Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1950

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1950 ήταν η τέταρτη διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου, η οποία διεξήχθη στη Βραζιλία από τις 24 Ιουνίου μέχρι τις 16 Ιουλίου 1950. Επίσης, ήταν η πρώτη μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος απέτρεψε παρόμοια διοργάνωση Κυπέλλου για 12 χρόνια. Επιπλέον, ήταν η μόνη διοργάνωση που ο νικητής δεν καθορίστηκε μετά από τη διαδικασία ενός μονού τελικού, αλλά από έναν τελικό όμιλο 4 ομάδων φιναλίστ που έπαιξαν μεταξύ τους με το σύστημα της βαθμολογίας, κάτι που αποφασίστηκε τότε από την FIFA λόγω μιας προσπάθειας αύξησης των αγώνων της διοργάνωσης. Για σκοπούς αρχείου, θεωρείται σήμερα επίσημα (ακόμα και από την ίδια την FIFA) ως τελικός της διοργάνωσης ο αγώνας της Βραζιλίας με την Ουρουγουάη που ήταν ο τελευταίος αγώνας του ομίλου με τις τέσσερις φιναλίστ. Με τη νίκη της Σελέστε (Ουρουγουάης) μέσα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το πρώτο κύπελλο της μεταπολεμικής περιόδου σημαδεύτηκε με μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του ποδοσφαίρου και, γενικώς, στην ιστορία του αθλητισμού, και αναφέρεται από τότε, εγχώρια, ως το Μαρακανάζο (Maracanaço), δηλαδή «το κάζο του Μαρακανά».

Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1950

IV Campeonato Mundial de Futebol (Πορτογαλικά)
Επίσημη αφίσα του Παγκοσμίου Κυπέλλου
Πληροφορίες
Χώρα	Βραζιλία
Διοργανωτής	FIFA
Ημερομηνίες	24  Ιουνίου 1950
Τερματισμός	16  Ιουλίου 1950
Στάδια	6
Κατάταξη
Πρώτη θέση	Ουρουγουάη (2ος τίτλος)
Δεύτερη θέση	Βραζιλία
Τρίτη θέση	Σουηδία
Τέταρτη θέση	Ισπανία
Στατιστικά
Πρώτος σκόρερ	Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες (9 γκολ)
Καλ. παίκτης	Ζιζίνιο
Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση

Στη διοργάνωση αυτή, έγιναν 22 αγώνες, με 19 νίκες και μόλις 3 ισοπαλίες. Συνολικά σημειώθηκαν 88 γκολ (από 47 παίκτες), δίνοντας έτσι μέσο όρο 4 ακριβώς γκολ ανά αγώνα.

Επιλογή διοργανωτή

Λόγω του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου δεν είχε διοργανωθεί μετά από το τουρνουά του 1938. Τα προγραμματισμένα Παγκόσμια Κύπελλα του 1942 και του 1946 ακυρώθηκαν. Μετά τον πόλεμο, η FIFA ήταν πρόθυμη να αναστήσει τη διοργάνωση το συντομότερο δυνατό και άρχισε να κάνει σχέδια για ένα τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στον απόηχο του πολέμου, μεγάλο μέρος της Ευρώπης βρισκόταν σε ερείπια. Ως αποτέλεσμα, η FIFA δυσκολεύτηκε να βρει μια χώρα που να ενδιαφέρεται να φιλοξενήσει τη διοργάνωση, καθώς πολλές κυβερνήσεις πίστευαν ότι οι περιορισμένοι πόροι τους θα έπρεπε να αφιερωθούν σε πιο επείγουσες προτεραιότητες από ένα αθλητικό τουρνουά.

Όταν έληξε ο πόλεμος το 1945, η FIFA ήθελε να επαναλάβει το Παγκόσμιο Κύπελλο το συντομότερο δυνατό και προγραμμάτισε ένα συνέδριο για το επόμενο έτος στο Λουξεμβούργο. Εκεί προτάθηκε ότι η Ελβετία θα πρέπει να φιλοξενήσει την τέταρτη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αρχικά προγραμματισμένη για το 1949, καθώς είχε μείνει πολεμικά ουδέτερη και ήταν μια ακμάζουσα οικονομία. Τότε όμως διαπιστώθηκε ότι αυτή η πρόταση δεν ήταν δυνατή βραχυπρόθεσμα, επειδή η Ελβετία τότε ως χώρα δεν είχε ακόμα αρκετά στάδια για μια διεθνή εκδήλωση. Το Παγκόσμιο Κύπελλο κινδύνευε να μην διεξαχθεί, λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από τη διεθνή κοινότητα, έως ότου η Βραζιλία παρουσίασε μια προσφορά στο ίδιο συνέδριο, υπό τον όρο ότι το τουρνουά θα πραγματοποιηθεί το 1950 και όχι το αρχικά προτεινόμενο έτος 1949, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός συμμετεχόντων.

Ως αποτέλεσμα, δεν υπήρξε επιλογή διοργανωτή με τον γνωστό τρόπο της ψηφοφορίας, καθώς μόνο η Βραζιλία εκδήλωσε ενδιαφέρον, λόγω και της έλλειψης υποδομών για πολλές χώρες μετά τον εξαετή Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Βραζιλία που βγήκε από τον πόλεμο χωρίς αξιοσημείωτες απώλειες (και προηγουμένως είχε καταθέσει φάκελο υποψηφιότητας και για τη διοργάνωση του 1942 μαζί με τη Γερμανία), είχε την υποδομή για τη διοργάνωση τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στις 25 Ιουλίου 1946, οι αξιωματούχοι της FIFA επέλεξαν ομόφωνα τις μόνες προσφορές που υποβλήθηκαν: τη Βραζιλία για τη διοργάνωση του 1950 και την Ελβετία για τη διοργάνωση του 1954.

Εγκρίθηκε, επίσης, ταυτόχρονα να μετονομαστεί το τρόπαιο σε «Jules Rimet Cup», ως φόρο τιμής στα 25 χρόνια προεδρίας του Ζιλ Ριμέ, και η επανείσοδος στη FIFA των τεσσάρων βρετανικών ομοσπονδιών (προηγουμένως ήταν σε διαμάχες με τη FIFA).

Προκριματικά

Στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1950 συμμετείχαν 34 εθνικές ομάδες και αγωνίστηκαν για τις 14 από τις 16 θέσεις που δόθηκαν για την τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι δύο θέσεις καλύφθηκαν από την προηγούμενή νικήτρια Ιταλία και την οικοδέσποινα Βραζιλία. Στην πράξη όμως, υπήρξαν μετά πολλές αποχωρήσεις και μάλιστα οι 3 έγιναν μετά τα προκριματικά. Ως αποτέλεσμα, ενώ στην αρχή ήταν προγραμματισμένο να δοθούν 16 θέσεις για τη διοργάνωση, τελικώς λόγω της αποχώρησης της Σκωτίας, της Τουρκίας και της Ινδίας, η FIFA αποφάσισε να μην αντικαταστήσει τις ομάδες και να περιορίσει τις θέσεις σε 13, αντιλαμβανόμενη τη δυσκολία να βρει εθνικές ομάδες μετά την εξαθλίωση (οικονομική και μη) που προκάλεσε ο πόλεμος.

Για πρώτη φορά σε Παγκόσμιο Κύπελλο έλαβε μέρος η Αγγλία, καθώς έγινε μέλος της FIFA μόλις το 1946 (προηγουμένως ήταν σε διαμάχες με την FIFA). Αντιθέτως, η Δυτική Γερμανία και η Ιαπωνία δεν μπόρεσαν να παίξουν προκριματικά, καθώς είχαν αποβληθεί προσωρινά από την FIFA λόγω του πρόσφατου πολέμου. Ειδικότερα για τη Δυτική Γερμανία και από το 1990 εκ νέου ενιαία Γερμανία, παραμένει μέχρι σήμερα μόλις η δεύτερη απουσία της από διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου, με πρώτη στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1930 όπου δεν δήλωσε συμμετοχή, και μέχρι σήμερα παραμένει η τελευταία διοργάνωση που η Γερμανία απουσίασε. Αντιθέτως, σε όσα Παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου έχει αγωνιστεί, έχει προκριθεί σε όλα στην τελική φάση και δεν έχει ποτέ αποκλειστεί σε προκριματικά.

Οι ομάδες

Οι 13 ομάδες που εξασφάλισαν την συμμετοχή τους στην τελική φάση του Μουντιάλ 1950 ήταν οι εξής:

Βόρεια Αμερική (CONCACAF) Μεξικό ΗΠΑ Νότια Αμερική (CONMEBOL) Ουρουγουάη Βραζιλία Χιλή Βολιβία Παραγουάη

Ευρώπη (UEFA) Αγγλία Ιταλία Ισπανία Σουηδία Ελβετία Γιουγκοσλαβία

Στάδια

Οι αγώνες φιλοξενήθηκαν σε 6 πόλεις της Βραζιλίας.

Μπέλο Οριζόντε	Κουριτίμπα	Πόρτο Αλέγκρε
Στάδιο Ιντεπεντένσια	Στάδιο Βίλα Καπανέμα	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος
Ρεσίφε	Ρίο ντε Τζανέιρο	Σάο Πάολο
Στάδιο Ίλια ντο Ρετίρο	Στάδιο Μαρακανά	Στάδιο ντο Πακαέμπου

Μπέλο Οριζόντε

Κουριτίμπα

Πόρτο Αλέγκρε

Ρεσίφε

Ρίο ντε Τζανέιρο

Σάο Πάολο

Διαιτητές

Ευρώπη

• Άλοϊς Μπέρανεκ
• Άρθουρ Έλις
• Τζορτζ Ρίντερ
• Ρέτζιναλντ Λιφ
• Σαρλ ντε Λα Σαλ
• Τζενερόζο Ντατίλο
• Τζιοβάνι Γκαλεάτι
• Κάρελ βαν ντερ Μέερ
• Ζοζέ ντα Κόστα
• Τζορτζ Μάικλ
• Χοσέ Γκαρθία Καρριόν
• Ραμόν Ρόμα Αθόν
• Γκούναρ Ντάλνερ
• Ίβαν Έκλιντ
• Ζαν Λουτς
• Μπέντζαμιν Γκρίφιθς
• Λέο Λέμεσιτς

Νότια Αμερική

• Αλφρέδο Άλβαρες
• Αλμπέρτο ντα Γκάμα Μάλχερ
• Μάριο Γκαρντέλι
• Μάριο Γκονσάλβες Βιάνα
• Σέρχιο Μπουσταμάντε
• Εστέβες Τεξάδα
• Καγιετάνα ντε Νίκολα
• Μάριο Ρουμπέν Χέγιεν
• Εστέμπαν Μαρίνο

Βόρεια Αμερική

• Προυντένσιο Γκαρσία

Σύστημα διεξαγωγής

Ήδη από το 1947, η Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου της Βραζιλίας είχε εκφράσει έντονες αντιρρήσεις για τα εξ ολοκλήρου νοκ άουτ συστήματα διεξαγωγής που χρησιμοποιήθηκαν στις διοργανώσεις του 1934 και του 1938. Μετά από αρκετές πιέσεις της, μόλις λίγο πριν την έναρξη της διοργάνωσης η FIFA αποφάσισε ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα, που θα περιελάμβανε μόνο φάσεις ομίλων και με το σύστημα της βαθμολογίας. Η πρώτη φάση θα είχε 4 ομίλους (οι υπολογιζόμενες σε 16 συμμετέχουσες θα χωρίζονταν σε τέσσερις ομίλους των τεσσάρων ομάδων, αλλά τελικώς δημιουργήθηκαν δύο όμιλοι των τεσσάρων, ένας όμιλος των τριών μετά την αποχώρηση της Ινδίας και ένας όμιλος των δύο μετά τις αποχωρήσεις της Σκωτίας και της Τουρκίας) και μετά θα γινόταν μία τελική φάση με έναν τελικό όμιλο. Σε αυτόν θα συμμετείχαν οι ομάδες των τεσσάρων ομίλων που θα τερμάτιζαν πρώτες στον κάθε όμιλο. Η ομάδα που θα καταλάμβανε την κορυφή στο νέο γκρουπ με τη λήξη του τελευταίου αγώνα, θα αναδεικνυόταν παγκόσμια πρωταθλήτρια, χωρίς να παιχθεί κανένας νοκ άουτ αγώνας σε ολόκληρη τη διοργάνωση. Για την ιστορία, το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε μόνο το 1950 και δεν ίσχυσε σε καμία άλλη διοργάνωση μετά.

1η Φάση Ομίλων

Οι ώρες των αγώνων είναι σε ώρα Βραζιλίας (UTC-3)

1ος Όμιλος

1ος Όμιλος   Ομάδα Β Α Ν Ι Η ΤΥ ΤΚ Δ 1 Βραζιλία 5 3 2 1 0 8 2 +6 2 Γιουγκοσλαβία 4 3 2 0 1 7 3 +4 3 Ελβετία 3 3 1 1 1 4 6 -2 4 Μεξικό 0 3 0 0 3 2 10 -8

24 Ιουνίου 1950 15:00	Βραζιλία	4 – 0	Μεξικό	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~81.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Αντεμίρ 30', 79' Ζαΐρ 65' Μπαλτάζαρ 71'	Report

---

25 Ιουνίου 1950 18:00	Γιουγκοσλαβία	3 – 0	Ελβετία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Ράικο Μίτιτς 59΄ Κόστα Τομάσεβιτς 70' Τίχομιρ Ογκνιάνοφ 84'	Report

---

28 Ιουνίου 1950 15:00	Βραζιλία	2 – 2	Ελβετία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~42.000 Διαιτητής: Ραμόν Ρόμα Αζόν (Ισπανία)
	Αλφρέντο 3' Μπαλτάζαρ 32'	Report	Ζακ Φατόν 17', 88'

---

28 Ιουνίου 1950 18:15	Γιουγκοσλαβία	4 – 1	Μεξικό	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος, Πόρτο Αλέγκρε Θεατές: ~11.000 Διαιτητής: Ρέτζιναλντ Λιφ (Αγγλία)
	Στέφαν Μπόμπεκ 20' Ζέλικο Τσαϊκόφσκι 23', 51' Κόστα Τομάσεβιτς 81'	Report	Έκτορ Ορτίς 87' (πεν)

---

1 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	2 – 0	Γιουγκοσλαβία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~142.000 Διαιτητής: Μπέντζαμιν Γκρίφιθς (Ουαλία)
	Αντεμίρ 3' Ζιζίνιο 69'	Report

---

2 Ιουλίου 1950 15:40	Ελβετία	2-1	Μεξικό	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος, Πόρτο Αλέγκρε Θεατές: ~3.500 Διαιτητής: Ίβαν Έκλιντ (Σουηδία)
	Ρενέ Μπάντερ 10' Κικί Αντενέν 44'	Report	Οράσιο Κασαρίν 89΄

2ος Όμιλος

2ος Όμιλος   Ομάδα Β Α Ν Ι Η ΤΥ ΤΚ Δ 1 Ισπανία 6 3 3 0 0 6 2 +4 2 Αγγλία 2 3 1 0 2 2 2 0 3 Χιλή 2 3 1 0 2 5 6 -1 4 ΗΠΑ 2 3 1 0 2 4 8 -4

25 Ιουνίου 1950 15:00	Αγγλία	2 – 0	Χιλή	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~30.000 Διαιτητής: Κάρελ βαν ντερ Μερ (Ολλανδία)
	Σταν Μόρτενσεν 39' Γουίλφ Μάνιον 51'	Report

---

25 Ιουνίου 1950 15:00	Ισπανία	3 – 1	ΗΠΑ	Στάδιο Βίλα Καπανέμα, Κουριτίμπα Θεατές: ~9.000 Διαιτητής: Μάριο Γκονσάλβες Βιάνα (Βραζιλία)
	Σιλβέστρε Ιγκόα 81' Εστανισλάου Μπαζόρα 83' Τέλμο Θάρρα 89'	Report	Τζίνο Παριάνι 17'

