Βικιπαίδεια

Κατάλογος Ρωμαίων σφετεριστών

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 18/10/2022.

Ακολουθεί ένας κατάλογος με τους σφετεριστές στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Για μία επισκόπηση του προβλήματος και των συνεπειών τού σφετερισμού, βλέπε Ρωμαίοι σφετεριστές. Στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (395–1453), η εξέγερση και ο σφετερισμός ήταν τόσο διαβόητα συχνοί (με τα μέτρα της μεσαιωνικής Δύσης, όπου ο σφετερισμός ήταν σπάνιος) που ο σύγχρονος όρος «βυζαντινός» έγινε συνώνυμο των πολιτικών μηχανορραφιών και συνωμοσιών. Για τον σφετερισμό στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, βλέπε Κατάλογος Βυζαντινών σφετεριστών .

Κλειδί:

  • σκ, σκοτώθηκε
  • σΠ, σκοτώθηκε από την Πραιτωριανή Φρουρά
  • σΣ, σκοτώθηκε από τους ίδιους τους στρατιώτες
  • σΜ, σκοτώθηκε στη μάχη
  • εκ, εκτελέστηκε
  • αυ, αυτοκτονία
  • οι ημερομηνίες είναι η αρχή και το τέλος της βασιλείας
  • η προέλευση της εξέγερσης υποδεικνύεται, όπου είναι δυνατόν
  • ο κατάλογος είναι πλήρης μέχρι την έλευση της τετραρχίας στα τέλη του 3ου αι.

Σφετεριστές που έγιναν νόμιμοι αυτοκράτορες

Επεξεργασία

Τα ακόλουθα άτομα ξεκίνησαν ως σφετεριστές, αλλά έγιναν ο νόμιμος αυτοκράτορας είτε παγιώνοντας τον αδιαμφισβήτητο έλεγχο της αυτοκρατορίας, είτε επιβεβαιώνοντας τη θέση τους από τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο ή από τον νόμιμο Αυτοκράτορα.

Α΄ αυτοκρατορικός εμφύλιος πόλεμος

Επεξεργασία

Β΄ αυτοκρατορικός εμφύλιος πόλεμος

Επεξεργασία

Κρίση του 3ου αι.

Επεξεργασία

Δυτική Αυτοκρατορία

Επεξεργασία

Οι ακόλουθοι τελευταίοι αυτοκράτορες της Δύσης έγιναν όλοι δεκτοί από τη Σύγκλητο, αλλά ποτέ δεν αναγνωρίστηκαν ως συναυτοκράτορες από τον Αυτοκράτορα της Ανατολής:

Οι σφετεριστές δεν θεωρούνταν νόμιμοι αυτοκράτορες

Επεξεργασία

Τα ακόλουθα άτομα αυτοανακηρύχθηκαν αυτοκράτορες (ή ανακηρύχθηκαν ή διορίστηκαν ως αυτοκράτορες), αλλά δεν θεωρούνται νόμιμοι αυτοκράτορες, επειδή δεν έδιωξαν τον κυβερνώντα αυτοκράτορα ή δεν έθεσαν τον έλεγχο ολόκληρης της Αυτοκρατορίας ή δεν έγιναν δεκτοί από τη Σύγκλητο ή άλλους συναυτοκράτορες.

Παρατίθενται εδώ υπό τον Αυτοκράτορα, του οποίου την εξουσία επιχείρησαν να σφετεριστούν. Η σημειωθείσα ημερομηνία είναι το έτος απόπειρας σφετερισμού.

Κλαύδιος Α΄: 41–54

Επεξεργασία

Γάλβας: 68–69

Επεξεργασία

Τίτος: 79–81

Επεξεργασία

Δομιτιανός: 81–96

Επεξεργασία

Μάρκος Αυρήλιος: 161–180

Επεξεργασία
  • Αβίδιος Κάσσιος (175), στην Αίγυπτο και τη Συρία, κυβερνήτης της Συρίας, αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας μετά τη φήμη ότι ο Μάρκος Αυρήλιος είχε πεθάνει. Συνέχισε την εξέγερσή του ακόμη και όταν έμαθε ότι ο Μάρκος Αυρήλιος ήταν ζωντανός.

Σεπτίμιος Σεβήρος: 193–211

Επεξεργασία

Eλαγάβαλος: 218–222

Επεξεργασία
  • Γέλιος Μάξιμος (219), στη Συρία, εκτελέστηκε, αρχικά αξιωματικός της Λεγεώνας IV Scythica
  • Βέρος (τέλη 219), στη Συρία, εκτελέστηκε, διοικητής της Λεγεώνας III Gallica
  • Ουράνιος (π. 221), αμφισβητείται η ύπαρξη και η ημερομηνία του. Πηγές τον τοποθετούν στο 253.
  • Σέλευκος (μετά το 221). Θα μπορούσε να είναι ο Ιούλιος Αντώνιος Σέλευκος στη Μοισία, ή ο Μ. Φλάβιος Βιτέλλιος Σέλευκος ύπατος το 221

Aλέξανδρος Σεβήρος: 222–235

Επεξεργασία

Mαξιμίνος ο Θράκας: 235–238

Επεξεργασία
  • Μάγνος (235), διέταξε μερικούς στρατιώτες τού Μαξιμίνου να καταστρέψουν τη γέφυρα, που επέτρεψε στον αυτοκράτορα να περάσει τον Ρήνο, πρώην ύπατος
  • Κουαρτίνος (235), στην Ανατολή, υποστηρίχθηκε από στρατιώτες πιστούς στον πρώην αυτοκράτορα Αλέξανδρο Σεβήρο

Γορδιανός Γ΄: 238–244

Επεξεργασία

Φίλιππος ο Άραβας: 244–249

Επεξεργασία

Δέκιος: 249–251

Επεξεργασία

Γαλλιηνός: 253–268

Επεξεργασία

Κλαύδιος Β΄: 268–270

Επεξεργασία
  • Κενσορίνος (269–σΣ. 270), σχεδόν σίγουρα ανύπαρκτος: αναφέρεται μόνο στην Ιστορία των Αυγούστων (Τyranni Triginta 33) χωρίς κανενός είδους γραπτή, επιγραφική, ή νομισματική επιβεβαίωση.

Αυρηλιανός: 270–275

Επεξεργασία
  • Δομιτιανός (270–271) πιθανότατα στη Νότια Γαλατία. Πιθανότατα ενθάρρυνε τις δυσκολίες του Αυρηλιανού να αντιμετωπίσει μία εισβολή των Αλαμανών στην Ιταλία, που συνέβη στις αρχές της βασιλείας του. Η προσπάθειά του για εξουσία θα μπορούσε να είχε κατασταλεί από τον πραιτοριανό έπαρχο του Αυρηλιανού, τον Πλακιδιανό που βρισκόταν στην κοιλάδα του Ροδανού εκείνη την εποχή ή από τον Τέτρικο, τον Γαλάτη αυτοκράτορα.
  • Φηλικίσιμος (σκ. 271) στη Ρώμη, δημόσιος υπάλληλος που εμπλέκεται σε διαφθορά
  • Σεπτίμιος (σΣ. 271) στη Δαλματία
  • Ουρβανός (271), αμφισβητείται η ύπαρξή του
  • Φίρμος Α΄ (σκ. 273) στην Αίγυπτο, αμφισβητείται η ύπαρξή του

Πρόβος: 276–282

Επεξεργασία

Κάρος, Καρίνος, Nουμεριανός: 282–284

Επεξεργασία

Διοκλητιανός: 284–305

Επεξεργασία

Γαλέριος: 305–311

Επεξεργασία

Κωνσταντίνος Α΄: 309–337

Επεξεργασία

Κωνστάντιος Β΄: 337–361

Επεξεργασία

Βαλεντινιανός Α΄: 364–375

Επεξεργασία

Θεοδόσιος Α΄: 379–395

Επεξεργασία

Ονώριος: 395–423

Επεξεργασία

Βαλεντινιανός Γ΄: 423–455

Επεξεργασία

Ανθέμιος: 467–472

Επεξεργασία

Αποτυχημένοι περιφερειακοί σφετεριστές μετά την πτώση της Ρώμης (476)

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Avitus». The Imperial Index: The Rulers of the Roman Empire. From Augustus to Constantine XI Palaeologus. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2021. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κατάλογος_Ρωμαίων_σφετεριστών&oldid=10039727"