Βικιπαίδεια

Πάπας Βονιφάτιος Η΄

Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ ή Μπενεντέτο Καετάνι (Papa Bonifacio VIII, 1230 – 11 Οκτωβρίου 1303) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (24 Δεκεμβρίου 1294 - 11 Οκτωβρίου 1303). Η Οικογένεια Καετάνι καταγόταν από βαρόνους οι οποίοι είχαν ισχυρούς δεσμούς με την Αγία Έδρα. Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ διαδέχθηκε τον προκάτοχο του Κελεστίνο Ε΄ μετά την παραίτηση του και είχε ενεργό ρόλο περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο Πάπα στην εποχή του. Η ανάμειξη του σε υποθέσεις ξένων κρατών τον έφερε σε σύγκρουση με ηγεμόνες όπως ο Αλβέρτος Α΄ της Γερμανίας, Φίλιππος Δ΄ της Γαλλίας και ο Δάντης Αλιγκέρι ο οποίος τον παριστάνει στο έργο του Θεία Κωμωδία να φτάνει στον 8ο Κύκλο της Κολάσεως ανάμεσα στις Σιμωνίες. Οργάνωσε το πρώτο καθολικό έτος «ιωβηλαίου» που έλαβε χώρα στη Ρώμη, δήλωσε ότι τόσο η πνευματική όσο και η κοσμική εξουσία βρίσκονταν υπό τη δικαιοδοσία του Πάπα και ότι οι βασιλείς ήταν υποταγμένοι στην εξουσία του Ρωμαίου ποντίφηκα. Η τακτική αυτή τον έφερε σε σύγκρουση με τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο Δ΄ την εποχή που προσπαθούσε να επιβάλει υψηλούς φόρους στον κλήρο. Ο Βονιφάτιος Η΄ αφόρισε τον Φίλιππο Δ΄ και όλους όσους εμπόδιζαν τον κλήρο να ταξιδεύσει για την Αγία Έδρα. Ο Φίλιππος Δ΄ έστειλε τα στρατεύματα του στην Αναγκνί όπου έμενε ο Πάπας (7 Σεπτεμβρίου 1303), συνελήφθηκε, βασανίστηκε, ξυλοκοπήθηκε και πέθανε έναν μήνα αργότερα. Ο Φίλιππος Δ΄ πίεσε τον διάδοχο του Κλήμη Ε΄ να τον καταδικάσει για Σοδομισμό και ως Αιρετικό, απέτυχε ωστόσο να το κάνει.

Πάπας Άγιος
Βονιφάτιος Η'
Από24 Δεκεμβρίου 1294
Έως11 Οκτωβρίου 1303
ΠροκάτοχοςΠάπας Κελεστίνος Ε΄
ΔιάδοχοςΠάπας Βενέδικτος ΙΑ΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1230
Ανάνι, Παπικά Κράτη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θάνατος11 Οκτωβρίου 1303 (73 ετών)
Ρώμη, Παπικά Κράτη
Προσφωνήσεις του
Πάπα Βονιφάτιου Η΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Μπενεντέτο Καετάνι γεννήθηκε στην Αναγκνί, περίπου 50 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ρώμης και ανήκε στα Παπικά Κράτη, ήταν ανεψιός μέσω μητέρας του Πάπα Αλεξάνδρου Δ΄.[1] Σπούδασε στο Παρίσι νομικά και Εκκλησιαστικό Δίκαιο, προσόντα με τα οποία κατέλαβε σπουδαία θέση στη Παπική Αυλή. Επέδειξε μεγάλη κλίση στα γράμματα και τις επιστήμες υπό την επίβλεψη του θείου του από μητέρα Λεονάρντο Πατράσο.[2] Ο Πάπας Αλέξανδρος Δ΄ έδωσε την άδεια να του χορηγηθεί ιερατικό αξίωμα. Ο Μπενεντέτο Καετάνι εισήλθε στην Ρωμαϊκή Κουρία (1264) ως γραμματέας του Καρδιναλίου Σιμόν ντε Μπριόν (μελλοντικός Πάπας Μαρτίνος Δ΄), συμμετείχε σε αποστολή στην Γαλλία.[2] Ο Πάπας Ουρβανός Δ΄ έδωσε εντολή στον Καρδινάλιο Σιμόν ντε Μπριόν να διαπραγματευτεί με τον Κόμη της Προβηγκίας Κάρολο τον Ανδεγαυό για το Στέμμα της Σικελίας (25 Απριλίου 1264). Αμέσως μετά (1 Μαίου 1264) ο Καρδινάλιος πήρε την άδεια να διορίσει τρεις γραμματείς για να τον συνοδεύσουν στην αποστολή του, ο ένας ήταν ο Μπενεντέτο Καετάνι.[3] Ο νέος Πάπας Κλήμης Δ΄ έστειλε επιστολή στον Καρδινάλιο Σιμόν ντε Μπριόν και τον διέταξε να διακόψει τις διαπραγματεύσεις και να επιστρέψει στην Προβηγκία (26 Φεβρουαρίου 1265). Ο Κλήμης Δ΄ έθεσε ταυτόχρονα την ίδια μέρα στον Κάρολο τον Ανδεγαυό 35 όρους για να αποδεχτεί το Στέμμα. Ο Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας και ο μικρότερος γιος του Εδμόνδος Κράουτσμπακ πληροφορήθηκαν ότι δεν είναι κάτοχοι του βασιλείου της Σικελίας.[3] Οι συναλλαγές με τον Κάρολο τον Ανδεγαυό για την αγορά του Βασιλείου της Σικελίας θα έπρεπε να γίνουν γρήγορα. Ο Καρδινάλιος Σιμόν ντε Μπριόν εξουσιοδότησε για αυτόν τον λόγο πέντε κληρικούς με εντολή να συγκεντρώσουν κέρδη από τους Καθεδρικούς ναούς της επαρχείας του, ο ένας ήταν ο Μπενεντέτο Καετάνι (20 Μαρτίου 1265).[4]

Ο Πάπας Κλήμης Δ΄ διόρισε τον Καρδινάλιο Οτομπουόνο ντε Φιέσκι (μελλοντικός Πάπας Αδριανός Ε΄) Αποστολικό Λεγάτο στην Αγγλία, την Σκωτία, την Ουαλία και την Ιρλανδία (4 Μαίου 1265).[5] Τον Καρδινάλιο υποδέχτηκε στην βασιλική του αυλή ο Λουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας και τον ενημέρωσε ότι ο επαναστάτης Σίμων Ε΄ του Μονφόρ και ο γιος του Ερρίκος του Μονφόρ σκοτώθηκαν πριν από έναν μήνα στην "Μάχη του Έβεσαμ". Ο Καρδινάλιος Οτομπουόνο ντε Φιέσκι έφτασε τον Οκτώβριο του 1265 στην Βουλώνη υπό την συνοδεία του Καετάνι.[6] Παρέμεινε τρια χρόνια στην Αγγλία μέχρι τον Ιούλιο του 1268, προσπάθησε να καταστείλει τους οπαδούς του Σίμων του Μονφόρ που είχαν εξεγερθεί εναντίον του βασιλιά Ερρίκου Γ΄. Την τριετία που έζησαν στην Αγγλία ο Μπενεντέτο Καετάνι έγινε Ρέκτορας της εκκλησίας του Σεντ Λόρενς στο Νορθχαμπτονσάιρ.[7][8] Με την επιστροφή του Μπενεντέτο Καετάνι από την Αγγλία (1268) ακολούθησε μια οκταετία στην οποία δεν υπάρχουν πληροφορίες για τον ίδιο. Την ίδια εποχή εξελέγη ο Πάπας Γρηγόριος Ι΄ μετά από ένα τριετές Κονκλάβιο (29 Νοεμβρίου 1268 - 10 Ιανουαρίου 1271). Ο νέος Πάπας με μερικούς από τους Καρδιναλίους του πήγαν στην Γαλλία με στόχο την συμμετοχή στην Β΄ Σύνοδο της Λυών (1273) και στην Η΄ Σταυροφορία που είχε κηρύξει ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος ο Άγιος (1270). Τον Νοέμβριο του 1275 ο Γρηγόριος Ι΄ με μερικούς από τους Καρδιναλίους του επέστρεψαν στην Ιταλία, ο πάπας γιόρτασε τα Χριστούγεννα στο Αρέτσο και πέθανε εκεί (10 Ιανουαρίου 1276). Τα επόμενα χρόνια ο Μπενεντέτο Καετάνι απέκτησε μια μεγάλη σειρά από αξιώματα.[2] Ο Πάπας Νικόλαος Δ΄ τον έστειλε ως Λεγάτο στην Ούμπρια (1288) για να διακόψει την διαμάχη ανάμεσα στους Γουέλφους και τους Γιβελλίνους που είχε εξελιχτεί σε ανοιχτό πόλεμο ανάμεσα στις πόλεις Περούτζια και Φολίνιο.[9] Τον χειμώνα της επόμενης χρονιάς ο Καετάνι ήταν σύμβουλος του Νικολάου Δ΄ στο θέμα του διορισμού των Πορτογάλων επισκόπων, σημαντικό ρόλο σε αυτούς είχε ο Διονύσιος Α΄ της Πορτογαλίας. Αργότερα (22 Σεπτεμβρίου 1291) ο Νικόλαος Δ΄ τον διόρισε Καρδινάλιο-ιερέα και του ανέθεσε διπλωματικές αποστολές στην Γαλλία, την Νάπολη, την Σικελία και την Αραγωνία.

Πάπας

Επεξεργασία
 
Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ ανακοινώνει το Ιωβηλαίο

O Πάπας Κελεστίνος Ε΄ παραιτήθηκε (13 Δεκεμβρίου 1294) γεγονός που έφερε μεγάλη δυσαρέσκεια στην Νάπολη όπου είχε εγκαταστήσει την Παπική αυλή υπό την προστασία του βασιλέως Καρόλου του Χωλού. Ο παραιτηθείς πάπας εξακολουθούσε να ζει στην Νάπολη ως μοναχός. Ο Πρόλεμι οφ Λούκα ένας σύγχρονος ιστορικός της εποχής έγραψε ότι ο Μπενεντέτο Καετάνι τον πίεσε έντονα να παραιτηθεί αλλά αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί.[10] Η Παπική Βούλα δεν είχε προβλέψει πότε θα συγκληθεί το Κονκλάβιο από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων μετά την παραίτηση του Πάπα παρά μόνο 10 μέρες μετά τον θάνατο. Το Κονκλάβιο συνεστήθη ωστόσο αυτή την φορά 10 μέρες μετά την παραίτηση του Κελεστίνου Ε΄.

Ο Μπενεντέτο Καετάνι εξελέγη τελικά νέος Πάπας στην δεύτερη ψηφοφορία αφού κατόρθωσε να κερδίσει την στήριξη των περισσότερων Καρδιναλίων.[11] Στέφτηκε αρχικά επίσκοπος Ρώμης (23 Ιανουαρίου 1295), αμέσως μετά ακολούθησε η στέψη του ως Πάπα στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.[12] Αμέσως μετά την άνοδο του στον Παπικό θρόνο διέταξε την φυλάκιση του προκατόχου του Κελεστίνου Ε΄, πέθανε στην φυλακή σε ηλικία 81 έτους (19 Μαίου 1296).[13][14] Ο Βονιφάτιος Η΄ ίδρυσε το Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης.[15]

Ιταλικές υποθέσεις

Επεξεργασία
 
Αναπαράσταση του θανάτου του Πάπα Βονιφάτιου Η΄ σε χειρόγραφο του 15ου αιώνα

Με τον αιφνίδιο θάνατο του Πέτρου Γ΄ της Αραγωνίας (1285) το Βασίλειο της Σικελίας κληρονόμησε ο δεύτερος γιος του Ιάκωβος Β΄ της Αραγωνίας. Ο προκάτοχος του Πάπας Ονώριος Δ΄ αντέδρασε έντονα, αφόρισε τον Ιάκωβο Β΄ και έθεσε σε απαγόρευση ολόκληρο το βασίλειο, η κατάσταση θα παραμείνει οξυμένη και μετά τον θάνατο του Ονώριου Δ΄ (1287). Οι Πάπες πίεζαν έντονα για την ανατροπή των Αραγωνέζων αλλά οι κάτοικοι δεν επιθυμούσαν σε καμιά περίπτωση την επιστροφή των τυραννικών Ανδεγαυών τους οποίους μισούσαν. Ο Ιάκωβος Β΄ παραχώρησε το βασίλειο στον μικρότερο αδελφό του Φρειδερίκο Β΄, κατέλαβε τον θρόνο με την βία αγνοώντας τον Πάπα και με την βοήθεια των κατοίκων ενώ είχε στεφτεί ήδη Πάπας ο Βονιφάτιος Η΄ (1295). Ο Πάπας ζήτησε από τον Φρειδερίκο Β΄ να εγκαταλείψει τον θρόνο της Σικελίας, εκείνος αρνήθηκε επίμονα με αποτέλεσμα ο Βονιφάτιος Η΄ να τον αφορίσει και να θέσει το νησί υπό απαγόρευση. Ο λαός ωστόσο τις Σικελίας και ο ίδιος ο Φρειδερίκος Β΄ εξακολουθούσαν να αγνοούν τον Πάπα και να συμπεριφέρονται με χλευασμό στις αποφάσεις του.[16] Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν μέχρι την Ειρήνη της Καλταμπελότα (1302) στην οποία ο Φρειδερίκος Γ΄ αναγνωρίστηκε βασιλεύς της Σικελίας και ο εκπρόσωπος των Ανδεγαυών Κάρολος Β΄ της Νεαπόλεως Βασιλεύς της Νεαπόλεως..

Με στόχο να κλείσει ειρήνη στις Ιταλικές πόλεις για να προχωρήσει σε Σταυροφορία κάλεσε την Δημοκρατία της Βενετίας και την Δημοκρατία της Γένοβας που βρίσκονταν σε τριετή πόλεμο να κλείσουν ειρήνη, αγνοήθηκε ξανά. Στην Φλωρεντία είχε ξεσπάσει την ίδια εποχή σκληρός εσωτερικός εμφύλιος ανάμεσα στους Λευκούς και Μέλανες Γουέλφους, οι Μέλανες υποστήριζαν τον Πάπα Βονιφάτιο Η΄ και οι Λευκοί που κατείχαν την εξουσία ήταν εναντίον του. Ο Βονιφάτιος Η΄ έθεσε την πόλη της Φλωρεντίας υπό απαγόρευση και κάλεσε τον φιλόδοξο Γάλλο πρίγκιπα Κάρολο Βαλουά, μικρότερο αδελφό του βασιλιά Φιλίππου Δ΄ να εισέλθει στην Ιταλία για να τερματίσει την διαμάχη (1300). Ο διάσημος ποιητής Δάντης Αλιγκέρι που είχε ενταχθεί στο πλευρό των Λευκών Γουέλφων (1289) ενοχλήθηκε έντονα με την πρόσκληση του Καρόλου, πήγε στην Ρώμη να συζητήσει την υπόθεση με τους υπόλοιπους αρχηγούς των Λευκών Γουέλφων αλλά καταδικάστηκαν όλοι σε εξορία. Ο Δάντης δεν θα ξεχάσει την στάση του Βονιφάτιου απέναντι του, στο έργο του Θεία Κωμωδία τον τοποθετεί στο πρώτο ιερό της Κόλασης ανάμεσα στους κύκλους της Απάτης και της Σιμωνίας. Ο Πάπας Νικόλαος Γ΄ εμφανίζεται στο έργο ως ο κύριος αμαρτωλός, συναντά τον Βονιφάτιο και θεωρεί ότι είναι ο Δάντης, όταν ξεκαθαρίσει η σύγχυση θα προβλέψει ότι θα καταδικαστεί και ο Βονιφάτιος όπως και ο ίδιος.[17]

Τελευταία χρόνια

Επεξεργασία
 
Ο τάφος του Πάπα Βονιφάτιου Η΄ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό

Ο Βονιφάτιος Η΄ κατηγορήθηκε ότι δηλητηρίασε τον προκάτοχό του ερχόμενος σε οξύτατη ρήξη με τους δύο αντιπάλους του Καρδινάλιους αδελφούς Κολόννα της ισχυρής Ρωμαϊκής Οικογένειας. Η ρήξη αυτή απέληξε σε ένοπλη συμπλοκή, στην οποία και τελικά επικράτησε ο Βονιφάτιος. Ως Πάπας εξέδωσε την Παπική Βούλα «Unam sanctam» (Εις μίαν Αγίαν), όπου υποστήριζε ότι ο εκάστοτε πάπας είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του Χριστού επί της Γης (18 Νοεμβρίου 1302). Οι ιστορικοί τη θεωρούν ως μία από τις πιο ακραίες δηλώσεις που έκανε ποτέ Πάπας. Στην εξωτερική πολιτική θέλησε να επέμβει στα εσωτερικά της Γαλλίας προκαλώντας την άμεση απάντηση του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου Δ΄. Την Μεγάλη Πέμπτη (4 Απριλίου 1303) αφόρισε οποιονδήποτε εμποδίζει τους Γάλλους κληρικούς να επισκεφτούν την Αγία Έδρα αλλά όχι με το όνομα τους.[18] Σε απάντηση ο Γάλλος Καρδινάλιος του Φιλίππου Δ΄ Γκιγιόμ ντε Νογκαρέτ κατήγγειλε τον Βονιφάτιο Η΄ ως εγκληματία του Γαλλικού κλήρου. Ο Βονιφάτιος Η΄ σε νέα απάντηση απαγόρευσε σε όλα τα πρόσωπα του Βασιλείου της Γαλλίας να διορίζουν αντιβασιλέα ή Ιατρό, ακόμα και ο ίδιος ο βασιλιάς. Την ίδια μέρα με νέα ανακοίνωση δήλωσε ότι όλες οι κενές θέσεις στους Καθεδρικούς ναούς και τα μοναστήρια ανήκαν στην Αγία Έδρα μέχρι να έρθει σε αυτόν ο ίδιος ο Φίλιππος Δ΄ και του δώσει εξηγήσεις για την συμπεριφορά του.[19] Ο Φίλιππος Δ΄ έστειλε εναντίον του πάπα Γαλλικό στρατό με επικεφαλής τον ίδιο τον ντε Νογκαρέτ και τον Σκιάρα Κολόννα, επιτέθηκαν στα ανάκτορα του Βονιφάτιου Η΄ στο Αναγκνί δίπλα από τον Καθεδρικό Ναό.[20] Ο Βονιφάτιος Η΄ με Παπική Βούλα αφόρισε τον Φίλιππο Δ΄ και τον Γκιγιόμ ντε Νογκαρέτ (8 Σεπτεμβρίου 1303).[21] Ο Ντε Νογκαρέτ και ο Σκιάρα Κολόννα διέταξαν τον Πάπα να παραιτηθεί, εκείνος απάντησε "θα πέθαινα νωρίτερα". Ο Σκιάρα Κολόννα έριξε τότε ένα χαστούκι στον Βονιφάτιο Η΄ που έμεινε γνωστό ιστορικά ως "χαστούκι του Αναγκνί". Ο 73χρονος Πάπας σύμφωνα με τους σύγχρονους ιστορικούς χτυπήθηκε και βασανίστηκε, ελευθερώθηκε ωστόσο ύστερα από τρεις μέρες και πέθανε έναν μήνα αργότερα από την λύπη του (11 Οκτωβρίου 1303).[22]

Μεταθανάτια δίκη

Επεξεργασία

Όταν μετακινήθηκε η Παπική Έδρα στην Αβινιόν ο Πάπας Κλήμης Ε΄ δέχτηκε έντονες πιέσεις από τον βασιλιά Φίλιππο Δ΄ να προχωρήσει σε μεταθανάτια δίκη του πάπα Βονιφάτιου Η΄, αν και ο ίδιος διαφωνούσε αρχικά αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Ο επίσκοπος του Παρισιού έλαβε εντολή να αναζητήσει εισαγγελείς Κατηγόρους και να καθορίσει την ημέρα της δίκης παρουσία του πάπα. Ο Πάπας Κλήμης Ε΄ υπέγραψε και ο ίδιος την απόφαση (18 Οκτωβρίου 1309).[23] Οι βασιλείς της Αραγωνίας και της Καστίλης έστειλαν επιστολή στον Πάπα τονίζοντας την ντροπή στην οποία θα εκπέσει η εκκλησία στα μάτια τον πιστών με την κατηγορία ενός Ποντίφηκα για Αίρεση.[24] Οι ίδιες καταγγελίες έφτασαν και από τις υπόλοιπες Ευρωπαικές χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Σε χειρονομία καλής θέλησης ο Κλήμης Η΄ έδωσε χάρη στον ντε Νογκαρέτ για τα αδικήματα που έκανε στο Αναγκνί σε βάρος του Βονιφάτιου Η΄ και της εκκλησίας, υπό τον όρο να μεταβεί προσωπικά στην επόμενη Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους (27 Απριλίου 1310).[25]

