Χανσεατική Ένωση

Εμπορική συνομοσπονδία στην Βόρεια Ευρώπη

Η Χανσεατική Ένωση (Μέσα κάτω γερμανικά: Hanse, Düdesche Hanse, Hansa, γερμανικά: Deutsche Hanse‎‎, ολλανδικά: De Hanze‎‎, λατινικά: Hansa Teutonica‎‎)[1] ήταν μια εμπορική και αμυντική συνομοσπονδία των εμπορικών συντεχνιών και των πόλεων-αγορών της Βορειοδυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Ξεκινώντας από μερικές πόλεις της Βόρειας Γερμανίας στα τέλη του 12ου αιώνα η ένωση κατέληξε να κυριαρχεί στο θαλάσσιο εμπόριο της Βαλτικής επί τρεις αιώνες κατά μήκος των ακτών της Βόρειας Ευρώπης. Τα εδάφη της εκτείνονταν από τη Βαλτική στη Βόρεια Θάλασσα και την ενδοχώρα κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα και μειώθηκαν σταδιακά μετά το 1450.

Η Hanse, αργότερα Hansa,[2] ήταν η λέξη των Παλαιών Άνω Γερμανικών για για τη φάλαγγα-νηοπομπή και η ονομασία αυτή δόθηκε σε ομάδες εμπόρων που ταξίδευαν μεταξύ των Χανσεατικών πόλεων - είτε χερσαία είτε θαλάσσια. [3]

Οι ομάδες των εμπόρων ίδρυσαν την ένωση για να προστατεύσουν τα οικονομικά συμφέροντα και τα διπλωματικά προνόμια των συντεχνιών στις πόλεις και τις χώρες που συνδέονταν με αυτές, καθώς και στους εμπορικούς δρόμους που χρησιμοποιούσαν. Οι Χανσεατικές πόλεις είχαν το δικό τους νομικό σύστημα και διατηρούσαν τους δικούς τους στρατούς για αμοιβαία προστασία και βοήθεια. Παρ 'όλα αυτά η ένωση δεν αποτελούσε κράτος, ούτε μπορούσε να ονομαστεί συνομοσπονδία πόλεων-κρατών. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός πόλεων της ένωσης απολάμβανε αυτονομία και ελευθερίες συγκρίσιμες με εκείνες μιας ελεύθερης αυτόνομης πόλης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[4].

 
Η Χανσεατική Ένωση ήταν μια ισχυρή οικονομική και αμυντική συμμαχία που άφησε μια μεγάλη πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά. Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα Τούβλινα Γοτθικά της μνημεία, όπως ο Άγιος Νικόλαος και το Δημαρχείο του Στράλσουντ που φαίνονται εδώ. Η UNESCO απαριθμεί την παλιά πόλη του Στράλσουντ, μαζί με το Βίσμαρ, ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Εξερευνητικές εμπορικές επιχειρήσεις, επιδρομές και πειρατεία σημειώνονταν προ πολλού σε όλη την περιοχή της Βαλτικής. Οι ναυτικοί του Γκότλαντ ανέπλεαν ποταμούς μακριά μέχρι το Νόβγκοροντ. [5] Οι Σκανδιναβοί κυριαρχούσαν στο διεθνές εμπόριο στην περιοχή της Βαλτικής πριν από τη Χανσεατική Ένωση, ιδρύοντας σημαντικούς εμπορικούς κόμβους στο Μπίρκα, το Χάιταμπου και το Σλέσβιχ από τον 9ο αιώνα μ.Χ.. Τα μεταγενέστερα Χανσεατικά λιμάνια μεταξύ του Μεκλεμβούργου και του Κένιγκσμπεργκ (σημερινό Καλίνινγκραντ) ανήκαν αρχικά στο εμπορικό σύστημα της Βαλτικής υπό την ηγεσία των Σκανδιναβών [6].

Οι ιστορικοί γενικά εντοπίζουν τις αρχές της Χανσεατικής Ένωσης στην ανοικοδόμηση της πόλης Λύμπεκ της βόρειας Γερμανίας το 1159 από τον πανίσχυρο Ερρίκο τον Λέοντα, Δούκα της Σαξονίας και της Βαυαρίας, όταν απέσπασε την περιοχή από τον Αδόλφο Β΄, Κόμη του Σάουενμπουργκ και του Χόλσταϊν. Πιο πρόσφατες μελέτες έχουν μειώσει την εστίαση στο Λύμπεκ, που απλώς είχε σχεδιαστεί ως ένα από τα πολλά περιφερειακά εμπορικά κέντρα [7].

Οι γερμανικές πόλεις πέτυχαν την κυριαρχία στο εμπόριο της Βαλτικής με αστραπιαία ταχύτητα τον 13ο αιώνα και το Λύμπεκ έγινε κεντρικός κόμβος στο θαλάσσιο εμπόριο που συνέδεε τις περιοχές γύρω από τη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα. Η ηγεμονία του Lübeck κορυφώθηκε κατά τον 15ο αιώνα.

Γέννηση και διαμόρφωση

Επεξεργασία
 
Κύριες εμπορικές αρτηρίες της Χανσεατικής ένωσης
 
Ιδρυση της συμμαχίας μεταξύ Λύμπεκ και Αμβούργου

Το Λύμπεκ αποτέλεσε βάση για εμπόρους από τη Σαξονία και τη Βεστφαλία, που εμπορεύονταν προς τα ανατολικά και τα βόρεια. Αρκετά πριν ο όρος Hanse εμφανιστεί σε έγγραφο το 1267 [8] οι έμποροι σε διάφορες πόλεις άρχισαν να σχηματίζουν συντεχνίες, ή Hansa, με σκοπό το εμπόριο με υπερπόντιες πόλεις, ειδικά την οικονομικά λιγότερο ανεπτυγμένη ανατολική Βαλτική. Αυτή η περιοχή μπορούσε να τους προμηθεύει ξυλεία, κερί, κεχριμπάρι, ρητίνες και γούνες, μαζί με τη σίκαλη και το σιτάρι που κατέπλεαν με φορτηγίδες από την ενδοχώρα στις αγορές των λιμανιών. Οι πόλεις διατηρούσαν τους δικούς τους στρατούς, με κάθε συντεχνία να υποχρεούται να συνεισφέρει άνδρες όταν χρειαζόταν. Οι Χανσεατικές πόλεις βοηθούσαν η μία την άλλη και τα εμπορικά πλοία συχνά έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για να μεταφέρουν τους στρατιώτες και τα όπλα τους.

Το Βίσμπυ (στο νησί Γκότλαντ) λειτούργησε ως ηγετικό κέντρο στη Βαλτική πριν από τη Χάνσα. Πλέοντας προς τα ανατολικά οι έμποροι του Βίσμπυ ίδρυσαν ένα εμπορικό σταθμό στο Νόβγκοροντ που ονομάστηκε Γκούταγκαρντ (επίσης γνωστό ως Γκότενχοφ) το 1080. [9] Εμποροι από τη βόρεια Γερμανία έμεναν επίσης εκεί την πρώιμη περίοδο του οικισμού του Γκότλαντ. Αργότερα ίδρυσαν το δικό τους εμπορικό σταθμό στο Νόβγκοροντ, γνωστό ως Πέτερχοφ, που βρισκόταν στα ακόμη πιο ανάντι του ποταμού, κατά το πρώτο μισό του 13ου αιώνα [10]. Το 1229 παραχωρήθηκαν στους Γερμανούς έμπορους του Νόβγκοροντ ορισμένα προνόμια που καθιστούσαν τις θέσεις τους πιο ασφαλείς [11].

Οι Χανσεατικές εταιρείες εργάστηκαν για την άρση των εμπορικών περιορισμών για τα μέλη τους. Η παλαιότερη σωζόμενη γραπτή αναφορά, αν και χωρίς όνομα, μιας συγκεκριμένης γερμανικής εμπορικής ομοσπονδίας χρονολογείται από το 1157 στο Λονδίνο. Εκείνη τη χρονιά οι Χανσεατικοί έμποροι της Κολωνίας έπεισαν τον Ερρίκο Β΄, Βασιλιά της Αγγλίας να τους απαλλάξει από όλα τα διόδια στο Λονδίνο και να τους επιτρέψει να εμπορεύονται στα πανηγύρια της Αγγλίας. "Η Χανσεατική Βασίλισσα" Λύμπεκ, όπου οι έμποροι ήταν υποχρεωμένοι να μεταφορτώνουν τα εμπορεύματα μεταξύ της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής, απέκτησε αυτοκρατορικά προνόμια [12] ως "ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη" το 1226, όπως και ο δυνάμει εμπορικός εταίρος της Αμβούργο είχε αποκτήσει το 1189.

Το 1241 το Λύμπεκ, που είχε πρόσβαση στα αλιευτικά πεδία της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας, σχημάτισε μια συμμαχία - πρόδρομο της ένωσης - με το Αμβούργο, μια άλλη εμπορική πόλη, που έλεγχε την πρόσβαση στους εμπορικούς δρόμους του αλατιού από το Λύνεμπουργκ. Οι συμμαχικές πόλεις απέκτησαν τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους του εμπορίου των αλίπαστων ψαριών, ιδιαίτερα της αγοράς της Σκάνιας. Η Κολωνία προσχώρησε στη συμμαχία κατά τη Δίαιτα του 1260. Το 1266 ο Ερρίκος Γ΄, Βασιλιάς της Αγγλίας παραχώρησε στα Χανσεατικά Λύμπεκ και Αμβούργο μια χάρτα για δραστηριότητες στην Αγγλία και η Χανσεατική Κολωνία προσχώρησε σε αυτή το 1282, σχηματίζοντας την ισχυρότερη Χανσεατική αποικία στο Λονδίνο. Η κατάληξη σε αυτή τη συνεργασία οφειλόταν στην κατακερματισμένη φύση των υφιστάμενων τοπικών κυβερνήσεων, που δεν παρείχαν ασφάλεια για το εμπόριο. Κατά τα επόμενα 50 χρόνια η ίδια η Χανσεατική Ένωση προέκυψε με επίσημες συμφωνίες για συνομοσπονδία και συνεργασία που κάλυπταν τους δυτικούς και ανατολικούς εμπορικούς δρόμους. Κύρια πόλη και κεντρικός μοχλός παρέμεινε το Λύμπεκ. Με την πρώτη γενική Χανσεατική Δίαιτα, που πραγματοποιήθηκε εκεί το 1356, η Χανσεατική Ένωση απέκτησε επίσημη δομή.

Εμπορική επέκταση

Επεξεργασία

Η θέση του Λύμπεκ στη Βαλτική του παρείχε πρόσβαση στο εμπόριο με τη Σκανδιναβία και τους Ρως του Κιέβου (με το εμπορικό του κέντρο Βέλικι Νόβγκοροντ), θέτοντάς το σε άμεσο ανταγωνισμό με τους Σκανδιναβούς που προηγουμένως έλεγχαν τους περισσότερους εμπορικούς δρόμους της Βαλτικής. Μια συνθήκη με το Χανσεατικό Βίσμπυ έθεσε τέλος σε αυτό τον ανταγωνισμό: με τη συνθήκη αυτή οι έμποροι του Λύμπεκ απέκτησαν πρόσβαση στο λιμάνι του Νόβγκοροντ της ρωσικής ενδοχώρας, όπου κατασκεύασαν ένα εμπορικό σταθμό ή Kontor (κυριολεκτικά: "γραφείο"). [13] Αν και τέτοιες συμμαχίες σχηματίστηκαν σε όλη την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η ένωση δεν έγινε ποτέ μια στενά διευθυνόμενη επίσημη οργάνωση. Οι συνελεύσεις των Χανσεατικών πόλεων συνέρχονταν ακανόνιστα στο Λύμπεκ για μια Hansetag (Χανσεατική ημέρα) από το 1356 και μετά, αλλά πολλές πόλεις επέλεγαν να μην παρευρεθούν ούτε να στείλουν αντιπροσώπους και οι αποφάσεις δεν ήταν δεσμευτικές για τις επί μέρους πόλεις. Με τον καιρό αναπτύχθηκε ένα δίκτυο συμμαχιών, που περιλάμβανε ένα μεταβαλλόμενο κατάλογο 70 ως 170 πόλεων [14].

