Ο Κάρολος Β΄ (Carlos II de España, Μαδρίτη, 6 Νοεμβρίου 1661 – Μαδρίτη, 1 Νοεμβρίου 1700) από τον Οίκο των Αψβούργων ήταν ο τελευταίος Αψβούργος Βασιλιάς της Ισπανίας και ο κυβερνήτης μεγάλων τμημάτων της Ιταλίας, των Ισπανικών εδαφών στις Νότιες Κάτω Χώρες και την υπερπόντια Ισπανική Αυτοκρατορία, εκτεινόμενη από το Μεξικό έως τις Φιλιππίνες. Είναι γνωστός για τα εκτεταμένα σωματικά, διανοητικά, και συναισθηματικά του προβλήματα – μαζί με την αναποτελεσματική διοίκηση – καθώς και για το ρόλο του στις εξελίξεις που προηγήθηκαν του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής.[1]

Κάρολος Β΄
Περίοδος17 Σεπτεμβρίου 1665–1 Νοεμβρίου 1700
ΠροκάτοχοςΦίλιππος Δ΄
ΔιάδοχοςΦίλιππος Ε΄
Γέννηση8 Απριλίου 1605
Βαγιαδολίδ, Ισπανία
Θάνατος1 Νοεμβρίου 1700 (38 ετών)
Royal Alcazar, Μαδρίτη, Ισπανία
Τόπος ταφήςΕσκοριάλ, Ισπανία
ΣύζυγοςΜαρία-Λουίζα της Ορλεάνης
Μαρία Άννα του Παλατινάτου-Νόιμπουργκ
ΟίκοςΟίκος των Αψβούργων
ΠατέραςΦίλιππος Δ΄ της Ισπανίας
ΜητέραΜαριάννα της Αυστρίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Καταγωγή Επεξεργασία

Ο Κάρολος ήταν ο μόνος επιζών γιος του Αψβούργου προκατόχου του, Βασιλιά Φιλίππου Δ΄ και της δεύτερης συζύγου (και ανιψιάς) του, Μαριάννας των Αψβούργων, κόρης του Φερδινάνδου Γ΄ αρχιδούκα της Αυστρίας & βασιλιά της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας. Η γέννησή του χαιρετίστηκε με χαρά από τους Ισπανούς, οι οποίοι φοβούνταν την αμφιλεγόμενη διαδοχή που θα προέκυπτε, εάν ο Φίλιππος Δ΄ δεν άφηνε άρρενα διάδοχο.

 
Γενεαλογία του Καρόλου Β΄. Προσέξτε το μεγάλο ποσοστό ενδογαμίας.

Η Ευρωπαϊκή αριστοκρατική κουλτούρα του 17ου αιώνα μπορούσε να ζεύξει συχνά εξάδελφο με πρώτη εξαδέλφη και θείο με ανιψιά, για να διατηρηθεί η περιουσία μιας ευημερούσας οικογένειας. Η άμεση γενεαλογία του Καρόλου ήταν ασυνήθιστα σχηματισμένη από ανιψιές που γεννούσαν τα παιδιά των θείων τους: η μητέρα του Καρόλου ήταν ανιψιά του πατέρα του, όντας κόρη της Μαρίας Άννας της Ισπανίας (1606–46) και του Αυτοκράτορα Φερδινάνδου Γ΄. Έτσι, η Αυτοκράτειρα Μαρία Άννα ήταν ταυτόχρονα η θεία του και η γιαγιά του.[2] Αυτή η αιμομικτική αναπαραγωγή είχε φέρει στην οικογένεια πολλές κληρονομικές αδυναμίες. Αυτή η γενεά Αψβούργων ήταν πιο επιρρεπής σε θνησιγένειες από ότι οι χωρικοί σε Ισπανικά χωριά.[3]

Υπήρχε επίσης ψυχική ασθενεία στην οικογένεια του Καρόλου· η προ-προ-προ(-προ-προ, εξαρτάται από την γραμμή καταγωγής που κάποιος μετρά) γιαγιά του, Ιωάννα της Καστίλης ("Ιωάννα η Τρελή"), μητέρα του Ισπανού Βασιλιά Καρόλου Α΄ (ο οποίος ήταν επίσης Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄) έγινε επίσης νωρίς ψυχικά ασθενής. Η Ιωάννα ήταν μία από τις 16 προ-προ-προ-προ-γιαγιάδες του Καρόλου, έξι από τις 32 προ-προ-προ-προ-προ-γιαγιάδες του, και έξι από τις 64 προ-προ-προ-προ-προ-προ-γιαγιάδες.

Αναγόμενη πίσω στο έτος 1550 περίπου, η πρακτική της μη ενδογαμίας στη καταγωγή του Καρόλου Β΄ είχε εκλείψει. Από τότε και μετά, όλοι οι πρόγονοι του ήταν ούτως ή άλλως απόγονοι της Ιωάννας της Τρελής και του Φιλίππου Α΄ της Καστίλης, και μεταξύ αυτών οι βασιλικοί οίκοι της Ισπανίας, Αυστρίας και της Βαυαρίας. Το γονιδίωμα του Καρόλου Β΄ ήταν πιο ομόζυγο από ένα του μέσου όρου απογόνου αδελφού-αδελφής.[3] Γεννήθηκε σωματικά και πνευματικά ανάπηρος, και δύσμορφος. Πιθανώς λόγω της ατυχίας με τον προγναθισμό της κάτω γνάθου, ήταν ανίκανος να μασήσει. Η γλώσσα του ήταν τόσο μεγάλη που ο λόγος του οριακά ήταν αντιληπτός, και έλεγε σαχλαμάρες συχνά. Έχει προταθεί ότι υπέφερε από την ενδοκρινή ασθένεια μεγαλακρία,[4] ή η έμφυτη καταγωγή του μπορεί να οδήγησε σε έναν συνδυασμό σπάνιων γενετικών διαταραχών όπως η έλλειψη συνδυασμένων ορμονών βλενογόννων και η άπω νεφρική σωληνοειδής οξέωση.[3]

Συνεπώς, ο Κάρολος Β΄ είναι γνωστός στην Ισπανική ιστορία ως El Hechizado ("Ο Μαγεμένος") από την λαϊκή αντίληψη – την οποία ο Κάρολος επιδοκίμαζε – ότι οι σωματικές και ψυχικές του ανικανότητες προκλήθηκαν από "μάγια". Ο βασιλιάς έφθασε έως και τον εξορκισμό.

Τον Κάρολο, που δεν είχε μάθει να μιλά μέχρι την ηλικία των τεσσάρων, ούτε να περπατά μέχρι τα οκτώ,[3] τον μεταχειριζόταν ουσιαστικά ως βρέφος έως την ηλικία των δέκα. Φοβούμενοι ότι το ασθενικό παιδί θα υπερπιεζόταν, οι άνθρωποι επί της φροντίδας του δεν ανάγκασαν τον Κάρολο να παρακολουθήσει το σχολείο. Η νωθρότητα του νεαρού Καρόλου ικανοποιείτο σε τέτοιο βαθμό, που μερικές φορές δεν αναμενόταν να είναι καθαρός. Όταν ο ετεροθαλής αδελφός του Δον Χουάν της Αυστρίας, ένας νόθος γιος του Φιλίππου Δ΄, έλαβε την εξουσία εξορίζοντας την βασίλισσα μητέρα εκείνου από την Αυλή, κάλυψε τη μύτη του και επέμενε ότι ο βασιλιάς πρέπει τουλάχιστον να βουρτσίζει τα μαλλιά του.[4]

Η μόνη ενεργή δραστηριότητα στην οποία είναι γνωστό ότι συμμετείχε, είναι οι πυροβολισμοί. Περιστασιακά εντρύφησε στο συγκεκριμένο άθλημα στις προστατευόμενες φυσικές περιοχές του Εσκοριάλ.[4]

Πρώιμος βίος Επεξεργασία

Γεννημένος στην πρωτεύουσα της αχανούς Ισπανικής αυτοκρατορίας, τη Μαδρίτη, και ως ο μόνος επιζών αρσενικός διάδοχος από τους δύο γάμους του πατέρα του (ο μόνος αδελφός του Καρόλου που επέζησε από τη βρεφική ηλικία ήταν ο Βαλτάσαρ Κάρολος, Πρίγκιπας των Αστουριών, που πέθανε στην ηλικία των 16 το 1646), ονομάσθηκε ο Πρίγκιπας των Αστουριών (Principe de Asturias) ως διάδοχός του.

Όταν ο Κάρολος ήταν τεσσάρων, ο πατέρας του πέθανε και η μητέρα του έγινε αντιβασίλισσα - μια θέση που διατήρησε κατά το περισσότερο της βασιλείας του. Αν και εξορίσθηκε από τον νόθο ετεροθαλή αδελφό του του βασιλιά, τον Ιωάννη της Αυστρίας τον Νεότερο, επέστρεψε στην αυλή μετά τον θάνατο του Ιωάννη το 1679. Η βασίλισσα μητέρα αντιμετώπιζε τα κρατικά ζητήματα μέσω μιας σειράς ευνοούμενων ("validos"), των οποίων η αξία ανερχόταν σε τίποτα περισσότερο από την συμπάθεια εκ μέρους της βασίλισσας. Το συνολικό μέγεθος του βασιλείου αυτήν την εποχή έκανε αυτό το είδος κυβέρνησης όλο και περισσότερο επιζήμιο για τα ζητήματα του βασιλείου.

