Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης

ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική συνέλευση
Να μη συγχέεται με Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) είναι ο κοινοβουλευτικός βραχίονας της Συμβουλίου της Ευρώπης, ενός διεθνούς οργανισμού 46 Εθνών αφιερωμένου στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης
Ιστορία
Ίδρυση10 Αυγούστου 1949
Ηγεσία
Πρόεδρος
Γενικός Γραμματέας
Έδρες306
Τόπος συνεδριάσεων
Παλάτι της Ευρώπης, Στρασβούργο, Γαλλία
Ιστοσελίδα
http://assembly.coe.int/

Η Συνέλευση αποτελείται από 306 μέλη που προέρχονται από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης και συνεδριάζει τέσσερις φορές το χρόνο σε εβδομαδιαίες συνόδους ολομέλειας στο Στρασβούργο.

Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης είναι, από τις 22 Ιανουαρίου 2024, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Θεόδωρος Ρουσόπουλος[2] και Γενική Γραμματέας, με πενταετή θητεία, η Δέσποινα Χατζηβασιλείου-Τσοβίλη, από τον Μάρτιο του 2021. Είναι επικεφαλής μιας πολυεθνικής γραμματείας 80 ατόμων με έδρα το Στρασβούργο και η πρώτη γυναίκα που κατέχει τη θέση από τη δημιουργία της Συνέλευσης το 1949, καθώς και το πρώτο πρόσωπο ελληνικής εθνικότητας.

Είναι ένα από τα δύο θεσμικά όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης, μαζί με την Επιτροπή Υπουργών, το εκτελεστικό όργανο που εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις, με το οποίο διεξάγει συνεχή διάλογο. Ωστόσο, η Συνέλευση είναι αυτή που συνήθως θεωρείται ως ο «κινητήρας» του οργανισμού, ζητώντας από τις κυβερνήσεις να λογοδοτούν για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πιέζοντας τα κράτη να διατηρήσουν δημοκρατικά πρότυπα, προτείνοντας νέες ιδέες και δημιουργώντας την ώθηση για μεταρρυθμίσεις.

Η Συνέλευση πραγματοποίησε την πρώτη της σύνοδο στο Στρασβούργο στις 10 Αυγούστου 1949, ενσαρκώνοντας εκείνη την εποχή τις ελπίδες πολλών Ευρωπαίων που, στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, είδαν την ευρωπαϊκή ενότητα ως τον καλύτερο τρόπο για να αποτρέψουν την επιστροφή στην καταστροφή του πολέμου, ένα «δίχτυ ασφαλείας» για την πρόληψη κατάφωρων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η φρίκη του Ολοκαυτώματος, και ένα δημοκρατικό ανάχωμα κατά της τυραννίας.

Μεταξύ των βασικών επιτευγμάτων της Συνέλευσης είναι:

  • τερματισμός της θανατικής ποινής στην Ευρώπη απαιτώντας από τα νέα κράτη μέλη να σταματήσουν όλες τις εκτελέσεις,
  • καθιστώντας τη δυνατή και παρέχοντας ένα σχέδιο για την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου,
  • εκθέσεις υψηλού προφίλ που αποκαλύπτουν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης,
  • να βοηθήσει τις πρώην σοβιετικές χώρες να ασπαστούν τη δημοκρατία μετά το 1989,
  • εμπνέοντας και βοηθώντας στη διαμόρφωση πολλών προοδευτικών νέων εθνικών νόμων  και
  • βοηθώντας τα κράτη μέλη να ξεπεράσουν τις συγκρούσεις ή να επιτύχουν συναίνεση σε διχαστικά πολιτικά ή κοινωνικά ζητήματα.
  • υιοθετώντας τη Ευρωπαϊκή σημαία και τον Ύμνο της Ευρώπης, που υιοθετήθηκαν αργότερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εξουσίες

Επεξεργασία
Το ημικύκλιο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης στο Παλάτι της Ευρώπης

Σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η Συνέλευση δεν έχει την εξουσία να δημιουργεί δεσμευτικούς νόμους. Ωστόσο, μιλά εξ ονόματος 700 εκατομμυρίων Ευρωπαίων και έχει τη δύναμη να:

  • απαιτεί δράση από τις 46 κυβερνήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες – ενεργώντας μέσω του εκτελεστικού οργάνου του οργανισμού – πρέπει να απαντήσουν από κοινού
  • διερευνά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε οποιοδήποτε από τα κράτη μέλη
  • ρωτάει πρωθυπουργούς και Αρχηγούς Κρατών για οποιοδήποτε θέμα
  • στέλνει βουλευτές για να παρακολουθήσουν εκλογές και να μεσολαβήσουν για κρίσεις
  • να καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους τα κράτη μπορούν να ενταχθούν στο Συμβούλιο της Ευρώπης, μέσω του δικαιώματος αρνησικυρίας του
  • εμπνέει, προτείνει και βοηθά στη διαμόρφωση νέων εθνικών νόμων
  • ζητήσει νομικές αξιολογήσεις των νόμων και των συνταγμάτων των κρατών μελών
  • να επιβάλει κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος προτείνοντας τον αποκλεισμό ή την αναστολή του

Σημαντικές καταστατικές λειτουργίες της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης είναι η εκλογή των δικαστών του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από κατάλογο τριών υποψηφίων που υποβλήθηκαν από τις κυβερνήσεις, καθώς και από τους κορυφαίους αξιωματούχους του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Γενικά, η Συνέλευση συνεδριάζει τέσσερις φορές το χρόνο στο Στρασβούργο στο Παλάτι της Ευρώπης για εβδομαδιαίες συνόδους ολομέλειας. Οι εννέα μόνιμες επιτροπές της Συνέλευσης συνεδριάζουν όλο το χρόνο για να προετοιμάσουν εκθέσεις και σχέδια ψηφισμάτων στους αντίστοιχους τομείς εμπειρογνωμοσύνης τους.

Η Συνέλευση καθορίζει τη δική της ημερήσια διάταξη, αλλά οι συζητήσεις και οι εκθέσεις της επικεντρώνονται κυρίως στους τρεις βασικούς καταστατικούς στόχους του Συμβουλίου της Ευρώπης, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση της Δημοκρατίας και την προάσπιση του κράτους δικαίου.

Εκλογή δικαστών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Επεξεργασία

Οι δικαστές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκλέγονται από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση από κατάλογο τριών υποψηφίων που έχουν προταθεί από κάθε κράτος μέλος που έχει επικυρώσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του ανθρώπου. 20μελής επιτροπή αποτελούμενη από βουλευτές με νομική εμπειρία –σε συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών– εξετάζει όλους τους υποψηφίους για δικαστές στο Δικαστήριο και αξιολογεί τα βιογραφικά τους προτού υποβάλει συστάσεις στην ολομέλεια της Συνέλευσης, η οποία εκλέγει έναν δικαστή από κάθε επιλεγμένο κατάλογο σε μυστική ψηφοφορία.[3]Οι δικαστές εκλέγονται για περίοδο εννέα ετών και δεν μπορούν να επανεκλεγούν.

Μολονότι η Ευρωπαϊκή Συνέλευση δεν απαιτεί, από μόνη της, τα κράτη μέλη να υποβάλουν κατάλογο υποψηφίων πολλαπλών φύλο, σε ψήφισμα του 2004 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση αποφάσισε ότι «δεν θα εξετάσει τους καταλόγους υποψηφίων όπου η λίστα δεν περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν υποψήφιο κάθε φύλου» εκτός αν υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις.[4] Ως αποτέλεσμα, περίπου το ένα τρίτο της τρέχουσας έδρας των 46 δικαστών είναι γυναίκες, γεγονός που καθιστά το Δικαστήριο ηγέτη μεταξύ των διεθνών δικαστηρίων για την ισότητα των φύλων.

Καθήκοντα του Γενικού Γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης

Επεξεργασία

Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Συνέλευσης[1], ο Γενικός Γραμματέας διασφαλίζει την εκπλήρωση της εντολής του ως κοινοβουλευτικού σκέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης και διασφαλίζει την ορθή διεξαγωγή των κοινοβουλευτικών διαδικασιών.[5] Είναι επικεφαλής γραμματείας που βοηθά τα μέλη της Συνέλευσης – συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου της – να εκτελούν τις εργασίες τους, να προετοιμάζουν εκθέσεις, να πραγματοποιούν συνεδριάσεις και να πραγματοποιούν επιτόπιες επισκέψεις.