---

29 Ιουνίου 1950 15:00	Ισπανία	2 – 0	Χιλή	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~20.000 Διαιτητής: Αλμπέρτο ντα Γκάμα Μάλχερ (Βραζιλία)
	Εστανισλάου Μπαζόρα 17' Τέλμο Θάρρα 30'	Report

---

29 Ιουνίου 1950 18:00	ΗΠΑ	1 – 0	Αγγλία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~10.000 Διαιτητής: Τζενερόζο Ντατίλο (Ιταλία)
	Τζο Γκέιτζενζ 38'	Report

---

2 Ιουλίου 1950 15:00	Ισπανία	1 – 0	Αγγλία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~74.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Τέλμο Θάρρα 48'	Report

---

2 Ιουλίου 1950 18:00	Χιλή	5 – 2	ΗΠΑ	Στάδιο Ίλια ντο Ρετίρο, Ρεσίφε Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Μάριο Γκαρντέλι (Βραζιλία)
	Χόρχε Ρομπλέδο 16' Ατίλιο Κρεμάσκι 32', 60΄ Άντρες Πριέτο 54' ΄ Φερνάνδο Ριέρα 82'	Report	Φρανκ Γουάλας 47' Μάκα 48' (πεν)

3ος Όμιλος

3ος Όμιλος   Ομάδα Β Α Ν Ι Η ΤΥ ΤΚ Δ 1 Σουηδία 3 2 1 1 0 5 4 +1 2 Ιταλία 2 2 1 0 1 4 3 +1 3 Παραγουάη 1 2 0 1 1 2 4 -2 - Ινδία αποκλείστηκε

25 Ιουνίου 1950 15:00	Σουηδία	3 – 2	Ιταλία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~50.000 Διαιτητής: Ζαν Λουτς (Ελβετία)
	Χάσε Γιέπσον 25', 68' Σούνε Άντερσον 33'	Report	Ρικάρντο Καραπελέζε 7' Έρμες Μουτσινέλι 75'

---

29 Ιουνίου 1950 15:30	Σουηδία	2 – 2	Παραγουάη	Στάδιο Βίλα Καπανέμα, Κουριτίμπα Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Ρόμπερτ Μίτσελ (Σκωτία)
	Στιγκ Σουνκβίστ 17' Καρλ Έρικ Παλμέρ 25'	Report	Ατίλιο Λόπες 35' Σέζαρ Λόπες Φρέτες 74'

---

2 Ιουλίου 1950 15:00	Ιταλία	2 – 0	Παραγουάη	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~26.000 Διαιτητής: Άρθουρ Έλις (Αγγλία)
	Ρικάρντο Καραπαλέζε 12' Εγκίστο Παντολφίνι 62'	Report

4ος Όμιλος

4ος Όμιλος   Ομάδα Β Α Ν Ι Η ΤΥ ΤΚ Δ 1 Ουρουγουάη 2 1 1 0 0 8 0 +1 2 Βολιβία 0 2 1 0 1 0 8 +1 - Σκωτία αποκλείστηκε - Τουρκία αποκλείστηκε

2 Ιουλίου 1950 18:00	Ουρουγουάη	8 – 0	Βολιβία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~5.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Όσκαρ Μίγκες 14', 40', 51' Ερνέστο Βιδάλ 18', Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο 23', 54΄ Χούλιο Πέρες 83' Αλσίντες Γκίντζια 87'	Report

Τελική φάση

Ομάδες	Αγ.	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Βαθμοί
Ουρουγουάη	3	2	1	0	7	5	5
Βραζιλία	3	2	0	1	14	4	4
Σουηδία	3	1	0	2	6	11	2
Ισπανία	3	0	1	2	4	11	1

9 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	7 – 1	Σουηδία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~138.000 Διαιτητής: Άρθουρ Έλις (Αγγλία)
	Αντεμίρ 17', 36', 52', 58' Σίκο 39', 88' Μανέκα 85'	Report	Σούνε Άντερσον 67' (πεν.)

---

9 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	2 – 2	Ισπανία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~44.000 Διαιτητής: Μπέντζαμιν Γκρίφιθς (Ουαλία)
	Αλσίντες Γκίντζια 27' Ομπντούλιο Βαρέλα 72'	Report	Εστανισλάου Μπαζόρα 39', 41'

---

13 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	6 – 1	Ισπανία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~152.000 Διαιτητής: Ρέτζιναλντ Λιφ (Αγγλία)
	Χοσέ Πάρα 15' (αυτογκόλ) Ζαΐρ 21' Σίκο 31', 55' Αντεμίρ 57' Ζιζίνιο 67'	Report	Σιλβέστρε Ιγκόα 71'

---

13 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	3 – 2	Σουηδία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Αλσίντες Γκίντζια 39' Όσκαρ Μίγκες 77', 85'	Report	Καρλ Έρικ Παλμέρ 4' Στιγκ Σουντκβίστ 41'

---

16 Ιουλίου 1950 15:00	Σουηδία	3 – 1	Ισπανία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~11.000 Διαιτητής: Κάρελ βαν ντερ Μέερ (Ολλανδία)
	Στιγκ Σουντκβίστ 15' Μπρορ Μέλμπεργκ 33' Καρλ Έρικ Παλμέρ 80'	Report	Τέλμο Θάρρα 82'

---

16 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	2 – 1	Βραζιλία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~200.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο 66' Αλσίντες Γκίντζια 79'	Report	Φριάσα 47'

«Μαρακανάζο»

Η Εθνική ομάδα της Βραζιλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950.

Η Βραζιλία πήγαινε στο τελευταίο και καθοριστικό αγώνα του ομίλου της τελικής φάσης, που ουσιαστικά ήταν ο de facto τελικός, ως το μεγάλο φαβορί της συνάντησης, καθώς είχε νικήσει σαρωτικά τις προηγούμενες αντιπάλους της Σουηδία και Ισπανία με 7-1 και 6-1 αντίστοιχα. Ήδη από τους δύο αυτούς αγώνες, ο ενθουσιασμός των Βραζιλιάνων ήταν τεράστιος και σύμφωνα με επίσημα αρχεία, τα οποία δεν περιλαμβάνουν τους χιλιάδες κόσμου που θα έμπαιναν αυτοσχέδια στο στάδιο την τελευταία στιγμή, 152.772 οπαδοί γέμισαν τις κερκίδες του Σταδίου Μαρακανά στις 13 Ιουλίου 1950 για τον αγώνα με την Ισπανία. Δέκα λεπτά μετά την έναρξη του δευτέρου ημιχρόνου του αγώνα, 152.771 από αυτούς τους θεατές ξεκίνησαν με ένα από τα πιο σημαντικά τραγούδια στις μνήμες των φιλάθλων. Όταν η Βραζιλία σκόραρε το 4-0, οι οπαδοί ήθελαν να αποτίσουν φόρο τιμής στους παίκτες κουνώντας λευκά μαντήλια και τραγουδώντας το τραγούδι Touradas em Madri («Ταύροι στη Μαδρίτη», στα ισπανικά), που είχε γίνει μεγάλη επιτυχία στο καρναβάλι του 1938.

Η Εθνική ομάδα της Ουρουγουάης το 1950, λίγο πριν την έναρξη του τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1950, όπου έκανε την ιστορική έκπληξη και πήρε το τρόπαιο μέσα στο Στάδιο Μαρακανά.

Αντίθετα, η Ουρουγουάη στους δύο πρώτους αγώνες που έδωσε στον όμιλο της τελικής φάσης δυσκολευόταν εμφανώς, καθώς αρχικά έφερε ισοπαλία 2-2 με την Ισπανία και στη συνέχεια κατάφερε μια δύσκολη νίκη κατά της Σουηδίας με 3-2 και μάλιστα με ανατροπή προς τη λήξη, με δύο γκολ του Όσκαρ Μίγκες στα τελευταία 13 λεπτά του αγώνα. Ωστόσο, διέθετε 3 παίκτες παγκόσμιας κλάσης, τους Ομπντούλιο Βαρέλα, Αλσίντες Γκίντζια και Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο. Παρά την ισχύ της, η ομάδα της Ουρουγουάης δεν ήταν αντάξια με αυτές που κατέκτησαν τους παγκόσμιους τίτλους τη δεκαετία 1920 - 1930 και δεν υπολογίζονταν ως ικανή να πετύχει την έκπληξη. Μάλιστα έναν χρόνο νωρίτερα η Βραζιλία είχε συντρίψει την Ουρουγουάη στο Κόπα Αμέρικα με 5-1, στις 30 Απριλίου 1949.

Στον τελευταίο αγώνα, για τη Βραζιλία αρκούσε έστω μία ισοπαλία για να πάρει τον τίτλο, καθώς είχε προβάδισμα ενός βαθμού από την Ουρουγουάη, με 4 βαθμούς έναντι 3 (η νίκη τότε έδινε 2 βαθμούς, αντί για 3 βαθμούς που καθιερώθηκε διεθνώς από την FIFA να δίνει ξεκινώντας από τη διοργάνωση του 1994 και μέχρι σήμερα). Ωστόσο, δεν γινόταν καν συζήτηση για ενδεχόμενο ισοπαλίας της «σελεσάο», καθώς οι Βραζιλιάνοι ήταν βέβαιοι για τη νίκη τους και μάλιστα η γιορτή για την κατάκτηση του πρώτου στην ιστορία τους Παγκοσμίου Κυπέλλου είχε ήδη αρχίσει από νωρίς στους δρόμους όλων των πόλεων, ενώ στο Ρίο ντε Τζανέιρο είχε διοργανωθεί ένα έκτακτο καρναβάλι, με πολλά διακοσμημένα άρματα που είχαν ήδη προετοιμαστεί για να οδηγήσουν ένα πραγματικό καρναβάλι εορτασμών. Επίσης, περισσότερες από 500.000 φανέλες με την επιγραφή «Brasil Campeão 1950» («Βραζιλία Πρωταθλήτρια 1950») είχαν ήδη πωληθεί, ενώ είναι εντυπωσιακό ότι 200.000 Βραζιλιάνοι πήγαν στο, νεόκτιστο τότε, Στάδιο Μαρακανά, νούμερο που εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων που παρακολούθησαν ποτέ έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μέσα σε στάδιο, με επίσημο αριθμό 173.850 θεατές (κάποιες αναφορές του προηγούμενου αιώνα αναφέρουν μεγαλύτερους αριθμούς, όπως 202.772 εισιτήρια ή και 203.851 εισιτήρια, ενώ υπάρχουν ανεπίσημες εκτιμήσεις για ακόμα και 210.000 - 220.000 θεατές, καθώς στην πράξη μεγάλος αριθμός φιλάθλων μπήκαν στο γήπεδο χωρίς εισιτήριο,) με την Ουρουγουάη να έχει μόλις 80 - 100 οπαδούς της στο γήπεδο.

Εισιτήριο για τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA 1950 μεταξύ Βραζιλίας και Ουρουγουάης. Σημειώστε την εξοντωτική ανατίμηση της τιμής του εισιτηρίου (στην ορθογώνια ετικέτα που επικολλήθηκε στα αριστερά, πάνω από την απεικόνιση του κυπέλλου) την τελευταία στιγμή πριν τον αγώνα.

Οι εφημερίδες της Βραζιλίας είχαν προαναγγείλει την επικράτηση της ομάδας: η εφημερίδα Gazeta Esportiva έγραφε στο πρωτοσέλιδο: «Αύριο νικάμε την Ουρουγουάη», και η Mundo είχε ως λεζάντα στο πρωτοσέλιδο «Οι Παγκόσμιοι Πρωταθλητές» μαζί με φωτογραφία της εθνικής Βραζιλίας από προηγούμενο αγώνα της. Την ημέρα του τελικού, όλες (ή σχεδόν όλες) οι βραζιλιάνικες εφημερίδες είχαν ήδη ετοιμάσει πρωτοσέλιδα - φωτιά, όπου είχαν αφήσει μόνο δύο πλαίσια κενά: το τμήμα όπου θα έμπαινε η φωτογραφία από την απονομή του τροπαίου και το σημείο όπου θα αναγραφόταν το τελικό σκορ. Επιπλέον, οι πολιτικές αρχές της Βραζιλίας είχαν ήδη κόψει αναμνηστικά νομίσματα με τα ονόματα των παικτών της εθνικής τους ομάδας, ενώ είχαν ήδη ετοιμαστεί 22 χρυσά μετάλλια για τους ποδοσφαιριστές (το 1950 η FIFA δεν έδινε ακόμα και μετάλλια στους νικητές, παρά μόνο το Κύπελλο) και είχαν ήδη παραγγελθεί χρυσά ρολόγια και λιμουζίνες για τους παίκτες. Επίσης, οι Βραζιλιάνοι είχαν ήδη συνθέσει και εξασκήσει μια σάμπα χορογραφία με την ονομασία «Brasil Os Vencedores» («Βραζιλία, οι νικητές») για να παιχθεί μετά τη λήξη του αγώνα.

Ακόμα και ο προπονητής της Ουρουγουάης, Χουάν Λόπεζ, δεν ήταν καθόλου αισιόδοξος, λέγοντας στην ομιλία του στους παίκτες στα αποδυτήρια πριν τον αγώνα ότι ο καλύτερος τρόπος για να πάρουν τον τίτλο εναντίον της Βραζιλίας ή τουλάχιστον για να αποφύγουν μια ταπεινωτική ήττα, ήταν να παίξουν αμυντικά, καθώς και ότι ακόμα και ήττα με τέσσερα γκολ θα έβρισκε την Ουρουγουάη ως ηθική νικήτρια. Ωστόσο, όταν ο προπονητής αποχώρησε από την αίθουσα, ο αρχηγός της Ουρουγουάης, Ομπντούλιο Βαρέλα, έκλεισε την πόρτα και είπε στους συμπαίκτες του ακριβώς το αντίθετο: «Ο Χουανίτο είναι καλός άνθρωπος, αλλά τώρα κάνει λάθος! Αν παίξουμε αμυντικά, τότε θα πάθουμε το ίδιο πράγμα που συνέβη στη Σουηδία και την Ισπανία!» και τους εμψύχωσε να μην φοβηθούν τον αντίπαλο και τους θεατές στις κερκίδες, και ότι στο γήπεδο «θα είμαστε έντεκα κατά έντεκα».

Ο μόνος που δεν συμμεριζόταν τη γενική αισιοδοξία των Βραζιλιάνων, ήταν ο προπονητής της Βραζιλίας, Φλάβιο Κόστα. «Η Ουρουγουάη, ουδέποτε υπήρξε εύκολος αντίπαλος για τη Βραζιλία», προειδοποίησε ο Κόστα τους παίκτες του. Ο Βαρέλα θυμάται σε συνέντευξή του το 1981 ότι «οι μόνοι που ένιωθαν παγκόσμιοι πρωταθλητές ήταν το κοινό. Οι παίκτες τους, σας διαβεβαιώνω πως όχι». Η Ουρουγουάη παρέμενε στα τακτικά συστήματα που της είχαν χαρίσει τους πολλαπλούς τίτλους στην εποχή του Μεσοπολέμου, ενώ η Βραζιλία επέμενε να διατηρεί ένα ξεχωριστό διαγώνιο σύστημα.