Η θρησκευτική δυσανεξία επεκτάθηκε σε όλους τους τομείς της ζωής, και της κουλτούρας, των τεχνών και συγκεκριμένα οι επιστήμες έμειναν στάσιμες. Η Καθολική Εκκλησία είχε απέραντες εκτάσεις γης, προερχόμενες από δωρεές, τις οποίες δύσκολα μπορούσε να διαχειρισθεί. Τα άφθονα μέλη του κλήρου απασχολούσαν άνδρες από παραγωγικές εργασίες στην βιομηχανία, την γεωργία ή τον στρατό. Εν τούτοις, οποιεσδήποτε προσπάθειες να χειραγωγηθεί η Εκκλησία έσβησαν.

Βασιλεία Επεξεργασία

Οίκος των Αψβούργων
Ισπανικός κλάδος
 
Αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄
(Βασιλιάς Κάρολος Α΄)
Τέκνα
Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας
Μαρία, Αγία Ρωμαία Αυτοκράτειρα
Ιωάννα της Ισπανίας
Δον Χουάν (νόθος)
Μαργαρίτα της Πάρμα (νόθος)
Φίλιππος Β΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Κάρλος, Πρίγκιπας των Αστουρίων
Ισαβέλλα της Ισπανίας
Αικατερίνη, Δούκισσα της Σαβοΐας
Φίλιππος Γ' της Ισπανίας
Μαρία της Ισπανίας
Φίλιππος Γ΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Άννα, Βασίλισσα της Γαλλίας
Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας
Μαρία Άνα, Αγία ρωμαία Αυτοκράτειρα
Ινφάντε Κάρλος
Καρδινάλιος-Ινφάντε Φερδινάνδος
Φίλιππος Δ΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Βαλτάσαρ Κάρολος, Πρίγκιπας των Αστουρίων
Μαρία Θηρεσία, Βασίλισσα της Γαλλίας
Μαργαρίτα, Αγία ρωμαία Αυτοκράτειρα
Κάρολος Β΄ της Ισπανίας
Κάρολος Β΄

Τα χρόνια που ο Κάρολος ήταν στο θρόνο ήταν δύσκολα για την Ισπανία. Η οικονομία ήταν στάσιμη, υπήρχε πείνα στην χώρα, και η δύναμη της μοναρχίας στις διάφορες Ισπανικές επαρχίες ήταν ιδιαίτερα ασθενής. Η ακαταλληλότητα του Καρόλου να κυβερνήσει σήμαινε ότι συχνά τον αγνοούσαν και η εξουσία κατά την βασιλεία του έγινε το αντικείμενο αυλικών έριδων και ξένης, συγκεκριμένα Γαλλικής, επιρροής.[εκκρεμεί παραπομπή]

Κατά την διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου Β΄, η συρρίκνωση της Ισπανικής δύναμης και κύρους, που άρχισε στα τελευταία έτη της πρωθυπουργίας του Κόμητα-Δούκα του Ολιβάρες, επιταχύνθηκε. Αν και το Σύμφωνο Ειρήνης της Λισαβόνας με την Πορτογαλία το 1668 εκχώρησε τον θύλακο της Θέουτα στη Βόρεια Αφρική στην Ισπανία, ήταν μικρή ανακούφιση για την απώλεια της Πορτογαλίας και των Πορτογαλικών αποικιών από τον Φίλιππο Δ΄ ενάντια στην επιτυχή εξέγερση του Δούκα της Μπραγκάνσα εναντίον περισσότερων από 60 ετών Αψβουργικής εξουσίας.

Η διαδοχή Επεξεργασία

Το 1679, ο δεκαοκτάχρονος Κάρολος Β΄ νυμφεύθηκε τη Μαρία Λουίζα της Ορλεάνης (1662–1689), μεγαλύτερη κόρη του Φίλιππου Α΄, Δούκα της Ορλεάνης (το μόνο επιζόν από τα αδέλφια του Λουδοβίκου ΙΔ΄) και της πρώτης συζύγου του Πριγκίπισσας Ενριέττας της Αγγλίας. Σε αυτήν την εποχή, η Μαρία Λουίζα ήταν γνωστή ως μια αξιαγάπητη νεαρή γυναίκα. Είναι πιθανό ο Κάρολος να ήταν ανίκανος, και καθόλου παιδιά δεν γεννήθηκαν. Η Μαρία Λουίζα καταθλίβηκε βαθιά[4] και πέθανε στα 26, δέκα χρόνια μετά τον γάμο τους, αφήνοντας τον 28χρονο Κάρολο με ραγισμένη καρδιά.

Ακόμη σε απεγνωσμένη ανάγκη ενός αρσενικού διαδόχου, τον επόμενο χρόνο νυμφεύθηκε την 23χρονη πριγκίπισσα του Παλατινάτου Μαρία Άννα των Βίττελσμπαχ, κόρη του Φιλίππου-Γουλιέλμου εκλέκτορα του Παλατινάτου και κουνιάδα του θείου του Λεοπόλδου Α΄, Άγιου Ρωμαίου Αυτοκράτορα. Παρ' όλα αυτά, αυτός ο γάμος δεν ήταν πιο επιτυχημένος από τον πρώτο όσον αφορά τη γέννηση του πολυπόθητου διαδόχου.

Προς το τέλος της ζωής του ο Κάρολος έγινε αυξανόμενα υπερευαίσθητος και παράξενος, σε σημείο που ζήτησε τα πτώματα της οικογένειας του να εκταφούν ώστε να μπορεί να βλέπει τα σώματα. Πέθανε στη Μαδρίτη το 1700.

Όπως το θέτουν οι Αμερικανοί ιστορικοί Βιλ και Αριέλ Ντουράν,ο Κάρολος Β΄ ήταν «κοντός, δύσμορφος, επιληπτικός, γεροντόμορφος και έμεινε εντελώς φαλακρός μέχρι να φτάσει την ηλικία των 35 ετών· πάντα στα πρόθυρα του θανάτου συνέχιζε εντούτοις να ζει, προκαλώντας αμηχανία στους πιστούς που ήταν μάρτυρες του ταλαίπωρου βίου του».[4]

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε πρώτα το 1679 τη Μαρία-Λουίζα των Βουρβόνων-Ορλεάνης, κόρη του Φιλίππου Α΄ δούκα της Ορλεάνης. Δεν απέκτησαν απογόνους και η Μαρία-Λουίζα απεβίωσε το 1689.

Το 1689 ο Κάρολος Β΄ έκανε δεύτερο γάμο, με τη Μαρία-Άννα των Βίττελσμπαχ, κόρη του Φιλίππου-Γουλιέλμου εκλέκτορα του Παλατινάτου. Δεν είχαν παιδιά.

Πρόγονοι Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Parker, Geoffrey (2000). The Grand Strategy of Philip II. Yale University Press. ISBN 9780300082739. 
  2. Newell. "Inbreeding of Charles II of Spain".
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Gonzalo Alvarez· Francisco C. Ceballos· Celsa Quinteiro (15 Απριλίου 2009). «The Role of Inbreeding in the Extinction of a European Royal Dynasty». PLoS ONE. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2009. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Biography of Carlos II of Spain (1661-1700)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. 

Αναφορές Επεξεργασία

  • Will Durant The Reformation (1957)
  • Will and Ariel Durant, The Age of Louis XIV (1963)
  • Henry Kamen, The Spanish Inquisition (1997)
  • Martin Andrew Sharp Hume, The Year After the Armada, and other historical studies (1896)
  • NNDB: Charles II

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Πινακοθήκη Επεξεργασία

Κάρολος Β΄ της Ισπανίας
Γέννηση: 6 Νοεμβρίου 1661 Θάνατος: 1 Νοεμβρίου 1 1700
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Φίλιππος Δ΄
Αυτοκράτορας της Ισπανίας
(Βασιλιάς της Καστίλης, της Αραγωνίας, κλπ.)
 

1665–1700
Διάδοχος
Φίλιππος Ε΄
Βασιλιάς της Νάπολης, της Σικελίας και της Σαρδηνίας
 

1665–1700
Δούκας του Μιλάνου, του Λοτιέ,
της Βραβάντης, του Λίμπουργκ, του Λουξεμβούργου·
κόμης της Φλάνδρας, του Αινώ, του Ναμούρ

1665–1700
παλατινός κόμης της Βουργουνδίας
 

1665–1678
Απώλεια υπέρ της Γαλλίας
Συνθήκες του Ναϊμέχεν
Ισπανική βασιλική μοναρχία
Κενό
Τελευταίος που έφερε τον τίτλο ήταν
ο Φίλιππος-Πρόσπερο
Πρίγκιπας των Αστουριών
1661–1665
Κενό
Τελευταίος που έφερε τον τίτλο ήταν
ο Λουδοβίκος (Α΄)