Σάτου Μάρε

Σάτου Μάρε
	χάρτης
Χώρα	Ρουμανία
Περιφέρεια	Βορειοδυτική
Επαρχία	Σάτου Μάρε
Δήμαρχος	Gábor Kereskényi
Πληθυσμός	94.948
Έκταση ( km²)	150,24
Τηλεφωνικός κωδικός	02-61
Πινακίδες κυκλοφορίας	SM
	Επίσημος ιστότοπος
	Πολυμέσα σχετικά με την πόλη
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 47°47′N 22°53′E / 47.79°N 22.88°E / 47.79; 22.88

Το Σάτου Μάρε (Ουγγρικά Szatmárnémeti, Γερμανικά Sathmar, Γίντις סאטמאר‎ Satmar ή סאַטמער Satmer) είναι πόλη της βορειοδυτικής Ρουμανίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, με πληθυσμό 102.400 ^[1] κατοίκους. Αναφερόμενη στο Gesta Hungarorum ως "Castrum Zotmar" η πόλη έχει μια ιστορία που ανάγεται στο Μεσαίωνα. Σήμερα, είναι ακαδημαϊκό, πολιτιστικό, βιομηχανικό και επιχειρηματικό κέντρο στη βορειοδυτική Ρουμανία. Στο Σάτου Μάρε υπάρχει και αεροδρόμιο -10 χιλιόμετρα νότια της πόλης- με πτήσεις από και προς το Βουκουρέστι.

Γεωγραφία

Χτισμένη στις όχθες του ποταμού Σόμες, είναι μεθοριακή πόλη καθώς απέχει μόλις 13 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουγγαρία και 27 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουκρανία. Από την πρωτεύουσα της χώρας απέχει 634 χιλιόμετρα. Η πόλη βρίσκεται σε υψόμετρο 126 μέτρα στην προσχωσιγενή πεδιάδα του Κάτω Σόμες, εκτεινόμενη γύρω από το Διοικητικό Μέγαρο στην Πλατεία της 25ης Οκτωβρίου. Η έκταση του δήμου είναι 150,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Από γεωμορφολογική άποψη η πόλη βρίσκεται στο Λιβάδι του Σόμες και στις δύο πλευρές του ποταμού, που στενεύει στην περιοχή της πόλης και διευρύνεται ανάντη και κατάντη αυτής. πλημμυρίζοντας κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων, το έδαφος έχει διάφορες γεωγραφικές διαμορφώσεις στην άκρη της πόλης (σωρούς άμμου, κοιλάδες, μικροβυθίσεις).

Ο σχηματισμός του σημερινού ανάγλυφου της πόλης, που χρονολογείται από τα τέλη του Πλειόκαινου στην Τριτογενή περίοδο, συνδέεται με την απόφραξη της Παννονικής Θάλασσας. Στρώματα του εδάφους δημιουργήθηκαν από τις αποθέσεις άμμου, κίτρινης ασβέστου και χαλικιών και γενικά έχουν πάχος από 16 ως 18 μέτρα. Πάνω από αυτή τη βάση βλάστηση σε αποσύνθεση δημιούργησε ποντζολικά εδάφη, που προκάλεσαν ευνοϊκές συνθήκες για καλλιέργειες (δημητριακών, λαχανικών, οπωροφόρων δέντρων).

Το υδάτινο δίκτυο γύρω από το Σάτου Μάρε αποτελείται από τον Ποταμό Σόμες, το Ρέμα Παραούλ στα βόρεια και τον Ποταμό Χόμοροντ στο νότο. Ο σχηματισμός και η εξέλιξη της πόλης ήταν στενά συνδεδεμένη με τον Ποταμό Σόμες, που, πέραν του ότι επέτρεψε την εγκατάσταση μιας ανθρώπινης κοινότητας γύρω του, έχει προσφέρει, από τις αρχές του Μεσαίωνα, τη δυνατότητα του μακρινού εμπορίου με τις παράκτιες περιοχές, πρακτική που ευνοούσε το άλεσμα, την αλιεία και άλλες οικονομικές δραστηριότητες.

Επειδή το έδαφος κλίνει ομαλά γύρω από την πόλη, ο ποταμός Σόμες έχει δημιουργήσει πολλούς κλάδους και μαιάνδρους (Πριν το 1777 στην περίμετρο της πόλης υπήρχαν 25 κατάντη και ανάντη 14 μαίανδροι). Μετά από έργα διευθέτησης το 1777, ο αριθμός των μαιάνδρων στην πόλη μειώθηκε 9 κατάντη και 5 ανάντη και σήμερα το συνολικό μήκος του ποταμού μέσα στην πόλη είναι 36,5 χιλιόμετρα. Διευθετήσεις πραγματοποιήθηκαν μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα που διαμόρφωσαν τη σημερινή κοίτη του Σόμες. Κατασκευάσθηκαν αναχώματα 17,3 χιλιόμετρα στη δεξιά όχθη και 11 χιλιόμετρα στην αριστερή. Το 1970 τα αναχώματα ανυψώθηκαν κατά 2-3 μέτρα, προστατεύοντας 520.000 στρέμματα εντός των ορίων της πόλης και αποδίδοντας πάλι σχεδόν 8.000 στρέμματα γεωργικής γης που προηγουμένως είχαν πλημμυρίσει.

Χλωρίδα και πανίδα

Η χλωρίδα στην περιοχή της πόλης είναι η χαρακτηριστική της ζώνης των λιβαδιών δέντρα όπως λυγαριές, λεύκες, σφενδάμια, φουντουκιές και είδη των χορτολιβαδικών εκτάσεων.

Το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης, ο Κήπος της Ρώμης, διαθέτει μερικά σπάνια δέντρα που είναι ασυνήθιστο για την περιοχή, όπως το Styphnolobium japonicum εγγενές στην Ανατολική Ασία (ιδίως στην Κίνα), η Pterocarya, επίσης εγγενής στην Ασία και η Paulownia tomentosa (Αυτοκρατορικό δέντρο), εγγενές στην κεντρική και δυτική Κίνα.

Η πανίδα εκπροσωπείται από είδη τρωκτικών (χάμστερ και εδαφόβιος σκίουρος, ερπετά, όπως ο αστρίτης στο δάσος Νορογιένι, και είδη ορνιθοπανίδας όπως πάπιες, χήνες, ερωδιούς, κατά τη διάρκεια διελεύσεων και συστηματικών περιστασιακών περιπλανήσεων.

Κλίμα

Το Σάτου Μάρε έχει ηπειρωτικό κλίμα με ψυχρούς χειμώνες και θερμά και ξηρά καλοκαίρια. Καθώς η πόλη είναι στο βορειότερο άκρο της χώρας, ο χειμώνας είναι πολύ ψυχρότερος από τον εθνικό μέσο όρο, με ελάχιστες θερμοκρασίες που φθάνουν τους -17 °C , χαμηλότερες από τις τιμές που καταγράφονται σε άλλες πόλεις στη δυτική Ρουμανία, όπως η Οράντεα (-15 °C ) ή η Τιμισοάρα (-17 °C). Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 9,6 °C, ή κατανεμημένη ανά εποχές: Άνοιξη 10.2 °C , Καλοκαίρι 19.6 °C, Φθινόπωρο 10,8 °C και Χειμώνας 1,7 °C. Η ατμοσφαιρική υγρασία είναι αρκετά υψηλή. Τα επικρατούντα ρεύματα αέρα πνέουν από τα βορειοδυτικά, φέρνοντας την άνοιξη και το καλοκαίρι βροχοπτώσεις. Το κλίμα στην περιοχή αυτή έχει ήπιες διακυμάνσεις και υπάρχουν επαρκείς βροχοπτώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Κλιματικά δεδομένα Σάτου Μάρε
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F)	0 (32)	3 (37)	10 (50)	15 (59)	20 (68)	22 (72)	25 (77)	25 (77)	21 (70)	15 (59)	7 (45)	2 (36)	13 (55)
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	−5 (23)	−3 (27)	1 (34)	5 (41)	9 (48)	12 (54)	13 (55)	13 (55)	10 (50)	5 (41)	0 (32)	−2 (28)	5 (41)
Υετός mm (ίντσες)	20	20	20	40	70	80	80	70	40	40	30	20	590
Πηγή: weatherbase.com^[2]