Για έναν μήνα ο Κλήμης Ε΄ αισθανόταν έντονη αμηχανία και πίεση από τις κατηγορίες που είχαν συγκεντρώσει οι κατήγοροι σε βάρος του προκατόχου του. Η υπομονή του εξαντλήθηκε από την ποιότητα των κατηγοριών και των ψευδομαρτύρων, τους απείλησε με αφορισμό στην περίπτωση ψευδορκίας (28 Ιουνίου 1310).[26] Μια νέα δικαστική έρευνα εναντίον της μνήμης του Πάπα Βονιφάτιου Η΄ ακολούθησε λίγο αργότερα, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1310, συγκεντρώθηκαν πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι ήταν Αιρετικός.[27] Δεν βρέθηκε ωστόσο καμιά ουσιαστική απόδειξη, όλες είχαν προέλευση το προσωπικό μίσος του βασιλιά Φιλίππου Δ΄, την ίδια τακτική είχε ακολουθήσει και απέναντι στους Ναΐτες Ιππότες.[28] Λίγο πριν την έναρξη της δίκης ο Κλήμης Ε΄ έπεισε τον Φίλιππο Δ΄ να διακόψει τις παρεμβάσεις και να επιτρέψει τις τελικές αποφάσεις στην δίκαιη κρίση του Συμβουλίου της Βιέννης. Ο Κλήμης Ε΄ σε δημόσια διάλεξη (27 Απριλίου 1311) προσπάθησε με κάθε μέσο να υπερασπιστεί τον βασιλιά του, ανέφερε ότι δεν ήταν θέμα προσωπικού μίσους απέναντι στον θανόντα πάντα αλλά ενδιαφέροντος για την καθαρότητα της εκκλησίας. Η δήλωση αυτή δημοσιεύθηκε και σε Παπική Βούλα σύμφωνα με την οποία το θέμα παραπέμπεται στο Συμβούλιο της Βιέννης το οποίο θα αποφασίσει με δίκαιη κρίση.[29] Η Σύνοδος της Βιέννης ή ΙΕ΄ Οικουμενική Σύνοδος ξεκίνησε με περισσότερους από 300 επισκόπους (16 Οκτωβρίου 1311).[30] Οι τρεις Καρδινάλιοι που εμφανίστηκαν ορκίστηκαν για την ηθική και την δικαιοσύνη του πρώην Πάπα, το ίδιο έκαναν άλλοι δύο Ιππότες, κανένας δεν τόλμησε να μαρτυρήσει εναντίον του και το θέμα της αθωότητας έληξε.[31]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Finke, σ. 9. Tosti, σ. 37
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Tosti, σ. 37
  3. ↑ 3,0 3,1 August Potthast, Regesta Pontificum Romanorum II (Berlin 1875), σ. 1543
  4. ↑ Potthast, no. 19065
  5. ↑ Registres de Clément IV I, nos. 40–78
  6. ↑ Caesaris Baronii Annales Ecclesiastici Tomus 23 (Bar-le-Duc 1871), under year 1309, §4, p. 429. Rose Graham, "Letters of Cardinal Ottoboni," English Historical Review 15 (1900) 87–120
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20160304191608/http://www.mkheritage.co.uk/tdlhs/People/PopeBoniface/index.html
  8. ↑ Tosti, σ. 38
  9. ↑ R. Morghen, "Una legazione di Benedetto Caetani nell'Umbria e la guerra tra Perugia e Foligno del 1288," Archivio della Società romana di storia patria, 52 (1929), σσ. 485–490
  10. ↑ Bartholomew of Lucca, in: Odoricus Raynaldus [Rainaldi], Annales Ecclesiastici Tomus Quartus [Volume XXIII] (Lucca: Leonardo Venturini 1749), sub anno 1294, σ. 156
  11. ↑ Ludovicus Antonius Muratori, Rerum Italicarum Scriptores Tomus Tertius (Milan 1723), 642
  12. ↑ Bolgia, Claudia; McKitterick, McKitterick; Osborne, John (2011). Rome Across Time and Space: Cultural Transmission and the Exchange of Ideas, c. 500–1400. Cambridge University Press. σ. 275
  13. ↑ https://search.worldcat.org/title/889947793
  14. ↑ https://web.archive.org/web/20221127125338/https://library.law.yale.edu/news/papal-resignations-case-celestine-v
  15. ↑ Filippo Maria Renazzi, Storia dell' Universita degli studj di Roma, detto comunamente La Sapienza Volume I (Roma: Pagliarini 1803), σσ. 56–69
  16. ↑ https://www.newadvent.org/cathen/02662a.htm
  17. ↑ Dante Alighierli, Divine Comedy, Inferno, 19.49–63
  18. ↑ Georges Digard (editor), Les Registres de Boniface VIII (Paris 1907), no. 5345
  19. ↑ Georges Digard (editor), Les Registres de Boniface VIII (Paris 1907), nos. 5386–5387
  20. ↑ http://www.palazzobonifacioviii.it/
  21. ↑ A. Tomassetti, Bullarum diplomatum et privilegiorum sanctorum Romanorum pontificum Tomus IV (Augustae Taurinorum 1859), σσ. 170–174. The date of 8 September has caused much scholarly controversy. Chamberlain, E.R. "The Lord of Europe". The Bad Popes. Barnes and Noble. σ. 120. Ian Mortimer: "Barriers to the Truth" History Today: 60:12: December 2010: 13
  22. ↑ Reardon, Wendy. The Deaths of the Popes. McFarland. σ. 120
  23. ↑ Gallia christiana I (Paris 1716), σσ. 919–920
  24. ↑ Bernardus Guidonis says. "...in publico consistorio pronuntiavit, ut liceret prosequi volentibus procedere contra memoriam Bonifacii papae VIII defuncti." A. Theiner (ed.), Caesaris Baronii Annales Ecclesiastici Tomus 23 (Bar-le-Duc 1871), under year 1309, §4, σ. 428
  25. ↑ A. Theiner (ed.), Caesaris Baronii Annales Ecclesiastici Tomus 23 (Bar-le-Duc 1871), under year 1311, §50, σ. 495
  26. ↑ A. Theiner (ed.), Caesaris Baronii Annales Ecclesiastici Tomus 23 (Bar-le-Duc 1871), under year 1310, §37–38, σσ. 463–464
  27. ↑ Jean Coste, Boniface VIII en procès: articles d'accusation et dépositions des témoins (1303–1311) (Rome: 'L'Erma' di Bretschneider 1995). See especially σσ. 547–732
  28. ↑ James Brundage, Law, Sex and Christianity in Medieval Europe (University of Chicago, 1990), σ. 473
  29. ↑ A. Theiner (ed.), Caesaris Baronii Annales Ecclesiastici Tomus 23 (Bar-le-Duc 1871), under year 1311, §25–30, σσ. 481-483
  30. ↑ Barber, Malcolm (2012a). The Trial of the Templars. Cambridge University Press. σ. 259
  31. ↑ The Age of Faith, Will Durant, 1950, 13th printing, σ. 816

Πηγές

Επεξεργασία
  • Bautz, Friedrich Wilhelm (1975). "Pope Boniface VIII". In Bautz, Friedrich Wilhelm (ed.). Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (in German). Vol. 1. Hamm: Bautz. cols. 690–692.
  • Boase, Thomas S. R. (1933). Boniface VIII. London: Constable.
  • Celidonio, Giuseppe (1896). Vita di S. Pietro del Morrone, Celestino Papa V, scritta su documenti coevi (in Italian). Vol. 3 volumes. Sulmone: Angeletti.
  • Ciochetti, Marco (2020). Racconti di un evento: l’"aggressione" a Bonifacio VIII. Anagni, 7–9 settembre 1303. Raccolta e critica dei testi contemporanei, Rome, UniversItalia, 2020, online.
  • Coppa, Frank J, ed. (2002). The Great Popes Through History. Connecticut: Greenwood Press.
  • Coste, Jean, ed. (1995). Boniface VIII en procès. Articles d'accusation et dépositions des témoins (1303–1311) (in French).
  • Denifle, H. (1889). "Die Denkschriften der Colonna gegen Bonifaz VIII. und der Cardinale gegen die Colonna". Archiv für Literatur- und Kirchen- Geschichte (in German). V. Freiburg im Breisgau.
  • Finke, Heinrich (1902). Aus den Tagen Bonifaz VIII. Funde und Forschungen (in German). Muenster.
  • Frugoni, A. (1950). Il giubileo di Bonifacio VIII (in Italian). Vol. LXII. Bulletino dell'Istituto storico per il Medioevo.
  • Gregorovius, Ferdinand (1906). History of the City of Rome in the Middle Ages. Vol. V. London: George Bell and Sons.
  • Marrone, John and Charles Zuckerman (1975). "Cardinal Simon of Beaulieu and relations between Philip the Fair and Boniface VIII". Traditio. 21: 195–222.
  • Matheus, Michael / Lutz Klinkhammer (eds.): Eigenbild im Konflikt. Krisensituationen des Papsttums zwischen Gregor VII. und Benedikt XV. WBG, Darmstadt, 2009.
  • Morghen, R. (1929). "Una legazione di Benedetto Caetani nell'Umbria e la guerra tra Perugia e Foligno del 1288". Archivio della Società Romana di Storia Patria. 52.
  • Oestereic, Thomas (1907). "Pope Boniface VIII". The Catholic Encyclopedia. 2. New York: Robert Appleton Company.
  • Paravicini Bagliani, Agostino (2003). Boniface VIII. Un pape hérétique? (in French). Paris: Payot.
  • Paravicini Bagliani, Agostino (2003). Bonifacio VIII (in Italian). Torino: Einaudi.
  • Rociglio, A. (1894). La Rinuncia di Celestino V: Celestino V ed il VI centenario della sua Incornazione (in Italian). Aquila.
  • Rubeus (Rossi), Joannes (Giovanni) (1651). Bonifacius VIII e familia Caietanorum principum Romanus Pontifex (in Italian). Romae: Corbelletti.
  • Schmidinger, H. (1964). "Ein vergessener Bericht über das Attentat von Anagni". Mélanges Tisserant (in German). V. Roma.
  • Théry, Julien (2017). "The Pioneer of Royal Theocracy. Guillaume de Nogaret and the conflicts between Philip the Fair and the Papacy", in The Capetian Century, 1214–1314, ed. by William Chester Jordan, Jenna Rebecca Phillips, Brepols, 2017.
  • Schmidt, Tilmann (1983). Bonifatius VIII. In: Lexikon des Mittelalters. Vol. 2, Munich/Zurich 1983, cols. 414–416.
  • Schmidt, Tilmann (1989). Der Bonifaz-Prozeß. Verfahren der Papstanklage zur Zeit Bonifaz' VIII. und Clemens' V (in German). Cologne, Vienna: Böhlau.
  • Scholz, Richard (1903). Die Publizistik zur Zeit Philipps des Schönen und Bonifaz' VIII (in German). Stuttgart.
  • Sestan, Ernesto (1970). Bonifacio VIII. In: Enciclopedia Dantesca, a cura di Umberto Bosco. A-CIL, Rome, 1970, pp. 675–679.
  • Souchon, Martin (1888). Die Papstwahlen von Bonifaz VIII bis Urban VI (in German). Braunschweig: Benno Goeritz.
  • Theseider, Eugenio Dupré: Bonifacio VIII. In: Massimo Bray (ed.): Enciclopedia dei Papi. Volume 2: Niccolò I, santo, Sisto IV. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rome 2000 (treccani.it)
  • Tierney, Brian (1964). Crisis of Church and State. Totowa, New Jersey: Prentice-Hall.
  • Tosti, Luigi (1911). History of Pope Boniface VIII and his times. Translated by Donnelly, E. J. New York.
  • Wenck, Karl (1905). War Bonifaz VIII. ein Ketzer? In: Historische Zeitschrift 94 (1905), pp. 1–66.
  • Wood, Charles, T. (1967). Phillip the Fair and Boniface VIII: State vs Papacy. New York: Holt, Rhinehart, and Winston.
  • Xavier, Adro (1971). Bonifacio VIII. Barcelona, 1971.


Πάπας Βονιφάτιος Η΄
Γέννηση: 1230 Θάνατος: 11 Οκτωβρίου 1303
Προκάτοχος
Κελεστίνος Ε΄ 		Πάπας
24 Δεκεμβρίου 1294 - 11 Οκτωβρίου 1303 		Διάδοχος
Βενέδικτος ΙΑ΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάπας_Βονιφάτιος_Η΄&oldid=10895346"