Η ένωση κατάφερε να δημιουργήσει επιπρόσθετα Kontor στην Μπρυζ (Φλάνδρα), στο Μπέργκεν (Νορβηγία) και στο Λονδίνο (Αγγλία). Αυτές οι εμπορικοί σταθμοί έγιναν σημαντικοί θύλακες. Το Kontor του Λονδίνου, που ιδρύθηκε το 1320, βρισκόταν δυτικά της Γέφυρας του Λονδίνου κοντά στην οδό Upper Thames, στην περιοχή που σήμερα κατέχει ο σταθμός Cannon Street. Μεγάλωσε σε μια σημαντική περιτειχισμένη κοινότητα με τις δικές της αποθήκες, σταθμούς, εκκλησίες, γραφεία και σπίτια, αντικατοπτρίζοντας τη σημασία και την κλίμακα της εμπορικής του δραστηριότητας. Η πρώτη αναφορά σε αυτό ως Steelyard (der Stahlhof) εμφανίζεται το 1422.[15]

Εισαγωγές και εξαγωγές, 18 Μαρ 1368 – 10 Μαρ 1369
(σε χιλιάδες μάρκα του Λιμανιού του Λύμπεκ)
Εισαγωγές Προέλευση, Προορισμός Εξαγωγές Σύνολο %
150 Λονδίνο/Αμβούργο 38 188 34.4
44 Λιβονικές πόλεις: 51 95 17.4
10 Ρίγα 14
34 Ρέβαλ (Ταλίν) 14.3
- Πάρνου 22.7
49.4 Σκάνια 32.6 82 15
52 Γκότλαντ, Σουηδία 29.4 81.4 14.9
19 Πρωσικές πόλεις: 29.5 48.5 8.9
16 Ντάντσιχ) 22.8
3 Ελμπινγκ 6.6
17.2 Βενδικές & Πομερανικές πόλεις: 25.2 42.4 7.8
5.5 Στέτιν 7
4 Στράλσουντ 7.5
2.2 Ρόστοκ 4.6
5.5 Βίσμαρ 6.1
4.3 Βίσμαρ 4.3 0.8
3 Μικρά λιμάνια της Βαλτικής 1.2 4.2 0.8
338.9 Σύνολο 206.9 545.8 100[16]

Ξεκινώντας από το εμπόριο χοντρών μάλλινων υφασμάτων η Χανσεατική Ένωση έφερε ουσιαστικά τόσο το εμπόριο όσο και τη βιομηχανία στη βόρεια Γερμανία [17]. Καθώς το εμπόριο αυξανόταν, στη βόρεια Γερμανία κατασκευάζονταν νεώτερα και λεπτότερα μάλλινα και λινά υφάσματα, ακόμα και μεταξωτά. Ο ίδιος εξευγενισμός των προϊόντων εκτός από την οικοτεχνία πραγματοποιήθηκε και σε άλλους τομείς, π.χ. χαρακτική, ξυλογλυπτική, κατασκευή πανοπλιών, και τόρνευση ξύλου. Η μακραίωνη μονοπώληση της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας και του εμπορίου από τη Χανσεατική Ένωση εξασφάλισε τον ερχομό της Αναγέννησης στη Βόρεια Γερμανία πολύ νωρίτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. [17]

Εκτός από τα μεγάλα Konto, μεμονωμένα Χανσεατικά λιμάνια είχαν εμπορικό αντιπρόσωπο και αποθήκη. Στην Αγγλία αυτό συνέβη στο Μπόστον, το Μπρίστολ, το Μπίσοπς Λυν (σημερινό Κινγκς Λυν, που διαθέτει τη μοναδική εναπομείνασα Χανσεατική αποθήκη στην Αγγλία), το Χαλ, το Ιπσγουϊτς, το Νόριτς, το Γιάρμουθ (τώρα Γκρέιτ Γιάρμουθ) και το Γιορκ.

Η Ένωση εμπορευόταν κυρίως ξυλεία, γούνες, ρητίνη (ή πίσσα), λινάρι, μέλι, σιτάρι και σίκαλη από την Ανατολή προς τη Φλάνδρα και την Αγγλία με υφάσματα (και, όλο και περισσότερο, μεταποιημένα προϊόντα) προς την αντίστροφη κατεύθυνση. Μεταλλεύματα (κυρίως χαλκός και σίδηρος) και ρέγγες έρχονταν προς τα νότια από τη Σουηδία.

Οι Γερμανοί άποικοι τον 12ο και τον 13ο αιώνα εγκαταστάθηκαν σε πολλές πόλεις στις ανατολικές ακτές της Βαλτικής ή κοντά σε αυτές, όπως το Ελμπινγκ (Ελμπλαγκ), το Τορν (Τόρουν), το Ρέβαλ (Τάλιν), η Ρίγα και το Ντόρπατ (Τάρτου), που έγιναν μέλη της Χανσεατική Ένωση και μερικές από τις οποίες εξακολουθούν να διατηρούν πολλά Χανσεατικά κτίρια και να έχουν το στυλ του Χανσεατικού παρελθόντος τους. Στις περισσότεροι παραχωρήθηκαν τα προνόμια του Νόμου του Λύμπεκ (Lübisches Recht), που ονομάστηκε έτσι από την πιο εξέχουσα πόλη της ένωσης. Ο νόμος προέβλεπε ότι έπρεπε να προσφεύγουν για όλα τα νομικά θέματα στο δημοτικό συμβούλιο του Λύμπεκ. Η Λιβονική Συνομοσπονδία από το 1435 έως περίπου το 1582 ενσωμάτωσε τη σύγχρονη Εσθονία και τμήμα της Λετονίας και είχε το δικό της Χανσεατικό κοινοβούλιο (Δίαιτα). Όλες οι μεγάλες πόλεις της έγιναν μέλη της Χανσεατικής Ένωσης. Η κυρίαρχη γλώσσα του εμπορίου ήταν η Μέση Κάτω Γερμανική, μια διάλεκτος με σημαντικό αντίκτυπο στις χώρες που ασχολήθηκαν με το εμπόριο, ιδιαίτερα τις μεγαλύτερες Σκανδιναβικές γλώσσες, την Εσθονική και τη Λετονική γλώσσα.

Η Ένωση είχε μια χαλαρή δομή, αλλά τα μέλη της μοιράζονταν μερικά χαρακτηριστικά : οι περισσότερες Χανσεατικές πόλεις είτε ξεκίνησαν ως ανεξάρτητες πόλεις είτε απέκτησαν ανεξαρτησία μέσω της συλλογικής διαπραγματευτικής δύναμης της ένωσης, αν και η ανεξαρτησία αυτή παρέμεινε περιορισμένη. Οι Χανσεατικές ελεύθερες πόλεις όφειλαν υπακοή απευθείας στον Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, χωρίς κανένα ενδιάμεσο οικογενειακό δεσμό ή υποχρέωση στους τοπικούς ευγενείς.

 
Δημαρχείο του Ρέβαλ (σημερινό Τάλιν της Εσθονίας)
 
Πύλη του Στάργκαρντ στην Πομερανία της Πολωνίας

Μια άλλη ομοιότητα ήταν η στρατηγική θέση των πόλεων κατά μήκος των εμπορικών δρόμων. Στην κορύφωση της ισχύος τους στα τέλη του 14ου αιώνα οι έμποροι της Χανσεατικής Ένωσης κατάφερναν να χρησιμοποιούν την οικονομική τους δύναμη και, μερικές φορές, οι δυνάμει στρατιωτικές-εμπορικές διαδρομές τους απαιτούσαν προστασία και τα πλοία της ένωσης έπλεαν επσαρκώς οπλισμένα - για να επηρεάζουν την αυτοκρατορική πολιτική.

Η Ένωση διέθετε επίσης ισχύ στο εξωτερικό. Μεταξύ 1361 και 1370 διεξήγαγε πόλεμο εναντίον της Δανίας, αρχικά χωρίς επιτυχία, αλλά οι Χανσεατικές πόλεις το 1368 συμμάχησαν ως Συνομοσπονδία της Κολωνίας, λεηλάτησαν την Κοπεγχάγη και το Χέλσινγκμποργκ και ανάγκασαν τον Βάλντεμαρ Δ΄, Βασιλιά της Δανίας και τον γαμπρό του Χάακον ΣΤ΄, Βασιλιά της Νορβηγίας να αποδώσουν στην Ένωση το 15% από τα κέρδη του εμπόριου της Δανίας με τη Συνθήκη Ειρήνης του Στράλσουντ που ακολούθησε το 1370, κερδίζοντας έτσι ένα σημαντικό εμπορικό και οικονομικό μονοπώλιο στη Σκανδιναβία. Αυτή η ευνοϊκή συνθήκη αποτέλεσε το απόγειο της Χανσεατικής ισχύος. Μετά τον Δανοχανσεατικό Πόλεμο (1426-1435) και τον Βομβαρδισμό της Κοπεγχάγης (1428) η Συνθήκη του Βόρντινγκμποργκ ανανέωσε τα εμπορικά προνόμια το 1435. [18][19][20]

Η Ένωση διεξήγαγε επίσης έντονη εκστρατεία εναντίον των πειρατών. Μεταξύ 1392 και 1440 το θαλάσσιο εμπόριό της αντιμετώπισε κίνδυνο από επιδρομές των Vitalienbrüder και των απογόνων τους, κουρσάρων, που προσλήφθηκαν το 1392 από τον Αλβέρτος του Μεκλεμβούργου, Βασιλιά της Σουηδίας εναντίον της Μαργαρίτας Α΄, Βασίλισσας της Δανίας. Στον Ολλανδοχανσεατικό Πόλεμο (1438-1441) οι έμποροι του Άμστερνταμ επεδίωξαν και τελικά κέρδισαν την ελεύθερη πρόσβαση στη Βαλτική και έσπασαν το Χανσεατικό μονοπώλιο. Ως ουσιαστικό μέτρο για την προστασία των επενδύσεών της στα πλοία και τα φορτία τους, η Ένωση εκπαίδευε πλοιάρχους και κατασκεύαζε φάρους.

Οι περισσότερες ξένες πόλεις περιόριζαν τους Χανσεατικούς εμπόρους σε ορισμένες εμπορικές περιοχές και στους δικούς τους εμπορικούς σταθμούς. Σπάνια έρχονταν σε επαφή με τους ντόπιους κατοίκους, παρά μόνο για επιχειρήσεις. Πολλοί ντόπιοι, έμποροι και ευγενείς, ζήλευαν τη δύναμη της Ένωσης και προσπαθούσαν να τη μειώσουν. Για παράδειγμα στο Λονδίνο οι τοπικοί έμποροι ασκούσαν συνεχείς πιέσεις για την ανάκληση των προνομίων. Η άρνηση της Ένωσης να προσφέρει αμοιβαίες διευθετήσεις στους αγγλικούς ομολόγους της επιδείνωσε την ένταση. Ο Βασιλιάς Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας επανεπιβεβαίωσε τα προνόμια της Ένωσης με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης (1474), παρά τη λανθάνουσα εχθρότητα, εν μέρει χάρη στη σημαντική οικονομική συνεισφορά της Ένωσης στην πλευρά του Οίκου της Υόρκης κατά τον Πόλεμο των Ρόδων του 1455-1487. Το 1597 η Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας έδιωξε την Ένωση από το Λονδίνο και το Steelyard έκλεισε το επόμενο έτος. Ο Τσάρος Ιβάν Γ΄ της Ρωσίας έκλεισε το Χανσεατικό Kontor στο Νόβγκοροντ το 1494. Η ίδια η ύπαρξη της Ένωσης και τα προνόμια και τα μονοπώλια της δημιουργούσαν οικονομικές και κοινωνικές εντάσεις, που συχνά διολίσθαιναν σε ανταγωνισμούς μεταξύ των μελών της. [21]

Άνοδος αντίπαλων δυνάμεων

Επεξεργασία

Οι οικονομικές κρίσεις του τέλους του 15ου αιώνα δεν άφησαν ανεπηρέαστη την Ένωση. Παρ 'όλα αυτά οι ενδεχόμενοι ανταγωνιστές της εμφανίστηκαν με τη μορφή εθνικών κρατών, είτε νέων είτε αναβιωμένων, και όχι μόνο στη Δύση: ο Ιβάν Γ΄, Μέγας Πρίγκηπας της Μόσχας τερμάτισε την επιχειρηματική ανεξαρτησία του Χανσεατικού Kontor του Νόβγκοροντ το 1478- έκλεισε πλήρως και οριστικά το 1494. [22] Νέα συναλλακτικά μέσα εισήχθησαν από την Ιταλία, όπου το 1492 εφευρέθηκαν τα διπλογραφικά βιβλία και ξεπέρασαν τη Χανσεατική οικονομία, όπου συναλλάσσονταν με αργυρά νομίσματα παρά με επιταγές.

 
Ο Γκέοργκ Γκίζε από το Ντάντσιχ, 34 χρονών Γερμανός Χανσεατικός έμπορος στο Steelyard, ζωγραφισμένος στο Λονδίνο από τον Χανς Χόλμπαϊν

Τον 15ο αιώνα αυξήθηκαν οι εντάσεις μεταξύ της περιοχής της Πρωσίας και των "Βενδικών" πόλεων (του Λύμπεκ και των ανατολικών γειτόνων του). Το Λύμπεκ εξαρτιόταν από τον ρόλο του ως κέντρου της Ένωσης, όντας στις ακτές της θάλασσας χωρίς μεγάλο ποτάμι.Βρισκόταν στην είσοδο του χερσαίου δρόμου προς το Αμβούργο, που όμως μπορούσε να παρακαμφθεί από τον περίπλου της Δανίας μέσω του Κάτεγατ. Το κύριο ενδιαφέρον της Πρωσίας ήταν από την άλλη η εξαγωγή χύμα προϊόντων όπως σιτάρι και ξυλεία, που ήταν πολύ σημαντικά για την Αγγλία, τις Κάτω Χώρες και αργότερα για την Ισπανία και την Ιταλία.

Το 1454, το έτος του γάμου της Ελισάβετ της Αυστρίας με τον Γιαγκελλόνο βασιλιά, οι πόλεις της Πρωσικής Συνομοσπονδίας εξεγέρθηκαν εναντίον της κυριαρχίας του Τευτονικού Τάγματος και ζήτησαν βοήθεια από τον Καζίμιρ Δ΄, Βασιλιά της Πολωνίας. Το Γκντανσκ (Ντάντσιχ), το Θορν και το Ελμπινγκ προσαρτήθηκαν στο Βασίλειο της Πολωνίας (από το 1466 έως το 1569 που αναφερόμενο ως Βασιλική Πρωσία, περιοχή της Πολωνίας) με τη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466). Η Πολωνία με τη σειρά της υποστηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέσω οικογενειακών δεσμών και στρατιωτικής βοήθειας υπό τους Αψβούργους. Η Κρακοβία, τότε πρωτεύουσα της Πολωνίας, είχε μια χαλαρή σχέση με την Ένωση. [23] Η έλλειψη τελωνειακών συνόρων στον ποταμό Βιστούλα μετά το 1466 συνέβαλε στη σταδιακή αύξηση των εξαγωγών πολωνικών σιτηρών, που μεταφέρονταν στη καταπλέοντας τον Βιστούλα, από 10.000 τόνους ετησίως στα τέλη του 15ου αιώνα, σε πάνω από 200.000 τόνους τον 17ο αιώνα [24]. Το κυριαρχούμενο από την Ένωση θαλάσσιο εμπόριο σιτηρών έκανε την Πολωνία μια από τις κύριες περιοχές δραστηριότητάς της, βοηθώντας το Ντάντσιχ) να γίνει η μεγαλύτερη πόλη της Ένωσης.

Οι πόλεις-μέλη είχαν αναλάβει οι ίδιες την ευθύνη για την προστασία τους. Το 1567 μια συμφωνία της Χανσεατικής Ένωσης επανεπιβεβαίωσε τις προηγούμενες υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μελών της, όπως η κοινή προστασία και η άμυνα κατά των εχθρών [25]. Οι πόλεις της Πρωσικής Κοινότητας Θορν, Ελμπινγκ, Κένιγκσμπεργκ, Ρίγα και Ντόρπατ υπέγραψαν επίσης. Όταν πιέστηκε από τον βασιλιά της Πολωνίας-Λιθουανίας το Ντάντσιχ παρέμεινε ουδέτερο και δεν επέτρεπε να περάσουν από την επικράτειά του τα πλοία που έπλεαν προς την Πολωνία, που έτσι έπρεπε να αγκυροβολήσουν κάπου αλλού, όπως στο Πάουτσκε (Πουκ).

 
Η παλιά και πλούσια πόλη-λιμάνι του Ντάντσιχ (Γκντανσκ) στην Πολωνία. Άποψη του Krantor (πύλη του γερανού)
 
Χανσεατικό Μουσείο στο Μπέργκεν της Νορβηγίας

Ένα σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα για την Ένωση ήταν ο έλεγχος της αγοράς των ναυπηγείων, κυρίως στο Λύμπεκ και στο Ντάντσιχ. Η Ένωση πωλούσε πλοία παντού στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας. Έδιωξαν τους Ολλανδούς γιατί η Ολλανδία ήθελε να ευνοήσει την Μπρυζ ως τεράστια αγορά στο τέλος ενός εμπορικού δρόμου. Όταν οι Ολλανδοί άρχισαν να γίνονται ανταγωνιστές της Ένωσης στη ναυπηγική, εκείνη προσπάθησε να σταματήσει τη ροή της ναυπηγικής τεχνογνωσίας από τις Χανσετικές πόλεις προς την Ολλανδία. Το Ντάντσιχ, εμπορικός εταίρος του Άμστερνταμ, προσπάθησε να προλάβει την απόφαση και Ολλανδικά πλοία έπλευσαν στο Ντάντσιχ για να πάρουν σιτηρά απευθείας από την πόλη, προς απογοήτευση του Λύμπεκ. Οι Ολλανδοί παρέκαμπταν επίσης τις Χανσεατικές πόλεις εμπορευόμενοι απευθείας με πρίγκιπες της βορειας Γερμανίας σε μη Χανσεατικές πόλεις. Τα ολλανδικά ναύλα ήταν πολύ χαμηλότερα από αυτά της Ένωσης που αποκλείστηκε ως μεσάζων.

Όταν η Μπρυζ, η Αμβέρσα και ολόκληρη η Ολλανδία έγιναν μέλη του Δουκάτου της Βουργουνδίας προσπάθησαν ενεργά να αναλάβουν το μονοπώλιο του εμπορίου από την Ένωση και η αγορά συρμάτων από την Μπρυζ μεταφέρθηκε στο Άμστερνταμ. Οι Ολλανδοί έμποροι αμφισβήτησαν δυναμικά τη Χάνσα και είχαν κάποια επιτυχία. Χανσεατικές πόλεις της Πρωσίας και της Λιβονίας υποστήριξαν τους Ολλανδούς ενάντια στις βασικές πόλεις της Ένωσης στη βόρεια Γερμανία. Μετά από αρκετούς ναυτικούς πολέμους μεταξύ των στόλων της Βουργουνδίας και της Χανσεατικής Ένωσης το Άμστερνταμ απέκτησε τη θέση του κορυφαίου λιμανιού για τα σιτηρά της Πολωνίας και της Βαλτικής από τα τέλη του 15ου αιώνα και μετά. Οι Ολλανδοί θεωρούσαν το εμπόριο σιτηρών του Άμστερνταμ ως τη μητέρα όλων των συναλλαγών (Moedernegotie).

Η Νυρεμβέργη στη Φραγκονία ανέπτυξε ένα χερσαίο δρόμο για την πώληση προϊόντων που μέχρι τότε ήταν μονοπώλιο της Ένωσης από τη Φραγκφούρτη μέσω της Νυρεμβέργης και της Λειψίας στην Πολωνία και τη Ρωσία, εμπορευόμενη φλαμανδικά ενδύματα και γαλλικό κρασί με αντάλλαγμα σιτηρά και γούνες από την Ανατολή. Η Ένωση επωφελήθηκε από το εμπόριο της Νυρεμβέργης, επιτρέποντάς της να εγκατασταθεί σε Χανσεατικές πόλεις, που οι Φραγκονοί εκμεταλλεύτηκαν, αναλαμβάνοντας και το εμπόριο με τη Σουηδία. Ο έμπορος Αλμπρεχτ Μολντενχάουερ από τη Νυρεμβέργη έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμπορίου με τη Σουηδία και τη Νορβηγία και οι γιοι του Βολφ και Μπούργκχαρντ εγκαταστάθηκαν στο Μπέργκεν και στη Στοκχόλμη, καθιστάμενοι ηγέτες των τοπικών δραστηριοτήτων της Ένωσης.

Τέλος της Ένωσης

Επεξεργασία
 
Χέινριχ Σούντερμαν

Στις αρχές του 16ου αιώνα η Ένωση βρέθηκε στην πιο αδύναμη θέση εδώ και πολλά χρόνια. Η ανερχόμενη Σουηδική Αυτοκρατορία είχε θέσει υπό τον έλεγχό της μεγάλο μέρος της Βαλτικής Θάλασσας. Η Δανία είχε ανακτήσει τον έλεγχο του δικού της εμπορίου, το Kontor στο Νόβγκοροντ είχε κλείσει και εκείνο στην Μπρυζ ήταν πια ουσιαστικά ετοιμοθάνατο. Οι μεμονωμένες πόλεις που συγκροτούσαν την Ένωση είχαν επίσης αρχίσει να θέτουν το δικό τους συμφέρον υπεράνω των κοινών τους της Ένωσης. Τέλος η πολιτική εξουσία των Γερμανών πριγκίπων είχε αρχίσει να αυξάνεται, περιορίζοντας την ανεξαρτησία των εμπόρων και των Χανσεατικών πόλεων.

Η Ένωση προσπάθησε να αντιμετωπίσει μερικά από αυτά τα ζητήματα: δημιούργησε τη θέση του Σύνδικου το 1556 και εξέλεξε τον Χέινριχ Σούντερμαν ως μόνιμο αξιωματούχο με νομική κατάρτιση, που εργαζόταν για την προστασία και την επέκταση των διπλωματικών συμφωνιών των πόλεων-μελών. Στις αναθεωρημένες συμφωνίες του 1557 και του 1579 περιγράφτηκαν τα καθήκοντα των πόλεων και σημειώθηκε κάποια πρόοδος. Το Kontor της Μπρυζ μετακόμισε στην Αμβέρσα και η Ένωση προσπάθησε να ανοίξει νέους δρόμους. Ωστόσο αποδείχτηκε αδύναμη να αποτρέψει τον αυξανόμενο εμπορικό ανταγωνισμό και έτσι άρχισε μια μακρά πτώση. Το Kontor της Αμβέρσας έκλεισε το 1593, ακολουθούμενο από εκείνο του Λονδίνου το 1598. Το Kontor του Μπέργκεν συνέχισε μέχρι το 1754. Από όλα τα Kontor σώζονται μόνο τα εκεί κτίριά του, το Bryggen.

 
Νεότερη, πιστή ζωγραφική του Adler von Lübeck - του μεγαλύτερου πλοίου στον κόσμο την εποχή του

Το γιγαντιαίο πολεμικό πλοίο Adler von Lübeck κατασκευάστηκε για στρατιωτική χρήση κατά της Σουηδίας κατά τον Βόρειο Επταετή Πόλεμο (1563-70), αλλά ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό αυτό, υποδηλώνοντας τις μάταιες προσπάθειες του Λύμπεκ να διατηρήσει τη μακρόχρονη προνομιακή εμπορική του θέση σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό και πολιτικό κλίμα.

Μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα η Ένωση είχε υποχωρήσει και δεν μπορούσε πλέον να ασχοληθεί με τις δικές της εσωτερικές διαμάχες. Οι κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές που συνόδευαν την Προτεσταντική Μεταρρύθμιση περιελάμβαναν την άνοδο των εμπόρων της Ολλανδίας και της Αγγλίας και την πίεση της Οθωμανικής στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τους εμπορικούς της δρόμους. Μόνο εννέα μέλη συμμετείχαν στην τελευταία επίσημη συνάντηση το 1669 και μόνο τα τρία (Λύμπεκ, Αμβούργο και Βρέμη) παρέμειναν ως μέλη μέχρι το τέλος το 1862, μετά τη δημιουργία της Γερμανικής Αυτοκρατορίας υπό τον Κάιζερ Γουλιέλμο Α΄. [26][27] Ως εκ τούτου, μόνο οι Λύμπεκ, Αμβούργο και Βρέμη διατηρούν τις λέξεις "Χανσεατική Πόλη" στους επίσημους γερμανικούς τίτλους τους.

Οργάνωση

Επεξεργασία
 
Χανσεατική σφραγίδα του Ελμπινγκ (σήμερα Ελμπλαγκ)
 
Χανσεατική σφραγίδα του Στράλσουντ

Τα μέλη της Χανσεατικής Ένωση ήταν έμποροι της βόρειας Γερμανίας, των πόλεων της οποίας ήταν πολίτες, με την εξαίρεση του Ντίναντ. Δεν ήταν όλες οι πόλεις με Βορειογερμανικές εμπορικές κοινότητες μέλη της Ενωσης (π.χ. το Εμντεν, το Mέμελ (σήμερα Κλάιπεντα), το Βίμποργκ και η Νάρβα δεν εντάχθηκαν ποτέ). Ωστόσο οι Χανσεατικοί έμποροι θα μπορούσαν επίσης να προέρχονται από οικισμούς όπου δεν ίσχυε ο γερμανικός νόμος περί πόλεων- προϋπόθεση για την ένταξη στην ένωση ήταν η γέννηση από Γερμανούς γονείς, η υπαγωγή στο γερμανικό δίκαιο και η εμπορική εκπαίδευση. Η Ενωση χρησίμευσε για την προώθηση και την προάσπιση των κοινών συμφερόντων των ετερογενών μελών του: εμπορικές φιλοδοξίες όπως η ενίσχυση του εμπορίου και πολιτικές, όπως η εξασφάλιση της μέγιστης ανεξαρτησίας από τους φεουδάρχες. [28]

Οι αποφάσεις και οι ενέργειες της Χανσεατικής Ένωσης ήταν αποτέλεσμα συναινετικών διαδικασιών. Αν προέκυπτε κάποιο ζήτημα τα μέλη της Ένωσης προσκαλούντο να συμμετάσχουν σε μια κεντρική συνάντηση, την Tagfahrt ("πορεία συνάντησης", που μερικές φορές επίσης αναφερόταν ως Hansetag από το 1358). Οι κοινότητες-μέλη επέλεγαν στη συνέχεια αντιπροσώπους (Ratssendeboten) για να εκπροσωπήσουν την τοπική συναίνεσή τους για το ζήτημα στο Tagfahrt. Δεν έστελνε κάθε κοινότητα έστειλε απεσταλμένο. Οι αντιπρόσωποι είχαν συχνά το δικαίωμα να εκπροσωπούν ένα σύνολο κοινοτήτων. Η οικοδόμηση συναίνεσης σε τοπικό επίπεδο και σε εκείνο του Tagfahrt ακολούθησε την παράδοση του Einung της Κάτω Σαξονίας, όπου η συναίνεση οριζόταν ως η απουσία διαμαρτυρίας: μετά από μια συζήτηση οι προτάσεις που εξασφάλιζαν επαρκή υποστήριξη υπαγορεύονταν φωναχτά στον γραφέα και περνούσαν ως δεσμευτικές Rezess, αν οι παριστάμενοι δεν είχαν αντιρρήσεις. Όσοι υποστήριζαν εναλλακτικές προτάσεις που ήταν απίθανο να λάβουν επαρκή υποστήριξη υποχρεώνονταν να παραμείνουν σιωπηλοί κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Αν δεν μπορούσε να συναχθεί συναίνεση σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα ακολουθούσε ο διορισμός ενός αριθμού μελών της Ένωσης που εξουσιοδοτούντο να καταλήξουν σε συμβιβασμό [28]

Τα Χανσεατικά Kontore, που λειτουργούσαν ως πρώιμα χρηματιστήρια,[29] είχαν το καθένα δικό του θησαυροφυλάκιο, δικαστήριο και σφραγίδα. Όπως και οι συντεχνίες τα Kontore διευθύνονταν από τους Ältermänner ("πρεσβύτερους"). Το Kontor του Λονδίνου, ως ειδική περίπτωση, είχε ένα Χανσεατικό και έναν Αγγλο Ältermann. Το 1347 το Kontor των Βρυξελλών τροποποίησε το καταστατικό του για να εξασφαλίσει ίση εκπροσώπηση των μελών της Ένωσης. Για τον σκοπό αυτό οι κοινότητες-μέλη από διαφορετικές περιοχές ομαδοποιήθηκαν σε τρεις κύκλους (Drittel ("τρίτο [μέρος]"): το Βενδικό και Σαξονικό Drittel, το Βεστφαλιακό και Πρωσικό Drittel, καθώς και το Γκαιτλαντικό, Λιβονικό και Σουηδικό Drittel. Στη συνέχεια οι έμποροι από το αντίστοιχο Drittel επέλεγαν για το καθένα από δύο μέλη και έξι μέλη του Δεκαοκταμελούς Συμβουλίου (Achtzehnmännerrat) για να διευθύνουν το Kontor για μια καθορισμένη χρονική περίοδο. Το 1356. σε μια Χανσεατική συνάντηση για την προετοιμασία του πρώτου Tagfahrt, η Ένωση επικύρωσε αυτό το καταστατικό. Η Ένωση γενικά υιοθέτησε και θεσμοποίησε σταδιακά τη διαίρεση σε Drittel (βλέπε πίνακα) [28][30][31][32]

Drittel (1356–1554) Regions Chief city (Vorort)
Βενδικό=Σαξονικό Χόλσταϊν, Σαξονία, Μεκλεμβούργο, Πομερανία, Βρανδεμβούργο Λύμπεκ
Βεστφαλικό-Πρωσικό Βεστφαλία, Ρηνανία, Πρωσία Ντόρτμουντ, στη συνέχεια Κολωνία
Γκαιτλαντικό-Λιβονικό-Σουηδικό Γκαίταλαντ, Λιβονία, Σουηδία Βίσμπυ, στη συνέχεια Ρίγα

Το Tagfahrt ή Hansetag ήταν ο μόνος κεντρικός θεσμός της Χανσεατικής Ένωσης. Ωστόσο, με τη διάσπαση σε Drittel, τα μέλη των αντίστοιχων υποδιαιρέσεων συχνά πραγματοποιούσαν ένα Dritteltage ("συνάντηση του Drittel") για να επεξεργαστούν κοινές θέσεις που θα μπορούσαν στη συνέχεια να παρουσιαστούν σε ένα Tagfahrt. Σε πιο τοπικό επίπεδο συναντιόντουσαν επίσης μέλη της Ένωσης και παρόλο που τέτοιες περιφερειακές συναντήσεις δεν επισημοποιήθηκαν ποτέ σε Χανσεατικό θεσμό, απέκτησαν σταδιακά σημασία στη διαδικασία προετοιμασίας και εφαρμογής των αποφάσεων του Tagfahrt [33] .

Από το 1554 η διαίρεση σε Drittel τροποποιήθηκε για να μειώσει την ετερογένεια των κύκλων, να ενισχύσει τη συνεργασία των μελών σε τοπικό επίπεδο και έτσι να καταστήσει αποτελεσματικότερη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ένωσης.[34] Ο αριθμός των κύκλων αυξήθηκε σε τέσσερα, επομένως ονομάστηκαν Quartiere (τέταρτα):

Τέταρτα (από to 1554) Κύρια πόλη (Vorort)
Βενδικό και Πομερανικό[35] Λύμπεκ
Σαξονικό, Θουρυγγικό και Βρανδεμβουργικό Βρουνσβίκη, Μαγδεβούργο
Πρωσία, Λιβονία και Σουηδία– ή Ανατολική Βαλτική East Baltic[36] Ντάντσιχ (σήμερα Γκντανσκ)
Ρήνος, Βεστφαλία και Ολλανδία Κολωνία

Αυτή η διαίρεση όμως δεν υιοθετήθηκε από τα Kontore, που, για τους σκοπούς τους (όπως οι εκλογές Ältermänner), ομαδοποιούσαν τα μέλη της Ένωσης με διάφορους τρόπους (π.χ. η διαίρεση που έγινε από το Stahlhof του Λονδίνου το 1554 ομαδοποίησε τα μέλη της Ένωσης σε 'Dritteln, όπου οι έμποροι του Λύμπεκ εκπροσωπούσαν τις Βενδικές, Πομερανικές, Σαξονικές και Βεστφαλικές πόλεις, οι έμποροι της Κολωνίας εκπροσωπούσαν τις πόλεις της Κάτω Ρηνανίας και της Ολλανδίας, ενώ οι έμποροι του Ντάντσιχ εκπροσωπούσαν τις πόλεις της Πρωσίας και της Λιβονίας). [37]

Κατάλογος των πρώην Χανσεατικών πόλεων

Επεξεργασία
 
Χάρτης της Χανσεατικής Ένωσης, όπου φαίνονται οι κυριότερες Χανσεατικές πόλεις

Τα ονόματα των Τετάρτων έχουν συντμηθεί στον παρακάτω πίνακα:

  • Βενδικό: Βενδικό και Πομερανικό[35] (ή απλώς Βενδικό) Τέταρτο
  • Σαξονικό: Σαξονικό, Θουριγγικό και Βρανδεμβουργικό (ή απλώς Σαξονικό) Τέταρτο
  • Βαλτικό: Πρωσικό, Λιβονικό και Σουηδικό (ή Ανατολικοβαλτικό) Τέταρτο
  • Βεστφαλικό: Ρηνανίας-Βεστφαλίας και Ολλανδίας (περιλαμβανομένης της Φλάνδρας) (ή Ρηνανικό) Τέταρτο

Kontor: Τα Kontore ήταν ξένοι εμπορικοί σταθμοί της Ένωσης, όχι Χανσεατικές πόλεις-μέλη και μπαίνουν σε ξεχωριστό πίνακα παρακάτω.

Χανσεατικές Πόλεις

Επεξεργασία
Τετράγωνα Πόλη Κράτος Χώρα όπου ανήκει σήμερα Από Μέχρι Σημειώσεις Παραπομπές
Βενδικό
 
Λύμπεκ
 
Ελεύθερη Πόλη του Λύμπεκ
  Γερμανία Πρωτεύουσα της Χανσεατικής Ένωσης και πρωτεύουσα του Βενδικού και Πομερανικού Κύκλου [32][35][36]:47, 120[38][39]:74, 82[40]
Βενδικό
 
Αμβούργο
 
Ελεύθερη Πόλη του Αμβούργου
  Γερμανία [32][36]:47[38][39]:82[41]
Βενδικό
 
Λύνεμπουργκ
 
Δουκάτο του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ
  Γερμανία [32][38][40][41][42]
Βενδικό
 
Βίσμαρ
 
Δουκάτο του Μέκλενμπουργκ
  Γερμανία Συμμετείχε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ (Rostocker Landfrieden) το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). [32][38][39]:82[40][41][43]
Βενδικό
 
Ρόστοκ
 
Δουκάτο του Μέκλενμπουργκ
  Γερμανία Συμμετείχε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ (Rostocker Landfrieden) το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). [32][38][39]:82[40][41][43][44]
Βενδικό
 
Στράλσουντ
 
Πριγκηπάτο του Ρούγκεν
  Γερμανία &0000000000001293.0000001.293 Το Ρούγκεν ήταν φέουδο της Δανίας με το 1325. Το Στράλσουντ εντάχθηκε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). Από το 1339 έως τον 17ο αιώνα ήταν μέλος του «Vierstädtebund» με το Γκράιφσβαλντ, το Ντέμιν και το Ανκλαμ. [32][38][40][41][43][45]
Βενδικό
 
Ντέμιν
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Γερμανία Εντάχθηκε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). Από το 1339 έως τον 17ο αιώνα ήταν μέλος του «Vierstädtebund» με το Στράλσουντ, το Γκράιφσβαλντ και το Ανκλαμ. [32][40][43][46]
Βενδικό
 
Γκράιφσβαλντ
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Γερμανία Εντάχθηκε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). Από το 1339 έως τον 17ο αιώνα ήταν μέλος του «Vierstädtebund» με το Στράλσουντ, το Ντέμιν και το Ανκλαμ. [32][40][41][43][46]
Βενδικό
 
Άνκλαμ
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Γερμανία Εντάχθηκε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). Από το 1339 έως τον 17ο αιώνα ήταν μέλος του «Vierstädtebund» με το Στράλσουντ, το Ντέμιν και το Γκράιφσβαλντ [32][40][43][46]
Βενδικό
 
Στέττιν (Στσέτσιν)
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Πολωνία &0000000000001278.0000001.278 Εντάχθηκε στη 10ετή Συνθήκη Ειρήνης του Ρόστοκ το 1283, που ήταν ο προπομπός της ομοσπονδίας των Βενδικών πόλεων (1293 και μετά). Από τον 14ο αιώνα απέκτησε σταδιακά τον ρόλο της κύριας Χανσεατικής πόλης της ανατολικής Πομερανίας [32][36]:120[38][40][42][43]
Βενδικό
 
Πάζεβαλκ
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Γερμανία
Βενδικό
 
Kόλμπεργκ (Κόουομπζεκ)
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Πολωνία [32][40][42][46]
Βενδικό
 
Ρυγκενβάλντε (Ντάρουοβο)
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Πολωνία [32][40][41][42][46]
Βενδικό
 
Στολπ (Σγουπσκ)
 
Δουκάτο της Πομερανίας
  Πολωνία [40][42][46]
Βαλτικό
 
Βίσμπυ
 
Βασίλειο της Σουηδίας
  Σουηδία &0000000000001470.0000001.470 Το 1285 στο Kάλμαρ η Ένωση συμφώνησε με τον Μάγκνους Γ΄, Βασιλιά της Σουηδίας ότι το Γκότλαντ να ενωθεί με τη Σουηδία. Το 1470 το καθεστώς του Βίσμπυ καταργήθηκε από την Ένωση και το Λύμπεκ κατεδάφισε τις εκκλησίες της πόλης τον Μάιο του 1525. [32][38][40][47]
Βαλτικό
 
Στοκχόλμη
 
Βασίλειο της Σουηδίας
  Σουηδία [38][40]
Σαξονικό
 
Βρουνσβίκη
 
Δουκάτο της Σαξονίας
  Γερμανία 7003120000000000000 13ος αιώνας 7003160000000000000 17ος αιώνας Πρωτεύουσα του Σαξονικού, του Θουριγγικού και του Βρανδεμβουργικού Κύκλου [32][35][38][40][41][42]
Σαξονικό
 
Βρέμη
 
Ελεύθερη Πόλη της Βρέμης
  Γερμανία &0000000000001260.0000001.260 [32][38][40][41][44]
Σαξονικό
 
Μαγδεβούργο
 
Αρχιεπισκοπή του Μαγδεβούργου
  Γερμανία 7003120000000000000 13ος αιώνας Πρωτεύουσα του Σαξονικού, του Θουριγγικού και του Βρανδεμβουργικού Κύκλου [32][38][40][41][42]
Σαξονικό
 
Γκόσλαρ
 
Αυτοκρατορική Πόλη του Γκόσλαρ
  Γερμανία &0000000000001267.0000001.267 &0000000000001566.0000001.566 Το Γκόσλαρ ήταν φέουδο της Σαξονίας μέχρι το 1280. [32][38][40][41][42]
Σαξονικό
 
Ερφούρτη
 
Αρχιεπισκοπάτο του Μάιντς
  Γερμανία &0000000000001430.0000001.430 [32][38][48]
Σαξονικό
 
Στάντε
 
Αρχιεπισκοπάτο της Βρέμης
  Γερμανία [32][41]
Saxon
 
Berlin
 
Μαργραβάτο του Βρανδεμβούργου
  Γερμανία &0000000000001442.0000001.442 Το Βρανδεμβούργο αναβαθμίστηκε σε Εκλεκτοράτο το 1356. Ο Εκλέκτορας Φρειδερίκος Β΄ έπεισε όλες τις πόλεις του Βρανδεμβούργου να εγκαταλείψουν την Ένωση το 1442. [36]:120[38][39]:32[40][42]
Σαξονικό
 
Φραγκφούρτη (Όντερ)
 
Μαργραβάτο του Βρανδεμβούργου
  Γερμανία &0000000000001430.0000001.430 &0000000000001442.0000001.442 Ο Εκλέκτορας Φρειδερίκος Β΄ έπεισε όλες τις πόλεις του Βρανδεμβούργου να εγκαταλείψουν την Ένωση το 1442. [38][39]:32[40][42]
Βαλτικό
 
Γκντάνσκ-Ντάντσιχ (Γκντανσκ)
 
Τευτονικό Τάγμα
  Πολωνία &0000000000001358.0000001.358 Πρωτεύουσα του Κύκλου Πρωσίας, Λιβονίας και Σουηδίας (ή Ανατολικής Βαλτικής). Το Ντάντσιχ ανήκε αρχικά στο Δουκάτο της Πομερελίας, φέουδου του Πολωνικού Στέμματος, με Πολωνικό- Κασούβικο και στη συνέχεια στο Κράτος του Τευτονικού Τάγματος από το 1308 έως το 1457. Μετά τη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466) η Βασιλική Πρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Γκντανσκ, ανήκε στο Βασίλειο της Πολωνίας [32][35][36]:120[38][39]:81[40][41][42][49]:403
Βαλτικό
 
Έλμπινγκ (Έλμπλονγκ)
 
Τευτονικό Τάγμα
  Πολωνία &0000000000001358.0000001.358 Το Έλμπινγκ ανήκε αρχικά στην επικράτεια των Παλαιών Πρώσων μέχρι τη δεκαετία του 1230, οπότε εντάχθηκε στο Κράτος του Τευτονικού Τάγματος. Μετά τη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466) η Βασιλική Πρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Έλμπινγκ, ανήκε στο Βασίλειο της Πολωνίας. [32][38][40][41][42][49]:452
Βαλτικό
 
Τορν (Τόρουν)
 
Τευτονικό Τάγμα
  Πολωνία &0000000000001280.0000001.280 Το Τόρουν ανήκε στο Κράτος του Τευτονικού Τάγματος από το 1233 έως το 1466. Μετά τη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466) η Βασιλική Πρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Τόρουν, ανήκε στο Βασίλειο της Πολωνίας. [32][38][40][42][49]:436
Βαλτικό
 
Κρακοβία
 
Βασίλειο της Πολωνίας
  Πολωνία &0000000000001370.0000001.370 &0000000000001500.0000001.500 Η Κρακοβία ήταν η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Πολωνίας, 1038–1596/1611. Υιοθέτησε τους νόμους του Μαγδεβούργου και 5.000 Πολωνοί και 3.500 Γερμανοί ζούσαν μέσα στην κυρίως πόλη τον 15ο αιώνα. Οι Πολωνοί αυξάνονταν σταθερά στις τάξεις των μελών συντεχνιών φτάνοντας να αποτελούν το 41% αυτών το 1500. Ηταν πολύ χαλαρά συνδεδεμένη με την Ένωση και δεν κατέβαλλε τέλη συμμετοχής ούτε έστελνε αντιπροσώπους στις συνεδριάσεις της. [23][38][40][42][50][51][52]
Βαλτικό
 
Μπρεσλάου, (Βρότσλαβ)
 
Βασίλειο της Βοημίας
  Πολωνία &0000000000001387.0000001.387 &0000000000001474.0000001.474 Το Μπρεσλάου, που ανήκε στο ομώνυμο Δουκάτο και στο Βασίλειο της Βοημίας, συνδεόταν μόνο χαλαρά με την Ένωση και δεν κατέβαλε τέλη συνδρομής ούτε οι εκπρόσωποί του συμμετείχαν στις συναντήσεις της. H [38][40][42][53][54]
Βαλτικό
 
Κένιγκσμπεργκ (Καλίνινγκραντ)
 
Τευτονικό Τάγμα
  Ρωσία &0000000000001340.0000001.340 Το Κένιγκσμπεργκ ήταν η πρωτεύουσα του Τευτονικού Τάγματος και έγινε η πρωτεύουσα του Δουκάτου της Πρωσίας κατά την εκκοσμίκευση του Τάγματος το 1466. Το Δουκάτο της Πρωσίας ήταν ένα Γερμανικό πριγκιπάτο, φέουδο του Πολωνικού στέμματος, μέχρι την ανεξαρτησία του με τη Συνθήκη του Ολιβα του 1660. Η πόλη μετονομάστηκε σε Καλίνινγκραντ το 1946, μετά τη διχοτόμηση της Ανατολικής Πρωσίας μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και της Σοβιετικής Ένωσης στη Διάσκεψη του Πότσδαμ. [32][38][40][42]
Βαλτικό
 
Ρίγα
 
Τέρρα Μαριάνα (Λιβονία)
  Λετονία &0000000000001282.0000001.282 Κατά του Λιβονικό Πόλεμο (1558-83) η Ρίγα έγινε ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη μέχρι τη Συνθήκη του Ντραχιτσίν του 1581 που παραχώρησε τη Λιβονία στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία μέχρις ότου η πόλη καταλήφθηκε από τη Σουηδία στον Πολωνοσουηδικό πόλεμο (1621-1625). [32][38][39]:82[40][41][42][55]:20
Βαλτικό
 
Ρεβάλ (Τάλιν)
 
Terra Mariana (Λιβονία)
  Εσθονία &0000000000001285.0000001.285 Κατά την ένταξή του στη Χανσεατική Ένωση το Ρεβάλ ήταν Δανικό φέουδο αλλά το 1346 πωλήθηκε μαζί με την υπόλοιπη βόρεια Εσθονία στο Τευτονικό Τάγμα. Μετά τον Λιβονικό Πόλεμο (1558-83) στη βόρεια Εσθονία ανήκε στη Σουηδική Αυτοκρατορία. [31][32][36]:47[38][39]:81[40][42]
Βαλτικό
 
Ντόρπατ (Τάρτου)
 
Terra Mariana (Λιβονία)
  Εσθονία 7003128000000000000 δεκαετία του 1280 Το Επισκοπάτο του Ντόρπατ κέρδισε αυξανόμενη αυτονομία στην Τέρρα Μαριάνα. Κατά τον Λιβανικό Πόλεμο (1558-83) το Ντόρπατ περιήλθε υπό την κυριαρχία του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, με τη Συνθήκη του Ντραχιτσίν που εκχώρησε οριστικά τη Λιβονία στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, μέχρις ότου η πόλη καταλήφθηκε από τη Σουηδία στον Πολωνοσουηδικό Πόλεμο (1621-1625). [31][32][38][40][42]
Βεστφαλικό
 
Κολονία
 
Αυτοκρατορική Πόλη της Κολονίας
  Γερμανία &0000000000001669.0000001.669 [32][35][36]:120[38][40][41]
Βεστφαλικό
 
Ντόρτμουντ
 
Αυτοκρατορική Πόλη του Ντόρτμουντ
  Γερμανία Μετά τον αποκλεισμό της Κολωνίας μετά τον Αγγλοχανσεατικό Πόλεμο (1470-74) το Ντόρτμουντ έγινε πρωτεύουσα του Κύκλου Ρήνου-Βεστφαλίας και Ολλανδίας. [32][38][39]:82[40][41][42]
Βεστφαλικό
 
Ντέβεντερ
 
Επισκοπάτο της Ουτρέχτης
  Ολλανδία &0000000000001000.0000001.000 &0000000000001500.0000001.500 [32][38][40][41][44][56][57][58]
Βεστφαλικό
 
Κάμπεν
 
Επισκοπάτο της Ουτρέχτης
  Ολλανδία &0000000000001441.0000001.441 [32][38][40][41][57][58]:433
Βεστφαλικό
 
Χρόνινγκεν
 
Φρίσλαντ
  Ολλανδία [32][38][40][44]
Βεστφαλικό
 
Μύνστερ
 
Πριγκιπάτο-Επισκοπάτο του Μύνστερ
  Γερμανία [32][39]:82[40][41][42]
Βεστφαλικό
 
Οσναμπρύκ
 
Πριγκιπάτο-Επισκοπάτο του Οσναμπρύκ
  Γερμανία 7003110000000000000 12ος αιώνας [32][38][40][41][42]
Βεστφαλικό
 
Ζουστ
 
Αυτοκρατορική Πόλη του Ζουστ
  Γερμανία &0000000000001609.0000001.609 Η πόλη ανήκε στο Εκλεκτοράτο της Κολωνίας μέχρι την απόκτηση της ελευθερίας της το 1444-49, μετά την οποία ευθυγραμμίστηκε με το Δουκάτο του Κλέβε. [32][38][39]:82[40][41][42]
Πόλη Επικράτεια Σήμερα Από Μέχρι Σημειώσεις Παραπομπές
Kontor
 
Νόβγκοροντ: Πέτερχοφ
 
Δημοκρατία του Νόβγκοροντ
  Ρωσία 7003150000000000000 δεκαετία του 1500 Το Νόβγκοροντ ήταν ένα από τα κύρια Kontore της Ένωσης και το ανατολικότερο. Το 1499 ο Ιβάν Γ΄, Μέγας Πρίγκιπας της Μόσχας έκλεισε το Πέτερχοφ, που άνοιξε ξανά λίγα χρόνια αργότερα, αλλά το ρωσικό εμπόριο της Ένωσης δεν ανέκαμψε ποτέ. [35][36]:47[38][39]:26, 82[44][56]
Kontor
 
Μπέργκεν: Μπρύγκεν
 
Βασίλειο της Νορβηγίας (872–1397)
  Νορβηγία &0000000000001360.0000001.360 &0000000000001775.0000001.775 Το Μπρύγκεν ήταν ένα από τα κύρια Kontore της Ένωσης. Καταστράφηκε από τυχαία πυρκαγιά το 1476. Το 1560 η διοίκησή του τέθηκε υπό Νορβηγική διοίκηση. [35][38][39]:82[44][56][59][60]
Kontor
 
Μπρυζ: Χαντσεκάντοορ
 
Κομητεία της Φλάνδρας
  Βέλγιο Η Μπρυζ ήταν ένα από τα κύρια Kontore της Ένωσης μέχρι τον 15ο αιώνα, όταν ο θαλάσσιος δρόμος προς την πόλη έκλεισε από προσχώσεις. Το εμπόριο από την Αμβέρσα επωφελήθηκε από την απώλεια της Μπρυζ. [36]:47[38][39]:80[44][56][58]:134, 176
Kontor
 
Λονδίνο: Στήλγιαρντ
 
Βασίλειο της Αγγλίας
  Ηνωμένο Βασίλειο &0000000000001303.0000001.303 &0000000000001853.0000001.853 Το Στήλγιαρντ ήταν ένα από τα κύρια Kontore της Ένωσης. Ο Βασιλιάς Εδουάρδος Α΄ παραχώρησε μια Carta Mercatoria το 1303. Το Στήλγιαρντ καταστράφηκε το 1469 και ο Εδουάρδος Δ΄ εξαίρεσε τους εμπόρους της Κολωνίας, οδηγώντας στον Άγγλοχανσεατικό Πόλεμο (1470-74). Η Συνθήκη της Ουτρέχτης, επισφραγίζοντας την ειρήνη, είχε ως αποτέλεσμα η Ένωση να αγοράσει το Στήλγιαρντ ολοκληρωτικά το 1475, ενώ ο Εδουάρδος ανανέωσε τα προνόμια της Ένωσης χωρίς να επιμείνει σε αμοιβαία δικαιώματα για τους Άγγλους εμπόρους στη Βαλτική. Οι έμποροι του Λονδίνου έπεισαν την Ελισάβετ να καταργήσει τα προνόμια της Ένωσης στις 13 Ιανουαρίου 1598. Ενώ το Στήλγιαρντ αποκαταστάθηκε από τον Ιάκωβο Α΄, τα προνόμια δεν ξαναδόθηκαν ποτέ. Τα προξενεία συνέχισαν ωστόσο, παρέχοντας επικοινωνία κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, και η περιουσία της Ένωσης πωλήθηκε μόνο το 1853. [21][36]:47[38][39]:26, 80–82[44][56][59][61]:95
Kontor
 
Αμβέρσα
 
Δουκάτο της Βραβάντης
  Βέλγιο Η Αμβέρσα έγινε σε σημαντικό Kontor της Ένωσης, ιδιαίτερα μετά το κλείσιμο από προσχώσεις του θαλάσσιου δρόμου προς την Μπρυζ τον 15ο αιώνα, που οδήγησε στην παρακμή προς όφελος της Αμβέρσας, παρά την άρνησή της να δώσει ειδικά προνόμια στους εμπόρους της Ένωσης. Μεταξύ 1312 και 1406 η Αμβέρσα ήταν μαργραβάτο, ανεξάρτητο από τη Βραβάντη. [38][39]:80[56]
Kontor Μπίσοπς Λυν Bishop's Lynn (Κινγκς Λυν)
 
Βασίλειο της Αγγλίας
  Ηνωμένο Βασίλειο &0000000000001751.0000001.751 Η Χανσεατική Αποθήκη κατασκευάστηκε το 1475 στο πλαίσιο της Συνθήκης της Ουτρέχτης, επιτρέποντας στην Ένωση να δημιουργήσει για πρώτη φορά μια εμπορική αποθήκη στο Λυν. Είναι το μόνο σωζόμενο κτίριο της Ένωσης στην Αγγλία. [38][56][61]:95
Kontor
 
Ίπσγουιτς
 
Βασίλειο της Αγγλίας
  Ηνωμένο Βασίλειο Το Ίπσγουιτς ήταν ένα κεντρικό λιμάνι με δικαιοδοσία για το Κόλτσεστερ, το Μάλντον και το Χάργουιτς. Τον 14ο αιώνα οι έμποροι από το Ίπσουιτς αντιμετώπιζαν προβλήματα στα λιμάνια της Ένωσης στη Βαλτική, με περιπτώσεις όπου υφίσταντο μαζικές συλλήψεις και κατάσχεση αγαθών. Ωστόσο κατά τον 15ο αιώνα αναπτύχθηκαν καλύτερες σχέσεις με τους εμπόρους της Ένωσης από την Κολωνία. Εντούτοις το 1451 δικαστικοί κλητήρες του Ίπσγουιτς κατάσχεσαν Χανσεατικά πλοία και το 1456 Χανσεατικοί έμποροι διαμαρτυρήθηκαν για επιθέσεις στα πλοία τους και παρεμπόδισή τους να φύγουν από το λιμάνι. Κατά τον Αγγλοχανσεατικό Πόλεμο οι έμποροι της Κολωνίας αντιτάχθηκαν στον πόλεμο και αποβλήθηκαν από την Ένωση. Ωστόσο όταν ο πόλεμος τερματίστηκε με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1474 το εμπόριο με την Κολωνία μειώθηκε και στα τέλη του αιώνα το Χανσεατικό εμπόριο στο Ίπσγουιτς ήταν πολύ περιορισμένο. [38][56][62]
Kontor
 
Μάλμε
 
Βασίλειο της Δανίας
  Σουηδία 7003140000000000000 15ος αιώνας Η Skåne (Σκάνια) ήταν Δανική μέχρι να παραχωρηθεί στη Σουηδία με τη Συνθήκη του Ρόσκιλντε του 1658, κατά τον Δεύτερο Βόρειο Πόλεμο (1655–1660). [38][56]
Kontor
 
Φάλστερμπο
 
Βασίλειο της Δανίας
  Σουηδία 7003140000000000000 15th century Η Skåne (Σκάνια) ήταν Δανική μέχρι να παραχωρηθεί στη Σουηδία με τη Συνθήκη του Ρόσκιλντε του 1658, κατά τον Δεύτερο Βόρειο Πόλεμο (1655–1660). [38][56]
Kontor
 
Κάουνας
 
Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας
  Λιθουανία &0000000000001441.0000001.441 Το 1398 εμφανίστηκαν στο Κάουνας συντεχνίες εμπόρων με στενούς δεσμούς με τη Χανσεατική Ένωση, με την οποία υπεγράφη συνθήκη το 1441. Το κεντρικό γραφείο βρισκόταν στην Οικία του Πέρκουνας από το 1441 έως το 1532. [31][38][56]
Kontor
 
Πλεσκάου (Πσκοφ)
 
Δημοκρατία του Πσκοφ
  Ρωσία Τον 12ο και τον 13ο αιώνα το Πσκοφ ήταν προσαρτημένο στη Δημοκρατία του Νόβγκοροντ. Καταλήφθηκε από το Τευτονικό Τάγμα το 1241 και απελευθερώθηκε από ένα Λιθουανό πρίγκιπα και έγινε de facto κυρίαρχη δημοκρατία τον 14ο αιώνα. [38][56]
Kontor
 
Πόλοτσκ
 
Πριγκιπάτο του Λιθουανία
  Λευκορωσία Το Πόλοτσκ ήταν αυτόνομο πριγκιπάτο των Ρως του Κιέβου, μέχρι να αποκτήσει την ανεξαρτησία του το 1021. Το 1240 έγινε υποτελές του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, στο οποίο ενσωματώθηκε πλήρως το 1307. [38][56]

Λιμάνια με Χανσεατικούς εμπορικούς σταθμούς

Επεξεργασία
 
Η Χανσεατική Αποθήκη στο Κινγκς Λυν είναι το μόνο σωζόμενο κτίριο της Ένωσης στην Αγγλία
 
Το Oostershuis, kontor στην Αμβέρσα

Άλλες πόλεις με Χανσεατική κοινότητα

Επεξεργασία

Επιβίωση της Χανσεατικής ονομασίας

Επεξεργασία

Παρά την κατάρρευση της πολλές πόλεις διατήρησαν την ονομασία της Χανσεατικής Ένωσης. Ολλανδικές πόλεις, όπως το Χρόνινγκεν, το Ντέβεντερ, το Κάμπεν, το Ζούτφεν και το Ζβόλε, και αρκετές γερμανικές, όπως η Βρέμη, το Ντέμιν, το Γκρέιφσβαλτ, το Αμβούργο, το Λύμπεκ, το Λύνεμπουργκ, το Ρόστοκ, το Στάντε, το Στράλσουντ και το Βίσμαρ ακόμη αυτοαποκαλούνται Χανσεατικές πόλεις (οι πινακίδες των αυτοκινήτων τους έχουν το πρόθεμα H, π.χ. -HB- για το "Hansestadt Bremen"). Το Αμβούργο και η Βρέμη συνεχίζουν να προσαγορεύονται επισήμως ως "ελεύθερες Χανσεατικές πόλεις", ενώ το Λύμπεκ να ονομάζεται "Χανσεατική Πόλη" και η ποδοσφαιρική ομάδα του Ρόστοκ ονομάζεται ΦΚ Χάνσα Ρόστοκ σε ανάμνηση του εμπορικού παρελθόντος της πόλης. Για το Λύμπεκ ειδικότερα, αυτός ο αναχρονιστικός δεσμός με ένα ένδοξο παρελθόν παρέμεινε ιδιαίτερα σημαντική τον 20ό αιώνα. Το 1937 το Ναζιστικό Κόμμα αφαίρεσε αυτό το προνόμιο με τον Μεγάλο Νόμο του Αμβούργου, πιθανόν επειδή η Γερουσία της πόλης δεν επέτρεψε στον Αδόλφο Χίτλερ να μιλήσει στην πόλη κατά την προεκλογική του εκστρατεία του 1932. [79] Εκανε την ομιλία του στο Μπαντ Σβάρταου, ένα μικρό χωριό στα περίχωρα του Λύμπεκ, στο οποίο αναφέρθηκε ως "η μικρή πόλη κοντά στο Μπαντ Σβάρταου."

Μετά τη διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς τον Μάιο του 2004 υπήρξαν μερικοί που έγραψαν για την ανάσταση της Βαλτικής Χανσεατικής Ένωσης [80].

Η κληρονομιά της Χανσεατικής Ένωσης επιβιώνει σήμερα σε πολλά ονόματα: στη γερμανική αεροπορική εταιρεία Lufthansa, στη ΦΚ Χάνσα Ρόστοκ, στο Χανσεατικό Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Γκρόνινγκεν, στην Πλατφόρμα παραγωγής πετρελαίου Hanze στην Ολλανδία, στη ζυθοποιία Hansa στο Μπέργκεν και στο φεστιβάλ Hanse Sail στο Ρόστοκ. Η DDG Hansa ήταν μια μεγάλη γερμανική ναυτιλιακή εταιρεία από το 1881 μέχρι την πτώχευσή της το 1980. Η Hansabank στις Βαλτικές χώρες έχει μετονομαστεί Swedbank, ενώ το Hansa-Park είναι ένα από τα μεγαλύτερα θεματικά πάρκα της Γερμανίας.

Υπάρχουν δύο μουσεία στην Ευρώπη που είναι αφιερωμένα ειδικά στην ιστορία της Χανσεατικής Ένωσης: το Ευρωπαϊκό Χανσεατικό Μουσείο στο Λύμπεκ και το Χανσεατικό Μουσείο στο Μπέργκεν.

Σύγχρονες εκδοχές της Χανσεατικής Ένωσης

Επεξεργασία

"Ένωση Πόλεων Η Χάνσα"

Επεξεργασία
 
Γερμανικός λογότυπος

Το 1980 πρώην μέλη της Χανσεατικής Ένωσης ίδρυσαν μια "νέα Χάνσα" στο Ζβόλε. Αυτή η Ένωση είναι ανοικτή σε όλα τα μέλη της πρώην Χανσεατικής Ένωσης και στις πόλεις που μοιράζονται μια Χανσεατική Κληρονομιά Το 2012 η Νέα Χανσεατική Ένωση είχε 187 μέλη. Αυτή περιλαμβάνει δώδεκα ρωσικές πόλεις, ιδιαίτερα το Νόβγκοροντ, που ήταν μείζων ρωσικός εμπορικός εταίρος της Ένωσης κατά τον Μεσαίωνα. Η "νέα Χάνσα" ενθαρρύνει και αναπτύσσει τους επιχειρηματικούς δεσμούς, τον τουρισμό και τις πολιτιστικές ανταλλαγές.[81]

Η έδρα της Νέας Χάνσας βρίσκεται στο Λύμπεκ της Γερμανίας. Ο σημερινός Πρόεδρος της Χανσεατικής Ένωσης της Νέας Εποχής είναι ο Μπερντ Ζάξε, Δήμαρχος του Λύμπεκ. [81]

Κάθε χρόνο μια από τις πόλεις-μέλη της Νέας Χάνσας φιλοξενεί το διεθνές φεστιβάλ Χανσεατικές Μέρες της Νέας Εποχής.

Νέα Χανσεατική Ένωση

Επεξεργασία

Η Νέα Χανσεατική Ένωση ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2018 από τους υπουργούς Οικονομικών της Δανίας, της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Ολλανδίας και της Σουηδίας με την υπογραφή ενός θεμελιώδους δισέλιδου κειμένου, που εκθέτει "τις κοινές απόψεις και αξίες των χωρών στη συζήτηση για την αρχιτεκτονική της ΟΝΕ".

Ιστορικοί Χάρτες

Επεξεργασία


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Synonym-Details zu 'Deutsche Hanse · Düdesche Hanse · Hansa Teutonica (lat.)». openthesaurus. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018. 
  2. «Hansa - Hanse». Lexikus. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018. 
  3. «Hanse». Planet Wissen. 11 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018. 
  4. Hansen, Mogens Herman (2000). A comparative study of thirty city-state cultures: an investigation. Royal Danish Academy of Sciences & Letters: Copenhagen Polis Centre (Historisk-filosofiske Skrifter 21). σελ. 305. 
  5. Janet Martin, "Les Uškujniki de Novgorod: Marchands ou Pirates?" Cahiers du Monde Russe et Sovietique 16 (1975): 5-18.
  6. Smith, Jillian R. (Μαΐου 2010). «2». Hanseatic Cogs and Baltic Trade: Interrelations Between Trade, Technology and Ecology (Διδακτορική διατριβή). University of Nebraska at Lincoln. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019. 
  7. Ewert, Ulf Christian; Sunder, Marco (2 September 2011). «Trading Networks, Monopoly and Economic Development in Medieval Northern Europe: an Agent-Based Simulation of Early Hanseatic Trade». 9th European Historical Economics Society Conference. Dublin, Ireland. 
  8. Compare: Sartorius Von Waltershausen, Georg-Friedrich-Christoph (1830). Lappenberg, J. M., επιμ. Urkundliche Geschichte des Ursprunges der deutschen Hanse [History of the origin of the German Hanse in documents] (στα Γερμανικά). 2. Hamburg: Friedrich Perthes. σελ. 94. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  9. «The Cronicle of the Hanseatic League». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2011. 
  10. Justyna Wubs-Mrozewicz, Traders, ties and tensions: the interactions of Lübeckers, Overijsslers and Hollanders in Late Medieval Bergen, Uitgeverij Verloren, 2008 p. 111
  11. Translation of the grant of privileges to merchants in 1229: «Medieval Sourcebook: Privileges Granted to German Merchants at Novgorod, 1229». Fordham.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2009. 
  12. Compare: Lloyd, T. H. (2002) [1991]. «The winning of the Hanse franchises, 1157-1361». England and the German Hanse, 1157-1611: A Study of Their Trade and Commercial Diplomacy (revised έκδοση). Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 15. ISBN 9780521522144. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. [A] grant of about 1157 [...] conferred perpetual protection upon the homines et cives Colonienses. As long as they paid estblished dues they were to be treated as the king's own men and no fresh charges would be levied on them without their consent. By this time they had some form of corporate organisation with a headquarters in London [...]. 
  13. «Ancient Rus: trade and crafts :: History of Russian trade and crafts :: Business & Law :: Russia-InfoCentre». www.russia-ic.com. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2019. 
  14. Braudel, Fernand (17 Ιανουαρίου 2002). The Perspective of the World. Volume 3: Civilization and Capitalism, 15th–18th century. Phoenix Press. ISBN 1-84212-289-4. 
  15. Compare «steelyard». steelyard. Oxford University Press. https://www.oed.com/view/Entry/steelyard. [νεκρός σύνδεσμος] A Latin quotation has: In civitate Londonia..in Curia Calibis from 1394.
  16. Hanseatic League, p.198, App.IV p.431
  17. 17,0 17,1 Frederick Engels "The Peasant War in Germany" contained in the Collected Works of Karl Marx and Frederick Engels: Volume 10 (International Publishers: New York, 1978) p. 400.
  18. Pulsiano, Phillip· Kirsten Wolf (1993). Medieval Scandinavia: An Encyclopedia. Taylor & Francis. σελ. 265. ISBN 0-8240-4787-7. 
  19. Stearns, Peter N· William Leonard Langer (2001). The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval, and Modern, Chronologically Arranged. Houghton Mifflin Harcourt. σελ. 265. ISBN 0-395-65237-5. 
  20. MacKay, Angus· David Ditchburn (1997). Atlas of Medieval Europe. Routledge. σελ. 171. ISBN 0-415-01923-0. 
  21. 21,0 21,1 Dollinger, Philippe (2000). The German Hansa. Routledge. σελίδες 341–43. ISBN 978-0-415-19073-2. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2011. 
  22. Meier, Dirk (2009). Seafarers, Merchants and Pirates in the Middle ages. Boyden Press. ISBN 978-1-84383-5-127. , 145.
  23. 23,0 23,1 Blumówna, Helena. Kraków jego dzieje i sztuka: Praca zbiorowa [Krakow's history and art: Collective work]. Katowice: 1966. σελ. 93. 
  24. Davies, Norman (1982). God's playground. A history of Poland, Volume 1: The Origins to 1795. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925339-5. 
  25. «Agreement of the Hanseatic League at Lübeck, 1557». Baltic Connections. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2009. 
  26. hansa.html
  27. «GermanFoods.org – Bremen, Hamburg and Luebeck: Culinary Treasures From The Hanseatic Cities». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2020. 
  28. 28,0 28,1 28,2 Hammel-Kiesow, Rolf (2008). Die Hanse (στα Γερμανικά). Beck. ISBN 978-3-406-58352-0. 
  29. Northrup, Cynthia Clark, επιμ. (2005). «Hanseatic Leage». Encyclopedia of World Trade: From Ancient Times to the Present. 2 (Reprint έκδοση). London: Routledge (δημοσιεύτηκε 2015). σελ. 444. ISBN 9781317471530. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2018. To facilitate trade in foreign countries, the Hansa established counters (Kontore) [...]. [...] The counters operated as the equivalent of an early stock exchange. 
  30. Pfeiffer, Hermannus (2009). Seemacht Deutschland. Die Hanse, Kaiser Wilhelm II. und der neue Maritime Komplex (στα Γερμανικά). Ch. Links Verlag. σελ. 55. ISBN 978-3-86153-513-3. 
  31. 31,00 31,01 31,02 31,03 31,04 31,05 31,06 31,07 31,08 31,09 31,10 31,11 31,12 31,13 31,14 31,15 31,16 31,17 31,18 Mills, Jennifer (Μαΐου 1998). «The Hanseatic League in the Eastern Baltic». Encyclopedia of Baltic History (group research project). University of Washington. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  32. 32,00 32,01 32,02 32,03 32,04 32,05 32,06 32,07 32,08 32,09 32,10 32,11 32,12 32,13 32,14 32,15 32,16 32,17 32,18 32,19 32,20 32,21 32,22 32,23 32,24 32,25 32,26 32,27 32,28 32,29 32,30 32,31 32,32 32,33 32,34 32,35 32,36 32,37 32,38 32,39 32,40 32,41 32,42 32,43 32,44 32,45 32,46 32,47 32,48 Falke, Dr Johannes (1863). Die Hansa als deutsche See- und Handelsmacht [The Hansa as a German maritime and trading power]. Berlin: F Henschel. σελίδες 62–64. 
  33. Distler, Eva-Marie (2006). Städtebünde im deutschen Spätmittelalter. Eine rechtshistorische Untersuchung zu Begriff, Verfassung und Funktion (στα Γερμανικά). Vittorio Klostermann. σελίδες 55–57. ISBN 3-465-04001-5. 
  34. Fritze, Konrad· και άλλοι. (1985). Die Geschichte der Hanse (στα Γερμανικά). σελ. 217. 
  35. 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 35,6 35,7 Natkiel, Richard (1989). Atlas of Maritime History. Smithmark Publishing. σελ. [https://books.google.com/books?ei=WU-yTcbvMsbY0QHK7-nADA&id=4fDtAAAAMAAJ&q=chief+cities 33]. ISBN 0-8317-0485-3. 
  36. 36,00 36,01 36,02 36,03 36,04 36,05 36,06 36,07 36,08 36,09 36,10 Michael Keating,Regions and regionalism in Europe, 2004, Edward Elgar Publishing, pp. 47 and 120
  37. Reibstein, Ernst. «Das Völkerrecht der deutschen Hanse» (PDF) (στα Γερμανικά). Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht. σελίδες 56–57 (print), pp. 19–20 in pdf numbering. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2010. 
  38. 38,00 38,01 38,02 38,03 38,04 38,05 38,06 38,07 38,08 38,09 38,10 38,11 38,12 38,13 38,14 38,15 38,16 38,17 38,18 38,19 38,20 38,21 38,22 38,23 38,24 38,25 38,26 38,27 38,28 38,29 38,30 38,31 38,32 38,33 38,34 38,35 38,36 38,37 38,38 38,39 38,40 38,41 38,42 38,43 38,44 38,45 38,46 38,47 38,48 38,49 38,50 38,51 38,52 38,53 Jotischky, Andrew· Caroline Hull (2005). The Penguin Historical Atlas of the Medieval World . Penguin Books. σελίδες 122–23. ISBN 978-0-14-101449-4. 
  39. 39,00 39,01 39,02 39,03 39,04 39,05 39,06 39,07 39,08 39,09 39,10 39,11 39,12 39,13 39,14 39,15 39,16 39,17 Holborn, Hajo (1982). A History of Modern Germany: The Reformation. Princeton University Press. σελίδες [https://books.google.com/books?id=350Qosar–UcC&pg=PA32 32, 74, 80–82. ISBN 0-691-00795-0. 
  40. 40,00 40,01 40,02 40,03 40,04 40,05 40,06 40,07 40,08 40,09 40,10 40,11 40,12 40,13 40,14 40,15 40,16 40,17 40,18 40,19 40,20 40,21 40,22 40,23 40,24 40,25 40,26 40,27 40,28 40,29 40,30 40,31 40,32 40,33 40,34 40,35 40,36 40,37 40,38 40,39 40,40 40,41 40,42 40,43 40,44 40,45 40,46 40,47 40,48 40,49 40,50 40,51 40,52 40,53 40,54 40,55 40,56 40,57 40,58 Dollinger, Philippe (2000). The German Hansa. Stanford University Press. σελίδες ix–x. ISBN 0-8047-0742-1. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  41. 41,00 41,01 41,02 41,03 41,04 41,05 41,06 41,07 41,08 41,09 41,10 41,11 41,12 41,13 41,14 41,15 41,16 41,17 41,18 41,19 41,20 41,21 41,22 41,23 41,24 41,25 41,26 41,27 41,28 41,29 41,30 41,31 41,32 41,33 Barthold, Dr Friedrich Wilhelm (1862). Geschichte der Deutschen Hanse [History of the German Hansa]. Leizig: TD Weigel. σελίδες 35 and 496–97. 
  42. 42,00 42,01 42,02 42,03 42,04 42,05 42,06 42,07 42,08 42,09 42,10 42,11 42,12 42,13 42,14 42,15 42,16 42,17 42,18 42,19 42,20 42,21 42,22 42,23 42,24 42,25 42,26 42,27 42,28 42,29 42,30 42,31 42,32 42,33 42,34 42,35 42,36 42,37 42,38 Schäfer, D (2010). Die deutsche Hanse [The German Hanseatic League]. Reprint-Verlag-Leipzig. σελίδες 37. ISBN 978-3-8262-1933-7. 
  43. 43,0 43,1 43,2 43,3 43,4 43,5 43,6 Wernicke, Horst (2007). «Die Hansestädte an der Oder». Στο: Schlögel, Karl· Halicka, Beata. Oder-Odra. Blicke auf einen europäischen Strom (στα Γερμανικά). Lang. σελίδες 137–48; here p. 142. ISBN 978-3-631-56149-2. 
  44. 44,00 44,01 44,02 44,03 44,04 44,05 44,06 44,07 44,08 44,09 44,10 44,11 44,12 44,13 Mehler, Natascha (2009). «The Perception and Interpretation of Hanseatic Material Culture in the North Atlantic: Problems and Suggestions». Journal of the North Atlantic (Special Volume 1: Archaeologies of the Early Modern North Atlantic): 89–108. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 July 2011. https://web.archive.org/web/20110724110839/http://histarch.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/ag_histarch/PDF-Dateien/Mehler/Mehler_2009_JONA.pdf. 
  45. «Stralsund». Encyclopædia Britannica. 2011. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/567988/Stralsund. Ανακτήθηκε στις 28 December 2011. 
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 46,4 46,5 Buchholz, Werner· και άλλοι. (1999). Pommern (στα Γερμανικά). Siedler. σελ. 120. ISBN 3-88680-272-8. 
  47. «Varför ruinerades Visby» [Why is Visby ruined]. Goteinfo.com (στα Σουηδικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2011. 
  48. Westholm, Gun. Hanseatic Sites, Routes and Monuments: A Traveler's Guide to the Past and Present. Uppsala: Gotland Centre for Baltic Studies, 1994.
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 Bedford, Neil (2008). Poland. Lonely Planet. σελίδες 403, 436, 452 and 476. ISBN 978-1-74104-479-9. 
  50. Alma Mater. Kraków: Jagiellonian University. 2008. σελ. 6. 
  51. Carter, Francis W. (1994). Trade and urban development in Poland. An economic geography of Cracow, from its origins to 1795, Volume 20. Cambridge studies in historical geography. Cambridge University Press. σελίδες 70–71, 100–02. ISBN 0-521-41239-0. 
  52. Jelicz, Antonina (1966). Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie: wiek XIII–XV [Everyday life in medieval Krakow: 13th–15th century]. Państwowy Instytut Wydawniczy. 
  53. Gilewska-Dubis, Janina (2000). Życie codzienne mieszczan wrocławskich w dobie średniowiecza [Everyday life of citizens of Wrocław during medieval times]. Wydawnictwo Dolnośląskie. σελ. 160. 
  54. Buśko, Cezary· Włodzimierz Suleja· Teresa Kulak (2001). Historia Wrocławia: Od pradziejów do końca czasów habsburskich [Wrocław History: From Prehistory to the end of the Habsburg era]. Wydawnictwo Dolnośląskie. σελ. 152. 
  55. 55,0 55,1 Turnbull, Stephen R (2004). Crusader castles of the Teutonic Knights: The stone castles of Latvia and Estonia 1185–1560. Osprey Publishing. σελίδες 20, 60. ISBN 978-1-84176-712-3. 
  56. 56,00 56,01 56,02 56,03 56,04 56,05 56,06 56,07 56,08 56,09 56,10 56,11 56,12 56,13 56,14 56,15 56,16 56,17 56,18 56,19 56,20 56,21 56,22 56,23 56,24 56,25 56,26 56,27 56,28 56,29 56,30 56,31 56,32 Mehler, Natascha (2011). «Hansefahrer im hohen Norden». epoc (2): 16–25, particularly 20 and 21. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 July 2011. https://web.archive.org/web/20110724110900/http://histarch.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/ag_histarch/PDF-Dateien/Mehler/Mehler_2011a.pdf. 
  57. 57,0 57,1 57,2 57,3 57,4 57,5 57,6 57,7 ver Berkmoes, Ryan· Karla Zimmerman (2010). The Netherlands. Lonely Planet. σελ. [https://books.google.com/books?id=MkAw1f_iSEwC&pg=PA255 255]. ISBN 978-1-74104-925-1. 
  58. 58,00 58,01 58,02 58,03 58,04 58,05 58,06 58,07 58,08 58,09 McDonald, George (2009). Frommer's Belgium, Holland & Luxembourg, 11th Edition. Frommers. σελίδες [https://books.google.com/books?id=pTZJUc–TP9MC&lpg=PA134 134, 176, 397, 432–38. ISBN 978-0-470-38227-1. 
  59. 59,0 59,1
      
    Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαChisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Hanseatic League» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  60. 60,0 60,1 60,2 60,3 60,4 Mehler, Natascha (Απριλίου 2009). «HANSA: The Hanseatic Expansion in the North Atlantic». University of Vienna. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  61. 61,0 61,1 61,2 61,3 Ward, Adolphus William. Collected Papers Historical, Literary, Travel and Miscellaneous. σελίδες 95, 391. 
  62. Grimwade, Patricia (2019). Ipswich: A Hanseatic Port. Ipswich: Ipswich Maritime Trust. 
  63. Conybeare, John (1985). «Trade Wars: A Comparative Study of Anglo-Hanse, Franco-Italian, and Hawley-Smoot Conflicts». World Politics 38 (1): 147–172. doi:10.2307/2010354. https://archive.org/details/sim_world-politics_1985-10_38_1/page/147. 
  64. Mitchell, Alex. «The Old Burghs Of Aberdeen». Aberdeen Civic Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2011. 
  65. Merriam-Webster, Inc (1997). Merriam-Webster's geographical dictionary. Merriam-Webster, Inc. σελίδες [https://books.google.com/books?id=Co_VIPIJerIC&pg=PA74 74–75]. ISBN 978-0-87779-546-9. 
  66. Miruß, Alexander (1838). Das See-Recht und die Fluß-Schifffahrt nach den Preußischen Gesetzen. Leipzig: JC Hinrichsschen Buchhandlung. σελ. 17. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2011. 
  67. «Göttingen». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2011. 
  68. Gardiner, Mark; Natascha Mehler (2010). «The Hanseatic trading site at Gunnister Voe, Shetland». Post-Medieval Archaeology 44 (2): 347–49. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 July 2011. https://web.archive.org/web/20110724111015/http://histarch.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/ag_histarch/PDF-Dateien/Mehler/Gardiner_Mehler_2010.pdf. 
  69. Bjarnadóttir, Kristín (2006), Mathematical Education in Iceland in Historical Context, Roskilde University, http://diggy.ruc.dk:8080/retrieve/9181/license.txt, ανακτήθηκε στις 2 May 2011 
  70. Wild, Albert (1862). Die Niederlande: ihre Vergangenheit und Gegenwart, Volume 2 [The Netherlands: its past and present, Volume 2]. Wigand. σελίδες 250. 
  71. Dollinger, Philippe (2000). The German Hansa. Routledge. σελίδες 128, 352. ISBN 978-0-415-19073-2. 
  72. «History of Koknese». Koknese official website. 10 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  73. «Collector Coin Koknese». National Bank of Latvia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  74. Könnecke, Jochen· Vladislav Rubzov (2005). Lettland [Lithuania]. DuMont Reiseverlag. σελίδες 23, 26–7, 161. ISBN 978-3-7701-6386-1. 
  75. Mehler, Natascha (Οκτωβρίου 2010). «The Operation of International Trade in Iceland and Shetland (c. 1400–1700)». University of Vienna. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011. 
  76. Walford, Cornelius (1881). «An Outline History of the Hanseatic League, More Particularly in Its Bearings upon English Commerce». Transactions of the Royal Historical Society (Transactions of the Royal Historical Society. Vol. 9 (1881), pp. 82–136) 9: 82–136. doi:10.2307/3677937. https://zenodo.org/record/2491599. «The following cities were also connected with the League, but did not have representation in the Diet, nor responsibility: (...) Leghorn, Lisbon, London, Marseilles, Messina,Naples (...)». 
  77. Pohle, Jürgen (Δεκεμβρίου 2010). «Ο estabelecimento dos mercadores-banqueiros alemães em Lisboa no início do século XVI» (PDF). Universidade Atlântica (Lisbon). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2015. 
  78. 78,0 78,1 Cultus.hk
  79. «Guide to Lübeck». Europe à la Carte. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2009. 
  80. «Travel to the Baltic Hansa». Europa Russia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  81. 81,0 81,1 «City League The HANSE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2010.