Συγκοινωνίες στην Θεσσαλονίκη

Αυτό το λήμμα αφορά τις αστικές συγκοινωνίες στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Για ευρύτερες μεταφορές στην Θεσσαλονίκη, δείτε: Μεταφορές στη Θεσσαλονίκη.

Το σύστημα μέσων μαζικής μεταφοράς του Πολεοδομικού Συγκροτήματος και της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης αποτελείται από λεωφορεία και από ένα σύστημα μητροπολιτικού σιδηρόδρομου (Μετρό), ενώ ένα τμήμα του συγκοινωνιακού έργου καλύπτεται από τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο. Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης το μεγαλύτερος μέρος του συγκοινωνιακού έργου καλύπτεται από υπεραστικά λεωφορεία (ΚΤΕΛ) και από τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ, ενώ το υπόλοιπο εξυπηρετείται από τις δύο γραμμές του Προαστιακού Σιδηροδρόμου.[1]

Άποψη του συκγκοινωνιακού χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Την εποπτεία για την περιοχή της Θεσσαλονίκης έχει ο Οργανισµός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ), ενώ ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) έχει την ευθύνη εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου. Συνεργασία υπάρχει και με την Hellenic Train, λόγω του εντός αστικού ιστού τμήματος του (Προαστιακού Σιδηροδρόμου).

Οργανισμός Αστικών
Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης
Εμπορική επ.ΟΑΣΘ
Ίδρυση6 Αυγούστου 1957
ΈδραΑ. Παπαναστασίου 90, 54644, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα, Ελλάδα
Σημαντικά πρόσωπαΚωνσταντίνος Ταγγίρης (Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος)
Κύκλος εργασιώνΜείωση 76.594.415,78 (2021)
Καθαρά έσοδαΑύξηση 71.640,72 (2021)
ΙδιοκτήτηςΕλληνικό Δημόσιο
Υπάλληλοι2.600

Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ)

Επεξεργασία

Ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους φορείς συγκοινωνιακού έργου στην Ελλάδα, υπεύθυνος για τον έλεγχο και την λειτουργία των μέσων μαζικής μεταφοράς της Θεσσαλονίκης , αλλά και της Μητροπολιτικής περιοχής της.

Ο ΟΑΣΘ ιδρύθηκε το 1957 με το Νομοθετικό Διάταγμα 3721/1957 ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με σκοπό να εκτελεί το έργο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, με συμβάσεις παραχώρησης (οικονομικές συμφωνίες) που υπογράφονται μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΟΑΣΘ. Έως και σήμερα αποτελεί το μονοπώλιο διαχείρισης και λειτουργίας των συγκοινωνιών στην Θεσσαλονίκη και θα συνεχίσει τον ρόλο αυτό έως και 2 χρόνια από την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Τον Μάιο του 2017 ο Χρήστος Σπίρτζης, υπουργός Υποδομών και Μεταφορών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ανακοίνωσε ότι ο ΟΑΣΘ θα μπει σε καθεστώς εκκαθάρισης με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2019. Τον Ιούλιο του 2017 ο Χρήστος Σπίρτζης κήρυξε την κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ η οποία εντάχθηκε στο νόμο 4482/2017 - ΦΕΚ 102/Α/25-7-2017[2]

Ο ΟΑΣΘ ως επί το πλείστο αφορά τις οδικές συγκοινωνίες εντός και εκτός των ορίων της πόλης οι οποίες εκτελούνται από συμβατικά και σύντομα από ηλεκτρικά αστικά αρθρωτά λεωφορεία. Σε ότι αφορά τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο και το Μετρό Θεσσαλονίκης ο ΟΑΣΘ λειτουργεί επικουρικά και συνδρομητικά σχετικά με την ομαλή προσαρμογή και συνεργασία των συγκοινωνιών εντός πόλης.[1]

Μέσα Μεταφοράς υπό την εποπτεία του ΟΑΣΘ

Επεξεργασία
π  σ  ε

Μετρό Θεσσαλονίκης

Ν. Σ. Σταθμός  
Δημοκρατίας
Βενιζέλου
Αγία Σοφία
Σιντριβάνι/Έκθεση
Πανεπιστήμιο
Παπάφη
Ευκλείδης
Φλέμινγκ
Ανάληψη
25ης Μαρτίου
Νομαρχία 2025
Βούλγαρη
Καλαμαριά 2025
Νέα Ελβετία
Αρετσού 2025
Νέα Κρήνη 2025
Μίκρα 2025

Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος (Μετρό)

Επεξεργασία

Το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα αποτελεί το δίκτυο υπόγειου και επίγειου μητροπολιτικού σιδηροδρόμου της πόλης της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης αστικής περιοχής της. Το μετρό Θεσσαλονίκης θα είναι το δεύτερο μετρό της Ελλάδος. Θα εξυπηρετεί το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, το οποίο έχει πληθυσμό ενός εκατομμυρίων κατοίκων. Επίσης, σχεδιάζεται ώστε να προσφέρει πρόσβαση στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και στο Διεθνή Κρατικό Αερολιμένα Θεσσαλονίκης «Μακεδονία».[3]

Η Γραμμή 1 αφορά την κεντρική γραμμή του Μετρό Θεσσαλονίκης η οποία θα εκτείνεται από τον Ν.Σ Σταθμό Θεσσαλονίκης και θα καταλήγει στον σταθμό μετεπιβίβασης της Νέας Ελβετίας. Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, η εμπορική λειτουργία της γραμμής ξεκίνησε στις 30 Νοεμβρίου του 2024.[4]

Η Γραμμή 2 αφορά την δευτερεύουσα γραμμή η οποία θα ανταποκρίνεται με το σύνολο της κεντρικής γραμμής έως και τον σταθμό της 25ης Μαρτίου και η οποία θα εκτείνεται έως την Μίκρα και μελλοντικά θα έχει ως τερματικό σταθμό το Διεθνές Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης «Μακεδονία». Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, η εμπορική λειτουργία της γραμμής επρόκειτο να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2025.[4]

Προαστιακός Θεσσαλονίκης
 
Πληροφορίες
ΙδιοκτησίαOΣE
ΠεριοχήΚεντρική Μακεδονία και τμήμα της Λάρισας
ΕίδοςΠροαστιακός σιδηρόδρομος
Γραμμές3
Σταθμοί44
Ιστότοποςhellenictrain.gr
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας9 Σεπτεμβρίου 2007
ΔιαχειριστήςHellenic Train
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος συστήματος408 χλμ
Εύρος γραμμής1.435 χιλιοστά (κανονικό εύρος)
Μέγιστη ταχύτητα160 χλμ/ώρα

Προαστιακός Σιδηρόδρομος

Επεξεργασία

Ο Προαστιακός σιδηρόδρομος της Θεσσαλονίκης αποτελεί μια υπηρεσία προαστιακού σιδηροδρόμου που εξυπηρετεί αστικά, προαστιακά και περιφερειακά κέντρα στην Θεσσαλονίκη και τους όμορους νομούς. Στα πλαίσια του Προαστιακού, το σύνολο των δρομολογίων διαχειρίζεται η Hellenic Train.[5]

Πιο συγκεκριμένα, ο προαστιακός σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης αποτελείται από τις παρακάτω διαδρομές:

Η Γραμμή 1 αποτελεί την πρώτη επέκταση και λειτουργία του Προαστιακού Θεσσαλονίκης η οποία συνδέει την Θεσσαλονίκη με τα αστικά κέντρα της Κατερίνης και της Λάρισας.[6]

Η Γραμμή 2 αποτελεί την δεύτερη επέκταση και λειτουργία του Προαστιακού Θεσσαλονίκης η οποία συνδέει την Θεσσαλονίκη με τα αστικά κέντρα της Αλεξάνδρειας, της Βέροιας, της Νάουσας, της Σκύδρας, του Αμύνταιου και της Φλώρινας.[7]

Η Γραμμή 3 αποτελεί την νεότερη προσθήκη στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο η οποία συνδέει την Θεσσαλονίκη με το Κιλκίς και τις Σέρρες.[8]

Γραμμή Εγκαίνια Διαδρομή Μήκος (χλμ) Σταθμοί Μέση συχνότητα

συρμών ανά μέρα

Π1 2007 Θεσσαλονίκη - Λάρισα 173,5 12 10 συρμοί ανά μέρα
Π2 2010 Θεσσαλονίκη - Έδεσσα 111,7 17 3 συρμοί ανά μέρα
Π3 2020 Θεσσαλονίκη - Σέρρες 158,9 20 2 συρμοί ανά μέρα
 
Άποψη αστικού λεωφορείου του ΟΑΣΘ στο κέντρο της πόλης.

Αστικά Λεωφορεία

Επεξεργασία

Ο ΟΑΣΘ υπάγονται στο σύνολό τους 87 γραμμές εντός της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης, οι οποίες εξυπηρετούν τις δυτικές και ανατολικές συνοικίες ενοποιώντας τες μέσω ανταποκρίσεων στο κέντρο της πόλης. Εκτός από το οριοθετημένο πολεοδομικό συγκρότημα, ο ΟΑΣΘ εξυπηρετεί με περιαστικές γραμμές τους γειτονικούς δήμους Δέλτα, Θερμαϊκού, Θέρμης, Λαγκαδά και Ωραιοκάστρου. Ορισμένες περιοχές και συνοικίες που βρίσκονται εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος εξυπηρετούνται από υπεραστικές λεωφορειακές γραμμές που έχουν ως αφετηρία τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, τον Σταθμό Υπεραστικών Λεωφορείων «Μακεδονία» ή τον Α.Σ. ΙΚΕΑ και είναι μισθωμένα στα ΚΤΕΛ.[1][9]

Υπηρεσίες ΑΜΕΑ

Επεξεργασία

Ο ΟΑΣΘ εφαρμόζει από το 2005 ειδικό πρόγραμμα για την δωρεάν μεταφορά ΑμεΑ (άτομα με αναπηρία) μέσω 4 ειδικά διαμορφωμένων λεωφορείων (3 κανονικά και 1 εφεδρικό).[10]

Τηλεματική

Επεξεργασία

Ο ΟΑΣΘ έχει εγκαταστήσει σύστημα τηλεματικής για τον εντοπισμό της πορείας των λεωφορείων με σκοπό την ρύθμιση της κυκλοφορίας και την ενημέρωση των επιβατών για τα δρομολόγια της περιοχής τους. Σε ορισμένες στάσεις σε όλο το μήκος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης υπάρχουν εγκατεστημένοι πίνακες τηλεματικής που έχουν αναρτημένα τα δρομολόγια (ηχητικά και οπτικά) που εξυπηρετεί η στάση και τον χρόνο άφιξης των οχημάτων εκεί.[11]

Επιπλέον, εντός των λεωφορείων υπάρχουν ηχητικές και οπτικές ενημερώσεις σε πίνακες για τις στάσεις που διέρχεται το όχημα, ενώ ακόμα ο ΟΑΣΘ διατηρεί εφαρμογή στα κινητά τηλέφωνα και παρέχει τις ίδιες πληροφορίες από την τηλεματική.[12]

 
Τουριστικό λεωφορείο μπροστά από την Αγία Σοφία

Άλλες συγκοινωνίες

Επεξεργασία

Τουριστικές συγκοινωνίες

Επεξεργασία

Στα πλαίσια του τουρισμού υπάρχουν συμφωνίες με τον ΟΑΣΘ μαζί με ιδιωτικές τουριστικές εταιρίες ώστε να τους παραχωρείται άδεια για συγκοινωνία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, τα λεωφορεία των οποίων είναι διώροφα με ανοιχτό το επάνω το επίπεδο και τα οποία σταθμεύουν σε σημαντικά αξιοθέατα της πόλης.[13]

Καταργημένες Συγκοινωνίες

Επεξεργασία

Στην Θεσσαλονίκη λειτουργούσε από το 1893 έως και το 1957 ιππήλατο και ηλεκτροκίνητο τραμ το οποίο εξυπηρετούσε την μεταφορά επιβατών μεταξύ των ανατολικών και δυτικών συνοικιών διαπερνώντας το κέντρο της πόλης.[14] Οι κύριες γραμμές χάραξης με ορισμένες αλλαγές κατά την πάροδο του χρόνου που εξυπηρετούσαν το τραμ Θεσσαλονίκης αποτελούσαν οι:

 
Άποψη της οδού Βασιλίσσης Όλγας με εγκατεστημένο σταθμό τραμ στην μέση της λεωφόρου.

α) Ντεπώ - Βασιλίσσης Όλγας - Λευκός Πύργος - Παραλία - Πλατεία Ελευθερίας

β) Ντεπώ - Βασιλίσσης Όλγας - Εθνικής Αμύνης - Εγνατία - Πλατεία Δημοκρατίας με διακλάδωση προς τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης ή προς το Μπεχτσινάρι.

Προτεινόμενες Συγκοινωνίες

Επεξεργασία

Την δεκαετία του 1950 εκπονήθηκε μελέτη για την αντικατάσταση του τραμ με τρόλεϊ υπό την εποπτεία του νεοσυσταθέντος ΟΑΣΘ ώστε να μην καταργηθούν πλήρως οι γραμμές του τραμ. Το τρόλεϊ θα πραγματοποιούσε την ίδια διαδρομή με το τραμ εξυπηρετώντας το κοινό των περιοχών ανατολικά και δυτικά του κέντρου της πόλης, αλλά το αρμόδιο υπουργείο την εποχή εκείνη αρνήθηκε την προοπτική αυτή.[15]

Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετές προτάσεις επαναλειτουργίας του Τραμ με σκοπό να λειτουργήσει επικουρικά με το Μετρό Θεσσαλονίκης και τις αστικές συγκοινωνίες, καθώς αυτό είναι σε θέση να εξυπηρετήσει περιοχές με δύσβατο γεωγραφικό ανάγλυφο εντός της πόλης.[16]

Τελεφερίκ

Επεξεργασία

Το 2015 προτάθηκε από τον αντιδήμαρχο Ανδρέα Κουράκη η κατασκευή τηλεφερίκ ώστε να πραγματοποιηθεί η σύνδεση του κέντρου της Θεσσαλονίκης με το γειτονικό περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου.[17] Το τελεφερίκ θα είχε αφετηρία την ΔΕΘ και θα κατέληγε στο Θέατρο Δάσους εξυπηρετούμενο από την μοναδική προτεινόμενη γραμμή Πάρκο ΧΑΝΘ - Θέατρο Δάσους. Ωστόσο λόγω αντιδράσεων και έλλειψης συμφωνίας μεταξύ της ΔΕΘ και του Δήμου Θεσσαλονίκης το έργο δεν δημοπρατήθηκε παραμένοντας έως και σήμερα σε αδράνεια.[18]

Θαλάσσια Συγκοινωνία (ΣΒΑΚ)

Επεξεργασία

Στα πλαίσια του ΣΒΑΚ Θεσσαλονίκης προτάθηκε και προβλέπεται η καθιέρωση μέχρι το 2030 θαλάσσιας συγκοινωνίας στα πρότυπα της Στοκχόλμης, μέσω της οποίας πλοία θα εξυπηρετούν την διαδρομή: Λιμάνι - Δημαρχείο - Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης - Αρετσού - Αεροδρόμιο Μακεδονία - Νέοι Επιβάτες.[19]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 «Αρχική». ΟΑΣΘ. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  2. Μανδραβέλης, Βαγγέλης (18 Μαρτίου 2019). «Η κρατικοποίηση εκτροχίασε τις Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  3. Μαχτσίρας, Στέφανος (28 Δεκεμβρίου 2023). «Μετρό Θεσσαλονίκης: To ρολόι μετρά αντίστροφα - Πόσο κόστισε, πότε θα λειτουργήσει». Οικονομικός Ταχυδρόμος - ot.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  4. 4,0 4,1 «Χάρτης Μετρό Θεσσαλονίκης – ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.». Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  5. «Περιφερειακές Γραμμές». Hellenic Train. Hellenic Train. 6 Ιανουαρίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  6. «Επανέρχονται από τη Δευτέρα τα δρομολόγια μεταξύ Λάρισας και Θεσσαλονίκης». Athens Transport. 4 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2023. 
  7. Χάρτης Γραμμής Π2. Hellenic Train. 
  8. Επαναλειτουργεί η προαστιακή σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη -Σέρρες
  9. Newsroom (3 Νοεμβρίου 2023). «Κανονικά τα δρομολόγια των ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης στα 28 χωριά του Λαγκαδά - Σήμερα η εξόφληση οφειλών». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  10. «Πρόγραμμα δωρεάν εξυπηρέτησης των ΑμεΑ». ΟΑΣΘ. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  11. «ΟΑΣΘ: Λειτουργεί και πάλι η τηλεματική». www.naftemporiki.gr. 28 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  12. «ΟΑΣΘ Mobile». ΟΑΣΘ. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  13. «Δρομολόγια – Thessaloniki Sightseeing». Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  14. TEAM, CAR & MOTOR (28 Σεπτεμβρίου 2022). «Όταν η Θεσσαλονίκη δεν ζήλευε σε τίποτα την Αθήνα: Το πολύτιμο μεταφορικό μέσο που «έσβησε» από τους δρόμους της πόλης | carandmotor.gr». carandmotor.gr | Το πρώτο premium site αυτοκινήτου. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  15. Πως ο ΟΑΣΘ «αρμέγει» επί 60 χρόνια το Ελληνικό κράτος
  16. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (10 Ιουνίου 2014). «Η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει και τραμ -Ολες οι στάσεις και οι διαδρομές που θα κάνει [εικόνα]». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  17. Τελεφερίκ ανήγγειλε ο Ανδρέας Κουράκης
  18. ΠΟΙΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΡΟΚΡΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΕΦΕΡΙΚ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
  19. «ΣΒΑΚ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2019.