Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Ο Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ, που δημοσιεύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περιέχει τα φάρμακα που θεωρούνται πιο αποτελεσματικά και ασφαλή για να ικανοποιήσουν τις σημαντικότερες ανάγκες σε ένα σύστημα υγείας. Η λίστα συχνά χρησιμοποιείται από τις χώρες για να βοηθήσει στη δημιουργία των δικών τους τοπικών καταλόγων βασικών φαρμάκων.[1] Το 2016, περισσότερες από 155 χώρες έχουν δημιουργήσει εθνικές λίστες βασικών φαρμάκων με βάση τον πρότυπο κατάλογο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.[2] Αυτό περιλαμβάνει χώρες, τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

World map with the words "40 years of the model list of essential medicines 1977–2017"
Το 2017 σηματοδότησε την 40η επέτειο του Πρότυπου Καταλόγου Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ.

Η λίστα είναι χωρισμένη σε θεμελιώδη στοιχεία και συμπληρωματικά στοιχεία. Τα θεμελιώδη στοιχεία είναι εκείνα που θεωρούνται ότι είναι οι πιο αποδοτικές επιλογές για βασικά προβλήματα υγείας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με λίγους επιπρόσθετους πόρους υγειονομικής περίθαλψης. Τα συμπληρωματικά στοιχεία είτε απαιτούν πρόσθετες υποδομές, όπως είναι οι ειδικά εκπαιδευμένοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης ή διαγνωστικό εξοπλισμό ή έχουν χαμηλότερο λόγο κόστος-οφέλους.[3] Περίπου το 25% των στοιχείων βρίσκονται στο συμπληρωματικό κατάλογο.[4] Ορισμένα φάρμακα αναφέρονται τόσο ως θεμελιώδη όσο και συμπληρωματικά.[5] Αν και τα περισσότερα φάρμακα της λίστας είναι διαθέσιμα ως γενόσημα προϊόντα, το να προστατεύεται ένα φάρμακο από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν αποκλείει την ένταξη.[6]

Η πρώτη λίστα δημοσιεύθηκε το 1977 και περιλάμβανε 212 φάρμακα.[7] Ο ΠΟΥ ενημερώνει τη λίστα κάθε δύο χρόνια. Η 14η λίστα δημοσιεύθηκε το 2005 και περιείχε 306 φάρμακα.[8] Το 2015 δημοσιεύθηκε η 19η έκδοση του καταλόγου, που περιέχει περίπου 410 φάρμακα.[9] Η 20η έκδοση δημοσιεύθηκε το 2017.[10] Οι εθνικοί κατάλογοι περιέχουν μεταξύ 334 και 580 φάρμακα.

Ένας ξεχωριστός κατάλογος για παιδιά έως 12 ετών, που είναι γνωστός ως  Πρότυπος Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ για Παιδιά, δημιουργήθηκε το 2007 και είναι στην 5η του έκδοση.[11] Δημιουργήθηκε για να διασφαλιστεί ότι οι ανάγκες των παιδιών λαμβάνονται συστηματικά υπόψη, όπως για παράδειγμα η διαθεσιμότητα των κατάλληλων σκευασμάτων.[12][13] Τα φάρμακα στη λίστα των παιδιών περιλαμβάνονται επίσης στην κύρια λίστα.[14] Η λίστα και οι σημειώσεις είναι βασισμένες στη 19η και 20η έκδοση της κύριας λίστας. Με α σημειώνεται ένα φάρμακο που βρίσκεται μόνο στο συμπληρωματικό κατάλογο.

ΑναισθητικάΕπεξεργασία

Φάρμακα γενικής αναισθησίας και οξυγόνοΕπεξεργασία

Εισπνεόμενα φάρμακαΕπεξεργασία

Ενέσιμα φάρμακαΕπεξεργασία

Τοπικά αναισθητικάΕπεξεργασία

Προεγχειρητική αγωγή και νάρκωση για βραχυπρόθεσμες διαδικασίεςΕπεξεργασία

Φάρμακα αναλγητικά και παρηγορητικής φροντίδαςΕπεξεργασία

Μη-οπιοειδή και μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)Επεξεργασία

 
Συντακτικός τύπος της χημικής δομής της ασπιρίνης

Οπιοειδή αναλγητικάΕπεξεργασία

Φάρμακα για άλλα κοινά συμπτώματα στην παρηγορητική φροντίδαΕπεξεργασία

Αντιαλλεργικά και φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην αναφυλαξίαΕπεξεργασία

Αντίδοτα και άλλες ουσίες που χρησιμοποιούνται σε δηλητηριάσειςΕπεξεργασία

Μη-ειδικάΕπεξεργασία

ΕιδικάΕπεξεργασία

Αντιεπιληπτικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντι-μολυσματικά φάρμακαΕπεξεργασία

ΑντιελμινθικάΕπεξεργασία

Εντερικά αντιελμινθικάΕπεξεργασία

 
Συντακτικός τύπος της χημικής δομής της αλβενδαζόλης.

ΑντιφιλαριακάΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά της σχιστοσωμίασης και των νηματωδών σκωλήκωνΕπεξεργασία

ΑντιβιοτικάΕπεξεργασία

Βήτα-λακτάμεςΕπεξεργασία

Άλλα αντιβακτηριακάΕπεξεργασία

Αντιλεπρικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιφυματικά φάρμακαΕπεξεργασία

 
Καθαροί κρύσταλλοι αιθαμβουτόλης

Αντιμυκητιασικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντι-ιικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιερπητικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιρετροϊκά φάρμακαΕπεξεργασία

Νουκλεοσιδικοί/νουκλεοτιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσηςΕπεξεργασία
Μη-νουκλεοσιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσηςΕπεξεργασία
Αναστολείς της πρωτεάσηςΕπεξεργασία
 
Δύο καψάκια αταζαναβίρης
Αναστολείς της ιντεγκράσηςΕπεξεργασία
Συνδυαστικά φάρμακα σταθερής δόσηςΕπεξεργασία
Φάρμακα για την πρόληψη ευκαιριακών λοιμώξεων που σχετίζονται με τον ιό HIVΕπεξεργασία
Άλλα αντι-ιικάΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά της ηπατίτιδαςΕπεξεργασία

Φάρμακα για την ηπατίτιδα ΒΕπεξεργασία

Νουκλεοσιδικοί/Νουκλεοτιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης

Φάρμακα για την ηπατίτιδα CΕπεξεργασία

Νουκλεοτιδικοί αναστολείς πολυμεράσης

Αναστολείς της πρωτεάσης

Αναστολείς NS5A

Μη-νουκλεοσιδικοί αναστολείς πολυμεράσης

Άλλα αντι-ιικά

Συνδυαστικά φάρμακα σταθερής δόσης

Αντιπρωτοζωϊκά φάρμακαΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά της αμοιβάδωσης και της γιαρδίασηςΕπεξεργασία

Αντιλεϊσμανιακά φάρμακαΕπεξεργασία

Ανθελονοσιακά φάρμακαΕπεξεργασία

Για θεραπευτική αγωγήΕπεξεργασία
Για την πρόληψηΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά της πνευμονοκύστης και της τοξοπλάσμωσηςΕπεξεργασία

Αντιτρυπανοσωμικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αφρικανική τρυπανοσωμίασηΕπεξεργασία
1ο στάδιοΕπεξεργασία
2ο στάδιοΕπεξεργασία
Αμερικανική τρυπανοσωμίασηΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά της ημικρανίαςΕπεξεργασία

Οξεία φάσηΕπεξεργασία

ΠρόληψηΕπεξεργασία

Αντινεοπλασματικά και ανοσοκατασταλτικάΕπεξεργασία

Ανοσοκατασταλτικά φάρμακαΕπεξεργασία

Κυτταροτοξικά και επικουρικά φάρμακαΕπεξεργασία

Ορμόνες και αντι-ορμόνεςΕπεξεργασία

Αντιπαρκινσονικά φάρμακαΕπεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν το αίμαΕπεξεργασία

Αντιαναιμικά φάρμακαΕπεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν την πήξηΕπεξεργασία

Άλλα φάρμακα για αιμοσφαιρινοπάθειεςΕπεξεργασία

Παράγωγα αίματος και υποκατάστατα πλάσματος ανθρώπινης προέλευσηςΕπεξεργασία

Αίμα και τα συστατικά του αίματοςΕπεξεργασία

 
Ασκός που περιέχει μία μονάδα φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα

Φάρμακα που προέρχεται από πλάσμαΕπεξεργασία

Ανθρώπινες ανοσοσφαιρίνεςΕπεξεργασία

Παράγοντες πήξης αίματοςΕπεξεργασία

Υποκατάστατα πλάσματοςΕπεξεργασία

Καρδιαγγειακά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιστηθαγχικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιαρρυθμικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιυπερτασικά φάρμακαΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην καρδιακή ανεπάρκειαΕπεξεργασία

Αντιθρομβωτικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντιαιματοπεταλικά φάρμακαΕπεξεργασία

Θρομβολυτικά φάρμακαΕπεξεργασία

Υπολιπιδαιμικοί παράγοντεςΕπεξεργασία

Δερματολογικά (τοπική χρήση)Επεξεργασία

Αντιμυκητιασικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντι-μολυσματικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδη και αντικνησμώδη φάρμακαΕπεξεργασία

Φάρμακα που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση και τον πολλαπλασιασμό κυττάρων της επιδερμίδαςΕπεξεργασία

Αντιψωριασικά και  αντιφθειρικάΕπεξεργασία

Διαγνωστικοί παράγοντεςΕπεξεργασία

Οφθαλμολογικά φάρμακαΕπεξεργασία

ΣκιαγραφικάΕπεξεργασία

Απολυμαντικά και αντισηπτικάΕπεξεργασία

ΑντισηπτικάΕπεξεργασία

ΑπολυμαντικάΕπεξεργασία

ΔιουρητικάΕπεξεργασία

Φάρμακα του γαστρεντερικούΕπεξεργασία

Φάρμακα κατά του έλκουςΕπεξεργασία

Αντιεμετικά φάρμακαΕπεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδη φάρμακαΕπεξεργασία

ΚαθαρτικάΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη διάρροιαΕπεξεργασία

Από του στόματος ενυδάτωσηΕπεξεργασία

Φάρμακα για τη διάρροια σε παιδιάΕπεξεργασία

Ορμόνες, άλλα ενδοκρινολογικά φάρμακα και αντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Ορμόνες των επινεφριδίων και συνθετικά υποκατάσταταΕπεξεργασία

ΑνδρογόναΕπεξεργασία

ΑντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Από του στόματος ορμονικά αντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Ενέσιμα ορμονικά αντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Ενδομήτριες συσκευέςΕπεξεργασία

Μέθοδοι φραγμούΕπεξεργασία

Εμφυτεύσιμα αντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Ενδοκολπικά αντισυλληπτικάΕπεξεργασία

Ινσουλίνες και άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για το διαβήτηΕπεξεργασία

Φάρμακα πρόκλησης ωορρηξίαςΕπεξεργασία

ΠρογεσταγόναΕπεξεργασία

Θυρεοειδικές ορμόνες και αντιθυρεοειδικά φάρμακαΕπεξεργασία

ΑνοσολογικάΕπεξεργασία

  • Φυματίνη, καθαρισμένο πρωτεϊνικό παράγωγο (PPD)

Οροί και ανοσοσφαιρίνεςΕπεξεργασία

ΕμβόλιαΕπεξεργασία

 
Ένα φιαλίδιο από του στόματος εμβόλιο χολέρας

Μυοχαλαρωτικά (περιφερικής δράσης) και αναστολείς της χολινεστεράσηςΕπεξεργασία

Οφθαλμικά παρασκευάσματαΕπεξεργασία

Αντι-μολυσματικοί παράγοντεςΕπεξεργασία

Αντι-φλεγμονώδεις παράγοντεςΕπεξεργασία

Τοπικά αναισθητικάΕπεξεργασία

Μυωτικά και αντιγλαυκωματικά φάρμακαΕπεξεργασία

ΜυδριατικάΕπεξεργασία

Αντι-αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF)Επεξεργασία

Ωκυτόκα και αντι-ωκυτόκα φάρμακαΕπεξεργασία

Ωκυτόκα και για τη διακοπή της κυήσεωςΕπεξεργασία

Αντι-ωκυτόκα (τοκολυτικά)Επεξεργασία

Διάλυμα περιτοναϊκής κάθαρσηςΕπεξεργασία

Φάρμακα για ψυχικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράςΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε ψυχωτικές διαταραχές.Επεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε διαταραχές της διάθεσηςΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τις καταθλιπτικές διαταραχέςΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην διπολική διαταραχήΕπεξεργασία

Φάρμακα για αγχώδεις διαταραχέςΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχήΕπεξεργασία

Φάρμακα για διαταραχές που οφείλονται στη χρήση ψυχοδραστικών ουσιώνΕπεξεργασία

Φάρμακα που δρουν στο αναπνευστικό σύστημαΕπεξεργασία

Αντιασθματικά και φαρμάκων για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθειαΕπεξεργασία

Διαλύματα για τη διόρθωση των επιπέδων ενυδάτωσης, ηλεκτρολυτών και οξέων-βάσεων Επεξεργασία

Από του στόματοςΕπεξεργασία

ΠαρεντερικάΕπεξεργασία

ΔιάφοραΕπεξεργασία

Βιταμίνες και μέταλλαΕπεξεργασία

Ωτορινολαρυγγολογικά φάρμακα για παιδιάΕπεξεργασία

Ειδικά φάρμακα για τη φροντίδα νεογνώνΕπεξεργασία

Φάρμακα που χορηγούνται στο νεογνόΕπεξεργασία

Φάρμακα που χορηγούνται στη μητέραΕπεξεργασία

Φάρμακα για ασθένειες των αρθρώσεωνΕπεξεργασία

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδαςΕπεξεργασία

Τροποποιητικοί της νόσου παράγοντες που χρησιμοποιούνται στις ρευματοειδείς διαταραχέςΕπεξεργασία

Νεανικές ασθένειες των αρθρώσεωνΕπεξεργασία

ΣημειώσειςΕπεξεργασία

^^ Το α δηλώνει ότι το φάρμακο βρίσκεται μόνο στο συμπληρωματικό κατάλογο. Για τα στοιχεία αυτά απαιτείται εξειδικευμένη διάγνωση ή παρακολούθηση ή εξειδικευμένη εκπαίδευση. Ένα στοιχείο μπορεί επίσης να αναφέρεται ως συμπληρωματικό με βάση το υψηλότερο κόστος ή τη λιγότερο ελκυστική σχέση κόστους-οφέλους.
  1. Η θειοπεντάλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά, ανάλογα με την διαθεσιμότητα και το κόστος.
  2. Δεν προτείνεται για αντιφλεγμονώδη χρήση επειδή δεν υπάρχει αποδεδειγμένο όφελος από αυτή την επίδραση.
  3. Οι εναλλακτικές επιλογές περιορίζονται στην οξυκωδόνη και στην υδρομορφόνη.
  4. Μπορεί να υπάρχει ρόλος για τα καταπραϋντικά αντιισταμινικά για περιορισμένες ενδείξεις (EMLc).
  5. Για χρήση σε εκλαμψία και σοβαρή προεκλαμψία και όχι για άλλες σπασμωδικές διαταραχές.
  6. Να μη χορηγείται με ασβέστιο και να αποφεύγεται σε βρέφη με υπερχολερυθριναιμία.
  7. Η προκαϊνούχος βενζυλοπενικιλλίνη δεν συνιστάται ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τη νεογνική σήψη εκτός από περιβάλλοντα με υψηλή νεογνική θνητότητα, όταν χορηγείται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας σε περιπτώσεις όπου η νοσοκομειακή περίθαλψη δεν είναι εφικτή.
  8. Παρατίθεται μόνο για τη θεραπεία απειλητικής για τη ζωή νοσοκομειακής λοίμωξης, λόγω υποψίας ή αποδεδειγμένης πολυανθεκτικής λοίμωξης.
  9. Για χρήση μόνο σε ασθενείς με HIV που λαμβάνουν αναστολείς πρωτεάσης.
  10. Μόνο για τη θεραπεία της λανθάνουσας φυματίωσης (LTBI).
  11. Η τεριζιδόνη μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική επιλογή.
  12. Η προθειοναμίδη μπορεί να είναι μια εναλλακτική επιλογή.
  13. Η οφλοξασίνη και η μοξιφλοξασίνη μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικές επιλογές με βάση τη διαθεσιμότητα και τις εκτιμήσεις προγράμματος.
  14. Για τη θεραπεία ιογενών αιμορραγικών πυρετών και σε συνδυασμό με πεγκυλιωμένες ιντερφερόνες για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C.
  15. Δυνητικά σοβαρή ή περίπλοκη ασθένεια λόγω επιβεβαιωμένης ή ύποπτης λοίμωξης από τον ιό της γρίπης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας του ΠΟΥ.
  16. Για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C, σε συνδυασμό με πεγκιντερφερόνη ή αντιιικά φάρμακα άμεσης δράσης.
  17. Να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ριμπαβιρίνη.
  18. Η από του στόματος δεφερασιρόξη μπορεί να είναι μια εναλλακτική λύση, ανάλογα με το κόστος και τη διαθεσιμότητα.
  19. Η υδραλαζίνη αναφέρεται μόνο για χρήση στην οξεία αντιμετώπιση της σοβαρής υπέρτασης που προκαλείται από την εγκυμοσύνη. Η χρήση της στη θεραπεία της ιδιοπαθούς υπέρτασης δεν συνιστάται λόγω της διαθεσιμότητας άλλων φαρμάκων με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
  20. Η μεθυλντόπα αναφέρεται μόνο για χρήση στη διαχείριση της υπέρτασης που προκαλείται από την εγκυμοσύνη. Η χρήση της στη θεραπεία της ιδιοπαθούς υπέρτασης δεν συνιστάται λόγω της διαθεσιμότητας άλλων φαρμάκων με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
  21. Στην οξεία διάρροια, ο θειικός ψευδάργυρος θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στα από του στόματος άλατα επανυδάτωσης.
  22. Η γλιβενκλαμίδη δεν είναι κατάλληλη για άτομα άνω των 60 ετών.
  23. Συνιστάται για ορισμένους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.
  24. Συνιστάται για ορισμένες περιοχές.
  25. Ή οματροπίνη (υδροβρωμίδιο) ή κυκλοπεντολικό (υδροχλωρίδιο).
  26. Απαιτεί στενή ιατρική παρακολούθηση.
  27. Η εργοκαλσιφερόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική επιλογή.
  28. Για χρήση σε ρευματικό πυρετό, νεανική αρθρίτιδα, νόσο Καβασάκι.

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

  1. «Essential medicines». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2017. 
  2. «The WHO Essential Medicines List (EML): 30th anniversary». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2016. 
  3. «19th WHO Model List of Essential Medicines» (pdf). who.int. World Health Organization. Απριλίου 2015. σελ. Annex 1. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  4. Bansal, D; Purohit, VK (January 2013). «Accessibility and use of essential medicines in health care: Current progress and challenges in India.». Journal of Pharmacology & Pharmacotherapeutics 4 (1): 13–18. doi:10.4103/0976-500X.107642. PMID 23662019. 
  5. «The Selection and Use of Essential Medicines - WHO Technical Report Series, No. 920: 5. Reviews of sections of the Model List: 5.2 Review of core versus complementary listing of medicines». apps.who.int. 2003. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017. 
  6. Beall, Reed (2016). «Patents and the WHO Model List of Essential Medicines (18th Edition): Clarifying the Debate on IP and Access» (PDF). WIPO. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2017. 
  7. Wirtz, VJ; Hogerzeil, HV; Gray, AL; Bigdeli, M; de Joncheere, CP και άλλοι. (28 January 2017). «Essential medicines for universal health coverage». The Lancet 389 (10067): 403–476. doi:10.1016/S0140-6736(16)31599-9. PMID 27832874. 
  8. Prakash, B; Nadig, P; Nayak, A (2016). «Rational Prescription for a Dermatologist.». Indian Journal of Dermatology 61 (1): 32–38. doi:10.4103/0019-5154.174017. PMID 26955092. 
  9. «WHO Model Lists of Essential Medicines». World Health Organization. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  10. «WHO Model List of Essential Medicines 20th List» (PDF). Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2017. 
  11. «WHO Model List of Essential Medicines for Children 5th List» (PDF). who.int. World Health Organization. Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  12. Rose, K· Anker, JNVd (2010). Guide to Paediatric Drug Development and Clinical Research (στα Αγγλικά). Karger Medical and Scientific Publishers. σελ. 42. ISBN 9783805593625. 
  13. Seyberth, HW· Rane, A· Schwab, M (2011). Pediatric Clinical Pharmacology (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 358. ISBN 9783642201950. 
  14. Kalle, H (9 February 2017). «Essential Medicines for Children». Clinical Pharmacology & Therapeutics 101: 718–720. doi:10.1002/cpt.661. PMID 28182281. 

Περαιτέρω ανάγνωσηΕπεξεργασία