Οι επίσημες γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι τα αγγλικά και τα γαλλικά, αλλά η Κοινοβουλευτική Συνέλευση χρησιμοποιεί επίσης τα γερμανικά και τα ιταλικά ως γλώσσες εργασίας.[6] Κάθε βουλευτής έχει ξεχωριστά ακουστικά και ένα γραφείο στο οποίο μπορεί να επιλέξει τη γλώσσα που θα ήθελε να ακούσει. Όταν οι ξένοι επισκέπτες επιθυμούν να μιλήσουν στη Συνέλευση σε γλώσσες άλλες από τις γλώσσες εργασίας της, καλούνται να φέρουν τους δικούς τους διερμηνείς.

Συμμετέχοντες

Επεξεργασία

Η Συνέλευση έχει συνολικά 612 μέλη συνολικά-306 κύρια μέλη και 306 αναπληρωματικά[7] - που διορίζονται ή εκλέγονται από τα κοινοβούλια κάθε κράτους-μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι αντιπροσωπείες πρέπει να αντικατοπτρίζουν την ισορροπία στο εθνικό κοινοβούλιο, επομένως να περιλαμβάνουν μέλη τόσο των κυβερνώντων κομμάτων όσο και της αντιπολίτευσης. Ο πληθυσμός κάθε χώρας καθορίζει τον αριθμό των αντιπροσώπων και τον αριθμό των ψήφων της. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το Συμβούλιο Υπουργών, το εκτελεστικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου κάθε χώρα έχει μία ψήφο. Αν και δεν είναι τακτικά μέλη, τα κοινοβούλια της Κιργιζίας, της Ιορδανίας, του Μαρόκου και της Παλαιστίνης έχουν το καθεστώς «Εταίρος για τη Δημοκρατία» στη Συνέλευση – το οποίο επιτρέπει στις αντιπροσωπείες τους να συμμετέχουν στις εργασίες της Συνέλευσης, αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου – ενώ υπάρχουν, επίσης, παρατηρητές αντιπροσωπειών από τα κοινοβούλια του Καναδά, του Ισραήλ και του Μεξικού.

Τα έξοδα συμμετοχής στη Συνέλευση –κυρίως έξοδα μετακίνησης και διαμονής– βαρύνουν το εθνικό κοινοβούλιο της ενδιαφερόμενης αντιπροσωπείας. Τα λίγα μέλη που ορίζονται ως εισηγητές, όταν εκτελούν εργασίες για τη Συνέλευση, καλύπτονται από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Μερικά αξιοσημείωτα πρώην μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης περιλαμβάνουν:

Σύνθεση από κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία

Επεξεργασία
Αντιπροσωπεία Έδρες Ένταξη
  Αλβανία 4 1995
  Ανδόρρα 2 1994
  Αρμενία 4 2001
  Αυστρία 6 1956
  Αζερμπαϊτζάν 6 2001
  Βέλγιο 7 1949
  Βοσνία και Ερζεγοβίνη 5 2002
  Βουλγαρία 6 1992
  Κροατία 5 1996
  Κύπρος 3 1961-1964, 1984
  Τσεχική Δημοκρατία 7 1991 [α]
  Δανία 5 1949
  Εσθονία 3 1993
  Φινλανδία 5 1989
  Γαλλία 18 1949
  Γεωργία 5 1999
  Γερμανία 18 1951
  Ελλάδα 7 1949–1969, 1974 [β]
  Ουγγαρία 7 1990
  Ισλανδία 3 1959
  Ιρλανδία 4 1949
  Ιταλία 18 1949
  Λετονία 3 1995
  Λιχτενστάιν 2 1978
  Λιθουανία 4 1993
  Λουξεμβούργο 3 1949
  Βόρεια Μακεδονία 3 1985
  Μάλτα 3 1965
  Μολδαβία 5 1995
  Μονακό 2 2004
  Μαυροβούνιο 3 2007 [γ]
  Ολλανδία 7 1949
  Νορβηγία 5 1949
  Πολωνία 12 1991
  Πορτογαλία 7 1976
  Ρουμανία 10 1993
  Σαν Μαρίνο 2 1988
  Σερβία 7 2003
  Σλοβακία 5 1993 [δ]
  Σλοβενία 3 1993
  Ισπανία 12 1977
  Σουηδία 6 1949
  Ελβετία 6 1963
  Τουρκία 18 1949
  Ουκρανία 12 1995
  Ηνωμένο Βασίλειο 18 1949