Ονομα

Το ουγγρικό όνομα της πόλης Szatmár πιστεύεται ότι προέρχονται από το προσωπικό όνομα Zotmar, καθώς το Gesta Hungarorum δίνει το όνομα του οχυρωμένου οικισμού 10ου αιώνα στη θέση του σημερινού Σάτου Μάρε ως Castrum Zotmar. Μέχρι το 1925 χρησιμοποιήθηκε στη ρουμανική, το όνομα Sătmar, που είναι η ουγγρική ονομασία μεταγραμμένη στη ρουμανική ορθογραφία. Από το 1925 το όνομα της πόλης στη ρουμανική είναι επίσημα Σάτου Μάρε, που είναι παρόμοιο στην προφορά με το αρχικό του όνομα, και, κατά τη λαϊκή ετυμολογία, σημαίνει στη ρουμανική «μεγάλο χωριό».

Ιστορία

Πάρκο Κόσουτ, 1903

Ο Πύργος των Πυροσβεστών, του 1904

Αρχαιολογικές μαρτυρίες από την Τάρα Οασουλούι, το Αρντούτ, το Μεντιέσου Αουρίτ, το Χομοροάντε κλπ. δείχνει σαφώς οικισμούς στην περιοχή που χρονολογούνται από την Εποχή του Λίθου και την Εποχή του Χαλκού. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ο τοπικός Δακικός πληθυσμός παρέμεινε εκεί μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση το 101/106 μ.Χ.. Αργότερα αυτά τα εδάφη αποτελούσαν μέρος των κτήσεων του Μενουμορούτ. Ενα από τα σημαντικά αμυντικά φρούρια που χρονολογούνται από το 10ο αιώνα, ήταν στο Σάτου Μάρε (Castrum Zotmar), όπως αναφέρεται στο Gesta Hungarorum. Λίγο μετά αφότου ο Στέφανος Α΄ της Ουγγαρίας δημιούργησε το Βασίλειο της Ουγγαρίας το έτος 1000, Τεύτονες (Γερμανοί) άποικοι εγκαταστάθηκαν στην περιφέρεια της πόλης (Villa Zotmar), φερμένοι από τη σύζυγό του Στέφανου, τη Βαυαρή πριγκίπισσα Γκιζέλατης Ουγγαρίας. Αργότερα, ενώθηκαν με περισσότερους Γερμανούς άποικους, πέρα από τον ποταμό Σόμες, στο Mίντιου.

