Βικιπαίδεια

Άραβες Χριστιανοί

Οι Άραβες Χριστιανοί (αραβικά: ﺍﻟﻤﺴﻴﺤﻴﻮﻥ ﺍﻟﻌﺮﺏ‎‎ al-Masīḥiyyūn al-ʿArab) είναι άνθρωποι που ανήκουν στον Αραβικό λαό και έχουν χριστιανική πίστη.[13]

Άραβες Χριστιανοί
ﺍﻟﻤﺴﻴﺤﻴﻮﻥ ﺍﻟﻌﺮﺏ
Χριστιανικοί πληθυσμοί της Συρίας, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, του Ισραήλ, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Αίγυπτος8.250.000[1]–9.000.000[2]
(συμπεριλαμβάνονται και οι Κόπτες)
Συρία520.000[1]–1.650.000[3]
Λίβανος1.050.000[1]–1.600.000[4]
(συμπεριλαμβάνονται οι Μαρωνίτες)
Ιορδανία221.000[5]
Ισραήλ177.000[6]
(συμπεριλαμβάνονται αυτοχαρακτηριζόμενοι Αραμαίοι)
Ιράκ151.047[7]
(συμπεριλαμβάνονται οι Ασσύριοι)
Παλαιστίνη38.000 [8]–50.000[9]
Τουρκία18.000[10]
Μαρόκο8.000[11]–40.000[12]
(συμπεριλαμβάνονται οι Βέρβεροι
Γλώσσες
αραβικά, εβραϊκά (στο Ισραήλ), γαλλικά (στον Λίβανο και στη διασπορά), αγγλικά, ισπανικά και πορτογαλικά (διασπορά)
Θρησκεία
Χριστιανισμός:
Ρωμαιοκαθολικοί
(Ανατολικοκαθολικοί, ποικίλα τελευουργικά, Λατίνοι)
Ανατολικο-Ορθόδοξοι
(Πατριαρχείο Αντιοχείας, Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, Πατριαρχείο Αλεξανδρείας)
Προτεστάντες

Μερικοί κατάγονται από αρχαίες αραβικές χριστιανικές φυλές, που δεν μεταστράφηκαν στο Ισλάμ, όπως οι Σαβαίοι της Υεμένης (δηλαδή Γασσανίδες, Μπανού Τζουντάμ) και οι Ναβαταίοι, που εγκαταστάθηκαν στην Υπεριορδανία και τη Συρία, καθώς και άλλους, που κατάγονται από εξαραβισμένους χριστιανούς, όπως οι Μελχίτες και οι Έλληνες Χριστιανοί της Αντιόχειας.

Οι Άραβες Χριστιανοί υπολογίζονται σε 520.000-1.650.000 εντός της Συρίας, 1.050.000-1.650.000 (συμπεριλαμβανομένων των Μαρωνιτών) στο Λίβανο[14], 221.000 στην Ιορδανία, 8-9.000.000 (συμπεριλαμβανομένων των Κοπτών) στην Αίγυπτο[15], 134.130 στο Ισραήλ και 50.000 στην Παλαιστίνη. Υπάρχουν επίσης σημαντικές κοινότητες στο Ιράκ και την Τουρκία.

Οι μετανάστες από αραβικές και εξαραβισμένες χριστιανικές κοινότητες αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό της μεσανατολίτικης διασποράς, με σημαντικές συγκεντρώσεις πληθυσμού σε ολόκληρη την Αμερική, κυρίως στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, τη Χιλή, το Μεξικό, τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και τις ΗΠΑ, ωστόσο αυτοί οι μετανάστες στην αμερικανική ήπειρο, ειδικά από το πρώτο κύμα της μετανάστευσης, δεν έχουν μεταλαμπαδεύσει την αραβική γλώσσα ούτε την αραβική ταυτότητα στους απογόνους τους. [16]

Οι πρώτες αραβικές φυλές, που υιοθέτησαν τον Χριστιανισμό, ήταν πιθανότατα οι Ναβαταίοι και οι Γασσανίδες. Κατά τη διάρκεια του πέμπτου και του έκτου αιώνα, οι Γασσανίδες, οι οποίοι αρχικά υιοθέτησαν το μονοφυσιτισμό, σχημάτισαν μία από τις πιο ισχυρές συνομοσπονδίες, που ήταν σύμμαχες με το χριστιανικό Βυζάντιο, αποτελώντας ένα «προστατευτικό τείχος» ενάντια στις ειδωλολατρικές φυλές της Αραβίας. Ο τελευταίος βασιλιάς των Λαχμιδών, ο αλ Νουμάν Γ' ιμπν αλ Μουντίρ, εξαρτημένος της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών στα τέλη του έκτου αιώνα, επίσης μεταστράφηκε στο χριστιανισμό, συγκεκριμένα στον Νεστοριανισμό.[17]

Οι Άραβες Χριστιανοί έπαιξαν σημαντικούς ρόλους στο κίνημα της Νάχντα στη σύγχρονη εποχή και, επειδή αυτοί σχημάτιζαν την μορφωμένη ανώτερη τάξη και την αστική τάξη[18], είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην πολιτική, στις επιχειρήσεις και τον πολιτισμό του Αραβικού Κόσμου[19][20]. Σήμερα, οι Άραβες Χριστιανοί εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον αραβικό κόσμο και οι Χριστιανοί γενικά είναι σχετικά πλούσιοι, μορφωμένοι και πολιτικά μετριοπαθείς.[21]

Οι Άραβες Χριστιανοί δεν είναι η μόνη χριστιανική ομάδα στη Μέση Ανατολή, με δεδομένο τις σημαντικές μη αραβικές αυτόχθονες χριστιανικές κοινότητες Ασσυρίων, Αρμενίων και άλλων. Αν και μερικές φορές ταξινομούνται ως Άραβες Χριστιανοί, οι μεγαλύτερες χριστιανικές ομάδες της Μέσης Ανατολής των Μαρωνιτών και των Κοπτών ισχυρίζονται συχνά μη αραβική εθνικότητα: ένα σημαντικό ποσοστό των Μαρωνιτών ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τους αρχαίους Φοίνικες, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό των Κοπτών αποφεύγει επίσης αραβική ταυτότητα, προτιμώντας αρχαίο αιγυπτιακή.[22]

Ιστορία Επεξεργασία

Κλασική αρχαιότητα Επεξεργασία

 
Η εκκλησία της Άκαμπα στην Ιορδανία τον τέταρτο αιώνα μ.Χ.
 
Η εκκλησία της Τζουμπαΐλ είναι κτήριο του 4ου αιώνα κοντά στην Τζουμπαΐλ στη Σαουδική Αραβία. Ανήκε στην Εκκλησία της Ανατολής, έναν αρχαίο νεστοριανό κλάδο του Χριστιανισμού στη Μέση Ανατολή. Είναι μια από τις παλαιότερες εκκλησίες στον κόσμο. [23]

Οι Άραβες Χριστιανοί είναι αυτόχθονες λαοί της Δυτικής Ασίας, με παρουσία εκεί πριν από τις πρώτες μουσουλμανικές κατακτήσεις του έβδομου αιώνα στην Εύφορη Ημισέληνο. Υπήρχαν πολλές αραβικές φυλές, που προσχώρησαν στο χριστιανισμό, ξεκινώντας από τον 1ο αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των Ναβαταίων και των Γασσανιδών.[24]

Οι Ναβαταίοι ήταν πιθανώς μεταξύ των πρώτων αραβικών φυλών, που έφτασαν στο Νότιο Λεβάντε στα τέλη της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Οι Ναβαταίοι αρχικά υιοθέτησαν ειδωλολατρικές πεποιθήσεις, αλλά έγιναν Χριστιανοί την εποχή της Βυζαντινής περιόδου γύρω στον 4ο αιώνα[25]. Οι νέοι Άραβες εισβολείς βρήκαν τα απομεινάρια των Ναβαταίων, πλέον αγρότες. Τα εδάφη τους χωρίστηκαν μεταξύ των νέων αραβικών βασιλείων των Καχτανιτών των βυζαντινών υποτελών, των Γασσανίδων και του Χιμιαριτικού Βασιλείου, του Kindah στη Βόρεια Αραβία.

Οι φυλές Ταΐ, Μπάνου Αμπντούλ Καΐς και Ταγλίμπ είναι επίσης γνωστό ότι περιλάμβαναν πολλούς χριστιανούς στην προϊσλαμική περίοδο. Η πόλη Νατζράν (Νεγράς)[26] της νότιας Αραβίας ήταν κέντρο του αραβικού χριστιανισμού, το οποίο έγινε διάσημο λόγω της δίωξης από έναν από τους βασιλιάδες της Υεμένης, του Ντου Ναουάς (Δουναάν)[26], ο οποίος είχε ασπαστεί ενθουσιωδώς τον Ιουδαϊσμό. Ο ηγέτης των Αράβων της Νατζράν κατά την περίοδο των διωγμών, ο αλ Χαρίθ, αγιοποιήθηκε από την Καθολική Εκκλησία ως Άγιος Αρέθας[26]. Μερικοί σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ο Φίλιππος ο Άραβας (από την Σάχμπα) ήταν ο πρώτος χριστιανός αυτοκράτορας της Ρώμης[27]. Μέχρι τον τέταρτο αιώνα, σημαντικός αριθμός χριστιανών υπήρχαν στη χερσόνησο του Σινά, τη Μεσοποταμία και την Αραβική Χερσόνησο .

Η Καινή Διαθήκη έχει μια βιβλική περιγραφή της αραβικής μεταστροφής στο χριστιανισμό, που καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων[28]. Οι Άραβες Χριστιανοί είναι επομένως μία από τις παλαιότερες χριστιανικές κοινότητες.

Η πρώτη αναφορά του Χριστιανισμού στην Αραβία συμβαίνει ξανά στην Καινή Διαθήκη, καθώς ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στο ταξίδι του στην Αραβία μετά την μεταστροφή του[29]. Αργότερα, ο Ευσέβιος παρουσιάζει έναν επίσκοπο ονόματι Βέρυλλοs στην έδρα του, Μπόστρα, σε μια εκκλησιαστική Σύνοδο περίπου το 240 και δύο Συνόδους της Αραβίας. Οι Χριστιανοί υπήρχαν σε αραβικά εδάφη τουλάχιστον από τον 3ο αιώνα και μετά. [27]

Επίσης, υπήρχαν χριστιανικές επιρροές, που προέρχονταν από την Αιθιοπία, ιδίως στους προ-ισλαμικούς χρόνους, και ορισμένοι Χετζάζ, συμπεριλαμβανομένου ενός εξάδελφου της συζύγου του Μωάμεθ, Χαντίτζα μπιντ Χουαγιλίντ, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, υιοθέτησαν αυτήν την πίστη, ενώ μερικοί Αιθίοπες χριστιανοί πιθανώς ζούσαν στη Μέκκα. [30]

Ισλαμική εποχή Επεξεργασία

 
Άραβας Χριστιανός, o Άμπο της Τιφλίδας, ο οποίος μεταστράπηκε από το Ισλάμ και συνέχισε να ασκεί την πίστη του στην νυν Τιφλίδα της Γεωργίας, πεθάνει ως μάρτυρας (786).

Μετά την πτώση μεγάλων τμημάτων επαρχιών, που ανήκαν στους Βυζαντινούς και τους Σασσανίδες, στους αραβικούς στρατούς, ένας μεγάλος ιθαγενής χριστιανικός πληθυσμός διαφόρων εθνικοτήτων τέθηκε υπό αραβική μουσουλμανική κυριαρχία. Ιστορικά, ορισμένες χριστιανικές μειονότητες διώχθηκαν ως αιρετικές από τους Βυζαντινούς. Καθώς οι διοικητές του μουσουλμανικού στρατού επέκτειναν την αυτοκρατορία τους και επιτέθηκαν σε χώρες της Ασίας, της Βόρειας Αφρικής και της Νότιας Ευρώπης, προσέφεραν τρεις εναλλακτικές στους εχθρούς τους: να μεταστραφούν στο Ισλάμ ή να πληρώνουν φόρο υποτέλειας κάθε χρόνο ή να πολεμήσουν μέχρι θανάτου. Όσοι αρνήθηκαν να πολεμήσουν και να μεταστραφούν θεωρήθηκαν ότι συμφώνησαν να πληρώνουν φόρο.[31] [32]

Είναι κοινά αποδεκτό ότι, μετά την ταχεία επέκταση του Ισλάμ από τον 7ο αιώνα και μετά, πολλοί Χριστιανοί επέλεξαν να μην μεταστραφούν στο Ισλάμ. Πολλοί μελετητές και διανοούμενοι πίστευαν ότι οι Χριστιανοί στον αραβικό κόσμο συνέβαλαν σημαντικά στον αραβικό πολιτισμό από τον 7ο αιώνα μ.Χ. Μερικοί από τους κορυφαίους ποιητές σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές ήταν Άραβες Χριστιανοί και πολλοί Άραβες (και μη Άραβες) Χριστιανοί ήταν γιατροί, συγγραφείς, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και λογοτέχνες.

Ως λαοί που αναφέρονταν στο Κοράνιο, στους Χριστιανούς στην περιοχή δόθηκαν ορισμένα δικαιώματα σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο για να ασκούν τη θρησκεία τους (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του χριστιανικού νόμου για αποφάσεις, διακανονισμούς ή ποινές στο δικαστήριο) .Σε αντίθεση με τους μουσουλμάνους, οι οποίοι πλήρωναν το φόρο ζακάτ, πλήρωναν τον υποχρεωτικό φόρο τζίζια, ο οποίος δεν επιβαλλόταν σε σκλάβους, γυναίκες, παιδιά, μοναχούς, ηλικιωμένους, αρρώστους,[33] [34] ερημίτες ή φτωχούς.[35] Σε αντάλλαγμα, οι μη μουσουλμάνοι πολίτες είχαν το δικαίωμα να ασκούν την πίστη τους, να απολαμβάνουν ένα μέτρο κοινοτικής αυτονομίας, να δικαιούνται προστασία του μουσουλμανικού κράτους από εξωτερικές επιθέσεις, να απαλλάσσονται από τη στρατιωτική θητεία και το ζακάτ. [36] [37] [38]

Ο ρόλος τους στην Νάχντα Επεξεργασία

 
Η Μαριάνα Μαράς (1848-1919) ήταν Σύρια συγγραφέας και ποιήτρια. Ήταν η πρώτη Σύρια, που δημοσίευσε ποιητική συλλογή
 
Η Μέι Ζιάντε (1886-1941) θεωρείται ότι ήταν βασικό πρόσωπο της Νάχντα στην αραβική λογοτεχνική σκηνή των αρχών του 20ού αιώνα και "πρωτοπόρος του φεμινισμού στην Ανατολή"
 
Ο Σαλίμ Τάκλα (1849-1892) ήταν ο Λιβανέζος ιδρυτής της αιγυπτιακής εφημερίδας Αλ Αχράμ
 
Ο Κοστάκι αλ Χίμσι (1858-1941) ήταν Σύριος συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης λογοτεχνικής κριτικής μεταξύ των Αράβων μελετητών

Η αναγέννηση του αραβικού πολιτισμού ή Αλ Νάχντα ήταν μια πολιτιστική αναγέννηση, που ξεκίνησε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, μετά την έξοδο του Μεχμέτ Αλή Πασά από τον Λεβάντε το 1840[39]. Η Βηρυτός, το Κάιρο, η Δαμασκός και το Χαλέπι ήταν τα κύρια κέντρα της αναγέννησης και αυτό οδήγησε στην ίδρυση σχολείων, πανεπιστημίων, θεάτρων και τυπογραφείων. Επίσης οδήγησε στην ανανέωση της λογοτεχνικής, γλωσσικής και ποιητικής ιδιαιτερότητας. Η εμφάνιση ενός πολιτικά ενεργού κινήματος γνωστού ως «ένωση» συνοδεύτηκε από τη γέννηση της ιδέας του αραβικού εθνικισμού και το αίτημα για αναμόρφωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η εμφάνιση της ιδέας της αραβικής ανεξαρτησίας και της μεταρρύθμισης οδήγησε στην έκκληση για την ίδρυση σύγχρονων κρατών, βάσει των ευρωπαϊκών προτύπων.

Σε αυτό το στάδιο εισήχθη η πρώτη σύνθεση της αραβικής γλώσσας, παράλληλα με την εκτύπωσή της σε αραβικό αλφάβητο. Αυτό προήγαγε τη μουσική, τη γλυπτική, την ιστορία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες γενικά, καθώς και την οικονομική επιστήμη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτή η πολιτιστική αναγέννηση από τους Άραβες κατά την ύστερη οθωμανική κυριαρχία ήταν το άλμα γι' αυτούς στη μεταβιομηχανική επανάσταση και δεν μπορεί να περιοριστεί στα ανεξάρτητα πεδία πολιτιστικής αναγέννησης τον 19ο αιώνα σε αυτές τις κατηγορίες, καθώς επεκτάθηκε στο φάσμα της κοινωνίας και των τομέων στο σύνολό του. Είναι σχεδόν καθολικά αποδεκτή μεταξύ των ιστορικών η σημασία του ρόλου, που διαδραματίζουν οι Άραβες Χριστιανοί σε αυτήν την αναγέννηση, τόσο στον Λίβανο, στην Αίγυπτο, στην Παλαιστίνη, στη Συρία, όσο και στον ρόλο τους στην ευημερία μέσω της συμμετοχής στη διασπορά επίσης.[20] [19] [40]

Επειδή οι Άραβες Χριστιανοί αποτελούσαν τις μορφωμένες και αστικές τάξεις, είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην πολιτική, τις επιχειρήσεις και τον πολιτισμό του αραβικού κόσμου.[18] Μερικοί από τους πιο σημαντικούς Άραβες εθνικιστές ήταν Άραβες Χριστιανοί. Για παράδειγμα, ο Σαλίμ Τάκλα και ο αδελφός του, Μπισάρα Τάκλα, ίδρυσαν την εφημερίδα Αλ Αχράμ στην Αίγυπτο και είναι πλέον η πιο ευρέως κυκλοφορούμενη καθημερινή εφημερίδα της Αιγύπτου και η δεύτερη παλαιότερη.[41] Χριστιανικά κολέγια όπως το Πανεπιστήμιο του Αγίου Ιωσήφ και το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού στο Λίβανο, το Πανεπιστήμιο Αλ Χίκμα στη Βαγδάτη και άλλα, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη του πολιτισμού και της αραβικής κουλτούρας.[42] Μεταξύ άλλων, οι: Χαλίλ Γκιμπράν, Μιχαήλ Νουαϊμά, Αμίν Ριχάνι, Αμπντ αλ-Μασίχ Χαντάντ, Σαφίκ Μαλούφ, Ελίας Φαρχάτ και Μπούτρος Γκάλι.

Δεδομένου αυτού του αυξανόμενου χριστιανικού ρόλου στην πολιτική και τον πολιτισμό, οι Οθωμανοί υπουργοί άρχισαν να έχουν Άραβες χριστιανούς στις κυβερνήσεις τους. Στην οικονομική σφαίρα, διάφορες χριστιανικές οικογένειες όπως οι Σουρσούκ έγιναν επιφανείς. Έτσι, η Νάχντα οδήγησε τους μουσουλμάνους και τους χριστιανούς σε μια πολιτιστική αναγέννηση και έναν εθνικό γενικό δεσποτισμό και οι Άραβες Χριστιανοί αντιμετωπίζονταν ως ένας από τους πυλώνες της περιοχής και όχι ως περιθωριακή μειονότητα.[43]

Το Μαχζάρ (μια από τις πιο κυριολεκτικές έννοιες του είναι "αραβική διασπορά") ήταν ένα λογοτεχνικό κίνημα, που διαδέχθηκε το κίνημα Νάχντα. Ξεκίνησε από Αραβόφωνους συγγραφείς, που είχαν μεταναστεύσει στην Αμερική, από τον Λίβανο, τη Συρία και την Παλαιστίνη στις αρχές του 20ού αιώνα. Αυτοί οι συγγραφείς, τόσο στη Νότια Αμερική όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, συνέβαλαν πράγματι στην περαιτέρω ανάπτυξη της Νάχντα στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Χαλίλ Γκιμπράν θεωρείται ότι ήταν ο πιο σημαντικός από τους ποιητές του κινήματος αυτού. Οι συγγραφείς του κινήματος παρακινήθηκαν από την επαφή τους με τον Δυτικό Κόσμο και συμμετείχαν στην ανανέωση της αραβικής λογοτεχνίας.

Σύγχρονη εποχή Επεξεργασία

Οι Μελχίτες Έλληνες Καθολικοί και Μαρωνίτες Χριστιανοί υπέστησαν γενοκτονία με θρησκευτικά κίνητρα στα χέρια των Οθωμανών και των συμμάχων τους στη Μεγάλη Πείνα του Λιβάνου κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία διεξήχθη σε συνδυασμό με τη γενοκτονία των Ασσυρίων, τη Γενοκτονία των Αρμενίων και την Γενοκτονία των Ελλήνων.

 
Ο Φαρές αλ-Χούρι (1887-1962) ήταν δις πρωθυπουργός της Συρίας, πολιτικός, υπουργός, βουλευτής και σημαντικός Σύριος εθνικιστής
 
Ο Αντούν Σααντέ (1904-1949) ήταν Λιβανέζος φιλόσοφος, συγγραφέας και πολιτικός, που ίδρυσε το Συριακό Σοσιαλιστικό Εθνικιστικό Κόμμα (SSNP)
 
Ο Μισέλ Αφλάκ (1910-1989) ήταν Σύριος φιλόσοφος, κοινωνιολόγος και Άραβας εθνικιστής. Θεωρείται ο ιδρυτής του Μπααθισμού.
 
Ο Ζορζ Χαμπάς (1926-2008) ήταν ο Παλαιστίνιος ιδρυτής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης

Μερικοί από τους πιο επιδραστικούς Άραβες εθνικιστές ήταν Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, όπως ο Σύριος διανοούμενος Κωνσταντίνος Ζουρεΐκ, ο υποστηρικτής του μπααθισμού Μισέλ Αφλάκ και ο Ζορζ Ζαϊντάν. Αρκετοί Άραβες Παλαιστίνιοι Χριστιανοί έγραφαν και κατείχαν τις κορυφαίες εφημερίδες στην Παλαιστίνη, όπως τα ξαδέλφια Ισά ελ Ισά και Γιουσέφ Ελ Ισά και ο Νατζίμπ Νασάρ. Ο Χαλίλ αλ Σακανίνι, εξέχων Ιεροσολυμίτης, ήταν επίσης Άραβας Ορθόδοξος, όπως και ο Τζορτζ Αντώνιους, συγγραφέας της Αραβικής Αφύπνισης.

Ο Μιχαήλ Μισάκα, ο οποίος μεταστράφηκε από την Ελληνική Καθολική Εκκλησία στον Προτεσταντισμό, γεννήθηκε στη Ρασμαγιά του Λιβάνου και θεωρείται ο πρώτος ιστορικός της σύγχρονης Οθωμανικής Συρίας. Άλλοι ακαδημαϊκοί περιλαμβάνουν τον δοκιμιογράφο και μελετητή Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ, τον διανοούμενο Έντουαρντ Σαΐντ και τους Νομπελίστες Ελίας Τζέιμς Κόρεϊ και Πίτερ Μένταουαρ. Ο Άμπραχαμ Μίτρι Ριμπάνι ήταν Αμερικανός θεολόγος, φιλόλογος και ιστορικός ελληνορθόδοξης λιβανέζικης καταγωγής. Το πιο γνωστό βιβλίο του, ο Χριστός της Συρίας (1916), είχε μεγάλη επιρροή στην εποχή του στην εξήγηση του πολιτιστικού υποβάθρου σε ορισμένες καταστάσεις και τρόπους έκφρασης στα Ευαγγέλια. Ο ιδρυτής και οι αρχισυντάκτρες της λιβανέζικης εφημερίδας Αν Ναχάρ ανήκαν στην Ελληνική Ορθόδοξη οικογένεια Τουένι. Οι Τουένι είναι μια από τις ελληνορθόδοξες αριστοκρατικές "Επτά Οικογένειες" της Βηρυτού, μαζί με τους Μπούστρος, τους Φαγιάντ, τους Αραμάν, τους Σουρσούκ, τους Φερνέν, και τους Τραντ, που αποτελούσαν την παραδοσιακή υψηλή κοινωνία της Βηρυτού. Ο Κάρολος Ντεμπάς ήταν ο πρώτος πρόεδρος του Λιβάνου και ήταν Έλληνας Ορθόδοξος και ο Φαρές αλ Χούρι ήταν δις πρωθυπουργός της Συρίας και "πατέρας της σύγχρονης συριακής πολιτικής". Η θέση του ως πρωθυπουργού είναι η υψηλότερη πολιτική θέση, που έχει φτάσει ποτέ ένας Χριστιανός. Γεννήθηκε σε ελληνική ορθόδοξη χριστιανική οικογένεια, που τελικά μεταστράφηκε στον πρεσβυτεριανισμό.

Κατά τη διάρκεια του Αραβο-Ισραηλινού Πολέμου το 1948, ένας αριθμός Παλαιστινίων Αράβων Ελληνορθόδοξων υπέστησαν εθνοκάθαρση και εκτοπισμό από τις πόλεις και τις εστίες τους. Επιπλέον, περίπου 20.000 Χριστιανοί εγκατέλειψαν τη Χάιφα, 20.000 διέφυγαν από τη Δυτική Ιερουσαλήμ, 700 διέφυγαν από την Άκρα και 10.000 διέφυγαν από τη Γιάφα. 

Πολλοί Παλαιστίνιοι Χριστιανοί δραστηριοποιήθηκαν επίσης στο σχηματισμό και τη διοίκηση της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής από το 1994. Ένας άλλος Παλαιστίνιος Χριστιανός, ο Ουαντί Χαντάντ, ήταν Παλαιστίνιος ηγέτης της ένοπλης πτέρυγας του Λαϊκού Μετώπου για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.

Με τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης, η αραβική χριστιανική κοινότητα της Συρίας επλήχθη σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με άλλες χριστιανικές κοινότητες της Συρίας, που υπέστησαν θύματα από τον πόλεμο, και στοχεύθηκε ιδιαίτερα ως μειονότητα από τζιχαντιστικές δυνάμεις. Πολλοί Χριστιανοί, συμπεριλαμβανομένων των Αράβων Χριστιανών, εκτοπίστηκαν ή εγκατέλειψαν τη Συρία κατά τη διάρκεια του Συριακού Εμφυλίου Πολέμου, ωστόσο μερικοί παρέμειναν και συνεχίζουν να πολεμούν με τις Συριακές Ένοπλες Δυνάμεις και το συμμαχικό Συριακό Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Δυτική Ασία Επεξεργασία

Ιράκ Επεξεργασία

 
Εσωτερικό μιας εκκλησίας στη Μοσούλη, 1852.

Ο Χριστιανισμός έχει παρουσία στο Ιράκ, που χρονολογείται από τον πρώτο αιώνα. Ο Συριακός Χριστιανισμός, η συριακή γλώσσα και το συριακό αλφάβητο εξελίχθηκαν στην Ασσυρία στο βόρειο Ιράκ. Η αραβική χριστιανική κοινότητα στο Ιράκ είναι σχετικά μικρή και μειώθηκε περαιτέρω λόγω του πολέμου στο Ιράκ σε μερικές χιλιάδες. Οι περισσότεροι Άραβες Χριστιανοί στο Ιράκ ανήκουν παραδοσιακά σε Ελληνικές Ορθόδοξες και Καθολικές Εκκλησίες και συγκεντρώνονται σε μεγάλες πόλεις όπως η Βαγδάτη, η Βασόρα και η Μοσούλη.

Η συντριπτική πλειοψηφία των εναπομείναντων 450.000-900.000 Χριστιανών στο Ιράκ [44] είναι Ασσύριοι, οι οποίοι ακολουθούν τον Συριακό Χριστιανισμό, ιδίως την Χαλδαϊκή Καθολική Εκκλησία, την Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής, την Αρχαία Εκκλησία της Ανατολής, τη Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία, την Ασσυριακή Ευαγγελική Εκκλησία και την Ασσυριακή Πεντηκοστιανή Εκκλησία.

Ενώ υπήρξε εθελοντική μετεγκατάσταση πολλών οικογενειών Ασσυρίων χριστιανών στο βόρειο Ιράκ, πρόσφατες αναφορές δείχνουν ότι ο συνολικός χριστιανικός πληθυσμός μπορεί να έχει μειωθεί έως και 50% από την πτώση του Μπααθιστικού Ιράκ το 2003, με πολλούς να διαφεύγουν στη Συρία, την Ιορδανία και τον Λίβανο[45]. Σημαντική δίωξη και εκτοπισμός Ιρακινών χριστιανών στη Μοσούλη και σε άλλες περιοχές, που κρατούσε το ISIS, σημειώθηκε από το 2014 και μετά, με χριστιανικές κατοικίες να στοχοποιούνται και να σημαδεύονται με το αραβικό γράμμα "Ν" (Νασράνι = Χριστιανός).[46]

Ισραήλ Επεξεργασία

Τον Δεκέμβριο του 2009, 122.000 Άραβες Χριστιανοί ζούσαν στο Ισραήλ, ως Άραβες πολίτες του Ισραήλ, από συνολικά 151.700 χριστιανούς πολίτες[47]. Το 80% των Χριστιανών είναι εθνικά Άραβες[48] με μικρότερες χριστιανικές κοινότητες εθνοτικών Ρώσων, Ελλήνων, Αρμενίων, Μαρωνιτών, Ουκρανών και Ασσυρίων[49]. Άτομα που γεννιούνται σε χριστιανικές οικογένειες ή φυλές, που έχουν αραμαϊκή ή μαρωνίτικη πολιτιστική κληρονομιά, θεωρούνται εθνικότητα ξεχωριστή από τους Ισραηλινούς Άραβες και από το 2014 μπορούν να εγγραφούν ως Αραμαίοι. Υπάρχουν 117.000 ή περισσότεροι Χριστιανοί Άραβες στο Ισραήλ (και περισσότεροι από 35.000 μη Άραβες Χριστιανοί). [50]

 
Ο Ναός της Αναστάσεως στο βάθος τιμάται από τους Χριστιανούς σε όλο τον κόσμο ως τοποθεσία της Ταφής του Ιησού

Το 2014, η Μελχιτική Ελληνική Καθολική Εκκλησία ήταν η μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα στο Ισραήλ, όπου ανήκε περίπου το 60% των Ισραηλινών Χριστιανών[51] ενώ περίπου το 30% των Ισραηλινών Χριστιανών ανήκε στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιερουσαλήμ . Οι Αγγλικανοί έχουν τον καθεδρικό ναό τους στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Οι Βαπτιστές στο Ισραήλ είναι συγκεντρωμένοι στο βόρειο τμήμα της χώρας και έχουν τέσσερις εκκλησίες στην περιοχή της Ναζαρέτ και ένα σχολείο. Οι πόλεις και οι κοινότητες, όπου κατοικούν οι περισσότεροι Χριστιανοί στο Ισραήλ, είναι η Χάιφα, η Ναζαρέτ, η Τζις, η Μίλια, η Φασούτα και η Κάφρ Γιασίφ.[52] Πολλές χριστιανικές πόλεις ή συνοικίες εκκαθαρίστηκαν εντελώς ή εν μέρει κατά την περίοδο μεταξύ 1948-1953, όλοι οι κάτοικοι των Σαφέντ, Μπεϊσάν, Τιβεριάδας (συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών), μεγάλο μέρος των χριστιανών στη Χάιφα, τη Γιάφα, τη Λοντ, τη Ράμλα και άλλα μέρη.

Μεταξύ των Αράβων Χριστιανών στο Ισραήλ, μερικοί τονίζουν τον παναραβισμό, ενώ μια μικρή μειονότητα συμμετέχει στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις[53] [54].

Οι Άραβες Χριστιανοί είναι μια από τις πιο μορφωμένες ομάδες στο Ισραήλ. Στατιστικά, οι χριστιανοί Άραβες στο Ισραήλ έχουν τα υψηλότερα ποσοστά εκπαίδευσης απ' όλες τις εκεί θρησκευτικές κοινότητες. Το 63% των Ισραηλινών Χριστιανών Αράβων έχουν τελειώσει κολέγιο ή έχουν μεταπτυχιακή εκπαίδευση, το υψηλότερο από κάθε θρησκευτική ή εθνοθρησκευτική ομάδα[55][56].

Κοινωνικοοικονομικά, οι Άραβες Χριστιανοί είναι πιο κοντά στον εβραϊκό παρά στον μουσουλμανικό πληθυσμό[57]. Έχουν τη χαμηλότερη συχνότητα φτώχειας και το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας, που είναι 4,9% σε σύγκριση με το 6,5% μεταξύ των Εβραίων ανδρών και γυναικών[58]. Έχουν επίσης το υψηλότερο μέσο εισόδημα νοικοκυριού μεταξύ Αράβων πολιτών του Ισραήλ και το δεύτερο υψηλότερο μέσο εισόδημα νοικοκυριού μεταξύ των ισραηλινών εθνοθρησκευτικών ομάδων[59].

Ιορδανία Επεξεργασία

 
Μια ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία στο Αμμάν της Ιορδανίας
 
Ιορδανοί Βεδουίνοι Χριστιανοί, 1904

Η Ιορδανία περιέχει μερικές από τις παλαιότερες χριστιανικές κοινότητες στον κόσμο, καθώς η παρουσία τους χρονολογείται στον πρώτο αιώνα μ.Χ. Σήμερα, οι Χριστιανοί αποτελούν περίπου το 4% του πληθυσμού της χώρας, από 20% το 1930[60]. Αυτό οφείλεται στα υψηλά ποσοστά μετανάστευσης μουσουλμάνων στην Ιορδανία, στα υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης των χριστιανών στα δυτικά και στα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων για τους μουσουλμάνους. [61]

Οι Ιορδανοί Άραβες Χριστιανοί (μερικοί έχουν παλαιστινιακές ρίζες από το 1948) ανέρχονται σε περίπου 221.000, σύμφωνα με εκτίμηση του 2014 από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η μελέτη αποκλείει μειονοτικές χριστιανικές ομάδες και χιλιάδες δυτικούς, Ιρακινούς και Σύριους χριστιανούς, που κατοικούν στην Ιορδανία. Μια άλλη εκτίμηση υποδηλώνει ότι οι Ορθόδοξοι είναι 125–300.000, οι Καθολικοί 114.000 και οι Προτεστάντες στις 30.000 για συνολικά 270–450.000. Οι περισσότεροι ιθαγενείς Χριστιανοί στην Ιορδανία ταυτίζονται ως Άραβες, αν και υπάρχουν επίσης σημαντικοί πληθυσμοί Ασσυρίων και Αρμενίων στη χώρα. Υπήρξε μια εισροή χριστιανών προσφύγων, που διέφευγαν από το Ισλαμικό Κράτος, κυρίως από τη Μοσούλη του Ιράκ, που αριθμούσε περίπου 7000[62], και 20.000 από τη Συρία.

Οι Χριστιανοί στην Ιορδανία είναι εξαιρετικά καλά ενσωματωμένοι στην ιορδανική κοινωνία και απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο ελευθερίας[63]. Οι Χριστιανοί έχουν εννέα από τις 130 έδρες στο κοινοβούλιο της Ιορδανίας και διαθέτουν επίσης σημαντικά υπουργικά χαρτοφυλάκια, διορισμούς πρεσβευτών και υψηλόβαθμες στρατιωτικές θέσεις. Όλες οι χριστιανικές θρησκευτικές τελετές γιορτάζονται δημόσια στην Ιορδανία. [64]

Η Πέτρα είναι μια αρχαία πόλη των Ναβαταίων στην Ιορδανία και θεωρείται ιερή τοποθεσία για πολλούς Άραβες Χριστιανούς της Ανατολής. [65]

Λίβανος Επεξεργασία

 
Λιβανέζοι χριστιανοί από το όρος Λίβανος, στα τέλη του 1800
 
Μελχιτική Ελληνική Καθολική Εκκλησία στην Κάνα του Λιβάνου

Ο Λίβανος κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό χριστιανών στον αραβικό κόσμο αναλογικά και έρχεται ακριβώς πίσω από την Αίγυπτο σε απόλυτους αριθμούς. Περίπου 350.000 Χριστιανοί στο Λίβανο είναι Ορθόδοξοι και Μελχίτες, ενώ η κυρίαρχη ομάδα είναι Μαρωνίτες με περίπου 1 εκατομμύριο πληθυσμό, των οποίων η αραβική ταυτότητα είναι κάπως αμφισβητήσιμη[66].

Οι Χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 40% των Λιβανέζων πολιτών μετά το 1920[67]. Ο ακριβής αριθμός των χριστιανών στο σύγχρονο Λίβανο είναι αβέβαιος, επειδή δεν έχει γίνει επίσημη απογραφή στο Λίβανο από το 1932. Οι Λιβανέζοι χριστιανοί ανήκουν κυρίως στην Μαρωνίτικη και την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, με σημαντικές μειονότητες που ανήκουν στην Ελληνική Καθολική Εκκλησία των Μελκιτών και την Αποστολική Αρμενική Εκκλησία. Η κοινότητα των Αρμενίων στον Λίβανο είναι η πιο πολιτικά και δημογραφικά σημαντική στη Μέση Ανατολή. Οι Λιβανέζοι Χριστιανοί είναι οι μόνοι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή με έναν μεγάλο πολιτικό ρόλο στη χώρα. Το σύνταγμα του Λιβάνου απαιτεί από τον πρόεδρο του Λιβάνου, το ήμισυ του υπουργικού συμβουλίου και το μισό από το κοινοβούλιο να ακολουθεί μία από τις διάφορες χριστιανικές τελετές του Λιβάνου.

Ενώ οι περισσότεροι Μαρωνίτες ισχυρίζονται προαραβική καταγωγή στην περιοχή, σε σχέση με τους Μαρδαΐτες και ίσως ακόμη και τους Φοίνικες της αρχαίας εποχής, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αραβικοποίηση αυτού του πληθυσμού πραγματοποιήθηκε μετά από αιώνες μουσουλμανικής κυριαρχίας και αραβικής κυριαρχίας στην περιοχή. Η γηγενής δυτική αραμαϊκή γλώσσα μεταξύ των Μαρωνιτών εγκαταλείφθηκε ως ομιλούμενη γλώσσα στα τέλη του Μεσαίωνα, κάνοντας αυτή την κοινότητα να υιοθετήσει επίσης στοιχεία του αραβικού πολιτισμού από τους Άραβες χριστιανούς και μουσουλμάνους γείτονές τους. Παρ' όλα αυτά, πολλοί Μαρωνίτες εξακολουθούν να επισημαίνουν έντονα τη μοναδική τους προέλευση. Μερικοί Μαρωνίτες τείνουν να αντιτίθενται σε τέτοιες απόψεις αποκλίσεων και στην πραγματικότητα βλέπουν τον εαυτό τους ως μέρος του αραβικού έθνους, που ορίζεται από την παναραβική ταυτότητα. Υπάρχουν ακόμη και φωνές, που στοχεύουν να συνδέσουν τους Μαρωνίτες με τους Άραβες. Για παράδειγμα, ορισμένοι Μαρωνίτες ενδέχεται να κατάγονται από μια αραβική φυλή, η οποία μετανάστευσε πριν από χιλιάδες χρόνια από τη νότια Αραβική Χερσόνησο. "Είναι πολύ πιθανό οι Μαρωνίτες, ως κοινότητα αραβικής καταγωγής, να ήταν από τις τελευταίες αραβικές χριστιανικές φυλές, που έφτασαν στη Συρία πριν από το Ισλάμ". [68]

Παλαιστίνη Επεξεργασία

Οι περισσότεροι από τους Παλαιστίνιους Χριστιανούς ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τους πρώτους χριστιανούς, που μεταστράφηκαν, από Αραμαίους, Άραβες Γασσανίδες και Έλληνες, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Μεταξύ 36.000 και 50.000 χριστιανών ζουν στην Παλαιστίνη, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκουν στους Ορθόδοξους (συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων, των Ασσυρίων και των ορθόδοξων Αρμενίων), των Καθολικών (Ρωμαίων και Μελχιτών) και των Ευαγγελικών κοινοτήτων. Η πλειονότητα των Παλαιστινίων χριστιανών ζει στις περιοχές της Βηθλεέμ και της Ραμάλα με μικρότερο αριθμό σε άλλα μέρη. [69]

 
Εσωτερικό του σπιτιού μιας χριστιανικής οικογένειας στην Ιερουσαλήμ, περίπου το 1850

Πολλοί Παλαιστίνιοι Χριστιανοί κατέχουν υψηλές θέσεις στην παλαιστινιακή κοινωνία, ιδίως σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Διαχειρίζονται σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικά κέντρα και νοσοκομεία.