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Προηγουμένως μέρος της Τσεχοσλοβακίας, 1991–1993.
  2. Λόγω της Ελληνικής Υπόθεσης.
  3. Μέρος της Σερβίας και Μαυροβουνίου, μέχρι 2003.
  4. Προγουμένως, μέρος της Τσεχοσλοβακίας, 1991–1993.

Το καθεστώς του ειδικού προσκεκλημένου της Εθνοσυνέλευσης της Λευκορωσίας ανεστάλη στις 13 Ιανουαρίου 1997.

Η Ρωσική Ομοσπονδία έπαψε να είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 16 Μαρτίου 2022.[12]

Κοινοβούλια με καθεστώς Εταίρου για τη Δημοκρατία

Επεξεργασία

Τα κοινοβούλια με καθεστώς Εταίρου για τη Δημοκρατία δεσμεύονται να εργαστούν προς την κατεύθυνση ορισμένων βασικών αξιών του Συμβουλίου της Ευρώπης και συμφωνούν σε περιστασιακές αξιολογήσεις της προόδου τους. Σε αντάλλαγμα, μπορούν να στείλουν αντιπροσωπείες για να λάβουν μέρος στις εργασίες της Συνέλευσης και των επιτροπών της, χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου.

Αντιπροσωπεία Έδρες Πληθυσμός Πληθυσμός



ανά μέλος
Χορηγήθηκε το καθεστώς Συνεργάτη για τη Δημοκρατία του έτους
  Ιορδανία 3 10.954.200 3.651.400 2016[13]
  Κιργιστάν 3 6.586.600 1.097.767 2014[14]
  Μαρόκο 6 36.261.700 6.043.617 2011
  Παλαιστίνη 3 5.227.193[15] 1.742.398 2011[16]

Κοινοβούλια με καθεστώς παρατηρητή

Επεξεργασία
Αντιπροσωπεία Έδρες Πληθυσμός Πληθυσμός



ανά μέλος
Χορηγήθηκε καθεστώς παρατηρητή έτους
  Καναδάς 6 35.151.728[17] 5.858.621 1996[18]
  Ισραήλ 3 9.350.580[19] 3.116.860 1957[20]
  Μεξικό 6 126.014.024[21] 21.002.337 1999

Άλλες αντιπροσωπείες

Επεξεργασία

Η Συνέλευση του Κοσσυφοπεδίου έχει προσκληθεί να ορίσει αντιπροσωπεία για να συμμετάσχει στις εργασίες της Συνέλευσης και των επιτροπών της, αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου. Στις 24 Απριλίου 2023, το Συμβούλιο Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης ενέκρινε την αίτηση ένταξης του Κοσσυφοπεδίου, επιτρέποντας την πρόοδο της αίτησης στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση.[22][23]

Αντιπροσωπεία Έδρες Πληθυσμός Πληθυσμός ανά μέλος Έτος πρόσκλησης
  Κοσσυφοπέδιο 3[24] 1.806.279[25] 602.093 2016[26]

Προσκεκλημένοι εκπρόσωποι

Επεξεργασία

Δύο εκπρόσωποι της τουρκοκυπριακής κοινότητας έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν στις συζητήσεις της συνέλευσης.

