Βικιπαίδεια

Κατάλογος Βυζαντινών πολέμων

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Ακολουθεί κατάλογος των πολέμων ή εξωτερικών συγκρούσεων που διεξήχθησαν σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με έδρα την Κωνσταντινούπολη (395-1475). Για εσωτερικές έριδες δείτε τον Κατάλογο με Βυζαντινές εξεγέρσεις και εμφυλίους πολέμους.

Η μάχη στον ποταμό Λαλακάοντα (863) μεταξύ των Ρωμαίων και των Αράβων, που έληξε με ήττα του Αμέρ, εμίρη της Μελιτηνής/Μαλάτυα. Από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη.

5ος αι. Επεξεργασία

6ος αι. Επεξεργασία

7ος αι. Επεξεργασία

  • 602-628: Τελευταίος Βυζαντινοπερσικός πόλεμος (602-628).
  • 626: Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (626) από τους Αβαρο-Σασσανίδες.
  • 633-642: Αρχή των Μουσουλμανικών κατακτήσεων: πτώση της Συρίας (634-638) και της Αιγύπτου (639-642).
  • 645-656: Ανανέωση πολέμου με το Χαλιφάτο, απώλεια της Κύπρου και του μεγαλύτερου μέρους της Αρμενίας.
  • 647-709: Μουσουλμανική κατάκτηση του Μαγκρέμπ (της Βόρειας Αφρικής) από τους Ομμεϋάδες.
  • 668-678: Οι ανανεωμένες επιθέσεις στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από τον Μωαβία Β΄, καταλήγουν στην Α΄ Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (674-678). Έπειτα από την αποτυχία, ο Χαλίφης συμφωνεί ανακωχή με πληρωμή φόρου υποτέλειας, ανδρών και αλόγων στην Αυτοκρατορία.
  • 680-681: Η εκστρατεία του Κωνσταντίνου ΣΤ΄ εναντίον του Ασπαρούχ χάνου των Βουλγάρων τελειώνει με ήττα, αναγκάζοντας την Αυτοκρατορία να αναγνωρίσει την ίδρυση της Α΄ Βουλγαρικής αυτοκρατορίας στη Μοισία.
  • 686-688: Επιτυχείς Ρωμαϊκές επιθέσεις εγκαθιδρύουν τον Ρωμαϊκό έλεγχο στην Αρμενία και την Ιβηρία στον Καύκασο. Ακολουθεί ευνοϊκή συμφωνία με το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών με αντάλλαγμα την απόσυρση των Μαρδαϊτών στην Αυτοκρατορία.
  • 688-689: Η εκστρατεία του Ιουστινιανού Β΄ στα Βαλκάνια ασφαλίζει την ακτή μεταξύ Θράκης και Μακεδονίας. Πολλοί Σλάβοι αιχμαλωτίζονται και εγκαθίστανται σε Αυτοκρατορικό έδαφος. Περισσότεροι από 30.000 ενσωματώνονται στον Ρωμαϊκό στρατό.
  • 688/689: Ρωμαϊκές επιθέσεις στη Συρία και τον Λίβανο οδηγούν σε νέα ανακωχή και στην απόσυρση περισσότερων Μαρδαϊτών.
  • 692-718: Σχεδόν συνεχής πόλεμος με τους Άραβες σε διάφορα μέτωπα. Η ήττα στη μάχη της Σεβαστουπόλεως και η εσωτερική αστάθεια οδηγούν στη σταδιακή απώλεια της Αρμενίας και της Κιλικίας και παρά τις κάποιες επιτυχίες του Αυτοκράτορα Ηράκλειου, οι Ρωμαίοι γενικά κρατούν μία αμυντική στάση έναντι των ετησίων επιδρομών των Αράβων στην Ανατολία. Η Καρχηδόνα έπεσε το 697. Ανακαταλαμβάνεται σύντομα, χάνεται πάλι το 698, σηματοδοτώντας το τέλος της Ρωμαϊκής Βόρειας Αφρικής. Από το 712 και μετά οι Αραβικές επιδρομές εισχωρούν ακόμη βαθύτερα στη Μ. Ασία, με τον τελικό στόχο να επιτεθούν στην ίδια την Κωνσταντινούπολη. Η απώθηση της Β΄ πολιορκίας της Πόλης (717-18) ήταν μία μεγάλη Ρωμαϊκή επιτυχία. Θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές μάχες της Ιστορίας, καθώς η νίκη εμπόδισε τους Μουσουλμάνους να προωθηθούν στην νοτιο-ανατολική Ευρώπη για αιώνες.

8ος αι. Επεξεργασία

  • 708: Πόλεμος με τη Βουλγαρία, που λήγει την ήττα της Αγχιάλου.
  • 720-740: Ξαναρχίζουν ετήσιες Αραβικές εκστρατείες λεηλασίας (ṣawā'if) εναντίον της Ρωμαϊκής Μ. Ασίας. Η σκληρή Ρωμαϊκή αντίσταση οδηγεί στη νίκη στο Ακροϊνό το 740.
  • 741-752: Εκστρατείες του Κωνσταντίνου Ε΄ εναντίον των Αράβων, που ενεπλάκησαν σε εμφύλιο πόλεμο, οδηγεί σε ανάκτηση όλης της Αρμενίας και της Κύπρου.
  • 755-767: Πόλεμος με τους Βουλγάρους. Ο Κωνσταντίνος Ε΄ νικά τον χάνο Τέλετς, πράγμα που οδηγεί στη σύναψη ευνοϊκής συνθήκης ειρήνης το 767.
  • 772-775: Πόλεμος με τους Βουλγάρους του Τέλεριγκ, που ξεκίνησε ως προληπτική επίθεση από τον Κωνσταντίνο Ε΄
  • 775-783: Πόλεμος με τους Αββασίδες. Έπειτα από το τέλος του Κωνσταντίνου Ε΄ το 775, οι Αραβικές επιδρομές επαναλήφθηκαν. Έπειτα από μία βαριά ήττα στη Γερμανικόπολη το 779/780, οι Αββασίδες ξεκινούν μία σειρά από εκστρατείες υπό τον Χαρούν αλ-Ρασίντ, που οδηγούν στη σύναψη ανακωχής το 783.
  • 780-783: Επιδρομές από τους Βουλγάρους υπό τον Κάρνταμ, που καταλήγει σε συμφωνία μη-επίθεσης με αντάλλαγμα ετησίων πληρωμών.
  • 783: Εκστρατεία του Σταυρακίου εναντίων των Σκλαβηνιών στην Ελλάδα
  • 797-798: Μεγάλης κλίμακας εισβολή από τον Χαούν αλ-Ρασίντ οδηγεί σε επανάληψη των ετησίων πληρωμών στο Χαλιφάτο με αντάλλαγμα την ειρήνη.

9ος αι. Επεξεργασία

  • 803-809: Πόλεμος με τους Αβασίδες, έπειτα από την παύση από τον Νικηφόρου Α΄ των ετησίων πληρωμών. Οι Άραβες υπό τον Χαρούν αλ-Ρασίντ επιτυγχάνουν σημαντικές αρχικά επιτυχίες, αλλά το ξεκίνημα εξέγερσης στο Χορασάν διευκόλυνε μία αντεπίθεση το 807-809. Η ανακωχή του 809 αποκατέστησε το συνοριακό status quo.
  • 808-816: Πόλεμος με τους Βουλγάρους, που άρχισε με την κατάληψη της Σερδικής (Σόφιας) από τους Βουλγάρους. Ως αντίποινα, μία μεγάλης κλίμακας εκστρατεία έληξε με την καταστροφική μάχη της Πλίσκας (811), έπειτα από την οποία ο Κρούμος της Βουλγαρίας λεηλάτησε την Ανατολική θράκη και εξασφάλισε μία μεγάλη μάχη της Βερσινίκιας. Έπειτα από το τέλος του Κρούμου, ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος νικά τους Βουλγάρους στη Μεσημβρία και εξασφαλίζει 30ετή ειρήνη.
  • 827-902: Μουσουλμανική κατάκτηση της Σικελίας.
  • 830-841: Πόλεμος με τους Αββασίδες με μεγάλης κλίμακας εκστρατείες που ξεκίνησαν οι χαλίφες Αλ-Μαμούν και Αλ-Μουτασίμ. Παρά τη συντριπτική ήττα στη μάχη του Δαζιμώνος και την άλωση του Αμορίου το 838, ο Αυτοκράτορας Θεόφιλος μπόρεσε να καταλήξει σε ανακωχή το 841 χωρίς εδαφικές απώλειες, αν και συνεχίστηκαν οι επιδρομές από τα Μουσουλμανικά εμιράτα κοντά στα σύνορα.
  • δεκαετία του 830: Επιδρομές των Ρως στην Παφλαγονία.
  • π. 844-878, Πόλεμοι με τους Παυλικιανούς στην πόλη Τεφρική τελειώνουν με την καταστροφή του Παυλικιανού κράτους και την επανένωσή του στην Αυτοκρατορία.
  • 851-863: Πόλεμος με τους Αββασίδες και τους υποτελείς τους. Επιτυχείς Ρωμαϊκές επιδρομές στη Συρία, τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο αναχαιτίστηκαν με μία σειρά Μουσουλμανικών εισβολών στη Μ. Ασία το 860. Άλλη επιδρομή το 863 επιφέρει τον πλήρη αφανισμό του Μουσουλμανικού στρατού στη μάχη του Λαλακάοντα.
  • 860: Επιδρομές των Ρως εναντίον της Κωνσταντινούπολης.
  • 852, 855-856: Σύντομοι πόλεμοι με τη Βουλγαρία τελειώνουν με την ανάκτηση αρκετών πόλεων της νότιας Θράκης.
  • 871-885: Εκστρατείες υπό τον Βασίλειο Α΄ προσωπικά εναντίον της βόρειας Μεσοποταμίας (871-873) ακολουθούνται από μία σειρά εκστρατειών εναντίον των Μουσουλμάνων της Σικελίας και της νότιας Ιταλίας. Η τελική απώλεια της Σικελίας δεν μπορούσε να αποτραπεί, αλλά οι Άραβες εκδιώκονται από τη νότιο Ιταλία και τη Δαλματία. Ιδρύεται το Κατεπανάτο της Ιταλίας.
  • 894-896/897: Πόλεμος με τη Βουλγαρία υπό τον τσάρο Συμεών εκρήγνυται για εμπορικά δικαιώματα. Τελειώνει με μία Βουλγαρική νίκη έπειτα από τη μάχη του Βουλγαρόφυγου. Οι Ρωμαίοι συμφωνούν να πληρώσουν εισφορά και αποκαθιστούν την αγορά για τα Βουλγαρικά αγαθά στην Κωνσταντινούπολη.

10ος αι. Επεξεργασία

11ος αι. Επεξεργασία

  • 1014: Στη Μάχη του Κλειδίου οι Ρωμαίοι νικούν αποφασιστικά τους Βουλγάρους του Σαμουήλ.
  • 1018: Βυζαντινή κατάκτηση της Βουλγαρίας.
  • 1027: Η επιδρομή των Πετσενέγκων στα Βαλκάνια καταστέλλεται από τον Κωνσταντίνο Διογένη.
  • 1030-32: Πόλεμος εναντίον των Μουσουλμάνων στη Συρία. Ο Αυτοκράτορας Ρωμανός Γ΄ ηττάται, αλλά ο Γεώργιος Μανιάκης ανακτά την Έδεσσα Μεσοποταμίας.
  • 1032-1036: επιχειρήσεις εναντίον ανανεωμένων Μουσουλμανικών πειρατικών επιδρομών. Ο Ρωμαϊκός στόλος, περιλαμβανομένου ενός μεγάλου μέρους Βαράγγων, είναι νικηφόρος.
  • 1038-1043: Εκστρατείες του Γεωργίου Μανιάκη στη Σικελία και τη Νότιο Ιταλία, ως τη δική του εξέγερση εναντίον του Κωνσταντίνου Θ΄.
  • 1040-41: Η Εξέγερση του Πέτρου Δελεάνου στη Βουλγαρία αποτυγχάνει.
  • 1043: Επίθεση των Ρως εναντίον της Κωνσταντινούπολης.
  • 1048: Η πρώτη σύγκρουση μεταξύ Ρωμαίων και Σελτζούκων καταλήγει στην αναποφάσιστη μάχη του Καπετρόν.
  • 1049-53: Η Εξέγερση των Πετσενέγκων στη Θράκη.
  • 1071: Πολιορκία του Μπάρι: οι Νορμανδοί κκατακτούν το Μπάρι και θέτουν τέλος στο Κατεπανάτο της Ιταλίας.
  • 1071: Μάχη του Μαντζικέρτ: οι Σελτζούκοι νικούν τους Ρωμαίους και ξεκινούν την εισβολή στη Μ. Ασία.
  • 1078:Ο Σουλεϊμάν δημιουργεί το σουλτανάτο του Ρουμ έπειτα από την κατάληψη της Νίκαιας.
  • 1081-85: Πόλεμος εναντίον της πρώτης Νορμανδικής εισβολής στα Βαλκάνια. Η αρχική ήττα των Ρωμαίων στο Δυρράχιο (1081) ακολουθείται από την επιτυχή άμυνα της Θεσσαλίας και ναυτικές νίκες με τη Βενετική συνδρομή. Ως αποτέλεσμα, έπειτα από το τέλος του Ροβέρτου Γυισκάρδου, η εισβολή εγκαταλείπεται.
  • 1081-95: Σελτζουκικές εκστρατείες στο Αιγαίο: ο Τζαχάς της Σμύρνης στέλνει στόλους στο Αιγαίο και καταλαμβάνει έναν αριθμό νησιών, αλλά τελικά νικάται από τους Ρωμαίους.
  • 1086-91: Εξέγερδη των Βογομίλων στη Βουλγαρία, βοηθούμενη από τους Κουμάνους και τους Πετσενέγκους. Στην αρχή οι Ρωμαίοι ηττώνται στη Δρίστρα (1086), αλλά οι Πετσενέγκοι ηττώνται αποφασιστικά στη μάχη του Λεβουνίου το 1091.
  • 1096-97: Η Α΄ Σταυροφορία περνά από τη Ρωμανία στη διαδρομή της για τους Αγίους Τόπους. Ανάκτηση της Νίκαιας με τη βοήθεια των Σταυροφόρων και ακολούθως ανάκτηση της δυτικής Μ. Ασίας από τον Ιωάννη Δούκα.
  • 1091-1108: Ανανέωση του πολέμου με τους Νορμανδούς του Βοημούνδου, στην Κιλικία εναντίον του πριγκιπάτου της Αντιόχειας και ταυτόχρονα στην Ήπειρο. Ο πόλεμος τελειώνει με τον Βοημούνδο να αναγνωρίζει τη Ρωμαϊκή υποτέλεια επί της Αντιόχειας.

12ος αι. Επεξεργασία

13ος αι. Επεξεργασία

14ος αι. Επεξεργασία

15ος αι. Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κατάλογος_Βυζαντινών_πολέμων&oldid=9187440"