Η Βραζιλία προηγήθηκε στο 47' (στο 78-ο δευτερόλεπτο του δευτέρου ημιχρόνου) με γκολ του Φριάσα, ενώ στη συνέχεια είχε και άλλες ευκαιρίες. Μετά το βραζιλιάνικο γκολ, ο αρχηγός της Ουρουγουάης Ομπντούλιο Βαρέλα άρπαξε την μπάλα και άρχισε να διαμαρτύρεται στον Άγγλο διαιτητή Τζορτζ Ρίντερ (που όμως δεν ήξερε ισπανικά και χρειάστηκε να μεσολαβήσει διερμηνέας) ότι το γκολ ήταν οφσάιντ. Αργότερα παραδέχθηκε ότι ήξερε ότι δεν ήταν. Το σχέδιό του ήταν να δώσει χρόνο για να μειωθούν τα επίπεδα των πανηγυρισμών του κοινού στις κερκίδες. Μόλις η ατμόσφαιρα ηρέμησε, μάζεψε τους συμπαίκτες του, βρυχήθηκε «Τώρα είναι η ώρα να κερδίσουμε» και άφησε το παιχνίδι να ξαναρχίσει. Στα επόμενα λεπτά, η Βραζιλία δεν μπόρεσε να βάλει και άλλα γκολ, αγχώθηκε, οι παίκτες της Ουρουγουάης αναθάρρησαν και, στις ικανές τους επιθέσεις, η Βραζιλία έδειξε την αδύναμη άμυνά της. Ο Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο ισοφάρισε στο 66' και ο Αλσίντες Γκίντζια έβαλε μπροστά την Ουρουγουάη στο 79' με σκορ 2-1 για να σιγήσει απευθείας το Μαρακανά και να γκρεμίσει σε πρωτοφανές εθνικό πένθος έναν ολόκληρο λαό.

Μετά από την αναπάντεχη ήττα, την τραγικότερη στην ιστορία του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, τα αποτελέσματα ήταν τρομακτικά, καθώς σημειώθηκαν χιλιάδες καρδιακά επεισόδια, με τα νοσοκομεία στις μεγάλες πόλεις να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν. Επίσης, αναφέρεται ότι εκατοντάδες άτομα σε ολόκληρη τη χώρα αυτοκτονούσαν, μη μπορώντας να αντέξουν το πένθος, τόσο με το σφύριγμα της λήξης, όσο και στις επόμενες ημέρες, ενώ υπήρξαν και χιλιάδες απόπειρες αυτοκτονίας. Στο Στάδιο Μαρακανά τουλάχιστον δύο άτομα αυτοκτόνησαν πηδώντας από τις κερκίδες, τρεις φίλαθλοι απεβίωσαν από καρδιακή προσβολή και στο Ρίο ντε Τζανέιρο δεκάδες ή πιθανώς ακόμα και εκατοντάδες άλλοι πηδούσαν από τα μπαλκόνια. Η βραζιλιάνικη κοινωνία ήταν σε κατάσταση σοκ, ο κόσμος θρηνούσε και πολλοί δήλωναν πως δεν θα ξαναπατήσουν σε γήπεδο, λόγω αυτής της απώλειας του τροπαίου, ενώ μάλιστα αρκετοί Βραζιλιάνοι που δεν είχαν πρόσβαση σε ραδιόφωνο (το 1950 ακόμα δεν υπήρχε τηλεόραση και το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο όπου υπήρξε και τηλεοπτική μετάδοση ήταν το επόμενο, αυτό του 1954) και δεν είχαν ακούσει τον αγώνα, όταν μετά πληροφορήθηκαν την είδηση της ήττας της Βραζιλίας αρχικά αρνήθηκαν να την πιστέψουν και νόμισαν ότι ήταν φάρσα. Όπως έγραψε ο Ουρουγουανός δημοσιογράφος, λογοτέχνης και συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο, οι Βραζιλιάνοι που ήταν στις κερκίδες του Μαρακανά θυμούνται την «πιο εκκωφαντική σιωπή στην ιστορία του ποδοσφαίρου» μετά το τέλος του αγώνα.

Ο Αλσίντες Γκίντζια, έχοντας μόλις σκοράρει «το πιο θανατηφόρο γκολ στην ιστορία του ποδοσφαίρου».

Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, το γκολ του Αλσίντες Γκίντζια στο 79ο λεπτό έμεινε στην ιστορία και ως «το πιο θανατηφόρο γκολ στην ιστορία του ποδοσφαίρου». Ο αγώνας, που εξακολουθεί να κατέχει το ρεκόρ του μεγαλύτερου κοινού που παρακολούθησε, μέσα σε στάδιο, αγώνα ποδοσφαίρου, θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες ανατροπές και εκπλήξεις στην ιστορία του ποδοσφαίρου και, γενικώς, του αθλητισμού. «Η Βραζιλία είναι νεκρή» ανακοίνωσε μετά η καθημερινή εφημερίδα Mundo με δραματικό τρόπο. Ο Γκίντζια παρατήρησε αργότερα ότι «μόνο τρεις άνθρωποι κατάφεραν να σιγήσουν το Μαρακανά: ο Φρανκ Σινάτρα, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β΄ και εγώ». Για την ιστορία, ήταν ο δεύτερος και, μέχρι σήμερα, ο τελευταίος παγκόσμιος τίτλος που κέρδισε η Ουρουγουάη, κάτι που έτυχε να συμβεί σε έναν από τους καλύτερους και ίσως τον πιο εμβληματικό αγώνα στην ιστορία του θεσμού.

