Βικιπαίδεια

Σφιντνίτσα

Συντεταγμένες: 50°47′N 16°30′E / 50.783°N 16.500°E / 50.783; 16.500

Η Σφιντνίτσα (πολωνικά: Świdnica, γερμανικά: Schweidnitz, τσέχικα: Svídnice, σιλεσικά: Świdńica) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Σφιντνίτσα στην περιοχή της Σιλεσίας στη νοτιοδυτική Πολωνία. Ο πληθυσμός της είναι 55.800 κάτοικοι (2020).[3] Βρίσκεται στην Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας, στο οποίο είναι η έβδομη μεγαλύτερη πόλη. Τα έτη 1975-1998 βρισκόταν στο πρώην Βοεβοδάτο Βάουμπζιχ. Η Σφιντνίτσα έγινε μέρος της αστικής περιοχής του Βάουμπζιχ στις 23 Ιανουαρίου 2014.[4]

Σφιντνίτσα

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σφιντνίτσα
50°50′38″N 16°29′19″E
ΧώραΠολωνία[1]
Διοικητική υπαγωγήΠόβιατ Σφιντνίτσα
Ίδρυση1250
Έκταση21,96 km²
Υψόμετρο250 μέτρα
Πληθυσμός54.792 (31  Μαρτίου 2021)[2]
Ταχ. κωδ.58-100 a 58-106
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Σφιντνίτσα φιλοξενεί τον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Στανίσλαου και Βεντσέσλαου και την Εκκλησία της Ειρήνης, δύο εκκλησίες ορόσημα που αναφέρονται ως Ιστορικά Μνημεία της Πολωνίας, με την τελευταίες να αναφέρεται επίσης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ο Καθεδρικός Ναός των Αγίων Στανίσλαου και Βεντσέσλαου, που έχει καταλογιστεί ως ιστορικό μνημείο της Πολωνίας.

Το όνομα της πόλης καταγράφηκε για πρώτη φορά ως Svidnica το 1070, όταν ήταν μέρος του Βασιλείου της Πολωνίας των Πιαστ. Η Σφιντνίτσα έγινε πόλη το 1250, αν και δεν έχει επιβιώσει κανένα ιδρυτικό έγγραφο που να επιβεβαιώνει αυτό το γεγονός. Η πόλη ανήκε τότε στο Δουκάτο του Βρότσουαφ, μια επαρχία του Βασιλείου της Πολωνίας. Μέχρι το 1290, η Σφιντνίτσα είχε τείχη και έξι πύλες και οι βιοτεχνίες και το εμπόριο άνθισαν. Στα τέλη του 13ου αιώνα, υπήρχαν συντεχνίες αρτοποιών, υφαντών, αγγειοπλαστών, τσαγκάρηδων, γουναράδων και ραφτών στην Σφιντνίτσα.[5] Η πόλη ήταν διάσημη για την παραγωγή μπύρας. Στα τέλη του 15ου αιώνα, σχεδόν τριακόσια σπίτια είχαν το δικαίωμα να παρασκευάζουν μπύρα. Σε διάφορες πόλεις της περιοχής (Βρότσουαφ, Ολεσνίτσα, Μπζεγκ) και της Ευρώπης (Κρακοβία, Τόρουν, Πράγα, Πίζα) υπήρχαν τα λεγόμενα «Κελάρια Σφιντνίτσα» - εστιατόρια που σέρβιραν μπύρα από τη Σφιντνίτσα.[6] Το Piwnica Świdnicka (Πιβνίτσα Σφιντνίτσα) του Βρότσουαφ υπάρχει μέχρι και σήμερα ως το παλαιότερο εστιατόριο στην Ευρώπη. Υπήρχε επίσης ένα νομισματοκοπείο στη Σφιντνίτσα. Οι Φραγκισκανοί και οι Δομινικανοί εγκαταστάθηκαν στην πόλη το 1287 και το 1291, αντίστοιχα.[7]

Τα έτη 1291-1392, η Σφιντνίτσα ήταν η πρωτεύουσα του υπό των έλεγχο των Πιαστ Δουκάτου της Σφιντνίτσα και του Γιάβορ. Ο τελευταίος Πολωνός Πιαστ δούκας ήταν ο Μπόλκο Β΄ ο Μικρός, και μετά το θάνατό του το 1368 το δουκάτο διατηρούσε η σύζυγός του μέχρι το 1392. Μετά το θάνατό της, ενσωματώθηκε στο Βασίλειο της Βοημίας από τον Βεντσεσλάβο Δ΄ της Βοημίας. Μέχρι το τέλος του 14ου αιώνα, η Σφιντνίτσα ήταν ήδη μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Σιλεσίας, με περίπου 6.000 κατοίκους.[5]

Το 1429 η πόλη υπερασπίστηκε με επιτυχία τον εαυτό της ενάντια σε μια επίθεση Χουσιτών.[5] Από περίπου το 1469 με 1490 ήταν υπό την κυριαρχία του Βασιλείου της Ουγγαρίας και μετά από αυτό ήταν μέρος του υπό βοημικού ελέγχου Οίκου των Γιαγκελλόνων. Τον 15ο αιώνα, πολλοί μύλοι λειτουργούσαν στην πόλη. Εκεί πραγματοποιήθηκαν μεγάλες αγορές βοοειδών και λυκίσκου. Το 1493, η πόλη καταγράφεται από τον Χάρτμαν Σέντελ στο Χρονικό της Νυρεμβέργης ως Schwednitz.[8]

Το 1526, όλη η Σιλεσία, συμπεριλαμβανομένης της Σφιντνίτσα (ως Schweidnitz [Σφάιντνιτς]), τέθηκε υπό την κυριαρχία της Μοναρχίας των Αψβούργων ως μέρος του περιβάλλοντος Δουκάτου του Σφάιντνιτς. Τον 16ο αιώνα ήταν ένα από τα περιφερειακά κέντρα του Αναβαπτισμού.[7] Η πόλη υπέφερε πολύ κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου (1618-48) ως αποτέλεσμα πολιορκιών, πυρκαγιών και επιδημιών.[5] Το Σφάιντνιτς προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας κατά τη διάρκεια του Πρώτου Σιλεσικού Πολέμου (1740-42). Η πόλη μετατράπηκε σε φρούριο, το οποίο παρέμεινε έτσι μέχρι το 1866.

Κατακτήθηκε ξανά από την Αυστρία τον Οκτώβριο του 1761, κατά τη διάρκεια του Τρίτου Σιλεσικού Πολέμου ή του Επταετούς Πολέμου, αλλά οι Πρώσοι την ξανακατέκτησαν ένα χρόνο αργότερα. Το 1803, την πόλη επισκέφθηκε ο Πολωνός νομικός, ποιητής, πολιτικός και στρατιωτικός ακτιβιστής Γιούζεφ Βιμπίτσκι, γνωστός ως συγγραφέας των στίχων του εθνικού ύμνου της Πολωνίας.[9] Το 1807, η πόλη καταλήφθηκε από γαλλικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων. Έγινε μέρος της Πρωσικής Γερμανικής Αυτοκρατορίας το 1871 κατά τη διάρκεια της ενοποίησης της Γερμανίας και παρέμεινε εντός της Γερμανίας μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύμφωνα με την απογραφή της Πρωσίας του 1905, η πόλη Σφάιντνιτς είχε πληθυσμό 30.540 κατοίκων που ήταν ως επί το πλείστον Γερμανοί, αλλά συμπεριέλαβε επίσης μια πολωνική μειονότητα που αποτελούσε περίπου το 3% του πληθυσμού.[10] Ο πιλότος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Λόταρ φον Ρίχτχοφεν θάφτηκε στο Σφάιντνιτς, έως ότου η πόλη έγινε ιδιοκτησία της Πολωνίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στον οποίο το νεκροταφείο ισοπεδώθηκε. Μια ναζιστική φυλακή βρισκόταν στην πόλη υπό τη Ναζιστική Γερμανία,[11] και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί δημιούργησαν επίσης ένα υποστρατόπεδο του στρατοπέδου συγκέντρωσης Γκρος-Ρόζεν, τρία τμήματα αιχμαλώτων πολέμου του στρατοπέδου Stalag VIII-A και ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας.[7] Μεταξύ των κρατουμένων ήταν ο Λέσουαφ Μπαρτέλσκι, Πολωνός συγγραφέας και μέλος της αντίστασης, ο οποίος πολέμησε στην Εξέγερση της Βαρσοβίας.[12]

Μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας το 1945, η πόλη, όπως και η πλειονότητα της Σιλεσίας, έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας υπό συνοριακές αλλαγές που γνωστοποιήθηκαν στη Διάσκεψη του Πότσδαμ. Εκείνα τα μέλη του γερμανικού πληθυσμού που δεν είχαν ήδη φύγει ή είχαν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου εκδιώχθηκαν στη συνέχεια στην υπόλοιπη Γερμανία και η πόλη κατοικήθηκε εκ νέου με τους Πολωνούς, πολλοί από τους οποίους είχαν εκδιώξει από τις πολωνικές περιοχές που προσαρτήθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση. Επίσης, Έλληνες πρόσφυγες του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, εγκαταστάθηκαν στη Σφιντνίτσα τη δεκαετία του 1950.[13]

Το 2004, η Σφιντνίτσα έγινε η έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Επισκοπής της Σφιντνίτσα.