 
Αγία Μαριάμ της Βηθλεέμ, μοναχή της Μελχίτικης Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας

Οι χριστιανικές κοινότητες στην Παλαιστινιακή Αρχή και τη Λωρίδα της Γάζας έχουν μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Τα αίτια της παλαιστινιακής χριστιανικής εξόδου συζητούνται ευρέως και ξεκίνησε από την Οθωμανική εποχή.[70] Το Reuters αναφέρει ότι πολλοί Παλαιστίνιοι Χριστιανοί μεταναστεύουν επιδιώκοντας ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο [69], ενώ ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας BBC κατηγορεί επίσης την οικονομική παρακμή της Παλαιστινιακής Αρχής, καθώς και την πίεση από την κατάσταση ασφαλείας στον τρόπο ζωής τους[71]. Το Βατικανό και η Καθολική Εκκλησία θεωρούσαν την ισραηλινή κατοχή και τη γενική σύγκρουση στους Αγίους Τόπους ως τους κύριους λόγους για τη χριστιανική έξοδο από τα εδάφη[72].

Η παρακμή της χριστιανικής κοινότητας στις ελεγχόμενες παλαιστινιακές περιοχές ακολουθεί τη γενική τάση της χριστιανικής παρακμής στη Μέση Ανατολή. Ορισμένες εκκλησίες προσπάθησαν να βελτιώσουν το ποσοστό μετανάστευσης των νέων χριστιανών, οικοδομώντας επιδοτούμενη στέγη για αυτούς και επεκτείνοντας τις προσπάθειες για επαγγελματική κατάρτιση. [73]

Λωρίδα της Γάζας Επεξεργασία

Το 2007, λίγο πριν από την ανάληψη της Γάζας από τη Χαμάς, ζούσαν 3.200 Χριστιανοί στη Λωρίδα της Γάζας.[74] Η μισή χριστιανική κοινότητα στη Γάζα κατέφυγε στη Δυτική Όχθη και στο εξωτερικό μετά το 2007.[75]

Συρία Επεξεργασία

 
Ψηφιδωτό που απεικονίζει τη Μαρία να κρατά ένα αραβικό κείμενο σε ελληνική ορθόδοξη εκκλησία στην Σεντνάγια της Συρίας

Στη Συρία, σύμφωνα με την απογραφή του 1960, η οποία κατέγραψε πάνω από 4,5 εκατομμύρια κατοίκους, οι Χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 15% του πληθυσμού (ή 675.000). Αυτό αντιπροσωπεύει μείωση από 20% το 1937, όταν ο πληθυσμός ανερχόταν σε 335.000. Από το 1960 ο πληθυσμός της Συρίας έχει αυξηθεί πέντε φορές, αλλά ο χριστιανικός πληθυσμός 3,5 φορές. Για πολιτικούς λόγους, έκτοτε δεν έχει γίνει νεότερη απογραφή. Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις πριν από τον εμφύλιο πόλεμο έδειξαν ότι οι χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 10% του συνολικού πληθυσμού εκ των 23 εκατομμυρίων πολιτών, λόγω του ότι έχουν χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων και υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης από τους μουσουλμάνους συμπατριώτες τους[76].

Σήμερα, ένα σημαντικό μερίδιο των Συρίων χριστιανών διατηρεί την εθνική τους ελληνική αντιοχειανή, ασσυριακή (ιδιαίτερα στα βορειοανατολικά) και αρμενική καταγωγή, με μια σημαντική πρόσφατη εισροή Ασσυρίων Ιρακινών χριστιανών προσφύγων σε αυτές τις κοινότητες μετά από σφαγές στην Τουρκία και το Ιράκ κατά τη διάρκεια και μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά το 2003. Λόγω του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, ένας μεγάλος αριθμός χριστιανών εγκατέλειψε τη χώρα για τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Ευρώπη, αν και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εξακολουθεί να κατοικεί στη Συρία (μερικοί εκτοπίστηκαν εσωτερικά).

 
Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Άραβας μοναχός και πρεσβύτερος, 7ος αιώνας (ελληνική αγιογραφία)

Οι Άραβες Χριστιανοί της Συρίας είναι Έλληνες Ορθόδοξοι και Έλληνες Καθολικοί (Μελχίτες), καθώς και μερικοί Ρωμαιοκαθολικοί. Οι μη Άραβες Σύριοι Χριστιανοί περιλαμβάνουν Ασσύριους (κυρίως στα βορειοανατολικά), Συριακο-Αραμαίους, Έλληνες και Αρμένιους. Ο χαρακτηρισμός "ελληνικό" αναφέρεται στο τελετουργικό, που ακολουθούν. Οι Έλληνες στη Συρία αποτελούν μια ξεχωριστή εθνικότητα, που αριθμεί 4.500 στη Συρία σήμερα. Οι Μελχίτες, οι οπαδοί της Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας, σχηματίζουν μια άλλη μεγάλη ομάδα.

Αν και η θρησκευτική ελευθερία επιτρέπεται στην Αραβική Δημοκρατία της Συρίας, όλοι οι πολίτες της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών, υπόκεινται στους νόμους, που βασίζονται στη Σαρία και ρυθμίζουν την επιμέλεια των παιδιών, την κληρονομιά και την υιοθεσία[77]. Για παράδειγμα, σε περίπτωση διαζυγίου, μια γυναίκα χάνει το δικαίωμα επιμέλειας των γιων της, όταν φτάσουν την ηλικία των δεκατριών και των κορών της, όταν φτάσουν στην ηλικία των δεκαπέντε, ανεξάρτητα από τη θρησκεία.

Τουρκία Επεξεργασία

 
Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Παύλου στην Αντάκια (αρχαία Αντιόχεια)

Οι Αντιοχείς Έλληνες, που ζουν ως επί το πλείστον στην επαρχία Χατάι, είναι μια από τις αραβόφωνες κοινότητες στην Τουρκία, με αριθμό περίπου 18.000.[78] Είναι Έλληνες Ορθόδοξοι. Ωστόσο, μερικές φορές είναι γνωστοί ως Άραβες Χριστιανοί, κυρίως λόγω της γλώσσας τους. Η Αντιόχεια (πρωτεύουσα της επαρχίας Χατάι) είναι επίσης η ιστορική πρωτεύουσα της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιόχειας. Η Τουρκία φιλοξενεί επίσης έναν αριθμό μη Αράβων Αρμενίων (που αριθμούν περίπου 70.000),[79] Έλληνες (που αριθμούν περίπου 5.000 μη συμπεριλαμβανομένων των Αντιόχειων Ελλήνων) και των Ασσυρίων Χριστιανών στα νοτιοανατολικά.

Το χωριό Τοκατσλί έχει εντελώς αραβικό χριστιανικό πληθυσμό και είναι ένα από τα λίγα χριστιανικά χωριά στην Τουρκία. [80]

Αραβική Χερσόνησος Επεξεργασία

Ο ιθαγενής χριστιανικός πληθυσμός του Κουβέιτ υπάρχει, αν και είναι ουσιαστικά μικρός. Υπάρχουν 259-400 χριστιανοί στο Κουβέιτ. [81] [82] [83]

Οι χριστιανοί του Κουβέιτ χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τους πρώτους Χριστιανούς του Κουβέιτ, οι οποίοι προέρχονταν από το Ιράκ και την Τουρκία.[83] Έχουν αφομοιωθεί στην κοινωνία, όπως και οι μουσουλμάνοι ομόλογοι τους, και τείνουν να μιλούν αραβικά. Είναι περίπου το ένα τέταρτο του χριστιανικού πληθυσμού του Κουβέιτ.

Οι υπόλοιποι αποτελούν τη δεύτερη ομάδα. Πρόκειται για πιο πρόσφατες αφίξεις στη δεκαετία του '50 και του '60, κυρίως παλαιστινιακής καταγωγής, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Παλαιστίνη μετά το 1948. Υπάρχουν επίσης μικρότεροι αριθμοί, που κατάγονται αρχικά από τη Συρία και τον Λίβανο. Αυτή η δεύτερη ομάδα δεν είναι τόσο αφομοιωμένη όσο η πρώτη ομάδα, καθώς το φαγητό, ο πολιτισμός και η αραβική διάλεκτός τους διατηρούν ακόμα μια λεβαντίνικη αίσθηση. Ωστόσο, τείνουν να είναι περήφανοι για την θετή πατρίδα τους, με πολλούς να υπηρετούν στο στρατό, στην αστυνομία, στην πολιτική και στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι χριστιανοί πολίτες του Κουβέιτ ανήκουν σε 12 μεγάλες οικογένειες, με τις οικογένειες Σαμά (από την Τουρκία) και Σουχαϊμπάρ (από την Παλαιστίνη) να είναι μερικές από τις πιο σημαντικές.

Οι ιθαγενείς Χριστιανοί του Μπαχρέιν αριθμούν περίπου 1.000 άτομα[84]. Η πλειοψηφία των χριστιανών κατάγεται από το Ιράκ, την Παλαιστίνη και την Ιορδανία, με μια μικρή μειονότητα να ζει στο Μπαχρέιν για πολλούς αιώνες. Υπάρχουν επίσης μικρότεροι αριθμοί ιθαγενών Χριστιανών που κατάγονται από τον Λίβανο, τη Συρία και την Ινδία.

Η πλειοψηφία των χριστιανών του Μπαχρέιν τείνουν να είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, με τη μεγαλύτερη εκκλησία να είναι η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Απολαμβάνουν πολλές θρησκευτικές και κοινωνικές ελευθερίες. Το Μπαχρέιν σήμερα έχει χριστιανικά μέλη στην κυβέρνηση.

Βόρεια Αφρική Επεξεργασία

 
Ο Άγιος Αυγουστίνος Ίππωνος ήταν χριστιανός θεολόγος, φιλόσοφος και επίσκοπος στη Νουμηδία, στη σύγχρονη Αλγερία
 
Καβύλοι Χριστιανοί της Αλγερίας

Υπάρχουν μικροσκοπικές κοινότητες Ρωμαιοκαθολικών στην Τυνησία, την Αλγερία, τη Λιβύη και το Μαρόκο λόγω αποικιακής κυριαρχίας (γαλλική κυριαρχία για την Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο, ισπανική κυριαρχία για το Μαρόκο και Δυτική Σαχάρα, καθώς και ιταλική κυριαρχία για τη Λιβύη). Οι περισσότεροι χριστιανοί στη Βόρεια Αφρική είναι ξένοι ιεραπόστολοι, μετανάστες εργαζόμενοι και άνθρωποι γαλλικής, ισπανικής και ιταλικής αποικιακής καταγωγής. Οι Βορειοαφρικανοί Βέρβεροι χριστιανοί ή αραβικής καταγωγής μεταστράφηκαν κυρίως στη σύγχρονη εποχή ή κάτω από και μετά τη γαλλική αποικιοκρατία. [85] [86]

Αναμφισβήτητα, πολλοί περισσότεροι Μαγκρεμπίνοι χριστιανοί αραβικής ή βερβερικής καταγωγής ζουν στη Γαλλία από ό,τι στη Βόρεια Αφρική, λόγω της εξόδου των πιε-νουάρ στη δεκαετία του '60. Σήμερα οι μεταστροφές στον Χριστιανισμό είναι πιο συχνές στην Αλγερία, ειδικά στην Καβυλία, στο Μαρόκο [87] και στην Τυνησία[88]. Μια μελέτη του 2015 εκτιμά ότι 380.000 μουσουλμάνοι μεταστράφηκαν στον χριστιανισμό στην Αλγερία[89]. Ενώ εκτιμάται ότι μεταξύ 8.000[90] -40.000 [91] Μαροκινοί μεταστράφηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. αν και ορισμένοι εκτιμούν ότι ο αριθμός είναι έως και 150.000.[92] Στην Τυνησία, ωστόσο, ο αριθμός των χριστιανών εκτιμάται σε περίπου 23.500. [93]

Αίγυπτος Επεξεργασία

Αν κάποιος αποκλείσει τους Κόπτες, που προσχωρούν σε μια αρχαία αιγυπτιακή καταγωγή, οι αριθμοί των Ελληνικών Ορθόδοξων Εκκλησιών στην Αίγυπτο, που είναι εθνικά Έλληνες και πιθανώς Άραβες, είναι μάλλον μικροί. Υπάρχουν βέβαια αρκετές μεμονωμένες ελληνικές ορθόδοξες κοινότητες, που αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από Άραβες, στη χερσόνησο του Σινά, αν και η υπόλοιπη Αίγυπτος έχει επίσης κάποιους αριθμούς εκτός των μειονοτήτων των Κοπτών.

 
Εικονοστάσιο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Σάββα, Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος

Οι περισσότεροι Αιγύπτιοι Χριστιανοί είναι Κόπτες, οι οποίοι είναι κυρίως μέλη της Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας. Αν και οι Κόπτες στην Αίγυπτο μιλούν αιγυπτιακά αραβικά, πολλοί από αυτούς δεν θεωρούν τους εαυτούς τους εθνοτικά Άραβες, αλλά μάλλον απόγονους των αρχαίων Αιγυπτίων. Οι Κόπτες αποτελούν τον μεγαλύτερο πληθυσμό χριστιανών στη Μέση Ανατολή, που κυμαίνεται μεταξύ 8.000.000 και 15.000.000. Η λειτουργική γλώσσα των Κοπτών, η κοπτική γλώσσα, είναι άμεσος απόγονος της αιγυπτιακής γλώσσας. Η κοπτική παραμένει η λειτουργική γλώσσα όλων των Κοπτικών εκκλησιών.

Διασπορά Επεξεργασία

Εκατοντάδες χιλιάδες Άραβες Χριστιανοί ζουν επίσης στη διασπορά, έξω από τη Μέση Ανατολή. Διαμένουν σε χώρες όπως η Αργεντινή, η Αυστραλία, η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Χιλή, η Κολομβία, η Κούβα, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Μεξικό, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βενεζουέλα. Υπάρχουν επίσης πολλοί Άραβες Χριστιανοί στην Ευρώπη, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία (λόγω των ιστορικών συνδέσεων με τον Λίβανο και τη Βόρεια Αφρική) και την Ισπανία (λόγω των ιστορικών συνδέσεων με το βόρειο Μαρόκο), και σε μικρότερο βαθμό στην Ιρλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα και Κάτω Χώρες. Μεταξύ αυτών, σε όλη την Αμερική, περίπου ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι Χριστιανοί ζουν στην παλαιστινιακή διασπορά.

Δόγμα Επεξεργασία

Όπως και οι Άραβες Μουσουλμάνοι, οι Άραβες Χριστιανοί αναφέρονται στον Θεό ως Αλλάχ, ως αραβική λέξη για τον «Θεό».[94] [95] Η χρήση του όρου Αλλάχ σε αραβικές χριστιανικές εκκλησίες προηγείται του Ισλάμ αρκετούς αιώνες. Τους πιο πρόσφατους χρόνους (ειδικά από τα μέσα του 19ου αιώνα), ορισμένοι Άραβες Χριστιανοί από την περιοχή του Λεβάντε έχουν μεταστραφεί από αυτές τις γηγενείς, παραδοσιακές εκκλησίες σε πιο πρόσφατες προτεσταντικές, κυρίως Βαπτιστών και Μεθοδιστών. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εισροή Δυτικών, κυρίως Αμερικανών Ευαγγελικών ιεραποστόλων.

Το ζήτημα της ταυτότητας Επεξεργασία

Οι Άραβες Χριστιανοί περιλαμβάνουν τους απογόνους των αρχαίων αραβικών φυλών, οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων Χριστιανών μεταναστών, καθώς και ορισμένων πρόσφατων οπαδών του Χριστιανισμού. Μερικές φορές, ωστόσο, το ζήτημα της ταυτοποίησης προκύπτει σχετικά με συγκεκριμένες χριστιανικές κοινότητες σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.

Ασσύριοι Επεξεργασία

Οι Ασσύριοι αποτελούν την πλειοψηφία των χριστιανών στο Ιράκ, τη βορειοανατολική Συρία, τη νοτιοανατολική Τουρκία και το βορειοδυτικό Ιράν. Ορίζονται συγκεκριμένα ως μη αραβικές αυτόχθονες εθνοτικές ομάδες. Οι Ασσύριοι έχουν τις δικές τους μητρικές διαλέκτους της συριακής-αραμαϊκής γλώσσας. Παρά τις αρχαίες προ-αραβικές ρίζες τους και τις ξεχωριστές γλωσσικές-πολιτισμικές τους ταυτότητες [96], οι Ασσύριοι αναφέρονται μερικές φορές λανθασμένα από δυτικές πηγές ως "Χριστιανοί του Αραβικού Κόσμου", δημιουργώντας σύγχυση σχετικά με την ταυτότητά τους [97] Οι Ασσύριοι επίσης χαρακτηρίζονταν λανθασμένα ως "Άραβες Χριστιανοί" από παναραβικά κινήματα και αραβικά-ισλαμικά καθεστώτα. [13] [98]

Μετά την ανάβαση του εθνικιστικού κόμματος Μπάαθ στο Ιράκ το 1963, οι Ασσύριοι Χριστιανοί αναφέρονταν ως "Άραβες Χριστιανοί" από Άραβες εθνικιστές, που αρνούνταν την ύπαρξη μιας ξεχωριστής ασσυριακής ταυτότητας. Το 1972 ψηφίστηκε νόμος για τη χρήση της συριακής γλώσσας σε δημόσια σχολεία και μέσα μαζικής ενημέρωσης, λίγο αργότερα όμως απαγορεύτηκε και τα αραβικά επιβλήθηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες. [99]

Ως την απογραφή του 1977, οι Ασσύριοι αναφέρονταν λανθασμένα ως Άραβες ή Κούρδοι. Οι Ασσυριοί Χριστιανοί αναγκάστηκαν να αρνηθούν την ταυτότητά τους, καθώς ο Ασσυριακός εθνικισμός τιμωρούνταν σκληρά.

Κόπτες Επεξεργασία

Οι Κόπτες είναι οι γηγενείς Αιγύπτιοι Χριστιανοί, μια μεγάλη εθνοθρησκευτική ομάδα στην Αίγυπτο. Ο Χριστιανισμός ήταν η πλειοψηφική θρησκεία στη Ρωμαϊκή Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του 4ου έως του 6ου αιώνα και μέχρι την κατάκτηση των Μουσουλμάνων [100] και παραμένει η πίστη ενός σημαντικού μειονοτικού πληθυσμού. Η κοπτική τους γλώσσα είναι ο άμεσος απόγονος της δημώδους αιγυπτιακής, που ομιλούνταν στη ρωμαϊκή εποχή, αλλά έχει σχεδόν εξαφανιστεί και ως επί το πλείστον περιορίζεται σε λειτουργική χρήση από τον 18ο αιώνα.

Οι Κόπτες στην Αίγυπτο αποτελούν τη μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα στη Μέση Ανατολή, καθώς και τη μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα στην περιοχή, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 10% του αιγυπτιακού πληθυσμού[101]. Οι περισσότεροι ανήκουν στην Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας[102] [103] [104]. Οι υπόλοιποι (περίπου 800.000) χωρίζονται μεταξύ των Κοπτών Καθολικών και διαφόρων Κοπτών Προτεσταντικών Εκκλησιών.

Ως θρησκευτική μειονότητα, οι Κόπτες υφίστανται σημαντικές διακρίσεις στη σύγχρονη Αίγυπτο και αποτελούν στόχο επιθέσεων από μαχητικές ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες.

