Άφνιο

χημικό στοιχείο με σύμβολο Hf και ατομικό αριθμό 72

Το χημικό στοιχείο άφνιο είναι ένα μέταλλο με ατομικό αριθμό 72 και ατομικό βάρος 178,49. Έχει θερμοκρασία τήξης 2150 C° και θερμοκρασία βρασμού 5400 C°. Ανήκει στην ομάδα της 3ης κύριας σειράς των στοιχείων μετάπτωσης. Έχει αργυρόλευκο χρώμα. Στη φύση υπάρχουν έξι σταθερά ισότοπά του.

Άφνιο
ΛουτήτιοΆφνιοΤαντάλιο
Ζιρκόνιο

Hf

Ραδερφόρντιο


Φασματικές γραμμές του αφνίου (400–700 nm)


Ιστορία
Ταυτότητα του στοιχείου
Όνομα, σύμβολο Άφνιο (Hf)
Ατομικός αριθμός (Ζ) 72
Κατηγορία στοιχείο μετάπτωσης
ομάδα, περίοδος,
τομέας
4 ,6, d
Σχετική ατομική
μάζα (Ar)
178.49(2)[1]
Ηλεκτρονική
διαμόρφωση
Xe] 4f14 5d2 6s2
Αριθμός CAS 7440-58-6
Ατομικές ιδιότητες
Φυσικά χαρακτηριστικά
Σημείο τήξης 2233 °C (2506 K, 4051 °F)
Σημείο βρασμού 4603 °C (4876 K, 8317 °F)
Πυκνότητα 13.31 g/cm3

12 g/cm3 (Σημείο τήξης)

Ενθαλπία τήξης 27.2 kJ/mol
Ενθαλπία εξάτμισης 648 kJ/mol
Ειδική θερμοχωρητικότητα 25.73 J/mol·K
Μαγνητική συμπεριφορά παραμαγνητικό[2]
Ειδική ηλεκτρική
αντίσταση
331 nΩ·m (στους 20 °C)
Σκληρότητα Mohs 5,5
Σκληρότητα Vickers 1520–2060 MPa
Σκληρότητα Brinell 1450–2100 MPa
Λόγος Poison 0.37
Ταχύτητα του ήχου (λεπτή βέργα) 3010 m/s
Η κατάσταση αναφοράς είναι η πρότυπη κατάσταση (25°C, 1 Atm)
εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά

Ιστορικά Στοιχεία

Επεξεργασία

Την ύπαρξη του άφνιου πρόβλεψε πρώτος ο Μεντελέγιεφ το 1870. Το 1921 ο Νιλς Μπορ έδειξε ότι το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 72 πρέπει να έχει ατομική δομή όμοια με του ζιρκονίου και γι' αυτό δε θα έπρεπε να αναζητιέται στις σπάνιες γαίες, όπως πίστευαν μέχρι τότε, αλλά στα ορυκτά του ζιρκονίου. Ο Ούγγρος χημικός Έβεζι και ο Ολλανδός φυσικός Κόστερ μελέτησαν συστηματικά τα ορυκτά του ζιρκονίου με φασματοσκοπική ανάλυση ακτίνων Χ και το 1923 ανακάλυψαν το στοιχείο "αριθμός 72" και το ονόμασαν άφνιο, από το όνομα της πόλης όπου ανακαλύφθηκε, δηλαδή της Κοπεγχάγης που λέγεται στα λατινικά Hafnia. Το άφνιο δε σχηματίζει δικά του ορυκτά και στη φύση συνοδεύει, πάντα το ζιρκόνιο. Ο φλοιός της γης περιέχει 3,2x10−4% άφνιο κατά βάρος. Στα περισσότερα ορυκτά του ζιρκονίου περιέχεται σε ποσοστό 1-2% μέχρι 6-7% και μερικές φορές μέχρι 35%. Οι πλουσιότερες πηγές άφνιου είναι θαλασσινά και προσχωματικά αποθέματα ορυκτού ζιρκονίου (ZrSiO4).

 
Κρύσταλλοι αφνίου

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Standard Atomic Weights 2013. Επιτροπή Ισοτοπικών Αφθονιών και Ατομικών Βαρών
  2. Lide, D. R., επιμ. (2005). «Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds». CRC Εγχειρίδιο Φυσικής και Χημείας (PDF) (86η έκδοση). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Λεξιλογικός ορισμός του άφνιο στο Βικιλεξικό
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Hafnium στο Wikimedia Commons