Σημεία ενδιαφέροντος Επεξεργασία

 
Η Ευαγγελική Εκκλησία της Ειρήνης, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Ο γοτθικός Καθεδρικός Ναός των Αγίων Στανίσλαου και Βεντσέσλαου από τον 14ο αιώνα έχει τον ψηλότερο πύργο στη Σιλεσία, ύψος 103 μέτρων. Φιλοξενεί μια εικόνα της «Παναγίας της Υγείας των Άρρωστων». Βρίσκεται στο κατάλογο των ιστορικών μνημείων της Πολωνίας.

Η Ευαγγελική Εκκλησία της Ειρήνης, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και ιστορικό μνημείο της Πολωνίας, χτίστηκε το 1656-57.

 
Δημαρχείο της Σφιντνίτσα.

Το δημαρχείο του 16ου αιώνα έχει ανακαινιστεί πολλές φορές και συνδυάζει στοιχεία γοτθικής αναγεννησιακής και μπαρόκ αρχιτεκτονικής. Ένα μουσείο βρίσκεται στο δημαρχείο. Η μπαρόκ εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ και η εκκλησία του Αγίου Χριστόφορου είναι από την ίδια εποχή.

Άλλοι αξιοσημείωτοι προορισμοί περιλαμβάνουν την παλιά πόλη και την πλατεία της Παλιάς Αγοράς, το Κάστρο της Γκόλα Ντζιερζονιόφσκα, τη μεσαιωνική πόλη Νιέμτσα και το μοναστήρι των Κιστερκιανών στο Χενρίκουφ.

 
Παλιά πόλη της Σφιντνίτσα
 
Εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ

Εκπαίδευση Επεξεργασία

 
Πάρκο πόλης

Στη Σφιντνίτσα βρίσκεται ένα Κολέγιο Τεχνολογίας Επικοινωνιών Δεδομένων (Wyższa Szkoła Technologii Teleinformatycznych).

Το 2003, η Σφιντνίτσα φιλοξένησε μια συνεδρία του Διεθνούς Χάρτη του Τάγματος του Χαμόγελου με έδρα τη Βαρσοβία, όταν ιδρύθηκε ένα Κέντρο Φιλίας για Παιδιά. Η Σφιντνίτσα είχε τον τίτλο «Πρωτεύουσα των Παιδικών Ονειρών».

Αξιοσημείωτα πρόσωπα Επεξεργασία

 
Dom pod bykami (Σπίτι κάτω από τους ταύρους)

Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία

Η Σφιντνίτσα είναι αδελφοποιημένη με:[14]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1409. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. ↑ bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/030210319011-0984657?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2022.
  3. ↑ «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  4. ↑ Press release, Siedem nowych gmin w Aglomeracji Wałbrzyskiej.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Historia Świdnicy». UM Świdnica (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  6. ↑ Γιάνους Τσερβίνσκι, Ρίσαρντ Χάνας, Dolny Śląsk – przewodnik, Sport i Turystyka, Βαρσοβία, 1977, σελ. 178–186 (στα πολωνικά)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Świdnica». Encyklopedia PWN (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  8. ↑ Δείτε Die Schedelsche Weltchronik στο German Wikisource.
  9. ↑ «220 lat Mazurka Dąbrowskiego. Jak właściwie śpiewać Hymn Polski?». Swidnica24.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2020. 
  10. ↑ Μπέλζιτ, Λέσεκ (1998). Sprachliche Minderheiten im preussischen Staat: 1815 - 1914; die preußische Sprachenstatistik in Bearbeitung und Kommentar. Μάρμπουργκ: Herder-Inst. ISBN 978-3-87969-267-5. [νεκρός σύνδεσμος]
  11. ↑ «Gefängnis Schweidnitz». Bundesarchiv.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2020. 
  12. ↑ Στανίσουαφ Σιεροτβίνσκι, Kronika życia literackiego w Polsce pod okupacją hitlerowską: próba przeglądu zdarzeń w układzie chronologicznym, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny" Zeszyt 24, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, Κρακοβία, 1966, σελ. 53 (στα πολωνικά)
  13. ↑ Ιζαμπέλα Κουμπασιέβιτς, Emigranci z Grecji w Polsce Ludowej.
  14. ↑ «Miasta partnerskie». um.swidnica.pl (στα Πολωνικά). Σφιντνίτσα. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σφιντνίτσα&oldid=10097368"