Μαρωνίτες Επεξεργασία

Στις δημοτικές εκλογές της Βηρυτού τον Απρίλιο του 1936, οι χριστιανοί Μαρωνίτες και οι μουσουλμάνοι πολιτικοί διαιρέθηκαν σύμφωνα με φοινικικές και αραβικές ρίζες ανησυχώντας για το αν η λιβανέζικη ακτή πρέπει να διεκδικηθεί από τη Συρία ή να δοθεί στον Λίβανο, αυξάνοντας τις ήδη αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. [105]

Ο λιβανέζικος εθνικισμός, ο οποίος απορρίπτει την αραβική ταυτότητα, έχει βρει ισχυρή υποστήριξη μεταξύ ορισμένων Μαρωνιτών και άλλων ορθόδοξων χριστιανών. Ωστόσο, αυτή η μορφή εθνικισμού, που ονομάστηκε Φοινικισμός, δεν εξελίχθηκε ποτέ σε μια ολοκληρωμένη ιδεολογία με επικεφαλής βασικούς στοχαστές. [105]

Στον μεταπολεμικό Λίβανο, ο πολιτικός Φοινικισμός, ως εναλλακτική του Αραβισμού, περιορίστηκε σε μια μικρή ομάδα.[106] Αυτή η σύγκρουση ιδεών ταυτότητας πιστεύεται ότι είναι μια από τις βασικές κεντρικές διαμάχες μεταξύ των μουσουλμανικών και μαρωνιτικών χριστιανικών πληθυσμών του Λιβάνου και αυτό που διαχωρίζει κυρίως τη χώρα από την εθνική ενότητα.[107] Είναι γενικευμένο ότι οι Μουσουλμάνοι επικεντρώνονται περισσότερο στην αραβική ταυτότητα της ιστορίας και του πολιτισμού του Λιβάνου, ενώ οι Χριστιανοί επικεντρώνονται στο προ-αραβικό και μη αραβικό φάσμα της ταυτότητας του Λιβάνου. [108]

Αραμαϊκή ταυτότητα Επεξεργασία

Ένας αριθμός Συριακών Χριστιανών, κυρίως υποστηρικτές της Συριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Συριακής Καθολικής Εκκλησίας στη Συρία τηρούν μια αραμαϊκή ταυτότητα. αναγόμενοι στο αρχαίο Αράμ, που περιελάμβανε κυρίως εδάφη της σημερινής Συρίας. Τώρα είναι σχεδόν αποκλειστικά αραβόφωνοι, αν και μικροί αριθμοί διατηρούν τη μητρική τους γλώσσα.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους Άραβες χριστιανούς στο Ισραήλ, μια χούφτα αραβόφωνων χριστιανών Ισραηλινών δεν θεωρούν τους εαυτούς τους Άραβες, επισημαίνοντας την μη αραβική, προερχόμενη από το Αράμ καταγωγή τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην πόλη Τζις στη Γαλιλαία που κυριαρχείται από μαρωνίτες, όπου Αραμαίοι εθνικιστές προσπαθούν να καταστήσουν τα αραμαϊκά ως ομιλούμενη γλώσσα. Τον Σεπτέμβριο του 2014, το Ισραήλ αναγνώρισε την εθνική ταυτότητα "Αραμαίοι": οι αραβόφωνοι Χριστιανοί του Ισραήλ, με συγγένεια αραμαϊκή, μπορούν τώρα να εγγραφούν ως "Αραμαίοι" και όχι Άραβες.

Πανσυριακή ταυτότητα Επεξεργασία

Αν και η πλειοψηφία των οπαδών των Ελληνορθόδοξων και Καθολικών Εκκλησιών στην Ανατολή ακολουθούν τον αραβικό εθνικισμό, ορισμένοι πολιτικοί απορρίπτουν τον παναραβισμό, όπως ο κοσμικός Έλληνας Ορθόδοξος Αντούν Σααντέ, ιδρυτής του SSNP, ο οποίος εκτελέστηκε, επειδή υποστήριζε την κατάργηση του λιβανέζικου κράτους από την κυβέρνηση του κόμματος Καταέμπ στη δεκαετία του '40.

Ο Σααντέ απέρριψε τόσο τη γλώσσα όσο και τη θρησκεία ως καθοριστικά χαρακτηριστικά ενός έθνους και αντ' αυτού υποστήριξε ότι τα έθνη αναπτύσσονται μέσω της κοινής ανάπτυξης ενός λαού, που κατοικεί σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Ήταν έτσι ισχυρός αντίπαλος τόσο του αραβικού εθνικισμού όσο και του παν-ισλαμισμού. Υποστήριξε ότι η Συρία ήταν ιστορικά, πολιτισμικά και γεωγραφικά διαφορετική από τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο, τον οποίο χώρισε σε τέσσερα μέρη. Ανίχνευσε την ιστορία της Συρίας ως μια ξεχωριστή οντότητα πίσω από τους Φοίνικες, τους Χαναναίους, τους Αμορίτες, τους Αραμαίους, τους Ασσύριους και τους Βαβυλώνιους κ.λπ. [109]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Christians of the Middle East - Country by Country Facts and Figures on Christians of the Middle East». Middleeast.about.com. 9 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2012. 
  2. ↑ CNN, Matt Rehbein. «Who are Egypt's Coptic Christians?». CNN. 
  3. ↑ https://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Syria_Ethnic_Shift_2010-2018_lg.png.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  4. ↑ «Middle East :: Lebanon — The World Factbook - Central Intelligence Agency». www.cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2020. 
  5. ↑ Kildani, Hanna (8 Ιουλίου 2015). «Archived copy» الأب د. حنا كلداني: نسبة الأردنيين المسيحيين المقيمين 3.68% (στα Αραβικά). Abouna.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2016. 
  6. ↑ «CBS data on Christian population in Israel (2016)» (στα Εβραϊκά). Cbs.gov.il. 
  7. ↑ «The Shlama Population Project». Shlama. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019. 
  8. ↑ «The Beleaguered Christians of the Palestinian-Controlled Areas, by David Raab». Jcpa.org. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2012. 
  9. ↑ Chehata, Hanan (22 Μαρτίου 2016). «The plight and flight of Palestinian Christians» (PDF). Middle East Monitor. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  10. ↑ Bundeszentrale für politische Bildung. «Christen in der islamischen Welt». Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  11. ↑ «Christian Converts in Morocco Fear Fatwa Calling for Their Execution». Christianity Today. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2016. 
  12. ↑ «'House-Churches' and Silent Masses —The Converted Christians of Morocco Are Praying in Secret». Vice. 23 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2016. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Phares, Walid (2001). «Arab Christians: An Introduction». Arabic Bible Outreach Ministry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2004. 
  14. ↑ «Middle East :: Lebanon — The World Factbook - Central Intelligence Agency». www.cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2020. 
  15. ↑ B. A., Politics and History. «Facts and Figures on Christians of the Middle East». ThoughtCo (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2020. 
  16. ↑ «Demographics». Arab American Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2016. 
  17. ↑ Philip K. Hitti. History of the Arabs. 6th ed.; Macmillan and St. Martin's Press, 1967, pp. 78–84 (on the Ghassanids and Lakhmids) and pp. 87–108 (on Yemen and the Hijaz).
  18. ↑ 18,0 18,1 Radai, Itamar (2008). «The collapse of the Palestinian-Arab middle class in 1948: The case of Qatamon». Middle Eastern Studies 43 (6): 961–982. doi:10.1080/00263200701568352. ISSN 0026-3206. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-10-18. https://web.archive.org/web/20171018134857/http://weblaw.haifa.ac.il/he/faculty/kedar/lecdb/general/421.pdf. Ανακτήθηκε στις 2020-11-21. 
  19. ↑ 19,0 19,1 Pacini, Andrea (1998). Christian Communities in the Arab Middle East: The Challenge of the Future. Clarendon Press. σελίδες 38, 55. ISBN 978-0-19-829388-0. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Teague, Michael (2010). «The New Christian Question». Al Jadid Magazine 16 (62). http://www.aljadid.com/content/new-christian-question. Ανακτήθηκε στις 2020-11-21. 
  21. ↑ «Pope to Arab Christians: Keep the Faith». The Huffington Post. 15 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  22. ↑ «Coptic assembly of America - Reactions in the Egyptian Press To a Lecture Delivered by a Coptic Bishop in Hudson Institute». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  23. ↑ Langfeldt, John A. (1994). «Recently discovered early Christian monuments in Northeastern Arabia». Arabian Archaeology and Epigraphy 5: 32–60. doi:10.1111/j.1600-0471.1994.tb00054.x. 
  24. ↑ Khoury, George (22 Ιανουαρίου 1997). «The Origins of Middle Eastern Arab Christianity». melkite.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2001. 
  25. ↑ Rimon, Ofra. «The Nabateans in the Negev». Hecht Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2011. 
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Άγιος Αρέθας ο Μεγαλομάρτυρας και οι «σὺν αὐτῶ»». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Parry, Ken (1999). Melling, David, επιμ. The Blackwell Dictionary of Eastern Christianity. Malden, MA: Blackwell Publishing. σελ. 37. ISBN 978-0-631-23203-2. 
  28. ↑ [...] Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν Ἀσίαν, 10 Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι, Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, 11 Κρῆτες καὶ Ἄραβες, ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ [...] Καινή Διαθήκη, Πράξεις Αποστόλων, κεφ. 2, 8-11
  29. ↑ [...] ὅτε δὲ εὐδόκησεν ὁ Θεός, ὁ ἀφορίσας με ἐκ κοιλίας μητρός μου καὶ καλέσας διὰ τῆς χάριτος αὐτοῦ, ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοί, ἵνα εὐαγγελίζωμαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, εὐθέως οὐ προσανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι· οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους, ἀλλὰ ἀπῆλθον εἰς Ἀραβίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν. [...] Προς Γαλάτας Επιστολή, κεφ 1, στ. 15-17
  30. ↑ Philip K. Hitti, History of the Arabs, 6th ed. (Macmillan and St. Martin's Press, 1967, pp. 78-84 (on the Ghassanids and Lakhmids) and pp. 87-108 (on Yemen and the Hijaz).
  31. ↑ , Sabet, Amr (2006), The American Journal of Islamic Social Sciences 24:4, Oxford; page 99–100
  32. ↑ Khadduri, Majid (2010). War and Peace in the Law of Islam, Johns Hopkins University Press; pages 162–224; (ISBN 978-1-58477-695-6)
  33. ↑ Shahid Alam, Articulating Group Differences: A Variety of Autocentrisms, Journal of Science and Society, 2003
  34. ↑ Seed, Patricia. Ceremonies of Possession in Europe's Conquest of the New World, 1492-1640, Cambridge University Press, 27 October 1995, pp. 79-80.
  35. ↑ Ali, Abdullah Yusuf (1991). The Holy Quran. Medina: King Fahd Holy Qur-an Printing Complex.
  36. ↑ John Louis Esposito, Islam the Straight Path, Oxford University Press, 15 January 1998, p. 34.
  37. ↑ Lewis (1984), pp. 10, 20
  38. ↑ Ali, Abdullah Yusuf (1991). The Holy Quran. Medina: King Fahd Holy Qur-an Printing Complex, pg. 507
  39. ↑ Gran, Peter (Ιανουάριος 2002). «Tahtawi in Paris». Al-Ahram Weekly Online (568). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2003-06-24. https://web.archive.org/web/20030624173715/http://weekly.ahram.org.eg/2002/568/cu1.htm. 
  40. ↑ Boueiz Kanaan, Claude. Lebanon 1860-1960: A Century of Myth and Politics. la University of Michigan. σελ. 127. 
  41. ↑ Merrill, A. Fisher, John Calhoun, Harold. The world's great dailies: profiles of fifty newspapers. la University of Michigan. σελ. 52. 
  42. ↑ Lattouf, 2004, p. 70
  43. ↑ محطات مارونية من تاريخ لبنان، مرجع سابق، ص.185
  44. ↑ «The World Factbook». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  45. ↑ «The World Factbook». www.cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  46. ↑ Euronews ن: How an Arabic letter was reclaimed to support Iraq's persecuted Christians
  47. ↑ «Statistical Abstract of Israel 2010». Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  48. ↑ «CBS report: Christian population in Israel growing». The Jerusalem Post. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020. 
  49. ↑ Adelman, Jonathan (28 Αυγούστου 2015). «The Christians of Israel: A Remarkable Group». The Huffington Post. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2016. 
  50. ↑ Society: Minority Communities, Israeli Ministry of Foreign Affairs
  51. ↑ «The Christian communities in Israel». Israel Ministry of Foreign Affairs. 1 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020. 
  52. ↑ «The Christian communities in Israel». mfa.gov.il. 
  53. ↑ «In Heartwarming Christmas Story, IDF Welcomes More Pro-Israel Christian Arabs». 23 Δεκεμβρίου 2015. 
  54. ↑ TLV1 (21 Ιανουαρίου 2016). «Israeli-Arab Christians take to the streets of Haifa for an unusual protest». TLV1 Radio. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  55. ↑ «المسيحيون العرب يتفوقون على يهود إسرائيل في التعليم». Bokra. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  56. ↑ «Christians in Israel: Strong in education - Israel News, Ynetnews». Ynetnews.com. 20 Ιουνίου 1995. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  57. ↑ «Israeli Christians Flourishing in Education but Falling in Number». Terrasanta.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  58. ↑ «Christians in Israel Well-Off, Statistics Show: Christians in Israel are prosperous and well-educated - but some fear that Muslim intimidation will cause a mass escape to the West». Arutz Sheva. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2016. 
  59. ↑ «פרק 4 פערים חברתיים-כלכליים בין ערבים לבין יהודים» (PDF). Abrahamfund.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  60. ↑ Vela, Justin (14 February 2015). «Jordan: The safe haven for Christians fleeing ISIL». The National. http://www.thenational.ae/world/middle-east/jordan-the-safe-haven-for-christians-fleeing-isil. Ανακτήθηκε στις 12 October 2015. 
  61. ↑ Fleishman, Jeffrey (10 May 2009). «For Christian enclave in Jordan, tribal lands are sacred». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2009/may/10/world/fg-tribal-catholic10. Ανακτήθηκε στις 10 May 2016. 
  62. ↑ Freij, Muath (12 August 2015). «Iraqi Christians return to school in Jordan after a year in limbo». jordantimes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 August 2015. https://web.archive.org/web/20150814020936/http://www.jordantimes.com/news/local/iraqi-christians-return-school-jordan-after-year-limbo. 
  63. ↑ Miller, Duane Alexander (30 Ιουλίου 2010). «The Episcopal Church in Jordan: Identity, Liturgy, and Mission». Journal of Anglican Studies 9 (2): 134–153. doi:10.1017/s1740355309990271. 
  64. ↑ «Home - Minority Rights Group». minorityrights.org. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2016. 
  65. ↑ «Petra « See The Holy Land». Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020. 
  66. ↑ Kraidy, Marwan (2005). Hybridity, OR the Cultural Logic of Globalization. Temple University. σελ. 119. ISBN 978-1-59213-144-0. 
  67. ↑ «The Lebanese census of 1932 revisited. Who are the Lebanese?». yes. British Journal of Middle Eastern Studies, Nov99, Vol. 26 Issue 2, p219, 23p. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  68. ↑ Salibi, Kamal (1988). A House of Many Mansions: The History of Lebanon Reconsidered. Tauris. σελ. 89. ISBN 978-1-85043-091-9. 
  69. ↑ 69,0 69,1 Nasr, Joseph (10 May 2009). «FACTBOX - Christians in Israel, West Bank and Gaza». Reuters. http://uk.reuters.com/article/worldNews/idUKTRE5491FH20090510. 
  70. ↑ Derfner, Larry (7 May 2009). «Persecuted Christians?». The Jerusalem Post. http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1239710889374&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull. 
  71. ↑ Guide: Christians in the Middle East. BBC News. 2011-10-11.
  72. ↑ «Israeli-Palestinian conflict blamed for Christian exodus». The Jerusalem Post. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2020. 
  73. ↑ Miller, Duane Alexander· Sumpter, Philip (2016). «Between the Hammer and the Anvil: Indigenous Palestinian Christianity in the West Bank». Christianity and Freedom. σελίδες 372–396. ISBN 978-1-316-40864-3. 
  74. ↑ «Palestinian Christian Activist Stabbed to Death in Gaza». Haaretz. 2007-10-07. http://www.haaretz.com/news/palestinian-christian-activist-stabbed-to-death-in-gaza-1.230592. Ανακτήθηκε στις 20 April 2016. 
  75. ↑ Oren, Michael. «Israel and the plight of Mideast Christians». Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203960804577239923033348982?mod=googlenews_wsj. 
  76. ↑ «Middle East :: Syria — The World Factbook - Central Intelligence Agency». www.cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2020. 
  77. ↑ «Syria». U.S. Department of State. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  78. ↑ Martin, Tamcke. «Christen in der islamischen Welt | APuZ». bpb.de. 
  79. ↑ Khojoyan, Sara (16 October 2009). «Armenian in Istanbul: Diaspora in Turkey welcomes the setting of relations and waits more steps from both countries». ArmeniaNow.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-01-01. https://web.archive.org/web/20170101063955/https://www.armenianow.com/news/10672/armenian_in_istanbul_diaspora_in_t. Ανακτήθηκε στις 5 January 2013. 
  80. ↑ The World In one of Turkey's most religiously diverse provinces, close ties with Syria fuel support for Assad regime Retrieved 6 April 2012
  81. ↑ «International Religious Freedom Report». Στέιτ Ντιπάρτμεντ. 1999. 
  82. ↑ «Nationality By Religion and Nationality» (στα Αραβικά). Government of Kuwait. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2015. 
  83. ↑ 83,0 83,1 Sharaf, Nihal (2012). «'Christians Enjoy Religious Freedom': Church-State ties excellent». Arabia Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. 
  84. ↑ «2010 Census Results». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2012. 
  85. ↑ Fahlbusch, Erwin· Bromiley, Geoffrey William (2003). The Encyclopedia of Christianity: J-O. ISBN 9780802824158. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  86. ↑ «Rising numbers of Christians in Islamic countries could pose threat to social order». World Review. 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  87. ↑ United Nations High Commissioner for Refugees. «Refworld - Morocco: General situation of Muslims who converted to Christianity, and specifically those who converted to Catholicism; their treatment by Islamists and the authorities, including state protection (2008-2011)». Refworld. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016. 
  88. ↑ International Religious Freedom Report 2007: Tunisia. United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (14 September 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  89. ↑ Miller, Duane Alexander; Johnstone, Patrick (2015). «Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census». Interdisciplinary Journal of Research on Religion 11: 10. http://www.religjournal.com/pdf/ijrr11010.pdf. 
  90. ↑ News, Morning Star. «Christian Converts in Morocco Fear Fatwa Calling for Their Execution». News & Reporting. 
  91. ↑ «'House-Churches' and Silent Masses —The Converted Christians of Morocco Are Praying in Secret». www.vice.com. 
  92. ↑ «Morocco: No more hiding for Christians». Evangelical Focus. 
  93. ↑ «Christian Persecution in Tunisia | Open Doors USA» (στα αγγλικά). Open Doors USA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-04-19. https://web.archive.org/web/20210419204000/https://www.opendoorsusa.org/christian-persecution/world-watch-list/tunisia/. Ανακτήθηκε στις 2017-06-30. 
  94. ↑ Timothy George (2002). Is the Father of Jesus the God of Muhammad?: understanding the differences between Christianity and Islam. Zondervan. ISBN 978-0-310-24748-7. 
  95. ↑ Melanie Kaye/Kantrowitz (2007). The colors of Jews: Racial Politics and Radical Diasporism (Illustrated, annotated έκδοση). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-21927-5. 
  96. ↑ «New book announcement: Assyrians, Kurds, and Ottomans Intercommunal Relations on the Periphery of the Ottoman Empire» (PDF). Cambria Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2016. 
  97. ↑ "In spite of the widespread geographical imaginations of the Middle East as an Arabic and Islamic monolith, supported by Western mass media and some Middle Eastern states high politicians, the Middle East is quite a heterogeneous region. This region comprises numerous ethnic-national, religious, linguistic or ethnoreligious groups." (PDF)
  98. ↑ "Assyrians are an ethnically, linguistically and religiously distinct minority in the Middle Eastern region." (PDF)
  99. ↑ Indigenous People in Distress, Fred Aprim
  100. ↑ Ibrahim, Youssef M. (18 April 1998). «U.S. Bill Has Egypt's Copts Squirming». The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E02E5DC103DF931A25757C0A96E958260&sec=&spon=&pagewanted=1. Ανακτήθηκε στις 2008-10-08. 
  101. ↑ Cole, Ethan (8 Ιουλίου 2008). «Egypt's Christian-Muslim Gap Growing Bigger». The Christian Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2008. 
  102. ↑ «Egypt from "U.S. Department of State/Bureau of Near Eastern Affairs"». United States Department of State. 30 Σεπτεμβρίου 2008. 
  103. ↑ «Egypt from "Foreign and Commonwealth Office"». Foreign and Commonwealth Office -UK Ministry of Foreign Affairs. 15 Αυγούστου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2008. 
  104. ↑ Who are the Christians in the Middle East?. Betty Jane Bailey. 18 Ιουνίου 2009. ISBN 978-0-8028-1020-5. 
  105. ↑ 105,0 105,1 Asher Kauffman (2004). Reviving Phoenicia: The Search for Identity in Lebanon. I.B.Tauris. ISBN 9781860649820. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010. 
  106. ↑ Asher Kauffman (2004). Reviving Phoenicia: The Search for Identity in Lebanon. I.B.Tauris. ISBN 9781860649820. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010. 
  107. ↑ «The Identity of Lebanon». Mountlebanon.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010. 
  108. ↑ «Our Lady of Lebanon Maronite Catholic Church: Easton, Pennsylvania & Kfarsghab, Lebanon». Mountlebanon.org. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2012. 
  109. ↑ «المكتبة السورية القومية الاجتماعية». Ssnp.Com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Άραβες_Χριστιανοί&oldid=10287327"