Βασιλική ελεύθερη πόλη από το 13ο αιώνα, το Σάτου Μάρε άλλαξε χέρια αρκετές φορές το 15ο αιώνα μέχρι που η οικογένεια Μπάτορι κατέλαβε το κάστρο το 1526, προχωρώντας στην εκτροπή των υδάτων του Σόμες, προκειμένου να υπερασπιστεί το νότιο τμήμα του κάστρου. Έτσι το φρούριο ήταν πια σε ένα νησί που συνδεόταν με το κύριο οδικό δίκτυο με τρεις γέφυρες πάνω από το Σόμες. Το 1562 η ακρόπολη πολιορκήθηκε από Οθωμανικά στρατεύματα με επικεφαλής τον Πάργαλη Ιμπραήμ Πασά της Βούδας και τον Μαλεότσι Πασά της Τιμισοάρα. Στη συνέχεια, οι Αψβούργοι το πολιόρκησαν, κάνοντας τον Τρανσυλβανικό στρατό υποχωρώντας να το πυρπολήσει. Ο Αυστριακός στρατηγός Λάζαρ Σβέντι διέταξε να ξαναχτιστεί το κάστρο σύμφωνα με τα σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Οτάβιο Μπαλντιγκάρα. Χρησιμοποιώντας ένα ιταλικό σύστημα οχυρώσεων, το νέο κάστρο ήταν πεντάγωνο με πέντε πύργους. Μετά από μια περίοδο που άλλαζε χέρια, η πόλη τέθηκε υπό Οθωμανικό έλεγχο το 1661. Ονομαζόμενο Σοκμάρ από τις νέες αρχές, ήταν κέντρο καζά του σαντζακίου Σένκιοϊ εγιαλετίου Βαράτ. Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε μέχρι το 1691, όταν η Αυστρία εξεδίωξαν τους Οθωμανούς κατά το Μεγάλο Τουρκικό Πόλεμο. Κατά το Μεσαίωνα το Σάτου Μάρε και το Mίντιου ήταν δύο ξεχωριστές οντότητες. Οι δύο οικισμοί, τότε ονομαζόμενοι "Σατμαρ" και "Nέμετι", σταδιακά ένωσαν τη διοίκηση τους μεταξύ 1712 και 1715 και η πόλη που προέκυψε ονομάστηκε "Σάτμαρ-Νέμετ". Στις 2 Ιανουαρίου 1721 ο αυτοκράτορας Κάρολος ΣΤ΄ αναγνώρισε την Ένωση, χορηγώντας την ίδια στιγμή στο Σάτου Μάρε το καθεστώς της βασιλικής ελεύθερης πόλης. Μια δεκαετία νωρίτερα υπεγράφη στην πόλη η ομώνυμη συνθήκη , που τερμάτισε τον Πόλεμο Ανεξαρτησίας του Ράκοτσι.

Η σημασία της πόλης ήταν συνδεδεμένη με τη μεταφορά και το εμπόριο αλατιού από το γειτονικό Οκνα Ντεζουλούι/Σάλτσντορφ, πιθανον από πολύ παλιά. Λόγω των οικονομικών και εμπορικών πλεονεκτημάτων που άρχισε να αποκτά το 13ο αιώνα, το Σάτου Μάρε έγινε σημαντικό κέντρο για συντεχνίες. Το 18ο αιώνα, άρχισε έντονη αστικοποίηση. Πολλά κτίρια σώζονται από αυτή την περίοδο, συμπεριλαμβανομένων του παλιού δημαρχείου, του πανδοχείου, ενός στρατώνα, της Ελληνικής Καθολικής (Ουνιτικής) εκκλησίας και της Μεταρρυθμισμένης εκκλησίας. Μια Ρωμαιοκαθολική επισκοπή ιδρύθηκε εκεί το 1804. Το 1823 ιδρύθηκε η Κανονιστική Επιτροπή της πόλης με σκοπό να κατευθύνει την τοπική αυτοδιοίκησή της. Το 1844 εντάθηκαν οι εργασίες οδοστρωσίας που είχαν αρχίσει το 1805. Ανοιξαν επίσης οι πρώτοι βιομηχανικοί οίκοι, συμπεριλαμβανομένου του ατμόμυλου, του εργοστάσιου τούβλων, το εργοστάσιο προϊόντων ξύλου Neuschloss, το εργοστάσιο ξυλείας, το Εργοστάσιο Princz και το Εργοστάσιο Unio. Λόγω της θέσης του στη διασταύρωση εμπορικών δρόμων, το Σάτμαρνέμετι έγινε και σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος. Η γραμμή Σάτμαρνέμετι-Ναγκικάρολι (Καρέι) κατασκευάστηκε το 1871, ακολούθησε το 1872 η γραμμή Σάτμαρνέμετι-Μαρμαροσίγκετ (Σιγκέτου Μαρματιέι), μια σύνδεση το 1894 προς Ναγκιμπάνια (Μπάια Μάρε)), το 1900 προς Ερντέτ (Αρντούτ) και το 1906 για το Μπιξάντ.

Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η πόλη υπέστη σημαντικές οικονομικές και κοινωνικο-πολιτισμικές αλλαγές. Την περίοδο αυτή άκμασαν οι μεγάλες επιχειρήσεις της πόλης (το εργοστάσιο βαγονιών Unio, το εργοστάσιο Princz, η επιχείρηση κλωστοϋφαντουργίας Ardeleana, το διυλιστήριο πετρελαίου Freund, το εργοστάσιο τούβλων και το εργοστάσιο επίπλων) και η πόλη επένδυσε σε μεγάλο βαθμό στις επικοινωνίες, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, δημόσια έργα και δημόσια πάρκα. Αναπτύχθηκαν επίσης το τραπεζικό σύστημα και το εμπόριο : το 1929 ιδρύθηκε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, καθώς και η χρηματιστηριακή αγορά εμπορευμάτων, με 25 εμπορικές και 75 βιομηχανικές και παραγωγικές επιχειρήσεις ως μέλη. Το 1930 υπήρχαν 33 τράπεζες.

Μετά την κατάρρευση της Αυστροουγγαρίας, Ρουμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη κατά τη διάρκεια επίθεσής τους που ξεκίνησε στις 15 Απριλίου του 1919. Η Συνθήκη του Τριανόν αναγνώρισε την Ένωση της Τρανσυλβανίας με τη Ρουμανία και το Σάτου Μάρε έπαψε και επίσημα να ανήκει στην Ουγγαρία και έγινε τμήμα της Ρουμανίας. Το 1940, το Δεύτερο Σύμφωνο της Βιέννης επέστρεψε τη Βόρεια Τρανσυλβανία, συμπεριλαμβανομένου του Σάτου Μάρε, στην Ουγγαρία. Τον Οκτώβριο του 1944 η πόλη καταλήφθηκε από το Σοβιετικό Κόκκινο Στρατό. Μετά το 1945 η πόλη έγινε πάλι τμήμα της Ρουμανίας. Λίγο αργότερα την εξουσία ανέλαβε το κομμουνιστικό καθεστώς που διήρκεσε μέχρι την επανάσταση του 1989.

Εβραϊκή κοινότητα

Συναγωγή του Σάτου Μάρε στην Οδό Ντέτσεμπαλ

Η παρουσία των Εβραίων στην Τρανσυλβανία αναφέρεται για πρώτη φορά στα τέλη του 16ου αιώνα. Το 17ο αιώνα, ο πρίγκιπας Gabriel Bethlen επέτρεψε στους Σεφαρδίτες Εβραίους από την Τουρκία να εγκατασταθούν στην πρωτεύουσα της Τρανσυλβανίας Γκιουλαφέχερβαρ (Άλμπα Ιούλια) το 1623. Στις αρχές του 18ου αιώνα, επετράπη στους Εβραίους να εγκατασταθούν στο Σάτμαρ. Μερικοί από αυτούς ασχολήθηκαν με τη γεωργία μεγάλης κλίμακας, ως ιδιοκτήτες ή μισθωτές ή δραστηριοποιήθηκαν στο εμπόριο και τη βιομηχανία, ή απέσταζαν οινοπνευματώδη και μίσθωναν ταβέρνες στα κτήματα του στέμματος. Το 1715, όταν το Σάτμαρ έγινε βασιλική πόλη, εκδιώχθηκαν, αλλά άρχισαν να επανεγκαθίστανται το 1820. Το 1841 αρκετοί Εβραίοι έλαβαν την άδεια να εγκατασταθούν μόνιμα στο Σάτμαρ, και η πρώτη εβραϊκή κοινότητα ιδρύθηκε επίσημα το 1849 και το 1857 χτίστηκε μια συναγωγή. Μετά την εγκατάσταση στην πόλη μεγάλου αριθμού παραδοσιακών Ασκεναζιτών Εβραίων , η εβραϊκή κοινότητα διχάστηκε το 1898, όταν αρχιραββίνος εξελέγη ένας υποστηρικτής του Χασιδιτικού κινήματος, σε μια Ορθόδοξη και σε μια Νεολογική κοινότητα, με επικεφαλής ένα Σιωνιστή ραββίνο, που ανήγειρε μια συναγωγή το 1904.

Ετος	Εβραϊκός πληθυσμός (% του συνολικού πληθυσμού)
Εβραϊκός πληθυσμός του Σάτου Μάρε
1734	11
1746	19
1850	78
1870	1,357 (7.4%)
1890	3,427 (16.5%)
1910	7,194 (20.6%)
1930	11,533 (21%)
1941	12,960 (24.9%)
1944	~20,000
1947	5,000 to 7,500
1970	500
2011	34

Τη δεκαετία του 1920 υπήρχαν πολλές σιωνιστικές οργανώσεις στο Σάτου Μάρε και τη ΄"γεσίβα" (ιερατική σχολή), μια από τις μεγαλύτερες της περιοχής, παρακολουθούσαν 400 μαθητές. Το 1930 η πόλη είχε πέντε μεγάλες συναγωγές και περίπου 20 "στίμπελ" (προσευχητήρια). Το 1928 ξέσπασε μια σύγκρουση μέσα στην ορθόδοξη κοινότητα σχετικά με την εκλογή του νέου αρχιραββίνου, που κράτησε έξι χρόνια και έληξε το 1934 με το διορισμό του Χασιδίτη ραββίνου Τζόελ Τάιτελμπαουμ, παραδοσιακού και αντισιωνιστή. Αλλος Χασιδίτης ραββίνος, ο Ααρών Ροτ, ιδρυτής των κοινοτήτων Σομρέι Εμουνίμ και Τόλντοτ Ααρών στην Ιερουσαλήμ, δραστηριοποιείτο επίσης στο Σάτου Μάρε.

Μετά την επαναπροσάρτηση του Σάτου Μάρε στην Ουγγαρία το 1940, τα πολιτικά δικαιώματα και οι οικονομικές δραστηριότητες των Εβραίων περιορίστηκαν και το καλοκαίρι του 1941 οι "ξένοι" Εβραίοι απελάθηκαν στο Κάμενετς-Ποντόλσκι, όπου δολοφονήθηκαν από ουγγρικά και γερμανικά στρατεύματα. Το 1944 ο εβραϊκός πληθυσμός περιορίστηκε μέσα στο γκέτο της πόλης και η πλειοψηφία των ανδρών εστάλη σε καταναγκαστική τάγματα εργασίας ενώ οι άλλοι εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης στην Πολωνία, όπου η πλειοψηφία τους δολοφονήθηκε από τους Ναζί. Έξι τρένα έφυγαν από το Σάτου Μάρε για το Άουσβιτς-Μπίρκεναου ξεκινώντας στις 19 Μαΐου του 1944, καθένα τους με περίπου 3300 άτομα. Τα τρένα πέρασαν από το Κάσα (Κόσιτσε στις 19 , 22, 26, 29 και 30 Μαΐου και 1 Ιουνίου. Συνολικά απελάθηκαν 18.863 Εβραίοι από το Σάτου Μάρε, το Κάρεϊ και τις γύρω περιοχές. Από αυτούς έχασαν τη ζωή τους 14.440. Μόνο ένας μικρός αριθμός των επιζώντων επέστρεψε στο Σάτου Μάρε μετά τον πόλεμο, αλλά εγκαταστάθηκε στην πόλη αριθμός Εβραίων που ανήκαν σε γλωσσικά και πολιτισμικά διαφορετικές ομάδες από όλα τα μέρη της Ρουμανίας. Η πλειοψηφία τους αργότερα μετανάστευσε στο Ισραήλ. Το 1970 ο εβραϊκός πληθυσμός της πόλης αριθμούσε 500 και το 2011 παρέμεναν μόνο 34 Εβραίοι.

Το 2004 εγκαινιάσθηκε ένα μνημείο του Ολοκαυτώματο στην αυλή της Συναγωγής της Οδού Ντέτσεμπαλ. Εκτός από τις συναγωγές διατηρούνται επίσης δύο εβραϊκά νεκροταφεία.

Ανάμεσα στα διακεκριμένα μέλη της τοπικής εβραϊκής κοινότητας ήταν ο ιστορικός Ιγκνάτς Ασκάντι, οι βουλευτές Φέρεντς Τσορίν και Κέλεμεν Σάμου, ο πολιτικός Οσκαρ Γιάσι, οι συγγραφείς Γκιούλα Τσέχι, Ρόντιον Μάρκοβιτς, Σάντορ Ντένες και Ερνε Σεπ, ο ζωγράφος Παλ Ερντες και ο σκηνοθέτης Γκέργκι Χάραγκ.

Δημογραφικά

Ο πληθυσμός του Σάτου Μάρε μειώνεται κατά 0,78% το χρόνο, λόγω της μετανάστευσης. Σύμφωνα με την απογραφή της 20 Οκτωβρίου 2011, η πόλη είχε πληθυσμό 102.441, όντας η 20ή μεγαλύτερη στη Ρουμανία.

Ετος	Πληθυσμός	Ρουμάνοι	Ούγγροι
Ιστορικός πληθυσμός του Σάτου Μάρε
1880	20,531	7.9%	83.1%
1890	21,874	8.1%	89.9%
1900	28,339	7.8%	89.01%
1910	36,460	6.3%	91.4%
1920	38,807	15.2%	63.6%
1930	53,010	28.9%	57.1%
1941	53,406	6.6%	90.2%
1956	53,672	36.5%	58.2%
1966	69,769	44.2%	54.9%
1977	103,544	51.04%	47.2%
1992	131,987	55.8%	43.2%
2002	115,142	57.9%	39.3%
2011	102,441	58.9%	37.6%
Πηγή: Árpád E. Varga

Το 2011 η εθνοτική σύνθεση ήταν η εξής:

Ρουμάνοι: 55.904 (58,9%)
Ούγγροι: 35.723 (37,6%)
Ρομά: 1.278 (,.3%)
Γερμανοί: 1.002 (1,1%)
Ουκρανοί: 164 (0,2%)
Αλλοι ή μη δηλώσαντες: 877 (0,9%)

Καμμία θρησκευτική ομάδα δεν πλειοψηφεί απόλυτα στο Σάτου Μάρε αλλά το 2011 υπήρχε πλειοψηφία Ρουμάνων Ορθοδόξων (48,9%). Άλλες σημαντικές κοινότητες είναι οι Ρωμαιοκαθολικοί (19,8%), οι Μεταρρυθμιστές (19,3%), οι Ανατολικοί Καθολικοί (Ουνίτες) (8,0%) και οι Πεντηκοστιανοί (1.5%).

Μεταφορές

Δίγλωσσο όνομα της πόλης στο Σιδηροδρομικό Σταθμό

Το Σάτου Μάρε διαθέτει ένα πολύπλοκο σύστημα μεταφορών, διαθέτοντας οδική, αεροπορική και σιδηροδρομική σύνδεση με μεγάλες πόλεις της Ρουμανίας και της Ευρώπης. Η πόλη είναι σημαντικό οδικό και σιδηροδρομικό κόμβο που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία και την Ουκρανία. Συνδέεται με άλλες μεγάλες πόλεις της Ρουμανίας οδικώς (Ευρωπαϊκή διαδρομή Ε81, Ευρωπαϊκή E671 διαδρομή και Ευρωπαϊκή διαδρομή Ε58) και σιδηροδρομικώς.

Οικονομία

Εταιρίες που έχουν δημιουργήσει εγκαταστάσεις παραγωγής στο Σάτου Μάρε είναι οι Voestalpine, Dräxlmaier Group, Gotec Group, Anvis Group, Schlemmer, Casco Schützhelme και ZÖLLNER Elektronik στο βιομηχανικό τομέα, FrieslandCampina στον τομέα των τροφίμων, Radici Group στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας και Saint-Gobain και Boissigny στη βιομηχανία ξύλου.

Σήμερα ο μεγαλύτερος ιδιώτης εργοδότης στο Σάτου Μάρε είναι η γερμανική εταιρεία αυτοκινήτων Dräxlmaierη Group, που έχει στην πόλη από το 1998 ένα εργοστάσιο ηλεκτρικών εξαρτημάτων κινητήρων με περίπου 3.600 εργαζόμενους. Το εργοστάσιο προμηθεύει με καλωδιώσεις αυτοκινήτου ειδικά τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Daimler, αλλά επίσης και στην Porsche για το μοντέλο της Porsche Panamera. Η σουηδική εταιρεία Electrolux διαθέτει ένα εργοστάσιο ηλεκτρικών κουζινών στην πόλη από το 1997, που έχει έκταση 52 στρέμματα και 1.800 εργαζόμενους. Η εγκατάσταση έχει ετήσια παραγωγική ικανότητα περίπου 1,2 εκατομμύρια μονάδων και η πλειοψηφία των ηλεκτρικών κουζινών Zanussi στην Ευρώπη κατασκευάζονται εκεί. Η αυστριακή εταιρεία Voestalpineέχει, από το 2004, μια μονάδα παραγωγής χαλυβδοσωλήνων με ετήσια δυναμικότητα 50 εκατομμύρια τεμάχια ετησίως. Η γερμανική εταιρεία Arcandor έχει το κέντρο της στη Ρουμανία στο Σάτου Μάρε. Η θυγατρική της, που είναι αρμόδια για τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, είναι η πιο σημαντική από τις 16 θυγατρικές της στην Ευρώπη όσον αφορά το ποσοστό των πωλήσεων μέσω online παραγγελιών, με συνολικές παραγγελίες το 2008 € 19.300.000. Η εταιρεία διαθέτει επίσης ένα χώρο λοτζίστικς 40 στρεμμάτων τηλεφωνικό κέντρο στην πόλη.

Ο τομέας του λιανικού εμπορίου του Σάτου Μάρε είναι αρκετά ανεπτυγμένος. Σειρά διεθνών εταιρείες όπως Auchan, Kaufland, Billa, Metro Point, Lidl και Penny Market έχουν στην πόλη σούπερ μάρκετ ή πολυκαταστήματα. Υπάρχει επίσης ένα κατάστημα DIY, το Praktiker και πολλά μικρά εμπορικά κέντρα: Grand Mall 96.000 τετραγωνικά μέτρα), Plaza Europa 93.000 τετραγωνικά μέτρα) και το μεγαλύτερο Someşul Mall (13.000 τετραγωνικά μέτρά).

Υπάρχει επίσης ένα βιομηχανικό πάρκο στην άκρη της πόλης, σε μια επιφάνεια 700 στρεμμάτων.

Εκπαίδευση

Στο Σάτου Μάρε βρίσκεται η Εμπορική Ακαδημία του Σάτου Μάρε και αρκετά άλλα τμήματα σημαντικών Ρουμανικών πανεπιστημίων :

Πανεπιστήμιο Μπάμπες-Μπολιάι
Πανεπιστήμιο Σπίρου Χαρέτ
Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Κλουζ-Ναπόκα
Πανεπιστήμιο της Οράντεα
Δυτικό Πανεπιστήμιο του Αράντ Βασίλς Γκόλντις

Πολιτισμός

Το Σάτου Μάρε διαθέτει ένα Επαρχιακό Μουσείο, ένα Μουσείο Τέχνης, [67] και ένα θέατρο, το Βόρεια Θέατρο, χτισμένο το 1889, οποίο έχει ένα ουγγρικό και ένα ρουμανικό τμήμα. Οι συναυλίες δίνει η "Φιλαρμονική Dinu Lipatti", πρώην κρατική συμφωνική ορχήστρα του Σάτου Μάρε, σε μια αίθουσα συναυλιών σε μια πτέρυγα του Ξενοδοχείου Δακία. Η επαρχιακή βιβλιοθήκη είχε 320.000 βιβλία το 1997.

Toυρισμός

Ξενοδοχείο Δακία

Σημαντικά τουριστικά αξιοθέατα είναι :

Διοικητικό Μέγαρο (1984), ύψος 97 μέτρα, ένα από τα ψηλότερα κτίρια της Ρουμανίας
Αγαλμα της Λύκαινας του Καπιτωλίου
Εκκλησία των Αλυσίδων (1802)
Ξενοδοχείο Δακία (1902)
Συναγωγή στην Οδό Ντέτσεμπαλ
Πύργος των Πυροσβεστών, ύψος 47 μέτρα
Ρωμαϊκός Κήπος
Ρωμαιοκαθολικός Καθεδρικός