Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Ο Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ, που δημοσιεύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περιέχει τα φάρμακα που θεωρούνται πιο αποτελεσματικά και ασφαλή για να ικανοποιήσουν τις σημαντικότερες ανάγκες σε ένα σύστημα υγείας. Η λίστα συχνά χρησιμοποιείται από τις χώρες για να βοηθήσει στη δημιουργία των δικών τους τοπικών καταλόγων βασικών φαρμάκων.[1] Το 2016, περισσότερες από 155 χώρες έχουν δημιουργήσει εθνικές λίστες βασικών φαρμάκων με βάση τον πρότυπο κατάλογο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.[2] Αυτό περιλαμβάνει χώρες, τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

World map with the words "40 years of the model list of essential medicines 1977–2017"
Το 2017 σηματοδότησε την 40η επέτειο του Πρότυπου Καταλόγου Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ.

Η λίστα είναι χωρισμένη σε θεμελιώδη στοιχεία και συμπληρωματικά στοιχεία. Τα θεμελιώδη στοιχεία είναι εκείνα που θεωρούνται ότι είναι οι πιο αποδοτικές επιλογές για βασικά προβλήματα υγείας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με λίγους επιπρόσθετους πόρους υγειονομικής περίθαλψης. Τα συμπληρωματικά στοιχεία είτε απαιτούν πρόσθετες υποδομές, όπως είναι οι ειδικά εκπαιδευμένοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης ή διαγνωστικό εξοπλισμό ή έχουν χαμηλότερο λόγο κόστος-οφέλους.[3] Περίπου το 25% των στοιχείων βρίσκονται στο συμπληρωματικό κατάλογο.[4] Ορισμένα φάρμακα αναφέρονται τόσο ως θεμελιώδη όσο και συμπληρωματικά.[5] Αν και τα περισσότερα φάρμακα της λίστας είναι διαθέσιμα ως γενόσημα προϊόντα, το να προστατεύεται ένα φάρμακο από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν αποκλείει την ένταξη.[6]

Η πρώτη λίστα δημοσιεύθηκε το 1977 και περιλάμβανε 212 φάρμακα.[7] Ο ΠΟΥ ενημερώνει τη λίστα κάθε δύο χρόνια. Η 14η λίστα δημοσιεύθηκε το 2005 και περιείχε 306 φάρμακα.[8] Το 2015 δημοσιεύθηκε η 19η έκδοση του καταλόγου, που περιέχει περίπου 410 φάρμακα.[9] Η 20η έκδοση δημοσιεύθηκε το 2017.[10] Οι εθνικοί κατάλογοι περιέχουν μεταξύ 334 και 580 φάρμακα.

Ένας ξεχωριστός κατάλογος για παιδιά έως 12 ετών, που είναι γνωστός ως  Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ για Παιδιά, δημιουργήθηκε το 2007 και είναι στην 5η του έκδοση.[11] Δημιουργήθηκε για να διασφαλιστεί ότι οι ανάγκες των παιδιών λαμβάνονται συστηματικά υπόψη, όπως για παράδειγμα η διαθεσιμότητα των κατάλληλων σκευασμάτων.[12][13] Τα φάρμακα στη λίστα των παιδιών περιλαμβάνονται επίσης στην κύρια λίστα.[14] Η λίστα και οι σημειώσεις είναι βασισμένες στη 19η και 20η έκδοση της κύριας λίστας. Με α σημειώνεται ένα φάρμακο που βρίσκεται μόνο στο συμπληρωματικό κατάλογο.

Αναισθητικά Επεξεργασία

Φάρμακα γενικής αναισθησίας και οξυγόνο Επεξεργασία

Εισπνεόμενα φάρμακα Επεξεργασία

Ενέσιμα φάρμακα Επεξεργασία

Τοπικά αναισθητικά Επεξεργασία

Προεγχειρητική αγωγή και νάρκωση για βραχυπρόθεσμες διαδικασίες Επεξεργασία

Φάρμακα αναλγητικά και παρηγορητικής φροντίδας Επεξεργασία

Μη-οπιοειδή και μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) Επεξεργασία

 
Συντακτικός τύπος της χημικής δομής της ασπιρίνης

Οπιοειδή αναλγητικά Επεξεργασία

Φάρμακα για άλλα κοινά συμπτώματα στην παρηγορητική φροντίδα Επεξεργασία

Αντιαλλεργικά και φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην αναφυλαξία Επεξεργασία

Αντίδοτα και άλλες ουσίες που χρησιμοποιούνται σε δηλητηριάσεις Επεξεργασία

Μη-ειδικά Επεξεργασία

Ειδικά Επεξεργασία

Αντιεπιληπτικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντι-μολυσματικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιελμινθικά Επεξεργασία

Εντερικά αντιελμινθικά Επεξεργασία

 
Συντακτικός τύπος της χημικής δομής της αλβενδαζόλης.

Αντιφιλαριακά Επεξεργασία

Φάρμακα κατά της σχιστοσωμίασης και των νηματωδών σκωλήκων Επεξεργασία

Αντιβιοτικά Επεξεργασία

Βήτα-λακτάμες Επεξεργασία

Άλλα αντιβακτηριακά Επεξεργασία

Αντιλεπρικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιφυματικά φάρμακα Επεξεργασία

 
Καθαροί κρύσταλλοι αιθαμβουτόλης

Αντιμυκητιασικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντι-ιικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιερπητικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιρετροϊκά φάρμακα Επεξεργασία

Νουκλεοσιδικοί/νουκλεοτιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης Επεξεργασία
Μη-νουκλεοσιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης Επεξεργασία
Αναστολείς της πρωτεάσης Επεξεργασία
 
Δύο καψάκια αταζαναβίρης
Αναστολείς της ιντεγκράσης Επεξεργασία
Συνδυαστικά φάρμακα σταθερής δόσης Επεξεργασία
Φάρμακα για την πρόληψη ευκαιριακών λοιμώξεων που σχετίζονται με τον ιό HIV Επεξεργασία
Άλλα αντι-ιικά Επεξεργασία

Φάρμακα κατά της ηπατίτιδας Επεξεργασία

Φάρμακα για την ηπατίτιδα Β Επεξεργασία

Νουκλεοσιδικοί/Νουκλεοτιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης

Φάρμακα για την ηπατίτιδα C Επεξεργασία

Νουκλεοτιδικοί αναστολείς πολυμεράσης

Αναστολείς της πρωτεάσης

Αναστολείς NS5A

Μη-νουκλεοσιδικοί αναστολείς πολυμεράσης

Άλλα αντι-ιικά

Συνδυαστικά φάρμακα σταθερής δόσης

Αντιπρωτοζωϊκά φάρμακα Επεξεργασία

Φάρμακα κατά της αμοιβάδωσης και της γιαρδίασης Επεξεργασία

Αντιλεϊσμανιακά φάρμακα Επεξεργασία

Ανθελονοσιακά φάρμακα Επεξεργασία

Για θεραπευτική αγωγή Επεξεργασία
Για την πρόληψη Επεξεργασία

Φάρμακα κατά της πνευμονοκύστης και της τοξοπλάσμωσης Επεξεργασία

Αντιτρυπανοσωμικά φάρμακα Επεξεργασία

Αφρικανική τρυπανοσωμίαση Επεξεργασία
1ο στάδιο Επεξεργασία
2ο στάδιο Επεξεργασία
Αμερικανική τρυπανοσωμίαση Επεξεργασία

Φάρμακα κατά της ημικρανίας Επεξεργασία

Οξεία φάση Επεξεργασία

Πρόληψη Επεξεργασία

Αντινεοπλασματικά και ανοσοκατασταλτικά Επεξεργασία

Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα Επεξεργασία

Κυτταροτοξικά και επικουρικά φάρμακα Επεξεργασία

Ορμόνες και αντι-ορμόνες Επεξεργασία

Αντιπαρκινσονικά φάρμακα Επεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν το αίμα Επεξεργασία

Αντιαναιμικά φάρμακα Επεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη Επεξεργασία

Άλλα φάρμακα για αιμοσφαιρινοπάθειες Επεξεργασία

Παράγωγα αίματος και υποκατάστατα πλάσματος ανθρώπινης προέλευσης Επεξεργασία

Αίμα και τα συστατικά του αίματος Επεξεργασία

 
Ασκός που περιέχει μία μονάδα φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα

Φάρμακα που προέρχεται από πλάσμα Επεξεργασία

Ανθρώπινες ανοσοσφαιρίνες Επεξεργασία

Παράγοντες πήξης αίματος Επεξεργασία

Υποκατάστατα πλάσματος Επεξεργασία

Καρδιαγγειακά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιστηθαγχικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιαρρυθμικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιυπερτασικά φάρμακα Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην καρδιακή ανεπάρκεια Επεξεργασία

Αντιθρομβωτικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντιαιματοπεταλικά φάρμακα Επεξεργασία

Θρομβολυτικά φάρμακα Επεξεργασία

Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες Επεξεργασία

Δερματολογικά (τοπική χρήση) Επεξεργασία

Αντιμυκητιασικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντι-μολυσματικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδη και αντικνησμώδη φάρμακα Επεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση και τον πολλαπλασιασμό κυττάρων της επιδερμίδας Επεξεργασία

Αντιψωριασικά και  αντιφθειρικά Επεξεργασία

Διαγνωστικοί παράγοντες Επεξεργασία

Οφθαλμολογικά φάρμακα Επεξεργασία

Σκιαγραφικά Επεξεργασία

Απολυμαντικά και αντισηπτικά Επεξεργασία

Αντισηπτικά Επεξεργασία

Απολυμαντικά Επεξεργασία

Διουρητικά Επεξεργασία

Φάρμακα του γαστρεντερικού Επεξεργασία

Φάρμακα κατά του έλκους Επεξεργασία

Αντιεμετικά φάρμακα Επεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδη φάρμακα Επεξεργασία

Καθαρτικά Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη διάρροια Επεξεργασία

Από του στόματος ενυδάτωση Επεξεργασία

Φάρμακα για τη διάρροια σε παιδιά Επεξεργασία

Ορμόνες, άλλα ενδοκρινολογικά φάρμακα και αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Ορμόνες των επινεφριδίων και συνθετικά υποκατάστατα Επεξεργασία

Ανδρογόνα Επεξεργασία

Αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Από του στόματος ορμονικά αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Ενέσιμα ορμονικά αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Ενδομήτριες συσκευές Επεξεργασία

Μέθοδοι φραγμού Επεξεργασία

Εμφυτεύσιμα αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Ενδοκολπικά αντισυλληπτικά Επεξεργασία

Ινσουλίνες και άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για το διαβήτη Επεξεργασία

Φάρμακα πρόκλησης ωορρηξίας Επεξεργασία

Προγεσταγόνα Επεξεργασία

Θυρεοειδικές ορμόνες και αντιθυρεοειδικά φάρμακα Επεξεργασία

Ανοσολογικά Επεξεργασία

  • Φυματίνη, καθαρισμένο πρωτεϊνικό παράγωγο (PPD)

Οροί και ανοσοσφαιρίνες Επεξεργασία

Εμβόλια Επεξεργασία

 
Ένα φιαλίδιο από του στόματος εμβόλιο χολέρας

Μυοχαλαρωτικά (περιφερικής δράσης) και αναστολείς της χολινεστεράσης Επεξεργασία

Οφθαλμικά παρασκευάσματα Επεξεργασία

Αντι-μολυσματικοί παράγοντες Επεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδεις παράγοντες Επεξεργασία

Τοπικά αναισθητικά Επεξεργασία

Μυωτικά και αντιγλαυκωματικά φάρμακα Επεξεργασία

Μυδριατικά Επεξεργασία

Αντι-αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF) Επεξεργασία

Ωκυτόκα και αντι-ωκυτόκα φάρμακα Επεξεργασία

Ωκυτόκα και για τη διακοπή της κυήσεως Επεξεργασία

Αντι-ωκυτόκα (τοκολυτικά) Επεξεργασία

Διάλυμα περιτοναϊκής κάθαρσης Επεξεργασία

Φάρμακα για ψυχικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράς Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε ψυχωτικές διαταραχές. Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε διαταραχές της διάθεσης Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τις καταθλιπτικές διαταραχές Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην διπολική διαταραχή Επεξεργασία

Φάρμακα για αγχώδεις διαταραχές Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή Επεξεργασία

Φάρμακα για διαταραχές που οφείλονται στη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών Επεξεργασία

Φάρμακα που δρουν στο αναπνευστικό σύστημα Επεξεργασία

Αντιασθματικά και φαρμάκων για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια Επεξεργασία

Διαλύματα για τη διόρθωση των επιπέδων ενυδάτωσης, ηλεκτρολυτών και οξέων-βάσεων  Επεξεργασία

Από του στόματος Επεξεργασία

Παρεντερικά Επεξεργασία

Διάφορα Επεξεργασία

Βιταμίνες και μέταλλα Επεξεργασία

Ωτορινολαρυγγολογικά φάρμακα για παιδιά Επεξεργασία

Ειδικά φάρμακα για τη φροντίδα νεογνών Επεξεργασία

Φάρμακα που χορηγούνται στο νεογνό Επεξεργασία

Φάρμακα που χορηγούνται στη μητέρα Επεξεργασία

Φάρμακα για ασθένειες των αρθρώσεων Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας Επεξεργασία

Τροποποιητικοί της νόσου παράγοντες που χρησιμοποιούνται στις ρευματοειδείς διαταραχές Επεξεργασία

Νεανικές ασθένειες των αρθρώσεων Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

^^ Το α δηλώνει ότι το φάρμακο βρίσκεται μόνο στο συμπληρωματικό κατάλογο. Για τα στοιχεία αυτά απαιτείται εξειδικευμένη διάγνωση ή παρακολούθηση ή εξειδικευμένη εκπαίδευση. Ένα στοιχείο μπορεί επίσης να αναφέρεται ως συμπληρωματικό με βάση το υψηλότερο κόστος ή τη λιγότερο ελκυστική σχέση κόστους-οφέλους.
  1. Η θειοπεντάλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά, ανάλογα με την διαθεσιμότητα και το κόστος.
  2. Δεν προτείνεται για αντιφλεγμονώδη χρήση επειδή δεν υπάρχει αποδεδειγμένο όφελος από αυτή την επίδραση.
  3. Οι εναλλακτικές επιλογές περιορίζονται στην οξυκωδόνη και στην υδρομορφόνη.
  4. Μπορεί να υπάρχει ρόλος για τα καταπραϋντικά αντιισταμινικά για περιορισμένες ενδείξεις (EMLc).
  5. Για χρήση σε εκλαμψία και σοβαρή προεκλαμψία και όχι για άλλες σπασμωδικές διαταραχές.
  6. Να μη χορηγείται με ασβέστιο και να αποφεύγεται σε βρέφη με υπερχολερυθριναιμία.
  7. Η προκαϊνούχος βενζυλοπενικιλλίνη δεν συνιστάται ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τη νεογνική σήψη εκτός από περιβάλλοντα με υψηλή νεογνική θνητότητα, όταν χορηγείται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας σε περιπτώσεις όπου η νοσοκομειακή περίθαλψη δεν είναι εφικτή.
  8. Παρατίθεται μόνο για τη θεραπεία απειλητικής για τη ζωή νοσοκομειακής λοίμωξης, λόγω υποψίας ή αποδεδειγμένης πολυανθεκτικής λοίμωξης.
  9. Για χρήση μόνο σε ασθενείς με HIV που λαμβάνουν αναστολείς πρωτεάσης.
  10. Μόνο για τη θεραπεία της λανθάνουσας φυματίωσης (LTBI).
  11. Η τεριζιδόνη μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική επιλογή.
  12. Η προθειοναμίδη μπορεί να είναι μια εναλλακτική επιλογή.
  13. Η οφλοξασίνη και η μοξιφλοξασίνη μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικές επιλογές με βάση τη διαθεσιμότητα και τις εκτιμήσεις προγράμματος.
  14. Για τη θεραπεία ιογενών αιμορραγικών πυρετών και σε συνδυασμό με πεγκυλιωμένες ιντερφερόνες για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C.
  15. Δυνητικά σοβαρή ή περίπλοκη ασθένεια λόγω επιβεβαιωμένης ή ύποπτης λοίμωξης από τον ιό της γρίπης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας του ΠΟΥ.
  16. Για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C, σε συνδυασμό με πεγκιντερφερόνη ή αντιιικά φάρμακα άμεσης δράσης.
  17. Να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ριμπαβιρίνη.
  18. Η από του στόματος δεφερασιρόξη μπορεί να είναι μια εναλλακτική λύση, ανάλογα με το κόστος και τη διαθεσιμότητα.
  19. Η υδραλαζίνη αναφέρεται μόνο για χρήση στην οξεία αντιμετώπιση της σοβαρής υπέρτασης που προκαλείται από την εγκυμοσύνη. Η χρήση της στη θεραπεία της ιδιοπαθούς υπέρτασης δεν συνιστάται λόγω της διαθεσιμότητας άλλων φαρμάκων με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
  20. Η μεθυλντόπα αναφέρεται μόνο για χρήση στη διαχείριση της υπέρτασης που προκαλείται από την εγκυμοσύνη. Η χρήση της στη θεραπεία της ιδιοπαθούς υπέρτασης δεν συνιστάται λόγω της διαθεσιμότητας άλλων φαρμάκων με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
  21. Στην οξεία διάρροια, ο θειικός ψευδάργυρος θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στα από του στόματος άλατα επανυδάτωσης.
  22. Η γλιβενκλαμίδη δεν είναι κατάλληλη για άτομα άνω των 60 ετών.
  23. Συνιστάται για ορισμένους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.
  24. Συνιστάται για ορισμένες περιοχές.
  25. Ή οματροπίνη (υδροβρωμίδιο) ή κυκλοπεντολικό (υδροχλωρίδιο).
  26. Απαιτεί στενή ιατρική παρακολούθηση.
  27. Η εργοκαλσιφερόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική επιλογή.
  28. Για χρήση σε ρευματικό πυρετό, νεανική αρθρίτιδα, νόσο Καβασάκι.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Essential medicines». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2017. 
  2. «The WHO Essential Medicines List (EML): 30th anniversary». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2016. 
  3. «19th WHO Model List of Essential Medicines» (pdf). who.int. World Health Organization. Απριλίου 2015. σελ. Annex 1. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  4. Bansal, D; Purohit, VK (January 2013). «Accessibility and use of essential medicines in health care: Current progress and challenges in India.». Journal of Pharmacology & Pharmacotherapeutics 4 (1): 13–18. doi:10.4103/0976-500X.107642. PMID 23662019. 
  5. «The Selection and Use of Essential Medicines - WHO Technical Report Series, No. 920: 5. Reviews of sections of the Model List: 5.2 Review of core versus complementary listing of medicines». apps.who.int. 2003. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017. 
  6. Beall, Reed (2016). «Patents and the WHO Model List of Essential Medicines (18th Edition): Clarifying the Debate on IP and Access» (PDF). WIPO. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2017. 
  7. Wirtz, VJ; Hogerzeil, HV; Gray, AL; Bigdeli, M; de Joncheere, CP και άλλοι. (28 January 2017). «Essential medicines for universal health coverage». The Lancet 389 (10067): 403–476. doi:10.1016/S0140-6736(16)31599-9. PMID 27832874. 
  8. Prakash, B; Nadig, P; Nayak, A (2016). «Rational Prescription for a Dermatologist.». Indian Journal of Dermatology 61 (1): 32–38. doi:10.4103/0019-5154.174017. PMID 26955092. 
  9. «WHO Model Lists of Essential Medicines». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  10. «WHO Model List of Essential Medicines 20th List» (PDF). Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2017. 
  11. «WHO Model List of Essential Medicines for Children 5th List» (PDF). who.int. World Health Organization. Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  12. Rose, K· Anker, JNVd (2010). Guide to Paediatric Drug Development and Clinical Research (στα Αγγλικά). Karger Medical and Scientific Publishers. σελ. 42. ISBN 9783805593625. 
  13. Seyberth, HW· Rane, A· Schwab, M (2011). Pediatric Clinical Pharmacology (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 358. ISBN 9783642201950. 
  14. Kalle, H (9 February 2017). «Essential Medicines for Children». Clinical Pharmacology & Therapeutics 101: 718–720. doi:10.1002/cpt.661. PMID 28182281. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία