ομάδας εικονογράφισης της Ύζμα και ενσωμάτωσε στον χαρακτήρα πόζες μοντέλων που είχαν δημοσιευθεί σε περιοδικά, ώστε να μπορέσει να πετύχει την αισθησιακή και αποπλανητική περσόνα του χαρακτήρα.[43] Ο Νικ Ρανιέρι είχε αρχικά προγραμματιστεί να είναι επικεφαλής της ομάδας που θα δούλευε πάνω στον πιστό ακόλουθο της Ύζμα, Χούκουα. Κατά τη διάρκεια της έρευνας σε ένα ταξίδι στο Περού το 1996, ο Ρανιέρι αναγνώρισε ότι «έψαχνα για κάποιον χαρακτήρα που θα έμοιαζε με πέτρα κι έτσι είχα κολλήσει στο να σχεδιάζω μόνο πέτρες καθ'όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Όταν επιστρέψαμε πίσω, συσσώρευσαν τον χαρακτήρα μέσα την ιστορία για τους αρχαίους Ίνκας».[44] Ο Μαρκ Παντλέινερ θα ήταν ο επικεφαλής της ομάδας για τον χαρακτήρα της Νίνα, του κοριτσιού του αυτοκράτορα.[45] Στις αρχές του 1997, ο Ντέηβιντ Προυίξμα προστέθηκε στην ομάδα για να εικονογραφίσει το λάμα, Snowball.[46] Σύμφωνα με τον Προυίξμα, η Snowball ήταν «ένας ανόητος, ματαιόδοξος και εγωιστής χαρακτήρας. Πραγματικά το απόλαυσα να δουλεύω πάνω στον χαρακτήρα και να κάνω κάποια πρώιμα τεστ εικονογράφισης πάνω της. Πριν εγκαταλείψω την ταινία (ο χαρακτήρας τελικά αφαιρέθηκε από το πρότζεκτ), δημιούργησα σχέδια όχι μόνο για τη Snowball, αλλά και για το υπόλοιπο κοπάδι το οποίο αποτελείτο από εφτά λάμα καθώς και τον Κούζκο ως λάμα».[47] Όταν η παραγωγή της ταινίας μπήκε σε παύση, ο Προυίξμα μετακινήθηκε για να δουλέψει στην ταινία Η Χαμένη Ατλαντίδα η οποία γινόταν ταυτόχρονα, ενώ οι χαρακτήρες των λάμα αφαιρέθηκαν τελείως από την ιστορία του Αυτοκράτορα.[46]
Ακολουθώντας την επισκευή της παραγωγής και τις προσπάθειες των στούντιο για πιο οικονομικά αποδοτικές ταινίες κινουμένων σχεδίων, ο Ντίνταλ προέτρεψε για «μια πιο απλή προσέγγιση που θα έδινε έμφαση στους χαρακτήρες παρά στα υπερβολικά ειδικά εφέ και στις κινηματογραφικές τεχνικές».[48] Εξαιτίας της μεταγενέστερης αποχώρησης του Ντέτζα, ο εικονογραφιστής Ντέιλ Μπάερ ανέλαβε τον χαρακτήρα της Ύζμα. Χρησιμοποιώντας τις χειρονομίες της Έρθα Κιτ κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, ο Μπάερ σχολίασε ότι «έχει μια φυσική φωνή για κινούμενα σχέδια και πραγματικά έγινε ένα με τον ρόλο. Έκανε έντονες χειρονομίες και ήταν διασκεδαστικό να την βλέπεις. Ερχόταν σε κάθε ηχογράφηση σοβαρή και με πολύ επαγγελματισμό και ξαφνικά τρελαινόταν και ξεσπούσε σε γέλια».[49] Από τον Ρανιέρι ζητήθηκε αργότερα να γίνει ο επικεφαλής της ομάδας που θα δούλευε πάνω στον Κούζκο (και ως άνθρωπο και ως λάμα), αν και παραδέχεται ότι ήταν διστακτικός να το κάνει στην αρχή μέχρι που ανακάλυψε ότι ο Κούζκο «είχε μια καλή πλευρά, υπήρχε δυνατότητα για κωμικά στοιχεία και ως χαρακτήρας έκανε τον κύκλο του».[44] Στον Παντλέινερ ανατέθηκε επίσης εκ νέου να δουλέψει πάνω στην ανθρώπινη μορφή του Κούζκο.[50] Η ομάδα εικονογράφισης του Κούζκο, εκτός από την έμπνευση που έπαιρνε από τον Ντέιβιντ Σπέιντ κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, επισκέφτηκε επίσης ζωολογικούς κήπους και φάρμες για να μελετήσουν τα λάμα, είδε ντοκιμαντέρ και ακόμα παρατήρησε από πολύ κοντά τα ζώα τα οποία είχαν φέρει στα στούντιο.[48] Για την καινούρια εκδοχή του Πάτσα, ο εικονογραφιστής Μπρους Σμιθ παρατήρησε ότι «ο Πάτσα είναι μάλλον ο πιο ανθρώπινος από όλους τους χαρακτήρες» και πρόσθεσε ότι «έχει πιο πολλές ανθρώπινες ιδιομορφίες και ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, κάτι το οποίο λειτούργησε ως αντίθεση με το καρτουνίστικο λάμα το οποίο έκανε παρέα. Είναι ο πιο γήινος τύπος ο οποίος επαναφέρει τα πάντα στο επίκεντρο. Καθώς είναι ένας τεράστιος τύπος με ύψος περίπου δύο μέτρα και ζυγίζοντας περίπου 115 κιλά έπρεπε να δουλέψουμε σκληρά για να τον κάνουμε να δείχνει πειστικός στις κινήσεις του».[48]
Η πραγματική εικονογράφιση ξεκίνησε το 1999, με τη συμμετοχή 400 καλλιτεχνών, 300 τεχνικών και προσωπικό παραγωγής.[44] Εκτός από τη δουλειά που γινόταν στα στούντιο στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνια, εικονογραφιστές που βρίσκονταν σε στούντιο παραρτήματα σε Φλόριντα και Γαλλία βοήθησαν στην παραγωγή της ταινίας.[51] Κατά τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες της παραγωγής, μια ομάδα 120 καλλιτεχνών θα έπαιρνε τις έτοιμες εικονογραφημένες εικόνες από το τμήμα εικονογράφισης και θα τοποθετούσε ένα καινούριο χαρτί από πάνω, έτσι ώστε να φτιάξουν μια πιο καθαρή και εξευγενισμένη εικόνα. «Είμαστε βασικά οι τελευταίοι σχεδιαστές» είπε η επικεφαλής Βέρα Πατσέκο, της οποίας το συνεργείο δούλεψε σε πάνω από 200,000 ζωγραφιές για τον Αυτοκράτορα.[52]
Κυκλοφορία
ΕπεξεργασίαΜετά την αλλαγή της ημερομηνίας κυκλοφορίας της ταινίας για τον χειμώνα του 2000, αναφέρθηκαν ομοιότητες με την ταινία των στούντιο DreamWorks Animation, Ο Δρόμος για το Ελ Ντοράντο.[53] Ο Μαρκ Λούμεντ, που δούλευε στην ανάπτυξη του Ελ Ντοράντο ισχυρίστηκε: «Ήταν πραγματικά μια κούρσα και ο Κάτζενμπεργκ ήθελε να κυκλοφορήσει η δική μας ταινία πριν τη δική τους». Πρόσθεσε επίσης ότι «Δεν ξέραμε ακριβώς τι έκαναν αλλά είχαμε την εντύπωση ότι θα ήταν κάτι πολύ παρόμοιο. Οποιαδήποτε ταινία έβγαινε δεύτερη θα έδινε την εντύπωση ότι αντέγραψε την άλλη».[4] Ο Φούλμερ και ο Ντίνταλ αρνήθηκαν τις ομοιότητες με τον δεύτερο να σχολιάζει: «Αυτή η εκδοχή [του Αυτοκράτορα] είχε δουλευτεί καλά όταν εκείνη η ταινία κυκλοφόρησε» και πρόσθεσε, «Από νωρίς, όταν η ταινία μας έγινε πιο κωμική, όλοι μας νιώσαμε ότι δεν μπορείς να κάνεις μια τέτοια φάρσα για συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων εκτός κι αν την κάνουμε και στον εαυτό μας. Αυτό δεν έμοιαζε να είναι η κατάλληλη επιλογή για τους Ίνκας ή για οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων. Ήταν περισσότερο ένας μύθος».[54]
Η εκστρατεία προώθησης για τον Αυτοκράτορα ήταν σχετικά συγκρατημένη καθώς η Disney επέλεξε να προωθήσει πιο έντονα την κυκλοφορία της ταινίας Τα 102 σκυλιά της Δαλματίας, η οποία κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια της Ημέρας των Ευχαριστιών.[54][55] Παρ'όλα αυτά, η ταινία συνοδεύτηκε με έξι παιχνίδια των Κούζκο, Κούζκο ως λάμα, Πάτσα, Ύζμα, Ύζμα ως γάτα και Κρόνκ[56] που εμπεριέχονταν στο παιδικό γεύμα, Happy Meal, των McDonald's στη Βόρεια Αμερική. Τα παιχνίδια σε Ευρώπη, Ασία και Αυστραλία ήταν διαφορετικά από αυτά που κυκλοφόρησαν στην Βόρεια Αμερική. Φτιάχτηκαν επίσης λούτρινα ζωάκια τα οποίο πωλούνταν στα καταστήματα της Disney.
Home media
ΕπεξεργασίαΗ καθιερωμένη έκδοση VHS και DVD κυκλοφόρησε την 1η Μαΐου 2001, όπως επίσης και μια συλλεκτική έκδοση 2 δίσκων η οποία περιείχε έξτρα υλικό όπως το μουσικό βίντεο του τραγουδιού «My Funny Friend and Me» του Στιγνκ, το μουσικό βίντεο του συγκροτήματος Rascal Flatts του τραγουδιού «Walk the Llama Llama» από το soundtrack, ηχητικό σχολιασμό από τους δημιουργούς, ένα παιχνίδι ικανοτήτων με τις φωνές των ηρώων και μια κομμένη σκηνή.[57] Σε αντίθεση με το box office, η ταινία τα πήγε καλύτερα στις πωλήσεις home video, γινόμενη η ταινία με τις περισσότερες πωλήσεις που κυκλοφόρησε το 2001.[58] Τον Σεπτέμβριο του 2001, αναφέρθηκε ότι 6 εκατομμύρια αντίγραφα VHS πωλήθηκαν, πωλήσεις που ανέρχονται σε έσοδα ύψους $89 εκατομμυρίων. Στις πωλήσεις DVD αναφέρθηκε ότι είχε πωλήσει τα διπλάσια. Σύμφωνα με την εταιρία Adams Media Research, τα συνολικά έσοδα διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στα $125 εκατομμύρια.[59]
Η Disney επανακυκλοφόρησε μια ειδική έκδοση με έναν δίσκο με τον τίτλο «The New Groove Edition» στις 18 Οκτωβρίου 2005. Η Disney ανανέωσε ψηφιακά την ταινία και Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια κυκλοφόρησε σε Blu-ray στις 11 Ιουνίου 2013, σε πακέτο δύο ταινιών μαζί με την απευθείας σε βίντεο συνέχειά του, Ο Κρονκ έχει κέφια.[60] Το πρώτο Σαββατοκύριακο, πώλησε 14,000 αντίτυπα Blu-ray έχοντας έσοδα $282,000.[61]
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαBox office
ΕπεξεργασίαΤο πρώτο Σαββατοκύριακο, Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια βρέθηκε στην τέταρτη θέση με έσοδα περίπου $10 εκατομμύρια, πίσω από τις ταινίες Αυτό που θέλουν οι γυναίκες, Μεγάλε, τι κάναμε χθες βράδυ; και Ο Κατεργάρης των Χριστουγέννων.[62] Συνολικά, η ταινία είχε έσοδα $89.3 εκατομμύρια στο αμερικανικό box office και $80 εκατομμύρια επιπρόσθετα σε άλλες χώρες. Συνολικά χαμηλότερα έσοδα από τις περισσότερες παραγωγές της Disney Feature Animation που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του '90.[1]
Εξαιτίας του προ-Κολομβιανού σκηνικού και της γεύσης από Λατινική Αμερική στην ταινία, η Disney ξόδεψε $250,000 στην εκστρατεία προώθησης προς την λατινικοαμερικάνικη αγορά, κυκλοφορώντας την ταινία σε αγγλικά και ισπανικά σε περιοχές του Λος Άντζελες με έντονη πληθυσμιακή πυκνότητα από Λατίνους, σε αντίθεση με προηγούμενες ταινίες όπου κυκλοφορούσαν με υπότιτλους στις ξένες αγορές.[63] Από τον Ιανουάριο του 2001, δεκαεννέα μέρες από την κυκλοφορία της ταινίας, η ισπανόφωνη εκδοχή της ταινίας αποσύρθηκε από τις αίθουσες καθώς οι Λατινοαμερικάνοι προτίμησαν να παρακολουθήσουν την αγγλική εκδοχή, η οποία έφερε έσοδα κατά μέσο όρο $571,000 σε σχέση με τις $96,000 της ισπανόφωνης.[64]
Κριτική
ΕπεξεργασίαΣτην ιστοσελίδα συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes, Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια συγκεντρώνει ποσοστό 85% και μέσο όρο 7.1/10, βασισμένα σε 128 κριτικές. Στο τμήμα ομοφωνίας διαβάζουμε: «Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια δεν είναι η πιο φιλόδοξη ταινία κινουμένων σχεδίων, αλλά ο γρήγορος ρυθμός της, οι φρέσκοι χαρακτήρες και το γέλιο της προσφέρουν εξαιρετικές στιγμές για όλη την οικογένεια».[65] Στην ιστοσελίδα Metacritic, η ταινία έχει σκορ 70/100 βασισμένο σε 28 κριτικές σημειώνοντας «γενικά ευνοϊκές κριτικές».[66] Πολλοί κριτικοί και κοινό θεώρησαν γενικά ότι η ταινία ήταν μία από τις καλύτερες της Disney μετά την περίοδο της Αναγέννησης και επίσης μία από τις πιο κωμικές.[67]
Γράφοντας για το περιοδικό Variety, ο Ρόμπερτ Κόουκλερ σχολίασε για την ταινία ότι «μπορεί να μην ταιριάζει με την ευχάριστη επιχείρηση πολλών από των άλλων παιδικών δουλειών των στούντιο, αλλά θα τη θυμόμαστε ως την ταινία που δημιούργησε μια νέα διάθεση στις αίθουσες κινουμένων σχεδίων της Disney».[68] Ο Ρότζερ Ίμπερτ, γράφοντας την κριτική του για την εφημερίδα Chicago Sun-Times, επιβράβευσε την ταινία με 3/4 αστέρια διακρίνοντάς την ως «μια κουτή χονδροειδή αστεία ταινία κινουμένων σχεδίων, με την προσοχή του Ντόναλντ Ντακ» η οποία ξεχωρίζει από το τι είναι γνωστό ως κινούμενα σχέδια. Ο Ίμπερτ θα προσέθετε αργότερα ότι «δεν έχει την τεχνική γυαλάδα μιας ταινίας όπως ο Ταρζάν, αλλά είναι μια υπενθύμιση ότι τα κλασικά κινούμενα σχέδια είναι ένα αγαπημένο στυλ από μόνα τους».[69] Η κριτικός του περιοδικού Entertainment Weekly, Λίσα Σουόρτσμπαουμ βαθμολόγησε την ταινία με B+, περιγράφοντάς την ως «αστεία και ως επί το πλείστον μη μουσική, αναμφισβήτητα μη επική οικογενειακή ταινία, η οποία καταλήγει να είναι περισσότερο ένα ταξίδι ήρωα παρά μια συνάντηση μυαλών κωμικής σειράς».[70]
Ο Μαρκ Σάβλοφ από την εβδομαδιαία εφημερίδα The Austin Chronicle, έδωσε στην ταινία 2/5 σημειώνοντας ότι η ταινία «υποφέρει από μια επίμονη αφηγηματική οπισθοδρόμηση η οποία εξυπηρετεί μόνο στο να κάνει τα μεγαλύτερα μέλη του κοινού να επιθυμούν τις μέρες των νάνων, των όμορφων πριγκιπισσών και των δηλητηριασμένων μήλων και τα νεαρότερα μέλη να συστρέφονται στις καρέκλες τους». Ο Σάβλοφ συνέχισε να εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την εικονογράφιση σε αντίθεση με αυτήν της ταινίας Τάρζαν της προηγούμενης χρονιάς γράφοντας: «είναι επίσης μικρή απογοήτευση, χωρίς κανένα εκστατικό οπτικό κατόρθωμα».[71] Ο κριτικός ταινιών Μπομπ Στράους, αναγνώρισε ότι η ταινία είναι «αστεία, μανιώδης και αρκετά χρωματιστή για να κρατήσει τους μικρούς για το σύντομο αλλά τεταμένο χρονικό διάστημα των 78 λεπτών», αλλά εκτός από «μερικές καλές φωνητικές ερμηνείες, μερικά εντυπωσιακά αστεία και ενδιαφέροντα, εμπνευσμένα από τους Ίνκας στοιχεία, υπάρχει κάτι πολύ λίγο για να κρατήσει την υπόλοιπη οικογένεια προσηλωμένη σε αυτήν». Ο Στράους θα κατηγορούσε τη μεγάλη επισκευή της ιστορίας κατά τη διάρκεια της παραγωγής ως το βασικό πρόβλημα.[72]
Βραβεία και υποψηφιότητες
ΕπεξεργασίαΧρονιά | Βραβείο | Κατηγορία | Υποψήφιοι | Αποτέλεσμα |
---|---|---|---|---|
2001 | Golden Satellite Award | Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων | Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια | Υποψηφιότητα |
Καλύτερο τραγούδι | «My Funny Friend and Me» | Υποψηφιότητα | ||
Golden Globe Awards | Καλύτερο τραγούδι | «My Funny Friend and Me» | Υποψηφιότητα | |
Annie Awards | Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων | Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια | Υποψηφιότητα | |
Καλύτερη σκηνοθεσία | Μαρκ Ντίνταλ | Υποψηφιότητα | ||
Καλύτερο σενάριο | Μαρκ Ντίνταλ, Κρις Γουίλιαμς, Ντέιβιντ Ρέινολντς | Υποψηφιότητα | ||
Καλύτερη ιστορία | Στέφεν Τζ. Άντερσον, Ντον Χολ | Υποψηφιότητα | ||
Καλύτερος σχεδιασμός παραγωγής | Κόλιν Στίμπσον | Υποψηφιότητα | ||
Καλύτεροι χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων | Ντέιλ Μπάερ | Νίκη | ||
Καλύτερη ερμηνεία φωνής | Έρθα Κιτ | Νίκη | ||
Πάτρικ Γουαμπάρντον | Υποψηφιότητα | |||
Καλύτερη μουσική | Στινγκ, Ντέιβιντ Χάρτλεϊ | Νίκη | ||
Καλύτερη μουσική επένδυση | Τζον Ντέμπνεϊ | Υποψηφιότητα | ||
Academy Awards | Καλύτερο τραγούδι | «My Funny Friend and Me» | Υποψηφιότητα | |
Phoenix Films Critics Society Awards | Καλύτερο τραγούδι | «My Funny Friend and Me» | Νίκη | |
Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων | Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια | Υποψηφιότητα | ||
Καλύτερη οικογενειακή ταινία | Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια | Υποψηφιότητα | ||
Las Vegas Critics Society Awards | Καλύτερη οικογενειακή ταινία | Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια | Υποψηφιότητα | |
Καλύτερο τραγούδι | «My Funny Friend and Me» | Υποψηφιότητα | ||
2002 | Grammy Awards | Καλύτερο τραγούδι για ταινία, τηλεόραση ή άλλο οπτικό μέσο | «My Funny Friend and Me» | Υποψηφιότητα |
The Sweatbox
ΕπεξεργασίαΤο The Sweatbox είναι ένα ντοκιμαντέρ το οποίο καταγράφει την ταραχώδη συνεργασία του Στινγκ και του Ντέηβιντ Χάρτλεϋ με τα στούντιο της Disney για τη σύνθεση των έξι τραγουδιών της ταινίας Kingdom of the Sun (ο τίτλος της ταινίας πριν μετονομαστεί σε Ο Αυτοκράτορας έχει κέφια).[73] Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει συνεντεύξεις των σκηνοθετών Ρότζερ Άλλερς και Μαρκ Ντίνταλ, του παραγωγού Ράντυ Φούλμερ, του Στινγκ, καλλιτεχνών της Disney και των ηθοποιών του καστ που είχαν απογοητευτεί με τη νέα κατεύθυνση της ταινίας. Η Disney δεν πιστεύεται ότι έφερε αντιρρήσεις για το ντοκιμαντέρ της Τρούντι Στάιλερ με τον Τόμας Σιουμάχερ, ο οποίος είχε δει υλικό, να σχολιάζει: «Πιστεύω ότι θα είναι εξαιρετικό!»[74]
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο το 2000, αλλά έχει περάσει απαρατήρητο από το κοινό από τότε. Η Disney κατέχει τα δικαιώματα, αλλά δεν το κυκλοφόρησε ποτέ επίσημα.[75] Τον Μάρτιο του 2012, ένα αντίγραφο του ντοκιμαντέρ διέρρευσε στο διαδίκτυο και ανέβηκε στο YouTube από έναν Βρετανό καρτουνίστα, πριν κατέβει τελείως.[76] Από τον Απρίλιο του 2015, το κοινό μπορούσε να δει μερικές σκηνές από το ντοκιμαντέρ από την κυκλοφορία των home media, τα οποία περιελάμβαναν το παρασκήνιο της δημιουργίας του τραγουδιού My Funny Friend and Me.
Προσαρμογές και συνέχεια
ΕπεξεργασίαΤον Απρίλιο του 2005, ανακοινώθηκε ότι τα DisneyToon Studios δούλευαν σε μια συνέχεια της ταινίας με τον τίτλο Ο Κρονκ έχει κέφια, η οποία θα κυκλοφορούσε απευθείας σε βίντεο. Η κυκλοφορία έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 2005, ίδια μέρα με την πρεμιέρα της τηλεοπτικής σειράς κινουμένων σχεδίων Ο Αυτοκράτορας πάει σχολείο στο Disney Channel.[77] Οι Πάτρικ Ουόρμπερτον, Έρθα Κιτ και Γουέντι Μάλικ επέστρεψαν για τους ρόλους τους στη συνέχεια αλλά και στην τηλεοπτική σειρά, ενώ ο Τζ. Π. Μάνουξ αντικατέστησε τον Ντέηβιντ Σπέηντ στη σειρά και ο Φρεντ Τατασκιόρε χάρισε τη φωνή του στον Πάτσα στον πρώτο κύκλο. Ο Τζον Γκούντμαν επέστρεψε για να χαρίσει και πάλι τη φωνή του στον χαρακτήρα στον δεύτερο και τελευταίο κύκλο της σειράς.
Ο Κούζκο εμφανίζεται ως γκεστ στην τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων Disney's House of Mouse αλλά και στην απευθείας σε βίντεο spin-off ταινία, Mickey's Magical Christmas: Snowed in at the House of Mouse.
Δύο βιντεοπαιχνίδια του Αυτοκράτορα αναπτύχθηκαν και κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα με την ταινία. Το πρώτο, για το PlayStation της Sony, αναπτύχθηκε από την Argonaut Games και δημοσιεύτηκε από την Sony Computer Entertainment of America. Το δεύτερο, για το Game Boy Color της Nintendo, αναπτύχθηκε από την Sandbox και δημοσιεύτηκε από την Ubisoft. Και τα δύο κυκλοφόρησαν σε PAL περιοχές την επόμενη χρονιά. Η εκδοχή του PlayStation επανακυκλοφόρησε για το PlayStation Network στις 27 Ιουλίου 2010.
Το τρενάκι Raging Spirits του θεματικού πάρκου Tokyo DisneySea έλαβε οπτική έμπνευση για το θέμα των Ίνκας από τα κτίρια της ταινίας, με μια δομή βασισμένη στο παλάτι του Κούζκο.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 «The Emperor's New Groove». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ κατά τη διάρκεια της «κηδείας» του Κούζκο, η Ύζμα λέει ότι «χάθηκε τη νύχτα των 18ων γενεθλίων του», δείχνοντας ότι στην ταινία ήταν 18 χρονών.
- ↑ Fiamma, Andrea (12 Δεκεμβρίου 2014). «Intervista a Roger Allers, il regista de Il Re Leone». Fumettologica. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 4,0 4,1 Laporte, Nicole. The Men Who Would Be King: An Almost Epic Tale of Moguls, Movies, and a Company Called DreamWorks. Mariner Books. σελίδες 208–9. ISBN 978-0547520278.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Kuklenski, Valerie (13 Δεκεμβρίου 2000). «Finding the Groove». The Sun Sentinel. Los Angeles Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-12-02. https://web.archive.org/web/20131202233225/http://articles.sun-sentinel.com/2000-12-13/lifestyle/0012120542_1_major-animated-feature-love-story-plot. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Styler, Trudie (2002). The Sweatbox (Documentary film). Burbank, California: Xingu Films.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Leigh, Danny (14 Φεβρουαρίου 2001). «Llama drama». The Guardian. https://www.theguardian.com/culture/2001/feb/14/artsfeatures. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Variety Staff (8 Ιανουαρίου 1995). «The Men Behind The 'King'». Variety. https://variety.com/1995/scene/markets-festivals/the-men-behind-the-king-99125330/. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Moore, Roger (15 Δεκεμβρίου 2000). «Royal Pain But The Agonizing Pays Off». Orlando Sentinel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-09. https://archive.today/20150209202016/http://articles.orlandosentinel.com/2000-12-15/entertainment/0012150016_1_sting-empires-emperor. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 10,0 10,1 Various cast and crew members (May 1, 2001). The Emperor's New Groove—Supplemental Features (DVD). Disc 2 of 2 (The New Groove ed.). Burbank, CA: Walt Disney Studios Home Entertainment. UPC 786936150926
- ↑ Cleuzo, Sandro (1 Μαΐου 2014). «From the 90's – The Emperor's New Groove Almost Made it Character». inspectorcleuzo.blogspot.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ James Berardinelli and Roger Ebert. Reel Views 2. σελ. 55. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Hill, Jim (25 Μαΐου 2001). «"The Long Story Behind the Emperor's New Groove" (Part 3)». The Laughing Place. http://www.laughingplace.com/News-PID115140-115142.asp. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 14,0 14,1 Mark Dindal. Συνέντευξη με Strike, Joe. Mark Dindal's Place in the Sun. 18 Νοεμβρίου 2000. Archived from the original on 2015-02-08. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Harvey, David (27 Σεπτεμβρίου 2002). «Review: 'The Sweatbox'». Variety. https://variety.com/2002/film/reviews/the-sweatbox-1200545932/. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Variety Staff (24 Ιουλίου 1997). «Disney's Spade Sting-along». Variety. https://variety.com/1997/film/news/disney-s-spade-sting-along-1116676286/. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Strauss, Bob (27 Ιουνίου 1997). «Disney draws out blockbusters into next century». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329170039/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4383470.html. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Moore, Roger (22 Δεκεμβρίου 2000). «'The Emperor's New Groove' developed from earlier project». Lubbock Avalanche-Journal. Knight-Ridder. http://lubbockonline.com/stories/122200/aro_122200006.shtml. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Natale, Richard (26 Φεβρουαρίου 1999). «Production on Animated Films Gets Drawn Out». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-08. https://web.archive.org/web/20150208082704/http://articles.latimes.com/1999/feb/26/entertainment/ca-11769/2. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Beck, Jerry (2005). The Animated Movie Guide. σελ. 72. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Solomon, Charles (1 Δεκεμβρίου 1999). «Rhapsody in Blue: Fantasia 2000's Jewel in the Crown». Animation World Network. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Canemaker, John (21 Οκτωβρίου 1999). Paper Dreams: The Art And Artists Of Disney Storyboards. Hyperion. σελίδες 1–3. ISBN 978-0786863075.
- ↑ «The Emperor's New Groove – Origins of the Project». Cinema Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Ο Τσακ Τζόουνς ήταν ένας από τους πιο γνωστούς σχεδιαστές κινουμένων σχεδίων της Warner Bros. για τη σειρά Looney Tunes.
- ↑ Perlman, Cindy (25 Δεκεμβρίου 2000). «South Sider pens 'New Groove'». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329170036/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4563995.html. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Proctor, Melanie (31 Δεκεμβρίου 2002). «Groovin' to the emperor's beat». New Straits Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329170043/http://www.highbeam.com/doc/1P1-82718665.html. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Smith, Stacy Jenel; Beck, Marilyn (2 Νοεμβρίου 1998). «Sting juggles Disney chores with album, acting gigs». Los Angeles Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-08. https://web.archive.org/web/20150208092129/http://www.thefreelibrary.com/STING+JUGGLES+DISNEY+CHORES+WITH+ALBUM,+ACTING+GIGS.-a083847598. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Hill, Jim (19 Μαΐου 2005). «A work-in-progress version of Why For finally finished!». Jim Hill Media. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Vincent, Mal (18 Δεκεμβρίου 2000). «Wacky "Emperor's New Groove" Is Departure from Typical Disney Fare». Virginian Pilot. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329175336/http://www.highbeam.com/doc/1G1-68267155.html. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2015. «Κάποιος θα έπρεπε να τηλεφωνήσει στον Στινγκ και να του πει ότι όλα του τα τραγούδια θα έπρεπε να απορριφθούν. 'Ως ο παραγωγός, αυτός ο κλήρος έπεφτε σε μένα', είπε ο Φούλμερ. 'Δεν ήταν εύκολο. Είχε πάρει ένα χρόνο ρεπό από τις δουλειές του για να δουλέψει πάνω στη μουσική της ταινίας. Δεν ήθελε να συνθέτει καθώς έκανε περιοδεία.'»(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Breznican, Anthony (14 Δεκεμβρίου 2000). «Sting stung by Disney cartoon». https://news.google.com/newspapers?nid=1696&dat=20001214&id=R_0cAAAAIBAJ&sjid=GpgEAAAAIBAJ&pg=6672,1768624. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Hill, Jim (25 Μαΐου 2001). «The Long Story Behind the Emperor's New Groove (Part 4)». The Laughing Place. http://www.laughingplace.com/News-PID115140-115143.asp. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Mark Dindal (dir.), Randy Fullmer (prod.), Colin Stampton (art director), Joseph C. Moshier (character designer), Stephen Anderson (head of story), Nik Ranieri (animator), Bruce W. Smith (animator) (May 1, 2001). The Emperor's New Groove—Audio Commentary (DVD) (The Ultimate Groove (Two-Disc Collectors Edition) ed.). Burbank, CA: Walt Disney Studios Home Entertainment. UPC 786936150926
- ↑ Mooney, Joshua (17 Δεκεμβρίου 2000). «How Disney got its 'Groove' back Film reworked, revamped repeatedly». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329170036/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4563995.html. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Backes, Evan (1 Απριλίου 2001). «Why Does It Take Ten Years!?!». Animation World Network. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Feld, Bruce (27 Οκτωβρίου 2004). «Into the Groove». Film Journal International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-08. https://web.archive.org/web/20150208092559/http://www.filmjournal.com/filmjournal/esearch/article_display.jsp?vnu_content_id=1000692902. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Miller, Nancy (12 Δεκεμβρίου 2000). «STING'S 'NEW' ETHICS Star pushed Disney's 'Emperor' to find a greener 'Groove'». New York Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-08. https://web.archive.org/web/20150208083617/http://www.nydailynews.com/archives/nydn-features/sting-new-ethics-star-pushed-disney-emperor-find-greener-groove-article-1.895260. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Lo, Richard (3 Ιανουαρίου 2001). «Disney films are for young and the young-at-heart». The Philippine Star. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-08. https://web.archive.org/web/20150208082625/http://www.philstar.com:8080/entertainment/92349/disney-films-are-young-and-young-heart-funfare-ricardo-f-lo. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Hicken, Jackie (24 Ιουνίου 2014). «50 things you might not know about your favorite Disney films, 1998-2013 edition». Deseret News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-19. https://web.archive.org/web/20180719054251/https://www.deseretnews.com/top/2530/12/The-Emperors-New-Groove-2000-50-things-you-might-not-know-about-your-favorite-Disney-films.html. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «Hot News: Disney's Dynamic Slate». Empire. 1 Φεβρουαρίου 2000. http://www.empireonline.com/News/story.asp?nid=14893. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Boyar, Jay (1 Δεκεμβρίου 2000). «A Toon Just For Fun». Orlando Sentinel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Moorhead, Mark V. (14 Δεκεμβρίου 2000). «Jonesing for a New Groove». Houston Press. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «STING FORCES DISNEY TO CHECK ITS '...GROOVE'». New Musical Express. 12 Δεκεμβρίου 2000. http://www.nme.com/news/sting/5632#e3t6KxDixZBPcZUd.99. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Deja, Andreas (25 Σεπτεμβρίου 2011). «Early Yzma». andreasdeja.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 44,0 44,1 44,2 Mellor, Jessica (9 Νοεμβρίου 2001). «Video: Get That Funky Groove; Classy Animation and Amazing Computer Technology Come Up Trumps in Two Action-Packed Films». Daily Mirror. http://www.thefreelibrary.com/Video%3a+Get+that+funky+groove%3b+Classy+animation+and+amazing+computer...-a079889743. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Pudleiner, Mark ggggg (25 Νοεμβρίου 2014). «KINGDOM of the SUN – Rough 'Nina' sketches and Animation Test». markpudleiner.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 46,0 46,1 «DAVID PRUIKSMA – A Biography». Αύγουστος 2007. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ David Pruiksma. Συνέντευξη με Jérémie Noyer. Once Upon A Time In New York City: Oliver & Company Animator Dave Pruiksma!. 30 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 48,0 48,1 48,2 «The Emperor's New Groove – Animating The Characters». Cinema Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Amry, Shareem (18 Μαρτίου 2001). «New groove to an old legend». New Straits Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329175252/http://www.highbeam.com/doc/1P1-82582318.html. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)
- ↑ Tolford, Katherine (20 Δεκεμβρίου 2000). «Keeping Disney's 'Emperor' in the groove». Glendale News-Press (Glendale, California). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-15. https://web.archive.org/web/20150215045654/http://articles.glendalenewspress.com/2000-12-20/news/export42362_1_kuzco-animators-mark-dindal. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «The Emperor's New Groove (2000)». British Film Institute. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Tolford, Katherine (20 Δεκεμβρίου 2000). «Clean-up crew keeps the character's essence». Glendale News-Press (Glendale, California). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-15. https://web.archive.org/web/20150215043925/http://articles.glendalenewspress.com/2000-12-20/news/export42359_1_crew-character-clean-up. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «The Road to El Dorado Preview». Entertainment Weekly. 11 Φεβρουαρίου 2000. http://www.ew.com/article/2000/02/11/road-el-dorado. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ 54,0 54,1 Welkos, Robert (13 Δεκεμβρίου 2000). «Disney Moves to 'New Groove'». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2000/dec/13/entertainment/ca-64717. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Orwall, Bruce (14 Δεκεμβρίου 2000). «Disney Hopes to Get Its 'Groove' Back in Suffering Family Films». The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB976751561781373735. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Silverman, Helaine (2002). «Groovin' to ancient Peru: A critical analysis of Disney's The Emperor's New Groove" in Journal of Social Archaeology» (PDF). Sage Publications. σελίδες 298–322.