Συμμετέχοντας Έδρες Πληθυσμός Πληθυσμός ανά μέλος Έτος πρόσκλησης
Τουρκοκυπριακή Κοινότητα (ΤΔΒΚ) 2 382.836[27] 191.418 2004[28][29][30][31]

Σύνθεση ανά πολιτική ομάδα

Επεξεργασία

Η Συνέλευση έχει έξι πολιτικές ομάδες.[32]

Ομάδα Πρόεδρος Έδρες
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ/CD) Αλεξάντερ Ποτσέι (Πολωνία)
158 / 612
Ομάδα Σοσιαλιστών, Δημοκρατών και Πρασίνων (SOC) Φρανκ Σβάμπε (Γερμανία)
156 / 612
Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) Ζακ Μέιρ (Γαλλία)
97 / 612
Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Δημοκρατική Συμμαχία (EC/DA) Ίαν Λίντελ-Γκρέινγκερ (Βρετανία)
93 / 612
Ομάδα Της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αριστεράς (UEL) Γεώργιος Κατρούγκαλος (Ελλάδα)
32 / 612
Μέλη που δεν ανήκουν σε καμία ομάδα
69 / 612

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Ο Θ. Ρουσόπουλος, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης». news247.gr. 22 Ιανουαρίου 2024. 
  2. «Κοινοβουλευτική Συνέλευση Συμβουλίου της Ευρώπης: Συγχαρητήρια στον Θεόδωρο Ρουσόπουλο για την εκλογή του». ertnews.gr. 22 Ιανουαρίου 2024. 
  3. PACE creates a special committee for the election of judges to the European Court of Human Rights, 2014-06-24.
  4. Adelaide Remiche (2012-08-12), Election of the new Belgian Judge to the ECtHR: An all-male shortlist demonstrates a questionable commitment to gender equality Oxford Human Rights Hub, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
  5. Rule 72 of the Rules of Procedure of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe, "Secretariat of the Parliamentary Assembly"
  6. «Turkey's presence at Council of Europe increased». DailySabah. 24 Μαΐου 2015. 
  7. This number is fixed by article 26.
  8. «Members since 1949». www.assembly.coe.int. 
  9. «Council of Europe». coe.int. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  10. «Members A-Z since 1949». pace.coe.int. 
  11. «Dell'Utri condannato anche in appello, pena ridotta a 7 anni». Rai News (στα Ιταλικά). 29 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2012. 
  12. «Resolution CM/Res(2022)2 on the cessation of the membership of the Russian Federation to the Council of Europe». Council of Europe. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2022. 
  13. «PACE grants Jordan's Parliament Partner for Democracy Status». coe.int. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2016. 
  14. «PACE: News». coe.int. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  15. «Estimated Population in Palestine Mid-Year by Governorate,1997-2021». Statistics Canada. 16 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021. 
  16. «Request for partner for democracy status with the Parliamentary Assembly submitted by the Palestinian National Council». PACE. 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2022. 
  17. «Population size and growth in Canada: Key results from the 2016 Census». Statistics Canada. 8 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021. 
  18. «Council of Europe Parliamentary Assembly». coe.int. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  19. «Home Page». Israel Central Bureau of Statistics. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021. 
  20. «Israel - Observer». www.coe.int (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  21. «Censo de Población y Vivienda 2020». INEGI. 16 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2021. 
  22. Si, Nen (24 Απριλίου 2023). «Kosovo successfully passes the first phase of membership in the Council of Europe». 
  23. Bami, Xhorxhina (24 Απριλίου 2023). «Kosovo Passes First Step to Council of Europe Membership». 
  24. «Assembly of Kosovo*». PACE. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2022. 
  25. «Population of Kosovo». 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  26. «The situation in Kosovo* and the role of the Council of Europe». PACE website. 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2022. 
  27. Muhammet İkbal Arslan (10 Οκτωβρίου 2022). «KKTC'nin nüfusu 382 bin 836 olarak hesaplandı» (στα Τουρκικά). Anadolu Agency. 
  28. «Turkish Cypriot Chamber of Commerce». ktto.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  29. «Council of Europe Parliamentary Assembly». coe.int. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  30. «Council of Europe Parliamentary Assembly». coe.int. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2015. 
  31. James Ker-Lindsay, The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States, p. 149: "... despite strong opposition from the Cypriot government, the Turkish Cypriot community was awarded observer status in the PACE"
  32. «Assembly List 2021 Third Part Session» (PDF). Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία