Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Φίλιππος.

Ο Φίλιππος Β΄ (Felipe II de España, 21 Μαΐου 1527 - 13 Σεπτεμβρίου 1598) από τον Οίκο των Αψβούργων ήταν κυβερνήτης της Ισπανικής Αυτοκρατορίας (1556-1598), βασιλιάς της Πορτογαλίας (1581-1598, ως Φίλιππος Α΄), βασιλιάς της Νάπολης και της Σικελίας (αμφότερες από το 1554) και βασιλιάς της Αγγλίας και της Ιρλανδίας (ως συμβασιλέας κατά τη διάρκεια του γάμου του με τη Μαρία Α΄ της Αγγλίας από το 1554 έως το 1558). Ήταν γιος του Καρόλου Α΄ της Ισπανίας και της Ισαβέλλας της Πορτογαλίας. Υπήρξε επίσης δούκας του Μιλάνου.

Φίλιππος Β΄
Βασιλιάς της Ισπανίας
Περίοδος	16 Ιανουαρίου 1556 — 13 Σεπτεμβρίου 1598
Προκάτοχος	Κάρολος Α΄
Διάδοχος	Φίλιππος Γ' της Ισπανίας
Βασιλιάς της Πορτογαλίας
Περίοδος	17 Μαΐου 1581 - 13 Σεπτεμβρίου 1598
Προκάτοχος	Ερρίκος της Πορτογαλίας
Διάδοχος	Φίλιππος Γ' της Ισπανίας
Βασιλιάς της Αγγλίας
Περίοδος	25 Ιουλίου 1554 - 17 Νοεμβρίου 1558
Προκάτοχος	Μαρία Α΄ της Αγγλίας
Διάδοχος	Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας
Γέννηση	21 Μαΐου 1527 (1527-05-21) Βαγιαδολίδ, Ισπανία
Θάνατος	13 Σεπτεμβρίου 1598 (71 ετών) Εσκοριάλ, Ισπανία
Τόπος ταφής	Εσκοριάλ, Ισπανία
Σύζυγος	Μαρία Μανουέλα της Πορτογαλίας Μαρία Α΄ της Αγγλίας Ελισάβετ των Βαλουά Άννα της Αυστρίας
Επίγονοι	Κάρολος των Αστουριών Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία Αικατερίνη Μικαέλα Φίλιππος Γ' της Ισπανίας
Οίκος	Οίκος των Αψβούργων
Πατέρας	Κάρολος Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Μητέρα	Ισαβέλλα της Πορτογαλίας
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Βαγιαδολίδ και ήταν ο μόνος νόμιμος απόγονος του Κάρολου Α΄ της Ισπανίας, Ε΄ της Γερμανίας, Αρχιδούκα της Αυστρίας, Δούκα της Βουργουνδίας και των Κάτω Χωρών.

Στους καιρούς του Φίλιππου η Ισπανία έφτασε στο αποκορύφωμα της ισχύος της, αλλά γνώρισε και τα όρια της. Ο Φίλιππος υπήρξε αδιάλλακτος προστάτης του Καθολικισμού. Στηριζόμενος από τους Άγγλους, στράφηκε στην αρχή κατά των Γάλλων, όπου κατά τον Ιταλικό πόλεμο του 1551–1559 κέρδισε τη μάχη του Αγίου Κουεντίνου (1558), πλην όμως ο θάνατος της συζύγου του Μαρίας Α΄ της Αγγλίας τον οδήγησε στη συνθήκη του Κατώ-Καμπρεζί.

Το 1581, οι Ισπανικές Κάτω Χώρες έπαψαν να είναι υπό την κυριαρχία του και η Αγγλία τον εγκατέλειψε. Αφού κατόρθωσε σχεδόν την ανακατάληψη των επαναστατημένων Κάτω Χωρών, η λάθος τακτική του Φιλίππου οδήγησε στη μόνιμη απώλειά τους, ενώ συγχρόνως η Ισπανία εμπλεκόταν σε διαρκώς περιπλοκότερες συγκρούσεις. Έτσι, παρά τη διαρκώς αυξανόμενη ροή χρυσού και ασημιού από τα αμερικανικά ορυχεία, παρά τα μεγάλα κέρδη από το πορτογαλικό εμπόριο μπαχαρικών και την ενθουσιώδη υποστήριξη που συνάντησε η αντιμεταρρύθμιση στα εδάφη των Αψβούργων, ο Φίλιππος δεν κατόρθωσε ούτε να καταπνίξει τον Προστεταντισμό ούτε να κερδίσει τους Ολλανδούς επαναστάτες. Στην αρχή της βασιλείας του, οι Ολλανδοί επαναστάτες ενδεχομένως να δέχονταν να συνθηκολογήσουν, εάν ο Φίλιππος σταματούσε να καταπιέζει τη θρησκεία τους, όμως η θρησκευτική του ευλάβεια και η αφοσίωση του στην αρχή «cuius regio, eius religio» (Όποιος βασιλεύει στη χώρα επιβάλλει και τη δική του θρησκεία) δεν του επέτρεψαν να κάνει κάτι τέτοιο. Ήταν ένας ένθερμος ρωμαιοκαθολικός και εκδήλωνε τη χαρακτηριστική για τα δεδομένα του 16ου αιώνα αντιπάθεια για τη θρησκευτική ετεροδοξία.

Οι πόλεμοι του Φίλιππου εναντίον των αιρέσεων οδήγησαν στην καταπίεση όχι μόνο των προτεσταντών αλλά και των Μορίσκος (ισπ. Moriscos), γεγονός που οδήγησε σε μια σοβαρή τοπική εξέγερση το 1568. Οι ατελείωτοι αυτοί πόλεμοι προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα στην αυτοκρατορία του, που έγιναν ιδιαίτερα εμφανή μετά το θάνατό του. Η εξαντλητική του εμμονή με τις λεπτομέρειες, η αδυναμία ιεράρχησης στόχων και η επιμονή του να παίρνει όλες τις αποφάσεις προσωπικά οδήγησαν στη δημιουργία μιας δαιδαλώδους γραφειοκρατίας. Παρ' όλ' αυτά, τόσο ισχυρό ήταν το σύστημα, που αυτός και ο πατέρας του είχαν εγκαθιδρύσει ώστε χρειάστηκε να διατηρηθεί μια ολόκληρη γενιά από το θάνατό του.

Παρά τα προβλήματα αυτά, η βασιλεία του δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αποτυχία. Σταθεροποίησε τις ισπανικές αποικίες στην αμερικανική ήπειρο, αύξησε σημαντικά τις ποσότητες ασημιού που προέρχονταν από αυτές τις αποικίες και νίκησε το οθωμανικό ναυτικό στη περίφημη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, μια ήττα από την οποία οι Οθωμανοί δε θα ανέκαμπταν ποτέ. Κατόρθωσε να ενώσει την Ισπανία και την Πορτογαλία υπό το στέμμα του και αντιμετώπισε επιτυχώς την κρίση που προέκυψε στην Αραγωνία. Επίσης, οι προσπάθειες του ήταν καθοριστικές στον περιορισμό της επέκτασης του Προτεσταντισμού στη Βόρεια Ευρώπη.

Ο Φίλιππος Β΄ ήταν ένας περίπλοκος άνθρωπος, ενώ οι εχθροί του τον παρουσίαζαν ως μονοδιάστατο στυγνό τύραννο. Άλλωστε, συχνά επενέβαινε προσωπικά προς όφελος των ταπεινότερων υπηκόων του. Ήταν ένας άνθρωπος του καθήκοντος με τα θετικά και αρνητικά που αυτό συνεπάγεται.

Πέθανε το 1598 και τον διαδέχτηκε ο γιος του Φίλιππος Γ΄ της Ισπανίας. Οι εχθροί του Φίλιππου Β΄, ειδικά οι διαμαρτυρόμενοι, παρουσίασαν τον λεγόμενο Μαύρο Θρύλο (ισπ. Leyenda Negra), σύμφωνα με τον οποίο ο Φίλιππος ήταν ένας αδίστακτος αιμοσταγής τύραννος και η αυτοκρατορία του ήταν θεμελιωμένη στην απληστία, την απογοήτευση και την καταστροφή.

Οικογένεια

Ο Φίλιππος Β΄ παντρεύτηκε 4 φορές:

1) Το 1543 νυμφεύτηκε τη Μαρία Μανουέλα των Καπετιδών-Αβίς, κόρη του Ιωάννη Γ΄ της Πορτογαλίας, και είχε τέκνα:

• Κάρολος (1545-1568), Πρίγκιπας των Αστουριών (διάδοχος)· πνευματικά ασταθής, απεβίωσε 23 ετών.

Η Μαρία Μανουέλα απεβίωσε τέσσερις ημέρες μετά τη γέννα.

2) Το 1554 νυμφεύτηκε την Μαρία Α΄ της Αγγλίας. Η Μαρία απεβίωσε το 1558.

3) Το 1559 παντρεύτηκε την Ελισάβετ των Βαλουά, κόρη του Ερρίκου Β΄ της Γαλλίας, και είχε τέκνα:

• γιος (1560), θνησιγενής.
• δύο κόρες (1564), αποβολή.
• Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία (1566-1633), παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Ζ΄ της Αυστρίας.
• Αικατερίνη Μιχαέλα (1567-1597), παντρεύτηκε τον Κάρολο Εμμανουήλ Α΄ της Σαβοΐας.
• κόρη (1568), αποβολή.

Η Ελισάβετ απεβίωσε μετά την αποβολή της κόρης της.

4) Το 1570 ο Φίλιππος Β΄ παντρεύτηκε την Άννα των Αψβούργων, κόρη του Μαξιμιλιανού Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είχαν τέκνα:

• Φερδινάνδος (1571-1578).
• Κάρολος Λαυρέντιος (1573-1575).
• Ντιέγκο Φήλιξ 1575-1582
• Φίλιππος Γ΄ (1578-1621), Βασιλιάς της Ισπανίας.
• Μαρία (1580-1583).

Πηγές

• Νεότερο εγκυκλοπαιδικό λεξικό Ηλίου τ. 18ος σ. 230

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• "Philip of Spain: Renaissance Man"
• The Grand Strategy of Philip II"
• Letters of Philip II, King of Spain
• Letters of Philip II, King of Spain 1592-1597
• Philip II of Spain (King of England)
• Philip II and the Paracelsian movement