- ↑ (21 Φεβρουαρίου 2001). Walt Disney Pictures' THE EMPEROR'S NEW GROOVE; Disney DVD and 'Ultimate Groove' 2-Disc DVD Set; Wild Animated Fun In The Spirit of Disney's ALADDIN Available To Own May 1.. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε 2015-02-08 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «The Year in Video 2001: The Year in Charts». Billboard 114 (2): σελ. 67. 12 Ιανουαρίου 2002. https://books.google.com/books?id=9Q8EAAAAMBAJ&pg=PA68&lpg=PA68&dq=emperor%27s+new+groove+home+video+sales&source=bl&ots=q-3vq4bS-5&sig=kZqeefs_RSvn2Jw1jkbngAnS9Bc&hl=en&sa=X&ei=BW2nU8nqDZKfyAStt4GoCA&ved=0CB8Q6AEwAA#v=onepage&q=emperor's%20new%20groove%20home%20video%20sales&f=false. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Hettrick, Steve (18 Σεπτεμβρίου 2001). «Disney ramps up vid-preem sequel slate». Variety. https://variety.com/2001/digital/news/disney-ramps-up-vid-preem-sequel-slate-1117852843/. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Latchem, John (28 Μαρτίου 2013). «Next Wave of Disney Animated Blu-rays Coming Out June 11». Home Media Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Strowbridge, C. S. (29 Ιουλίου 2013). «Blu-ray Sales: New Releases More Powerful in High Definition». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Natale, Richard (18 Δεκεμβρίου 2001). «Fans Give Mel Gibson Just What He Wants». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2000/dec/18/entertainment/ca-1437. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Eller, Claudia; Romney, Lee (16 Δεκεμβρίου 2000). «Disney Seeks New 'Groove' With Dual-Language Release». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2000/dec/16/news/mn-754. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Eller, Claudia; Romney, Lee (9 Ιανουαρίου 2001). «In Disney Experiment, Spanish Speakers Prefer English 'Groove'». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2001/jan/09/business/fi-10087. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «The Emperor's New Groove – Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Flixster. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «The Emperor's New Groove Reviews». Metacritic. CBS Interactive. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Wright, Gary (25 Μαρτίου 2013). «Are We In a New Disney Renaissance?». Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Koehler, Robert (10 Δεκεμβρίου 2000). «Review: 'The Emperor's New Groove'». Variety. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Ebert, Roger (15 Δεκεμβρίου 2000). «The Emperor's New Groove (2000) Movie Review». Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Schwarzbaum, Lisa (22 Δεκεμβρίου 2000). «The Emperor's New Groove review». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Sovlov, Marc (15 Δεκεμβρίου 2000). «The Emperor's New Groove review». The Austin Chronicle. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Strauss, Bob (15 Δεκεμβρίου 2000). «With Groove, Disney's in a Rut». Los Angeles Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Uhelszki, Jaan (14 Δεκεμβρίου 2000). «Film to Capture Sting's Disney Fiasco». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-20. https://web.archive.org/web/20150220081919/http://www.rollingstone.com/music/news/film-to-capture-stings-disney-fiasco-20001214. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «Sting makes up with Disney after animated musical bust-up». The Guardian. 15 Δεκεμβρίου 2000. https://www.theguardian.com/film/2000/dec/15/news1. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Juzwaik, Rich (23 Μαρτίου 2012). «Sting's Suppressed Disney Documentary Leaked Online». Gawker. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Amidi, Amid (22 Μαρτίου 2012). «"The Sweatbox", the Documentary That Disney Doesn't Want You to See». Cartoon Brew. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «DisneyToon Studios is producing sequels to "The Emperor's New Groove" and "Brother Bear".». Variety. 6 Απριλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-29. https://web.archive.org/web/20150329170041/http://www.highbeam.com/doc/1G1-131972711.html. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2015.(απαιτείται συνδρομή)