Βαρθολομιό

οικισμός της Ελλάδας
(Ανακατεύθυνση από Βαρθολομιό Ηλείας)

Συντεταγμένες: 37°52′01″N 21°12′0″E / 37.86694°N 21.20000°E / 37.86694; 21.20000

Το Βαρθολομιό είναι κωμόπολη της Ηλείας στην Πελοπόννησο, χτισμένη στο βόρειο τμήμα του νομού και σε υψόμετρο 20 μέτρα[1][2]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 3.603 κατοίκους[3], ενώ το 2001 είχε 3.093 κατοίκους[4] (αποτελώντας την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ηλείας). Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Πηνειού, ενώ παλαιότερα ήταν η έδρα του «Καποδιστριακού» Δήμου Βαρθολομιού.[5]

Βαρθολομιό
Βαρθολομιό is located in Greece
Βαρθολομιό
Βαρθολομιό
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΠηνειού
Δημοτική ΕνότηταΒαρθολομιού
Δημοτική ΚοινότηταΒαρθολομιού
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΗλείας
Υψόμετρο20
Πληθυσμός3.603 (2011)
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας27050
Τηλ. κωδικός+30 26230

Γεωγραφία Επεξεργασία

Το Βαρθολομιό βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Πελοποννήσου, κοντά στον Χελωνίτη κόλπο, στο κέντρο ενός εύφορου κάμπου και δίπλα στον Πηνειό ποταμό.

Προέλευση του ονόματος Επεξεργασία

Πριν τη Φραγκοκρατία ονομαζόταν Βαλτοχώρι ή Βατραχοχώρι εξαιτίας ενός έλους στην περιοχή. Το χωριό άλλαξε όνομα με την έλευση των Φράγκων και πήρε το όνομα του φεουδάρχη Βαρθολομαίου Β΄ Γκίζι.[6]

Σύμφωνα με την παράδοση, ένας ιππότης που ονομαζόταν Βαρθολομαίος γνώρισε μια πολύ όμορφη κοπέλα που έβοσκε πρόβατα καθώς επιτηρούσε την επικράτειά του. Τη ρώτησε πώς τη λένε και από ποιο χωριό κατάγεται και έδειξε το χωριό της στην κοιλάδα. Ο Βαρθολομαίος θαμπωμένος ζήτησε από τον πατέρα του να παντρευτεί την κοπέλα και εκείνος δέχτηκε. Το μέρος που είδε την κοπέλα ονομάστηκε Καρδιακαύτι. Την ημέρα του γάμου, ο Βαρθολομαίος εντυπωσιασμένος από τους κατοίκους της περιοχής τους έδωσε χωράφια και αυτοί σε ανταπόδοση ονόμασαν το χωριό τους Βαρθολομιό.

Μια άλλη πιθανή εκδοχή είναι η σταδιακή παραφθορά του ονόματος Βαλτόλιμνο σε Βαρθολομιό.

Η παλαιότερη αναφορά του χωριού με το όνομα Βαρθολομιό είναι ένα πατριαρχικό σιγίλλιο του 1200 που βρίσκεται στη μονή των Βλαχερνών, στη περιοχή της Κυλλήνης.[7]

Ιστορία Επεξεργασία

Το χωριό στα Βυζαντινά χρόνια ήταν γνωστό ως Βαλτοχώρι ή Βατραχοχώρι. Το 1204 η περιοχή έγινε κτήση των Φράγκων. Η Φραγκοκρατία διήρκησε από το 1204 μέχρι το 1430.

Το 1687 επιδημία πανώλης μαστίζει την περιοχή και αποδεκατίζει το Βαρθολομιό.

Το 1825, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 κοντά στο χωριό δόθηκε η Μάχη του Βαρθολομιού. Η μάχη διεξήχθη μεταξύ τις 9 και 11 Νοεμβρίου 1825 και ήταν μια προσπάθεια να ανακοπεί η πορεία του Ιμπραήμ Πασά προς το Μεσολόγγι. Έληξε με μεγάλες απώλειες για τους Τούρκους, με περίπου 1.000 νεκρούς, ενώ από τους Έλληνες όλοι εκτός ενός πέθαναν στη μάχη, σύνολο 150 (κατά τον Φραντζή), ή 180 (κατά τον Γεώργιο Σισίνη).[8] Ο πρώτος επίσημος εορτασμός της επετείου της μάχης του Βαρθολομιού έγινε το 2001.[9]

Σεισμικότητα Επεξεργασία

Το Βαρθολομιό βρίσκεται σε μια περιοχή με συχνές ισχυρές σεισμικές δονήσεις.

Το 1820 έλαβε χώρα ένας σεισμός μεγέθους 6,6 ρίχτερ με επίκεντρο νοτιοανατολικά της χερσονήσου της Κυλλήνης.

Οι σεισμοί του 1953 με επίκεντρο ανάμεσα στην Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο προκάλεσαν εκτεταμένες καταστροφές στο Βαρθολομιό, ιδίως ένας μετασεισμός μεγέθους 6,3 ρίχτερ με επίκεντρο περίπου 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κυλλήνης.

Στις 16 Οκτωβρίου 1988 ένας σεισμός με επίκεντρο κοντά στη Κυλλήνη μεγέθους 6,0 ρίχτερ γκρέμισε το καμπαναριό του ναού του Αγίου Ιωάννου στο Βαρθολομιό.[10] Άλλος ένας σεισμός με επίκεντρο κοντά στο Βαρθολομιό σημειώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2002 και είχε μέγεθος 5,8 ρίχτερ. Ο σεισμός προκάλεσε περισσότερες καταστροφές από το αναμενόμενο, προκαλώντας ζημιές σε τουλάχιστον 450 κτίρια, από τα οποία τα περισσότερα είναι λιθόκτιστα ή κτίρια που είχαν πληγεί από το σεισμό του 1988.[11]

Οικονομία Επεξεργασία

Οι κάτοικοί του έχουν ως κύρια ενασχόληση τη γεωργία αν και σημαντική ανάπτυξη παρουσιάζει ο τομέας του τουρισμού, του εμπορίου και της ελαφράς βιοτεχνίας.[6] Σε απόσταση 2 χλμ. από το Βαρθολομιό βρίσκεται η παραλία Θίνες, ενώ στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν και άλλες πολυσύχναστες και ήσυχες παραλίες με αμμουδιά και καθαρά νερά.

Το Βαρθολομιό διαθέτει 2 δημοτικά σχολεία, 2 νηπιαγωγεία, 2 παιδικούς σταθμούς, γυμνάσιο, λύκειο και το μουσικό σχολείο το οποίο ιδρύθηκε το 1997[12].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Βαρθολομιό ΗΛΕΙΑΣ, Δήμος ΠΗΝΕΙΟΥ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2020. 
  2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 256, τομ. 6. 
  3. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10735 (σελ. 261 του pdf)
  4. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
  5. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2020. 
  6. 6,0 6,1 «Δήμος Πηνειού». www.dimospineiou.gov.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2020. 
  7. «Ιστορία». Δήμος Βαρθολομιού. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. «Η Μάχη του Βαρθολομιού :Μία ακόμη προσφορά της Ηλείας στον Αγώνα της Ελευθερίας…(foto)». Αμαλιάδα News. 10 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. 
  9. «Ιστορία». Δήμος Βαρθολομιού. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. Πρωτονοτάριος, Ιωάννης Ν. (15 Δεκεμβρίου 2002). «Ο σεισμός στην Ηλεία και τα αίτια των καταστροφών». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. 
  11. «Βαρθολομιό - Κυλλήνη 2002». ΟΑΣΠ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2013. 
  12. «Αρχική». gym-mous-varth.ilei.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2020.