Η απονομή είχε την ιδιαιτερότητά της. Ο Ζυλ Ριμέ στο βιβλίο του The Wonderful Story of the World Cup, έγραψε: «Μόλις λίγα λεπτά από το τέλος, με το σκορ να είναι ακόμα 1-1, άφησα τη θέση μου στο κουτί του προέδρου και, με τα μικρόφωνα έτοιμα, κατέβηκα στο αποδυτήρια. Οι εκκωφαντικές κραυγές του πλήθους ηχούν στα αυτιά μου. Περπάτησα προς το γήπεδο και στο τέλος του τούνελ εκείνη η αγαλλίαση είχε δώσει τη θέση της σε μια ερημική σιωπή. Δεν υπήρχε τιμητική φρουρά, ούτε εθνικός ύμνος και καμία τελετή. Εκεί ήμουν μόνος, στη μέση του πλήθους όντας. Έσπρωξα εδώ, εκεί και παντού, με το τρόπαιο κάτω από το χέρι μου. Τελικά βρήκα τον αρχηγό της Ουρουγουάης (σημείωση: τον Ομπντούλιο Βαρέλα) και, σχεδόν μακριά από τα μάτια όλων, του παρέδωσα το Κύπελλο, σχεδόν κρυφά, και του άπλωσα το χέρι χωρίς να μπορώ να πω λέξη. Αργότερα, η σύγχυση υποχώρησε. Το πλήθος διαλύθηκε σιγά-σιγά, σαν να είχε έρθει από το νεκροταφείο. Αξιωματούχοι και παίκτες της Βραζιλίας συνεχάρησαν τους νικητές με μια θλιβερή αλλά ταυτόχρονα εγκάρδια υπόκλιση».

Ο αντίκτυπος του Μαρακανάζο ακόμα και σε βάθος χρόνου ήταν τέτοιος, που χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια για να αγωνιστεί η Εθνική Βραζιλίας ξανά στο Στάδιο Μαρακανά. Για τον ίδιο λόγο, οι λευκές φανέλες, με μπλε γιακά, και τα λευκά σορτς που ήταν έως τότε τα επίσημα χρώματα της Εθνικής Βραζιλίας και φορέθηκαν εκείνη την ημέρα δεν φορέθηκαν ποτέ ξανά, καθώς η Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου της Βραζιλίας τις θεώρησε ως «γρουσούζικες» και «μη επαρκώς πατριωτικές» και, μέσω ενός διαγωνισμού επιλογής, που έγινε το 1953 μέσω της εφημερίδας Correio da Manhã, τις άλλαξε με τις γνωστές που συνεχίζει να φοράει η Εθνική Βραζιλίας μέχρι σήμερα, οι οποίες εσωκλείουν τα χρώματα της σημαίας της Βραζιλίας : κίτρινη φανέλα με πράσινο γιακά και μπλε σορτς. Επίσης, οι Βραζιλιάνοι παίκτες που αγωνίστηκαν στον τελικό θεωρήθηκαν μετά «καταραμένοι» και δεν ξανακλήθηκαν ποτέ να παίξουν στην Εθνική Βραζιλίας (τον μεγαλύτερο διασυρμό στην κοινή γνώμη της χώρας γνώρισε ο τερματοφύλακας Μοασίρ Μπαρμπόζα / Moacyr Barbosa, ο οποίος συχνά κατηγορήθηκε ως ο κύριος υπαίτιος της ήττας), με μοναδική εξαίρεση τον μέσο Χοσέ Κάρλος Μπάουερ, που αγωνίστηκε και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954.

Το γεγονός αυτό, συχνά αναφέρεται εγχώρια και διεθνώς, μεταφορικά, ως «η Χιροσίμα της Βραζιλίας», έμεινε στην κοινή γνώμη της χώρας ως η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία της Βραζιλίας και αναφέρεται από τότε, εγχώρια, ως το Μαρακανάζο (Maracanaço), δηλαδή «το κάζο του Μαρακανά». Αποκαλέστηκε τότε και ως «το όγδοο θαύμα του κόσμου». Ωστόσο, μετά το σοκ των πρώτων ετών ήρθε η ανάκαμψη, οκτώ χρόνια μετά το γεγονός έφτασε τελικά η ώρα της Βραζιλίας να πάρει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, αυτό του 1958, και σήμερα έχει συνολικά πέντε κατακτήσεις, αλλά κανένας Βραζιλιάνος δεν θα ξεχάσει ποτέ την 16η Ιουλίου του 1950...

Παγκόσμιος Κυπελλούχος 1950: Ουρουγουάη (2ος τίτλος)

Σκόρερ

9 τέρματα

• Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες

5 τέρματα

• Όσκαρ Μίγκες

4 τέρματα

• Εστανισλάου Μπαζόρα

Καλύτερη ΧΙ

Η καλύτερη ενδεκάδα της διοργάνωσης ήταν η εξής:

Τερματοφύλακας	Αμυντικοί	Μέσοι	Επιθετικοί
Ρόκε Μάσπολι	Έρικ Νίλσον Χοσέ Πάρα Βίκτορ Ροντρίγκεζ Αντράντε	Ομπντούλιο Βαρέλα Μπάουερ	Ζιζίνιο Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο Ζαΐρ Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες Αλσίντες Γκίντζια

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950 στο FIFA.comΑρχειοθετήθηκε 2013-09-19 στο Wayback Machine.
• RSSSF - με κάποιες διαφορές σε παίκτες και σε λεπτά επίτευξης τερμάτων
• Το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου
• Η γέννηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου
• Ζιλ Ριμέ - Ο εμπνευστής του Παγκοσμίου Κυπέλλου

Γαλλία 1938	World Cup	Ελβετία 1954
ΠΚ 1938	Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου	ΠΚ 1954