Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία
Ο όρος Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία αποδίδεται σε έναν αριθμό Ανατολικών Καθολικών Εκκλησιών με Βυζαντινή ή Ελληνική λειτουργική παράδοση (Ritus Graecus), με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Η κοινότητα των Ρωμαιοκαθολικών αυτού του τυπικού συνηθίζεται να αποκαλούνται Ουνίτες από τη λατινική λέξη unitus, δηλαδή «ενωμένος» και εννοεί την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία που επιχειρήθηκε να ενωθεί με τη Δυτική Εκκλησία κατ' εφαρμογή των αποφάσεων της Συνόδου Φεράρας-Φλωρεντίας (1439). Οι Ελληνόρρυθμοι Καθολικοί έχουν πλήρη κοινωνία με την Εκκλησία της Ρώμης και τον Πάπα, αλλά διατηρούν τις λειτουργικές παραδόσεις και το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αναγνωρίζουν όλα τα δόγματα και τη θεολογία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ενώ τιμούν όλους τους ορθοδόξους αγίους, εκτός όσων αναγνωρίστηκαν από τους ορθοδόξους μετά τη Σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας (1439).
Η λατρεία των Ελληνορρύθμων ΚαθολικώνΕπεξεργασία
Οι ελληνόρρυθμοι τηρούν στις τελετές τους το βυζαντινό τυπικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας και τη γενική αισθητική της λατρείας της. Οι κληρικοί φέρουν άμφια του βυζαντινού τύπου, ενώ οι ναοί είναι επιπλωμένοι και διακοσμημένοι όπως και οι λοιπές ορθόδοξες εκκλησίες. Η λατρευτική μουσική είναι συνήθως το βυζαντινό εκκλησιαστικό μέλος, αν και ενίοτε ψάλλονται ύμνοι σε μέλος δυτικό και χρησιμοποιείται μουσικό όργανο. Μία αξιοσημείωτη διαφοροποίηση των ελληνορρύθμων από τους ορθοδόξους είναι ότι στο πνεύμα των λειτουργικών μεταρρυθμίσεων της Β’ Βατικανής Συνόδου (1965) ορισμένες δεήσεις εκφωνούνται στα νεοελληνικά. Η μετάληψη γίνεται με ένζυμο άρτο και οίνο, αλλά οι ελληνόρρυθμοι, κατά πιστή εφαρμογή μιας διάταξης της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, δεν χρησιμοποιούν λαβίδα (κουτάλι) για τη μετάδοση της Θείας Κοινωνίας. Ο κληρικός παίρνει από το δίσκο με το χέρι μικρές μερίδες άρτου, τις εμβαπτίζει στο ποτήριο του οίνου και μεταδίδει το μυστήριο στους πιστούς.
Ιστορία Ελληνορύθμων ΚαθολικώνΕπεξεργασία
Περίοδος της οθωμανικής και ενετικής κυριαρχίας ως τον 19ο αιώναΕπεξεργασία
Σήμερα οι ελληνόρρυθμοι καθολικοί ισχυρίζονται ότι αποτελούν τη φυσική συνέχεια της ομάδας των ενωτικών, που κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο (13ος-15ος αιώνας) υποστήριζαν την ένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Εκκλησία. Θεολογικά η θέση αυτή μπορεί να γίνει δεκτή, από την άποψη ότι οι Ελληνόρρυθμες Καθολικές (Ουνιτικές) Εκκλησίες αποτελούν την πρακτική εφαρμογή των αποφάσεων της ενωτικής Συνόδου Φεράρας-Φλωρεντίας (1439). Ιστορικά όμως κοινότητες ελληνορρύθμων με δικό τους κλήρο δεν εντοπίζονται στις πρώην βυζαντινές περιοχές πριν τον 19ο αιώνα. Άλλωστε πουθενά οι ουνιτικές κοινότητες δεν σχηματίστηκαν ως φυσική συνέχεια κοινοτήτων και κλήρου ενωτικών ορθοδόξων της μεσαιωνικής περιόδου. Επιπλέον οι ενωτικοί παρ' ότι υπήρξαν ως κίνηση μέσα στη Βυζαντινή Εκκλησία, δεν σχημάτισαν ιδιαίτερες κοινότητες.
Η ίδρυση και οργάνωση Ελληνόρρυθμων Καθολικών Εκκλησιών άρχισε μετά τη Σύνοδο της Βρέστης (1596), η οποία αποφάσισε την επιβολή των αποφάσεων της Συνόδου Φεράρας-Φλωρεντίας στις ορθόδοξες κοινότητες του βασιλείου της Πολωνίας. Έκτοτε άρχισαν να υφίστανται στην κεντρική Ευρώπη κοινότητες πλήρως ενταγμένες στον Καθολικισμό, αλλά με τα λατρευτικά έθιμα της Ορθοδοξίας. Το πρότυπο αυτό εφαρμόστηκε στις ορθόδοξες επαρχίες που περνούσαν υπό την κυριαρχία καθολικών ηγεμόνων, είτε της Πολωνίας είτε της Αυστρίας, με αποτέλεσμα την ίδρυση ισχυρών Ελληνόρρυθμων Εκκλησιών που υφίστανται ως τις μέρες μας στη δυτική Ουκρανία, στην Πολωνία, στην Τρανσυλβανία (Ρουμανία), στην Τσεχία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία, στην Κροατία και στις βαλτικές χώρες (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία). Το έργο της ιεραποστολής και προώθησης της υπόθεσης του Ουνιτισμού ανέλαβαν κυρίως οι κληρικοί του Τάγματος των Ιησουϊτών.
Ελληνόρρυθμες Καθολικές ΕκκλησίεςΕπεξεργασία
Αναφέρονται, επίσης, ως Βυζαντινές Καθολικές Εκκλησίες και είναι οι 14 από τις 23 Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες που ακολουθούν το βυζαντινό ή άλλως, ελληνικό τυπικό:
- Αλβανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Λευκορωσική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Βουλγαρική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Ελληνοκαθολική Εκκλησία της Κροατίας και Σερβίας
- Ουγγρική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Μακεδονική Ελληνοκαθολική Εκκλησία (Βόρεια Μακεδονία)
- Ρουμανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Ρωσική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Ρουθηνική Ελληνοκαθολική Εκκλησία
- Σλοβακική Βυζαντινή Καθολική Εκκλησία
- Ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία