Κατάλογος αρχαίων μνημείων στη Ρώμη

(εντός παρενθέσεως είναι η ιταλική ονομασία του μνημείου, εκτός αν αναφέρεται ότι πρόκειται περί της λατινικής)

Ψυχαγωγία

Το πιο διάσημο αμφιθέατρο του κόσμου, το Κολοσσαίο, φωταγωγημένο

οι στέρνες των λουτρών του Διοκλητιανού

Τμήμα των εγκαταστάσεων του Μεγάλου Ιπποδρόμου που σώζεται ως σήμερα

Αμφιθέατρα

• Αμφιθέατρο του Καλιγούλα
• Αμφιθέατρο Καστρένσε
• Φλαβιανό Αμφιθέατρο (Κολοσσαίο). Το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο, αμφιθέατρο της αρχαιότητας χωρητικότητας 50.000 θεατών.
• Αμφιθέατρο του Νέρωνα
• Αμφιθέατρο του Στατίλιου Ταύρου

Θέρμες

• Θέρμες του Αγρίππα
• Θέρμες του Καρακάλλα (Terme di Caracalla), με εγκαταστάσεις για 1.500 άτομα, γυμναστήρια, βιβλιοθήκες και κήπους.
• Θέρμες του Κόμμοδου
• Θέρμες του Κωνσταντίνου
• Θέρμες του Δέκιου
• Θέρμες του Διοκλητιανού (Terme di Diocleziano), οι μεγαλύτερες της Ρώμης. Λειτούργησαν το 306 μ.Χ. Καταλαμβάνουν 120 στρέμματα και μπορούσαν να εξυπηρετούν ταυτόχρονα 3000 άτομα. Τμήματά τους χρησιμοποιούνται σήμερα ως εκκλησίες και μουσεία.
• Θέρμες του Λικίνιου Σούρα
• Θέρμες του Νέρωνα ή του Αλέξανδρου Σεβήρου
• Θέρμες του Σεπτίμιου Σεβήρου, τμήμα της Οικίας Σεβήρου
• Θέρμες του Τίτου
• Θέρμες του Τραϊανού, αποκαλούμενες εσφαλμένα του Δομιτιανού.

Ιππόδρομοι

• Ιππόδρομος του Φλαμινίου
• Μέγιστος Ιππόδρομος
• Ιππόδρομος του Μαξέντιου
• Ιππόδρομος του Νέρωνα
• Ιππόδρομος του Βάριου Ελαγάβαλου

Κήποι (Horti)

• Κήποι του Λούκουλλου
• Κήποι του Μαικήνα
• Κήποι του Σαλλούστιου
• Κήποι του Ακίλιου
• Κήποι της Αγριππίνας
• Κήποι του Καίσαρα
• Κήποι της Δομιτίας
• Κήποι του Λάμια
• Κήποι του Λικίνιου
• Κήποι της Λολλίας
• Κήποι του Πομπήιου
• Κήποι του Ταύρου

Στοές

• Αιμιλία Στοά από τον Μ. Αιμίλιο Λέπιδο.
• Στοά των Δώδεκα μεγάλων Θεών (Portico Deorum Consentium/Dii Consentes).
• Περιστύλιο της Λιβίας.
• Περιστύλιο του Οκτάβιου, από τον Γναίο Οκτάβιο, θείο του πάππου του Αυγούστου.
• Περιστύλιο της Οκταβίας, από τον Αύγουστο προς τιμήν της αδελφής του Οκταβίας της Νεότερης.
• Στοά της Βιψανίας, βρίσκεται μέσα στο Πεδίο του Αγρίππα.

Θέατρα

• Θέατρο του Βάλβου
• Θέατρο του Μάρκελλου (Teatro di Marcello), διατηρημένο εν μέρει.[1]
• Θέατρο του Πομπήιου

Λοιπά

• Μεγάλη Σχολή Μονομάχων
• Ωδείο του Δομιτιανού
• Περιτοίχισμα του Ιουλίου κτήριο για ψηφοφορίες του Ιουλίου Καίσαρα, στη θέση της πρότερης Μάνδρας Ovile
• Σεπτιζόδιον ιερό του Σεπτιμίου Σεβήρου για τους επτά πλανήτες της εβδομάδας
• Στάδιο του Δομιτιανού

Οικονομία και πολιτική

Βασιλικές

• Αιμιλία Βασιλική
• Ιουλία Βασιλική (Basilica Giulia). Δικαστικό μέγαρο μεγάλων διαστάσεων που μόνο οι βάσεις του σώζονται.
• Βασιλική του Μαξέντιου (λατ. Basilica Maxentii et Constantini). Διοικητικό κτίριο από το οποίο απομένει τμήμα με τρεις αψίδες. [2]

Αγορές (Fora)

• Ρωμαϊκή Αγορά (λατ. Forum Romanum, ιταλ. Foro Romano). Ήταν το κέντρο των πάσης φύσεως δραστηριοτήτων των Ρωμαίων. Εκτείνεται από το Καπιτώλιο μέχρι το Κολοσσαίον, δεξιά και αριστερά της Βία ντέι Φόρι Ιμπεριάλι.

Αυτοκρατορικές Αγορές με πλατείες (Fora Imperiali)

• Αγορά του Αυγούστου με ναό του Άρεως Εκδικητού
• Αγορά του Καίσαρα με ναό της Αφροδίτης Μητέρας και τη Βασιλική Αργκεντάρια
• Αγορά του Νέρβα με ναό της Αθηνάς Παλλάδος
• Αγορά του Βεσπασιανού ή της Ειρήνης, βλέπε εκκλησία των Σάντι Κόσμα ε Νταμιάνο
• Αγορά του Τραϊανού με ναό του Τραϊανού, την Ουλπία Βασιλική, τη βιβλιοθήκη και τη Στήλη του Τραϊανού

Εμπορικές αγορές (Fora Venalia)

• Aγορά Βοοειδών (γενικά των ζώων, εκτός χοίρων)
• Αγορά Κηπευτικών
• Αγορά Αλιευμάτων
• Αγορά Αρτοποιών (Forum Pistorium)
• Αγορά Χοιρινών
• Αγορά Οίνου
• Εμπορείο Τραϊανού (Mercatus Traiani)
• Μάκελλον Λιβίας (Macellum Liviae)

Υποδομή

Υδραγωγεία

• Υδραγωγείο του Αλέξανδρου (κατασκευάστηκε το 226)
• Υδραγωγείο Αλσιετίνα (υδραγωγείο της λίμνης Αλσιετίνα, κατασκευάστηκε το 2 π.Χ.)
• Υδραγωγείο Άνιο Νόβους (νέο υδραγωγείο του ποταμού Άνιο, κατασκευάστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με του Υδραγωγείο του Κλαύδιου)
• Υδραγωγείο Άνιο Βέτους (παλαιό υδραγωγείο του ποταμού Ανιο, το δεύτερο που κατασκευάστηκε, το 272 π.Χ.)
• Υδραγωγείο του Άππιου (το πρώτο υδραγωγείο που κατασκευάστηκε στη Ρώμη το 312 π.Χ.)
• Υδραγωγείο του Αυγούστου (33π.Χ. - καταστράφηκε χωρίς να ξανακτιστεί το 27 π.Χ.)
• Υδραγωγείο του Κλαύδιου (η κατασκευή ξεκίνησε το 38 και τελείωσε το 52)
• Υδραγωγείο του Ιουλίου (33 π.Χ.)
• Υδραγωγείο του Μάρκιου (κατασκευάστηκε μεταξύ 144 - 140 π.Χ.)
• Υδραγωγείο Τεπούλα (υδραγωγείο χλιαρού νερού, κατασκευάστηκε το 127 - 126 π.Χ.)
• Υδραγωγείο του Τραϊανού (μετέπειτα υδραγωγείου του Πάπα Παύλου Ε΄, κατασκευάστηκε το 109)
• Υδραγωγείο Βίργκο (19 π.Χ.)

Γέφυρες

• Γέφυρα Αίλιου μετέπειτα Γέφυρα Σαντ'Άντζελο
• Γέφυρα Αιμίλιου
• Γέφυρα Αγρίππα
• Γέφυρα Αυρήλιου μετέπειτα Γέφυρα Σίξτου Δ΄
• Γέφυρα Κέστιου
• Γέφυρα Φαβρίκιου
• Γέφυρα Λαμεντάνου μετέπειτα Γέφυρα Νομεντάνο
• Γέφυρα Μίλβια
• Γέφυρα Νέρωνα
• Γέφυρα Πρόβου
• Πασσαλόπηκτη Γέφυρα (Pons Sublicius)

Νεκροπόλεις

• Κατακόμβες του Καληπόδιου
• Κατακόμβη του Αγ. Καλλίστου Α΄
• Κατακόμβες του Μαρκελλίνου και του Πέτρου
• Κατακόμβες της Ρώμης
• Κολουμβάριο του Πομπώνιου Ύλα
• Νεκρόπολη του Εσκουιλίνου
• Νεκρόπολη του Βατικανού

Αναβρυτήρια

• Meta Sudans κρήνη στη Στροφή που Ιδρώνει

Στρατώνες (Castra)

• Νέοι Στρατώνες των Ιδιαιτέρων Ιππέων (C. Nova Equitium Singularium)
• Στρατώνες των Ξένων (C. Pelegrini)
• Στρατώνες των Πραιτωριανών (C. Praetoria)

Οδοί

• Άλτα Σεμίτα, Αργίλητον
• Κλίβους Αργκεντάριους βλέπε Λαουτουμίαι, Κλίβους Καπιτολίνους, Κλίβους Παλατίνους, Κλίβους Σκάουρι, Κλίβους Σουβουράνους
• Βία Άππια, Βία Αρντεατίνα, Βία Ασινάρια, Βία Αουρέλια, Βία Κορνέλια, Βία Φλαμίνια, Βία Λαβικάνα, Βία Λάτα, βλέπε Βία ντελ Κόρσο, Βία Λατίνα, Βία Λαουρεντίνα, Βία Οστιένσις, Βία Πορτουένσις, Βία Πραινεστίνα, Βία Σάκρα, Βία Σαλάρια, Βία Τιβουρτίνα
• Βίκους Ιουγκάριους, Βίκους Λόνγκους, Βίκους Πατρίκιους, Βίκους Τούσκους

Αποχέτευση

• Αποχέτευση Μέγιστου Ιππόδορμου
• Μέγιστη Αποχέτευση

Τείχη και Πύλες

• Τείχος Ρωμύλου (Murus Romuli)
• Σέρβια Τείχη του βασιλιά Σέρβιου Τύλλιου. Πύλες:
  • Πόρτα Καιλιμοντάνα, Πόρτα Καπένα, Πόρτα Καρμεντάλις, Πόρτα Κολλίνα, Πόρτα Εσκουιλίνα, Πόρτα Φοντινάλις, Πόρτα Κβερκβετουλάνα, Πόρτα Τριγκεμίνα, Πόρτα Βιμινάλε
• Αυρηλιανά Τείχη (Mura Aureliane). Κατασκευάστηκαν το 270-75 μ.Χ. και το μεγαλύτερο μέρος τους διατηρείται ακόμη. Πύλες:
  • Πόρτα Άππια μετέπειτα Πόρτα Σαν Σεμπαστιάνο, Πόρτα Αρντεατίνα, Πόρτα Ασινάρια, Πόρτα Αουρέλια Πανκρατσιάνα μετέπειτα Πόρτα Σαν Πανκράτσιο, Πόρτα Αουρέλια-Σάνκτι Πέτρι, Πόρτα Φλαμίνια, Πόρτα Λατίνα, Πόρτα Πραινεστίνα μετέπειτα Πόρτα Ματζόρε, Πόρτα Μετρόνια, Πόρτα Νομεντάνα, Πόρτα Οστιένσις μετέπειτα Πόρτα Σαν Πάολο, Πόρτα Πιντσιάνα, Πόρτα Πορτέζε, Πόρτα Σαλάρια, Πόρτα Τιμπουρτίνα

Μνημεία

Αψίδες

• Αψίδα των Αργυραμοιβών (Argentoriorum)
• Νέα Αψίδα (Arcus Νovus)
• Αψίδα των Αρκαδίου, Ονωρίου και Θεοδοσίου Β΄
• Αψίδα του Αυγούστου (Ρώμη)
• Αψίδα του Κλαύδιου (για την κατάκτηση της Βρετανίας)
• Αψίδα του Κλαύδιου (για τις νίκες επί των Γερμανών)
• Αψίδα του Κωνσταντίνου (Arco di Costantino), απέναντι από το Κολοσσαίο, με γλυπτό διάκοσμο παρμένο από άλλα μνημεία.[3]
• Αψίδα του Δολαβέλλα και του Σιλανού, υπάτων
• Αψίδα του Δρούσου
• Αψίδα του Δρούσου και του Γερμανικού στην Αγορά του Αυγούστου
• Αψίδα του Γαλλιηνού
• Αψίδα του Γρατιανού, Βαλεντινιανού και Θεοδόσιου Α΄
• Αψίδα του Ιανού
• Αψίδα του Λέντουλου και του Κρισπίνου υπάτων
• Αψίδα του Νέρωνα
• Αψίδα του Οκτάβιου
• Αψίδα της Ευσέβειας (Pietas)
• Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου (Arcus Septimii Severi). Θριαμβική αψίδα από τα καλύτερα διατηρημένα μνημεία της ρωμαϊκής αγοράς. Απεικονίζονται οι νίκες του αυτοκράτορα κατά των Πάρθων.
• Αψίδα του Τιβερίου
• Αψίδα του Τίτου στη Ρωμαϊκή Αγορά. Στα ανάγλυφά της διακρίνεται ακόμη ο θρίαμβος με τα λάφυρα του Ναού της Ιερουσαλήμ.
• Αψίδα του Τίτου (στον Μέγιστο Ιππόδρομο)

Στήλες

• Στήλη του Αντωνίνου Πίου
• Στήλη του Μάρκου Αυρηλίου
• Στήλη του Φωκά (Colonna di Foca), προς τιμήν του Αυτοκράτορα Φωκά (602-610).
• Στήλη της Δεκαετίας του Διοκλητιανού (Decannalia)
• Στήλη του Τραϊανού (Colonna di Traiano). Από τα εντυπωσιακότερα μνημεία του χώρου, έχει ύψος 40 μέτρα με εσωτερική σκάλα και παράθυρα να την φωτίζουν. Όλος ο κίονας φέρει ανάγλυφες παραστάσεις της εκστρατείας και της νίκης του Τραϊανού επί των Δακών.

Αγάλματα

• Κολοσσός του Κωνσταντίνου
• Κολοσσός του Νέρωνα
• Έφιππος Ανδριάντας του Μάρκου Αυρήλιου

Τάφοι

• Casal Rotondo, Κυκλικό μαυσωλείο με επάνω μία Αγροικία του Οίκου των Σαβέλλι
• Πυραμίδα του Ρωμύλου (Meta Romuli)
• Πυραμίδα του Κέστιου
• Τερέβινθος του Νέρωνα
• Τάφος της Καικιλίας Μετέλλας
• Τάφος του Ευρυσάκη του Αρτοποιού
• Τάφος των Σκιπιώνων

Μαυσωλεία

• Μαυσωλείο του Αυγούστου
• Μαυσωλείο του Αδριανού, μετέπειτα Καστέλ Σαντ'Άντζελο
• Μαυσωλείο της Αγ. Ελένης, μητέρας του Κωνσταντίνου Α΄.
• Μαυσωλείο του Μαξέντιου

Οβελίσκοι

κύριο άρθρο: Κατάλογος οβελίσκων στη Ρώμη

• Οβελίσκος Φλαμίνιου
• Οβελίσκος του Λατερανού
• Ελέφαντας και Οβελίσκος στην πιάτσα ντελα Μινέρβα
• Οβελίσκος του Μοντετσιτόριο

Ανάκτορα

• Οικία του Αυγούστου (Domus Augusti). Είναι ένα εντυπωσιακό ερείπιο, κατοικία κατά καιρούς Αυτοκρατόρων.
• Οικία Τιβέριου (Domus Tiberiana)
• Μεταβατική Οικία του Νέρωνα (Domus Transitoria)
• Χρυσή Οικία του Νέρωνα (Domus Aurea)
• Παλάτι του Δομιτιανού
  • Φλαβιανό Μέγαρο, Αυγουστιανό Μέγαρο των Αυγούστων
• Οικία Σεβήρου (Domus Severiana)

Θρησκεία

Βωμοί

• Βωμός της Ειρήνης (λατ. Ara Pacis). Εντυπωσιακή κατασκευή του Αυγούστου με έξοχες ανάγλυφες παραστάσεις.[4]
• Βωμός του Δομίτιου Αηνόβαρβου
• Βωμός της Νίκης
• Μεγάλος Βωμός του Ηρακλή

Αψίδα του Τίτου: Ο θρίαμβος επί των Ιουδαίων

Ναοί

Στο Πεδίον του Άρεως

• Πάνθεον, ναός αφιερωμένος σε όλους τους θεούς της Αρχαίας Ρώμης, ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κτίρια της αρχαιότητας.
• Area Sacra di Largo Argentina. Ερείπια τεσσάρων ναών της δημοκρατικής περιόδου και χώρος συνεδριάσεων της Συγκλήτου. Εδώ δολοφονήθηκε ο Ιούλιος Καίσαρ.

Στην Αγορά του Βοός

• Ναός του Νικητήριου Ηρακλή (Ρώμη)

Στην Αγορά των Κηπευτικών

• Ναός της Ήρας Ασφαλούς (Juno Sospita), βλ. Αγορά των Κηπευτικών

Στη Ρωμαϊκή Αγορά

• Ναός του Αντωνίνου και της Φαυστίνας (Tempio di Antonino e Faustina). Σώζονται τα προπύλαιά του ενσωματωμένα στην εκκλησία Σαν Λορέντσο ιν Μιράντα.
• Ναός του Καίσαρα
• Ναός του Κάστορα και του Πολυδεύκη (Tempio dei Dioscuri) από τον οποίο σώζονται τρεις κορινθιακοί κίονες.
• Ναός της Ομόνοιας στη Ρώμη
• Ναός του Ιανού (Ρωμαϊκή Αγορά)
• Ναός του Ρωμύλου, μετέπειτα Βασιλική των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού
• Ναός του Σατούρνου (Tempio di Saturno). Οκτώ ιωνικοί κίονες που στηρίζουν τον θριγκό. [5]

[6]

• Ναός της Αφροδίτης και της Ρώμης
• Ναός του Βεσπασιανού και του Τίτου
• Ναός της Εστίας (Tempio di Vesta). Κυκλικό κτίριο, από τα κομψότερα της Αγοράς, εν μέρει σωζόμενο.

[7]

Στη νήσο Τιβερίνα

• Ναός του Ασκληπιού, Ρώμη
• Ναός του Φαύνου

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• ROME