Βικιπαίδεια

Οίκος των Αψβούργων

Βασιλικός οίκος
(Ανακατεύθυνση από Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης)
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 17/08/2016.

Ο Οίκος των Αψβούργων (γερμανικά: Haus Habsburg, ισπανικά: Casa de Habsburgo) ή απλά Αψβούργοι και επίσης γνωστός ως Οίκος της Αυστρίας είναι μια από τις πιο εξέχουσες και σημαντικές δυναστείες στην ευρωπαϊκή ιστορία.[1][2]

Οίκος των Αψβούργων
ΧώραΑυστρία, Βασίλειο της Γερμανίας, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, Σικελία, Νάπολι, Ισπανία, Ουγγαρία-Κροατία, Βοημία, και Πορτογαλία
Τίτλοι
Ίδρυση11ος αιώνας: Ράντμποτ
Διάλυση1780
Νεότεροι κλάδοι
ΕθνικότηταΓερμανοί (Αυστριακοί), Ισπανοί

Ο Οίκος πήρε το όνομά του από το ομώνυμο Κάστρο, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1020 στη σημερινή Ελβετία από τον Ράντμποτ του Κλέτγκαου, που ονόμασε το φρούριό του Χάπσμπουργκ. Ο εγγονός του Όθων Β΄ ήταν ο πρώτος που υιοθέτησε το όνομα του φρουρίου ως δικό του, προσθέτοντας το "Κόμης των Αψβούργων" στον τίτλο του. Το 1273 ο έβδομης γενιάς απόγονος του Κόμη Ράντμποτ, Ροδόλφος των Αψβούργων, εξελέγη Βασιλιάς των Ρωμαίων-Γερμανών. Εκμεταλλευόμενος την εξάλειψη των Μπάμπενμπεργκ και τη νίκη του επί του Ότακαρ Β΄ της Βοημίας στη Μάχη του Μάρχφελντ το 1278, διόρισε τους γιους του ως Δούκες της Αυστρίας και μετέφερε τη βάση εξουσίας της οικογένειας στη Βιέννη, όπου η δυναστεία των Αψβούργων απέκτησε το όνομα του «Οίκου της Αυστρίας» και κυβέρνησε μέχρι το 1918.

Ο θρόνος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ανήκε συνεχώς στους Αψβούργους από το 1440 μέχρι τη διάλυσή της το 1806 με ένα μικρό διάλειμμα από το 1740 μέχρι τον θάνατο του Φραγκίσκου Α΄ το 1765. Ο οίκος έδωσε επίσης βασιλιάδες της Βοημίας, της Ουγγαρίας, της Κροατίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Γαλικίας και Λοδομερίας με τις αντίστοιχες αποικίες τους, ηγεμόνες πολλών πριγκιπάτων στις Κάτω Χώρες και στην Ιταλία και τον 19ο αιώνα αυτοκράτορες της Αυστρίας και της Αυστροουγγαρίας καθώς και έναν αυτοκράτορας του Μεξικού. Η οικογένεια χωρίστηκε πολλές φορές σε παράλληλους κλάδους, με σημαντικότερη στα μέσα του 16ου αιώνα στον ισπανικό και τον αυστριακό της κλάδο μετά την παραίτηση του Καρόλου Ε'. Αν και κυβερνούσαν διαφορετικές χώρες, οι διαφορετικοί κλάδοι παρόλα αυτά διατηρούσαν στενές σχέσεις και συχνά αλληλοπαντρεύονταν.

Μέλη της οικογένειας των Αψβούργων ελέγχουν τον Αυστριακό κλάδο του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος και του Αυτοκρατορικού και Βασιλικού Τάγματος του Αγίου Γεωργίου. Ο σημερινός αρχηγός της οικογένειας είναι ο Κάρολος των Αψβούργων.

Ονομα

Επεξεργασία

Η προέλευση του ονόματος του Κάστρου των Αψβούργων είναι αβέβαιη. Υπάρχει διαφωνία για το αν το όνομα προέρχεται από το Άνω Γερμανικό Habichtsburg (κάστρο των γερακιών), ή από τη λέξη της Μέσης Άνω Γερμανικής hab/hap που σημαίνει πέρασμα, καθώς υπάρχει κοντά ένα ποτάμι με ένα πέρασμα. Η πρώτη τεκμηριωμένη χρήση του ονόματος από την ίδια τη δυναστεία έχει εντοπιστεί στο έτος 1108.[3][4][5]

Το όνομα των Αψβούργων δεν χρησιμοποιείτο συνεχώς από τα μέλη της οικογένειας, αφού συχνά έδιναν έμφαση στους πιο επίσημους πριγκιπικούς τίτλους τους. Η δυναστεία ήταν έτσι γνωστή από καιρό ως «Οίκος της Αυστρίας». Συμπληρωματικά σε ορισμένες περιπτώσεις τα μέλη της οικογένειας ονομάζονταν από τον τόπο γέννησής τους. Ο Κάρολος Ε' ήταν γνωστός στα νιάτα του από τη γενέτειρά του ως Κάρολος της Γάνδης. Όταν ήταν βασιλιάς της Ισπανίας ήταν γνωστός ως Κάρολος της Ισπανίας και μετά την εκλογή του ως αυτοκράτορα ως Κάρολος Ε' (στα γαλλικά Charles Quint).

Στην Ισπανία η δυναστεία ήταν γνωστή ως Casa de Austria, συμπεριλαμβανομένων νόθων γιων όπως ο Ιωάννης της Αυστρίας και ο Ιωάννης Ιωσήφ της Αυστρίας. Το οικόσημο στην απλούστερη μορφή του ήταν εκείνο της Αυστρίας, που οι Αψβούργοι είχαν οικειοποιηθεί, κατά καιρούς συμπληρωμένο με τα όπλα του Δουκάτου της Βουργουνδίας (πρώτου).

Οταν η Μαρία Θηρεσία παντρεύτηκε τον Δούκα Φραγκίσκο Στέφανο της Λωρραίνης η ιδέα των «Αψβούργων» ως συνδεδεμένη με την προγονική αυστριακή κυριαρχία χρησιμοποιήθηκε για να δείξει ότι η παλιά δυναστεία συνεχιζόταν, όπως και όλα τα κληρονομικά της δικαιώματα. Όταν ο Φραγκίσκος Α' έγινε Αυτοκράτορας της Αυστρίας, υιοθέτησε την παλιά ασπίδα των Αψβούργων στο προσωπικό του οικόσημο, μαζί με της Αυστρίας και της Λωρραίνης. Αυτό ενίσχυσε επίσης τη «γερμανικότητα» του (γαλλόφωνου) Αυστριακού Αυτοκράτορα και την αξίωσή του να κυβερνήσει στη Γερμανία, κυρίως εναντίον των Πρώσων Βασιλέων. Σε ορισμένους νεότερους γιους που δεν είχαν προοπτικές για τον θρόνο δόθηκε ο προσωπικός τίτλος του «κόμη των Αψβούργων».

Το επώνυμο των πιο πρόσφατων μελών της οικογένειας, όπως ο Όθων των Αψβούργων και ο Κάρολος των Αψβούργων, είναι "von Habsburg" ή πληρέστερα "von Habsburg-Lothringen". Πρίγκιπες και μέλη του οίκου χρησιμοποιούν το τριμερές οικόσημο που υιοθετήθηκε τον 18ο αιώνα από τον Φραγκίσκο Στέφανο.

Ιστορία

Επεξεργασία
 
Οι περιοχές κυριαρχίας των Αψβούργων γύρω στο 1200, παράλληλα με τους βασιλικούς οίκους της Σαβοΐας, του Τσέρινγκερ και τους κόμητες του Κίμπουργκ.
 
Οι κτήσεις των Αψβούργων στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πριν από το 1378, παράλληλα με τις κτήσεις των οίκων του Λουξεμβούργου και του Βίττελσμπαχ.
 
Χάρτης της κυριαρχίας των Αψβούργων μετά τη μάχη του Μούλμπεργκ (1547) (από τον Άτλαντα σύγχρονης ιστορίας του Κέιμπριτζ, 1912). Οι κτήσεις των Αψβούργων σημειώνονται με πράσινο.

Κόμης των Αψβούργων

Επεξεργασία

Γενάρχης του Οίκου των Αψβούργων πιθανολογείται ο Γκούντραμ ο Πλούσιος, κόμης του Μπράισγκαου που έζησε τον 10ο αιώνα και ακόμη προγενέστερα ο μεσαιωνικός Άνταλριχ, Δούκας της Αλσατίας, από τους Ετιχονίδες, από τους οποίους προέρχονται οι Αψβούργοι. Ο εγγονός του Ράντμποτ του Κλέτγκαου ίδρυσε το Κάστρο των Αψβούργων. Αυτό το κάστρο ήταν η έδρα της οικογένειας κατά το μεγαλύτερο μέρος του 11ου, 12ου και 13ου αιώνα. Ο Τζιοβάνι Τόμας Μάρναβιτς στο βιβλίο του "Regiae Sanctitatis Illyricanae Faecunditas" αφιερωμένο στον Φερδινάνδο Γ', έγραψε ότι ο Οίκος των Αψβούργων κατάγεται από τον Ρωμαιοϊλλυριό Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα.[6]

Τον 12ο αιώνα οι Αψβούργοι συνδέθηκαν όλο και περισσότερο με τους Αυτοκράτορες Στάουφερ, συμμετέχοντας στην αυτοκρατορική αυλή και στις εκστρατείες του Αυτοκράτορα. Ο Βέρνερ Β', κόμης των Αψβούργων πέθανε πολεμώντας για τον Αυτοκράτορα Φρειδερίκο Α' Μπαρμπαρόσα στην Ιταλία. Αυτή η σύνδεση τους βοήθησε να κληρονομήσουν πολλές κτήσεις, καθώς οι Στάουφερ προκάλεσαν την εξάλειψη πολλών δυναστειών, μερικές από τις οποίες κληρονόμησαν οι Αψβούργοι. Το 1198 ο Ροδόλφος Β', κόμης των Αψβούργων αφιέρωσε πλήρως τη δυναστεία στην υπόθεση των Στάουφερ, προσχωρώντας στους Γιβελλίνους και χρηματοδότησε τον πόλεμο του Αυτοκράτορα των Στάουφερ Φρειδερίκο Β' για τον θρόνο το 1211. Ο αυτοκράτορας έγινε νονός του νεογέννητου εγγονού του, μελλοντικού Βασιλιά Ροδόλφου.[7][8]

Οι Αψβούργοι διεύρυναν την επιρροή τους μέσω κατάλληλων γάμων και με την απόκτηση πολιτικών προνομίων, ιδιαίτερα δικαιωμάτων κομήτων στο Τσούριχγκαου, το Άαργκαου και το Τούργκαου. Τον 13ο αιώνα ο οίκος στόχευε την πολιτική του των γάμων σε οικογένειες της Άνω Αλσατίας και της Σουαβίας. Κατάφεραν επίσης να κερδίσουν υψηλές θέσεις στην ιεραρχία της εκκλησίας για τα μέλη τους. Εδαφικά συχνά επωφελήθηκαν από την εξάλειψη άλλων οικογενειών ευγενών όπως ο Οίκος των Κύμπουργκ.[9][10]

Στροφή στα Δουκάτα των Ανατολικών Άλπεων

Επεξεργασία

Το δεύτερο μισό του 13ου αιώνα ο κόμης Ροδόλφος Δ' (1218–1291) είχε γίνει ισχυρός άρχοντας στην περιοχή ανάμεσα στα Βόσγια όρη και τη Λίμνη της Κωνσταντίας. Την 1η Οκτωβρίου 1273 εξελέγη ως συμβιβαστικός υποψήφιος βασιλιάς των Ρωμαίων (Γερμανίας) και έλαβε το όνομα Ροδόλφος Α΄ της Γερμανίας.[9] Στη συνέχεια ηγήθηκε ενός συνασπισμού κατά του βασιλιά Ότακαρ Β΄ της Βοημίας, που είχε εκμεταλλευτεί τη Μεγάλη Μεσοβασιλεία για να επεκταθεί προς τα νότια, αναλαμβάνοντας τις σχετικές κληρονομιές των Μπάμπενμπεργκ (Αυστρία, Στυρία, Σαβινία) και των Σπόνχαϊμ (Καρινθία και Καρνιόλα). Το 1278 ο Ροδόλφος και οι σύμμαχοί του νίκησαν και σκότωσαν τον Ότακαρ στη Μάχη του Mάρχφελντ και τα εδάφη που είχε αποκτήσει επανήλθαν στο γερμανικό στέμμα. Με το Σύμφωνο του Γκέοργκμπενμπεργκ του 1286 ο Ροδόλφος εξασφάλισε για την οικογένειά του τα δουκάτα της Αυστρίας και της Στυρίας. Τα νότια τμήματα του πρώην βασιλείου του Ότακαρ, η Καρινθία, η Καρνιόλα και η Σαβινία, πήγαν στους συμμάχους του Ροδόλφου από τον Οίκο της Γκορίτσια.[11][12]

Μετά τον θάνατο του Ροδόλφου το 1291, τη δολοφονία του Αλβέρτου Α' το 1308 και την αποτυχία του Φρειδερίκου του Ωραίου να εξασφαλίσει το Γερμανικό/Αυτοκρατορικό στέμμα για τον εαυτό του, οι Αψβούργοι έχασαν προσωρινά την υπεροχή τους στην Αυτοκρατορία. Στις αρχές του 14ου αιώνα επικεντρώθηκαν επίσης στο Βασίλειο της Βοημίας. Μετά τον θάνατο του Βεγκέσλαου Γ΄ στις 4 Αυγούστου 1306 δεν υπήρχαν άρρενες κληρονόμοι στη δυναστεία των Πρεμυσλιδών. Ο γόνος των Αψβούργων Ροδόλφος Α΄ εξελέγη τότε, αλλά μόνο για ένα χρόνο. Η βασιλεία της Βοημίας ήταν θέση με εκλογή[13] και οι Αψβούργοι μπόρεσαν να την εξασφαλίσουν σε κληρονομική βάση πολύ αργότερα το 1626, μετά την υποταγή της Τσεχίας κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο. Μετά το 1307 οι επόμενες προσπάθειες των Αψβούργων να κερδίσουν το στέμμα της Βοημίας ματαιώθηκαν πρώτα από τον Ερρίκο της Βοημίας (μέλος του Οίκου της Γκορίτσια) και στη συνέχεια από τον Οίκο του Λουξεμβούργου.

Αντίθετα, μπόρεσαν να επεκταθούν προς τα νότια: το 1311, κατέλαβαν τη Σαβινία. Μετά τον θάνατο του Ερρίκου το 1335 ανέλαβαν την εξουσία στην Καρνιόλα και την Καρινθία και το 1369 διαδέχθηκαν την κόρη του Μαργαρίτα στο Τιρόλο. Μετά τον θάνατο του Αλβέρτου Γ' της Γκορίτσια το 1374 απέκτησαν μια βάση στο Πάζιν της κεντρικής Ίστριας και ακολούθησε η Τεργέστη το 1382. Εν τω μεταξύ η αρχική περιοχή καταγωγής των Αψβούργων στη σημερινή Ελβετία, συμπεριλαμβανομένου του Άαργκαου με το Κάστρο τους, χάθηκαν τον 14ο αιώνα υπέρ της επεκτεινόμενης Ελβετικής Συνομοσπονδίας μετά τις μάχες του Μοργκάρτεν(1315) και του Ζέμπαχ (1386). Το ίδιο το κάστρο των Αψβούργων τελικά το κατέλαβαν οι Ελβετοί το 1415.

Διάσπαση σε Αλμπερτίνους/Λεοπόλδιους και Αυτοκρατορικές εκλογές

Επεξεργασία
 
Χάρτης που δείχνει τα συστατικά εδάφη του Αρχιδουκάτου της Αυστρίας: το Δουκάτο της Αυστρίας, που περιλαμβάνει την Άνω Αυστρία με κέντρο το Λιντς και την Κάτω Αυστρία με κέντρο τη Βιέννη, η Εσωτερική Αυστρία, με κέντρο το Γκρατς, που περιλαμβάνει τα δουκάτα της Στυρίας, της Καρινθίας και της Καρνιόλας, και τα εδάφη των Αυστριακών Ακτών, και η Εξωτερική Αυστρία, που περιλαμβάνει κυρίως την περιοχή Ζούντγκαου με την πόλη Μπελφόρ στη νότια Αλσατία, τη γειτονική περιοχή Μπράισγκαου ανατολικά του Ρήνου και συνήθως την Κομητεία του Τιρόλου. Η περιοχή μεταξύ της Εξωτερικής Αυστρίας και του Δουκάτου της Αυστρίας ήταν η Αρχιεπισκοπή του Σάλτσμπουργκ.

Οι αδερφοί του Ροδόλφου Δ' Αλβέρτος Γ' και Λεοπόλδος Γ' αγνόησαν τις προσπάθειές του να διατηρήσει την ακεραιότητα των οικογενειακών κτήσεων και θέσπισαν τον διαχωρισμό των λεγόμενων οικογενειακών γραμμών των Αλμπερτίνων και Λεοπόλδιων στις 25 Σεπτεμβρίου 1379 με τη Συνθήκη του Νόιμπεργκ. Η πρώτη διατήρησε την ίδια την Αυστρία (τότε ονομαζόταν Niederösterreich αλλά περιλάμβανε τη σημερινή Κάτω Αυστρία και το μεγαλύτερο μέρος της Άνω Αυστρίας), ενώ η δεύτερη τα εδάφη που τότε ονομάζονταν Oberösterreich, δηλαδή στην Εσωτερική Αυστρία (Innerösterreich), που περιλάμβανε τη Στυρία, την Καρινθία και την Καρνιόλα, και την Εξωτερική Αυστρία (Vorderösterreich), που αποτελείτο από το Τιρόλο και τα δυτικά εδάφη των Αψβούργων στην Αλσατία και τη Σουαβία.[9]

Με το να παντρευτεί την Ελισάβετ του Λουξεμβούργου, κόρη του Αυτοκράτορα Σιγισμούνδου το 1437, ο Δούκας Αλβέρτος Ε' της γραμμής των Αλμπερτίνων (1397–1439) έγινε ηγεμόνας της Βοημίας και της Ουγγαρίας, διευρύνοντας και πάλι τους πολιτικούς ορίζοντες της οικογένειας. Τον επόμενο χρόνο ο Αλβέρτος στέφθηκε Βασιλιάς των Ρωμαίων (Γερμανίας), γνωστός ως Αλβέρτος Β'. Μετά τον πρόωρο θάνατό του σε μια μάχη κατά των Οθωμανών το 1439 και αυτόν του γιου του Λαδίσλαου Υστερότοκου το 1457 οι Αψβούργοι έχασαν τη Βοημία για άλλη μια φορά καθώς και την Ουγγαρία, για αρκετές δεκαετίες. Ωστόσο με την εξάλειψη του Οίκου του Τσέλιε το 1456 και του Οίκου Βάλζεε-Ενς το 1466/1483 κατάφεραν να απορροφήσουν σημαντικούς κοσμικούς θύλακες εντός των εδαφών τους και να δημιουργήσουν μια συνεχόμενη περιοχή που εκτείνεται από τα σύνορα με τη Βοημία ως την Αδριατική Θάλασσα.

Μετά τον θάνατο του μεγαλύτερου γιου του Λεοπόλδου Γουλιέλμου το 1406 η γραμμή των Λεοπόλδιων διασπάστηκε περαιτέρω μεταξύ των αδελφών του στην επικράτεια της Εσωτερικής Αυστρίας υπό τον Ερνέστο τον Σιδήρου και σε μια γραμμή Τιρόλου/Εξωτερικής Αυστρίας υπό τον Φρειδερίκο με τις Άδειες Τσέπες. Το 1440 ο γιος του Ερνέστου Φρειδερίκος Γ΄ επιλέχθηκε από το εκλογικό σώμα να διαδεχθεί ως βασιλιάς τον Αλβέρτο Β΄. Αρκετοί βασιλιάδες των Αψβούργων είχαν προσπαθήσει να κερδίσουν το αυτοκρατορικό αξίωμα επί χρόνια, αλλά η επιτυχία ήρθε τελικά στις 19 Μαρτίου 1452, όταν ο Πάπας Νικόλαος Ε΄ έστεψε τον Φρειδερίκο Γ' ως Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε μια μεγαλειώδη τελετή που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη. Στον Φρειδερίκο Γ΄ ο Πάπας βρήκε έναν σημαντικό πολιτικό σύμμαχο, με τη βοήθεια του οποίου μπόρεσε να αντιμετωπίσει το συνοδικό κίνημα.[9]

Ενώ βρισκόταν στη Ρώμη ο Φρειδερίκος Γ΄ παντρεύτηκε την Ελεονόρα της Πορτογαλίας, γεγονός που του έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα δίκτυο σχέσεων με δυναστείες της Δυτικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο Φρειδερίκος ήταν μάλλον απόμακρος με την οικογένειά του. Η Ελεονόρα αντίθετα είχε μεγάλη επιρροή στην ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών τους και ως εκ τούτου έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη της οικογένειας. Μετά τη στέψη του Φρειδερίκου Γ' οι Αψβούργοι κατάφεραν να διατηρήσουν τον αυτοκρατορικό θρόνο σχεδόν συνεχώς μέχρι το 1806.[9]

Αρχιδούκες

Επεξεργασία

Μέσω του πλαστού εγγράφου που ονομάζεται privilegium maius (1358/59) ο Δούκας Ροδόλφος Δ' (1339–1365) εισήγαγε τον τίτλο του Αρχιδούκα για να τοποθετήσει τους Αψβούργους στο ίδιο επίπεδο με τους Πρίγκιπες-εκλέκτορες της Αυτοκρατορίας, αφού ο Αυτοκράτορας Κάρολος Δ' είχε παραλείψει να τους δώσει το δικαίωμα του εκλέγειν στη Χρυσή Βούλα του 1356. Ο Κάρολος ωστόσο αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον τίτλο, όπως και οι άμεσοι διάδοχοί του.

Ο Δούκας Ερνέστος ο Σιδηρούς και οι απόγονοί του ανέλαβαν μονομερώς τον τίτλο «αρχιδούκας». Αυτός ο τίτλος αναγνωρίστηκε επίσημα μόνο το 1453 από τον Αυτοκράτορα Φρειδερίκο Γ', που ήταν και ο ίδιος Αψβούργος.[14] Ο ίδιος ο Φρειδερίκος χρησιμοποίησε απλώς το «Δούκας της Αυστρίας», ποτέ Αρχιδούκας, μέχρι τον θάνατό του το 1493. Ο τίτλος απονεμήθηκε για πρώτη φορά στον νεότερο αδερφό του Φρειδερίκου Αλβέρτο ΣΤ' της Αυστρίας (πέθανε το 1463), που τον χρησιμοποιούσε τουλάχιστον από το 1458. Το 1477 ο Φρειδερίκος απένειμε τον τίτλο του αρχιδούκα στον πρώτο του ξάδερφο Σιγισμούνδο της Αυστρίας, ηγεμόνα της Εξωτερικής Αυστρίας. Ο γιος και διάδοχος του Φρειδερίκου, μελλοντικός Αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός Α', προφανώς άρχισε να χρησιμοποιεί τον τίτλο μόνο μετά τον θάνατο της συζύγου του Μαρίας της Βουργουνδίας το 1482, καθώς το Αρχιδούκας δεν εμφανίζεται ποτέ σε έγγραφα που εκδόθηκαν από κοινού από τον Μαξιμιλιανό και τη Μαρία ως ηγεμόνων των Κάτω Χωρών (όπου Ο Μαξιμιλιανός εξακολουθούσε να φέρει τον τίτλο «Δούκας της Αυστρίας»). Ο τίτλος εμφανίζεται πρώτα σε έγγραφα που εκδόθηκαν υπό την κοινή διακυβέρνηση του Μαξιμιλιανού και του Φιλίππου (ανήλικου γιου του) στις Κάτω Χώρες.

Αρχικά τον τίτλο Αρχιδούκας έφεραν εκείνοι οι ηγεμόνες που κυβερνούσαν μια περιοχή των Αψβούργων, δηλαδή μόνο από τους άντρες και τις συζύγους τους, ενώ οι επιχορηγήσεις διανέμονταν συνήθως σε δόκιμους. Αυτοί οι «κατώτεροι» αρχιδούκες δεν έγιναν με αυτόν τον τρόπο ανεξάρτητοι κληρονομικοί ηγεμόνες, αφού όλες οι περιοχές παρέμεναν κατοχυρωμένες στο Αυστριακό στέμμα. Περιστασιακά μια περιοχή μπορούσε να συνδυαστεί με μια ξεχωριστή εντολή κυβερνήτη προς έναν αρχιδούχο δόκιμο. Από τον 16ο αιώνα και μετά το αρχιδούκας και η γυναικεία του εκδοχή αρχιδούκισσα, άρχισαν να χρησιμοποιούνται από όλα τα μέλη του Οίκου των Αψβούργων (π.χ. η Βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα της Γαλλίας γεννήθηκε ως Αρχιδούκισσα Μαρία Αντωνία της Αυστρίας).

Επανένωση και επέκταση

Επεξεργασία
 
Χώρες των Αψβούργων (με πράσινο) μετά τη Μάχη του Mύλμπεργκ το 1547, χωρίς την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τις αποικίες της Ισπανικής Αυτοκρατορίας

Το 1457 ο Δούκας Φρειδερίκος Ε' της Εσωτερικής Αυστρίας κέρδισε επίσης το Αρχιδουκάτο της Αυστρίας, όταν ο Αλμπερτίνος ξάδερφός του Λαδίσλαος ο Υστερότοκος πέθανε χωρίς διάδοχο. Το 1490 έγινε η επανένωση όλων των γραμμών των Αψβούργων όταν ο Αρχιδούκας Σιγισμούνδος της Εξωτερικής Αυστρίας και του Τιρόλου παραιτήθηκε υπέρ του γιου του Φρειδερίκου Μαξιμιλιανού Α'.

Ως αυτοκράτορας ο Φρειδερίκος Γ' ανέλαβε ηγετικό ρόλο μέσα στην οικογένεια και έγινε κριτής των εσωτερικών συγκρούσεών της, χρησιμοποιώντας συχνά το privilegium maius. Μπόρεσε να αποκαταστήσει την ενότητα των αυστριακών εδαφών του Οίκου, καθώς η γραμμή των Αλμπερτίνων είχε πλέον εκλείψει. Η εδαφική ακεραιότητα ενισχύθηκε επίσης με την εξάλειψη του Τιρολέζικου κλάδου της γραμμής των Λεοπόλδιων. Ο στόχος του Φρειδερίκου ήταν να κάνει την Αυστρία μια ενιαία χώρα, που να εκτείνεται από τον Ρήνο μέχρι τον Μουρ και τον Λέιθα.[9]

Στο εξωτερικό μέτωπο ένα από τα κύρια επιτεύγματα του Φρειδερίκου ήταν η Πολιορκία του Νόις (1474–75), με την οποία ανάγκασε τον Κάρολο το Ριψοκίνδυνο της Βουργουνδίας να δώσει την κόρη του Μαρία της Βουργουνδίας ως σύζυγο στον γιο του Φρειδερίκου Μαξιμιλιανό.[9] Ο γάμος έγινε το βράδυ της 16ης Αυγούστου 1477 και τελικά είχε ως αποτέλεσμα οι Αψβούργοι να αποκτήσουν τον έλεγχο των Κάτω Χωρών. Μετά τον πρόωρο θάνατο της Μαρίας το 1482 ο Μαξιμιλιανός προσπάθησε να εξασφαλίσει την κληρονομιά της Βουργουνδίας σε ένα από τα παιδιά τους, τον Φίλιππο τον Ωραίο. Ο Κάρολος Η΄ της Γαλλίας το αμφισβήτησε, χρησιμοποιώντας τόσο στρατιωτικά όσο και δυναστικά μέσα, αλλά η διαδοχή της Βουργουνδίας αποφασίστηκε τελικά υπέρ του Φιλίππου με τη Συνθήκη του Σανλί το 1493.[15]

Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1493 ο Μαξιμιλιανός ανακηρύχθηκε νέος Βασιλιάς των Ρωμαίων (Γερμανίας), λαμβάνοντας το όνομα Μαξιμιλιανός Α'. Ο Μαξιμιλιανός αρχικά δεν μπόρεσε να ταξιδέψει στη Ρώμη για να λάβει τον αυτοκρατορικό τίτλο από τον Πάπα, λόγω της αντίδρασης της Βενετίας και των Γάλλων που είχαν καταλάβει το Μιλάνο, καθώς και της άρνησης του Πάπα λόγω παρουσίας εχθρικών δυνάμεων στην επικράτειά του. Το 1508 ο Μαξιμιλιανός αυτοανακηρύχτηκε ως ο «εκλεγμένος Αυτοκράτορας», και αυτό αναγνωρίστηκε επίσης από τον Πάπα λόγω των αλλαγών στις πολιτικές συμμαχίες. Αυτό είχε μια ιστορική συνέπεια στο ότι στο μέλλον ο Βασιλιάς των Ρωμαίων (Γερμανίας) θα γινόταν αυτόματα Αυτοκράτορας, χωρίς να χρειάζεται η συγκατάθεση του Πάπα. Ο Αυτοκράτορας Κάρολος Ε' θα ήταν ο τελευταίος που θα στεφόταν από τον ίδιο τον Πάπα, στην Μπολόνια το 1530.[15]

Η βασιλεία του Μαξιμιλιανού (1493–1519) ήταν μια εποχή θεαματικής επέκτασης για τους Αψβούργους. Το 1497 ο γιος του Μαξιμιλιανού Φίλιππος, γνωστός Ωραίος, παντρεύτηκε την Ιωάννα της Καστίλης, γνωστή και ως Ιωάννα η Τρελή, κληρονόμο της Καστίλλης. Ο Φίλιππος και η Ιωάννα απέκτησαν έξι παιδιά, το μεγαλύτερο από τα οποία έγινε ο Αυτοκράτορας Κάρολος Ε' και κυβέρνησε τα βασίλεια της Καστίλλης και της Αραγονίας (συμπεριλαμβανομένων των αποικιών τους στο Νέο Κόσμο), της Νότιας Ιταλίας, της Αυστρίας και των Κάτω Χωρών το 1516, με τη μητέρα του και την τυπικά συμβασιλεύουσα Ιωάννα, που τελούσε υπό περιορισμό.[15]

Τα θεμέλια για τη μετέπειτα αυτοκρατορία της Αυστροουγγαρίας τέθηκαν το 1515 μέσω δύο γάμων, του Λουδοβίκου, μοναχογιού του Βλαδισλάου Β', Βασιλιά της Βοημίας και της Ουγγαρίας, με την εγγονή του Μαξιμιλιανού Μαρία και του αδελφού της Αρχιδούκα Φερδινάνδου με την αδερφή του Λουδοβίκου Άννα. Οι γάμοι τελέστηκαν με μεγαλοπρέπεια στις 22 Ιουλίου 1515. Όλα αυτά τα παιδιά ήταν ακόμη ανήλικα, έτσι οι γάμοι ολοκληρώθηκαν επίσημα το 1521. Ο Βλαδίσλαος πέθανε στις 13 Μαρτίου 1516 και ο Μαξιμιλιανός στις 12 Ιανουαρίου 1519, αλλά τα σχέδια του τελευταίου είχαν τελικά επιτυχία : μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου σε μάχη το 1526 ο Φερδινάνδος έγινε βασιλιάς της Βοημίας και της Ουγγαρίας.

Η δυναστεία των Αψβούργων έφθασε στο απόγειό της όταν ο Κάρολος Ε' εξελέγη Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μεγάλο μέρος της βασιλείας του Καρόλου αφιερώθηκε στον αγώνα κατά του Προτεσταντισμού, που οδήγησε στην εξάλειψή του σε τεράστιες περιοχές υπό τον έλεγχο των Αψβούργων.

Ισπανοί και Αυστριακοί Αψβούργοι

Επεξεργασία
 
Η Ιβηρική Ένωση το 1598, υπό τον Φίλιππο Β', Βασιλιά της Ισπανίας και της Πορτογαλίας
 
Τα ισπανικά και αυστριακά ευρωπαϊκά εδάφη των Αψβούργων, περί το 1700

Ο Κάρολος έγινε επίσημα ο μοναδικός μονάρχης της Ισπανίας μετά τον θάνατο της φυλακισμένης μητέρας του Βασίλισσας Ιωάννας το 1555.

Μετά την παραίτηση του Καρόλου Ε' το 1556 η δυναστεία των Αψβούργων χωρίστηκε στον κλάδο των Αυστριακών (ή Γερμανών) Αψβούργων, με επικεφαλής τον Φερδινάνδο, και στον κλάδο των Ισπανών Αψβούργων, με αρχηγό αρχικά τον γιο του Καρόλου Φίλιππο.[16] Ο Φερδινάνδος Α', Βασιλιάς της Βοημίας, της Ουγγαρίας[17] και αρχιδούκας της Αυστρίας στο όνομα του αδελφού του Κάρολου Ε' έγινε μονάρχης καθώς και ο Αψβούργος Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (είχε οριστεί διάδοχος ήδη το 1531). Ο Φίλιππος έγινε Βασιλιάς της Ισπανίας και της αποικιακής αυτοκρατορίας της ως Φίλιππος Β' και κυβερνήτης των κτήσεων των Αψβούργων στην Ιταλία και τις Κάτω Χώρες. Οι Ισπανοί Αψβούργοι κυβέρνησαν επίσης την Πορτογαλία για ένα διάστημα, γνωστός εκεί ως δυναστεία του Φιλίππου (1580–1640).

Οι Δεκαεπτά Επαρχίες και το Δουκάτο του Μιλάνου ήταν σε προσωπική ένωση υπό τον Βασιλιά της Ισπανίας, αλλά εξακολούθησαν να ανήκουν στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Επιπλέον ο Ισπανός βασιλιάς είχε αξιώσεις για την Ουγγαρία και τη Βοημία. Με τη μυστική συνθήκη του Oνιάτε της 29ης Ιουλίου 1617 οι Ισπανοί και οι Αυστριακοί Αψβούργοι διευθέτησαν τις αμοιβαίες διεκδικήσεις τους.

Ενδογαμία και εξαφάνιση των αρσενικών γραμμών των Αψβούργων

Επεξεργασία
 
Προφίλ πορτρέτο του Λεοπόλδου Α' που τονίζει το "Σαγόνι των Αψβούργων", Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο

Οι Αψβούργοι προσπάθησαν να εδραιώσουν τη δύναμή τους με συχνούς γάμους μεταξύ συγγενών, με αποτέλεσμα σωρευτικά επιβλαβείς επιπτώσεις στη γονιδιακή τους δεξαμενή. Οι βλάβες της υγείας που οφείλονταν στην ενδογαμία περιλάμβαναν επιληψία, παραφροσύνη και πρόωρο θάνατο. Μια μελέτη 3.000 μελών της οικογένειας για 16 γενιές από το Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα δείχνει ότι η ενδογαμία μπορεί να έπαιξε ρόλο στην εξάλειψή τους.[18] Πολλά μέλη της οικογένειας εμφάνισαν συγκεκριμένες παραμορφώσεις του προσώπου: μια διευρυμένη κάτω γνάθο με εκτεταμένο πηγούνι, γνωστή ως προγναθισμός της κάτω γνάθου ή «σιαγόνα Αψβούργων», μεγάλη μύτη με καμπούρα και κρεμασμένη άκρη («μύτη Αψβούργων») και ανάστροφο κάτω χείλος ("χείλος Αψβούργων»). Τα δύο τελευταία είναι σημάδια ανεπάρκειας της άνω γνάθου. Μια μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι ο βαθμός του προγναθισμού της κάτω γνάθου στην οικογένεια των Αψβούργων δείχνει στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τον βαθμό ενδογαμίας. Υπήρχε επίσης συσχέτιση μεταξύ της ανεπάρκειας της άνω γνάθου και του βαθμού ενδογαμίας, αλλά δεν ήταν στατιστικά σημαντική.[19][20] Άλλες επιστημονικές μελέτες ωστόσο αμφισβητούν τις ιδέες οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ γονιμότητας και συγγένειας εξ αίματος.[21]

Η γονιδιακή δεξαμενή έγινε τελικά τόσο μικρή που ο τελευταίος της ισπανικής γραμμής Κάρολος Β',που είχε σοβαρή αναπηρία από τη γέννησή του (ίσως λόγω γενετικών διαταραχών) διέθετε γονιδίωμα συγκρίσιμο με αυτό ενός παιδιού που γεννήθηκε από γάμο αδελφών, όπως και ο πατέρας του, πιθανώς λόγω "απομακρυσμένης ενδογαμίας".[22][18]

Ο θάνατος του Καρόλου Β' της Ισπανίας το 1700 οδήγησε στον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής και αυτός του Αυτοκράτορα Καρόλου ΣΤ' το 1740 στον Πόλεμο της Αυστριακής Διαδοχής. Στον πρώτο νικητής ήταν ο Οίκος των Βουρβόνων βάζοντας οριστικό τέλος στην κυριαρχία των Αψβούργων στην Ισπανία. Το δεύτερο ωστόσο κέρδισε η Μαρία Θηρεσία και οδήγησε στη διαδοχή του Οίκου των Αψβούργων-Λωρραίνης (γερμ. Haus Habsburg-Lothringen), που έγινε ο νέος κύριος κλάδος της δυναστείας, στο πρόσωπο του γιου της Μαρίας Θηρεσίας Ιωσήφ Β'. Αυτός ο νέος Οίκος δημιουργήθηκε από τον γάμο της Μαρίας Θηρεσίας των Αψβούργων και του Φραγκίσκου Στεφάνου, Δούκα της Λωρραίνης[23] (και οι δύο ήταν δισέγγονοι του Αυτοκράτορα των Αψβούργων Φερδινάνδου Γ' (αλλά από διαφορετικές αυτοκράτειρες) και ήταν ένας κλάδος από γυναικεία γραμμή του Οίκου των Αψβούργων και ανδρική γραμμή του Οίκου της Λωρραίνης. Θεωρείται ότι οι εκτενείς ενδοοικογενειακοί γάμοι εντός της ισπανικής και της αυστριακής γραμμής συνέβαλαν στην εξάλειψη της κύριας γραμμής.

Οίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Οίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης
H Αυστροουγγαρία το 1915
 
Βασίλεια και χώρες της Αυστροουγγαρίας:
Σισλεϊθανία (Αυτοκρατορία της Αυστρίας[24]): 1. Βοημία, 2. Βουκοβίνα, 3. Καρινθία, 4. Καρνιόλα, 5. Δαλματία, 6. Γαλικία, 7. Αυστριακές Ακτές, 8. Κάτω Αυστρία, 9. Μοραβία, 10. Σάλτσμπουργκ, 11. Σιλεσία, 12. Στυρία, 13. Τιρόλο , 14. Άνω Αυστρία, 15. Φόραρλμπεργκ;
Υπερλειθανία (Βασίλειο της Ουγγαρίας[24]): 16. κυρίως Ουγγαρία 17. Κροατία-Σλαβονία; 18. Βοσνία και Ερζεγοβίνη (Aυστροουγγρική συγκυριαρχία)

Στις 6 Αυγούστου 1806 ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος Α' διέλυσε την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, υπό την πίεση της αναδιοργάνωσης της Γερμανίας από τον Ναπολέοντα. Εν αναμονή της απώλειας του τίτλου του του Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Φραγκίσκος είχε αυτοανακηρυχθεί κληρονομικός Αυτοκράτορας της Αυστρίας (ως Φραγκίσκος Α') στις 11 Αυγούστου 1804, τρεις μήνες αφότου ο Ναπολέοντας είχε αυτοανακηρυχθεί Αυτοκράτορας των Γάλλων στις 18 Μαΐου 1804.

Ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος Α΄ της Αυστρίας χρησιμοποίησε τον επίσημο πλήρη κατάλογο των τίτλων: «Εμείς, ο Φραγκίσκος ο Πρώτος, με τη χάρη του Θεού, Αυτοκράτορας της Αυστρίας, Βασιλέας της Ιερουσαλήμ, της Ουγγαρίας, της Βοημίας, της Δαλματίας, της Κροατίας, της Σλαβονίας, της Γαλικίας και Λοδομερίας, Αρχιδούκας της Αυστρίας, Δούκας της Λωρραίνης, του Σάλτσμπουργκ, του Βίρτσμπουργκ, της Φραγκονίας, της Στυρίας, της Καρινθίας και της Καρνιόλας, Μέγας Δούκας της Κρακοβίας, Μέγας Πρίγκιπας της Τρανσυλβανίας, Μαργράβος της Μοραβίας, Δούκας του Σαντόμιες, της Μασοβίας, του Λούμπλιν, της Άνω και Κάτω Σιλεσίας, του Άουσβιτς και του Ζάτορ, του Τέσεν και του Φριούλε, Πρίγκιπας του Μπέρχτεσγκαντεν και του Μέργκεντχαϊμ, Πρίγκιπας κόμης των Αψβούργων, της Γκορίτσια και της Γκράντιστσα και του Τιρόλου και Μαργράβος της Άνω και Κάτω Λουσατίας και της Ίστριας».

Ο Αυστροουγγρικός Συμβιβασμός του 1867 δημιούργησε μια πραγματική ένωση, σύμφωνα με την οποία στο Βασίλειο της Ουγγαρίας χορηγήθηκε συν-ισότητα με την Αυτοκρατορία της Αυστρίας, που πλέον δεν περιελάμβανε το Βασίλειο της Ουγγαρίας ως χώρα του στέμματος. Τα αυστριακά και τα ουγγρικά εδάφη έγιναν ανεξάρτητες οντότητες με ίσο καθεστώς.[25] Σύμφωνα με αυτή τη ρύθμιση οι Ούγγροι αναφέρονταν στον ηγεμόνα τους ως βασιλιά και ποτέ αυτοκράτορα (βλ. k. u. k.). Αυτό επικράτησε μέχρι την εκθρόνιση των Αψβούργων από την Αυστρία και την Ουγγαρία το 1918 μετά την ήττα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

 
Εθνογλωσσικός χάρτης της Αυστροουγγαρίας, 1910

Το μότο της δυναστείας διαχρονικά ήταν "Άφησε τους άλλους να μάχονται, και εσύ, ευτυχισμένη Αυστρία, παντρέψου" (Bella gerant alii, tu, felix Austria, nube!), κάτι που δείχνει την πορεία των μελών των Αψβούργων με τους γάμους με άλλους βασιλικούς οίκους για τη δημιουργία συμμαχιών και την απόκτηση περιοχών. Η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία αναγνωρίζεται ιδιαίτερα για αυτή την πορεία της και μερικές φορές αναφέρεται ιστορικά ως η "Μεγάλη γιαγιά της Ευρώπης".

Στις 11 Νοεμβρίου του 1918, με την αυτοκρατορία να καταρρέει, ο τελευταίος απόγονος ηγεμόνας των Αψβούργων, Κάρολος Α΄ (που κυβέρνησε και ως Κάρολος Ε΄ της Ουγγαρίας) εξέδωσε διάταγμα που αναγνώριζε το δικαίωμα της Αυστρίας να καθορίσει το μέλλον της και αποποιήθηκε κάθε ρόλο στις κρατικές υποθέσεις. Δύο μέρες αργότερα, εξέδωσε αντίστοιχο διάταγμα για την Ουγγαρία. Αν και δεν καθαιρέθηκε ποτέ επίσημα, αυτά τα διατάγματα θεωρούνται το τέλος της δυναστείας των Αψβούργων.

Το 1919 η νέα δημοκρατική Αυστριακή κυβέρνηση απαγόρευσε με νόμο την παρουσία των Αψβούργων στην Αυστριακή επικράτεια αν δεν παραιτηθούν επίσημα από όλες τις αξιώσεις τους για επανάκτηση του θρόνου και αποδεχθούν την ιδιότητα του απλού πολίτη. Ο Κάρολος προσπάθησε αρκετές φορές να επανακτήσει τον θρόνο της Ουγγαρίας, με συνέπεια το 1921 η Ουγγαρία να ψηφίσει αντίστοιχο νόμο, εκθρονίζοντας πλήρως τους Αψβούργους και καταργώντας τα δικαιώματά τους. Οι Αψβούργοι δεν εγκατέλειψαν επίσημα τις ελπίδες επαναφοράς τους στην εξουσία, μέχρι τη δήλωση του μεγαλύτερου γιου του αυτοκράτορα Καρόλου, Όθωνα των Αψβούργων, για αποποίηση όλων των δικαιωμάτων στον θρόνο στις 31 Μαίου 1961.

Στην περίοδο του Μεσοπολέμου ο Οίκος των Αψβούργων ήταν σφοδρός πολέμιος του εθνικοσοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Στη Γερμανία ο Αδόλφος Χίτλερ αντιτάχθηκε διαμετρικά στις προαιώνιες αρχές των Αψβούργων να επιτρέπουν σε μεγάλο βαθμό στις τοπικές κοινότητες υπό την κυριαρχία τους να διατηρήσουν τις παραδοσιακές εθνοτικές, θρησκευτικές και γλωσσικές τους πρακτικές και στράφηκε με μίσος κατά της οικογένειάς τους. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχε ένα ισχυρό κίνημα αντίστασης των Αψβούργων στην Κεντρική Ευρώπη, που διώχθηκε ριζικά από τους Ναζί και την Γκεστάπο. Ο ανεπίσημος αρχηγός αυτών των ομάδων ήταν ο Όθων των Αψβούργων, που έκανε εκστρατεία κατά των Ναζί και για μια ελεύθερη Κεντρική Ευρώπη στη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότεροι από τους μαχητές της αντίστασης, όπως ο Χάινριχ Μάγερ, που πέρασε επιτυχώς σε χώρους παραγωγής και σχέδια για πυραύλους V-2, τανκς Tiger και αεροσκάφη στους Συμμάχους, εκτελέστηκαν. Η οικογένεια των Αψβούργων έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος και στην κατάρρευση του Κομμουνιστικού Ανατολικού Μπλοκ.[26][27][28][29][30]

Πολυγλωσσία

Επεξεργασία
 
"PLUS OULTRE", σύνθημα του Καρόλου Ε' στα γαλλικά, σε οροφή του ανακτόρου του στη Γρανάδα

Καθώς συσσώρευαν στέμματα και τίτλους, οι Αψβούργοι ανέπτυξαν μια μοναδική οικογενειακή παράδοση πολυγλωσσίας, που εξελίχθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν πολύγλωσση από την αρχή, παρόλο που οι περισσότεροι από τους αυτοκράτορες της είχαν μητρική γλώσσα τα γερμανικά.[31] Το γλωσσικό ζήτημα εντός της Αυτοκρατορίας έγινε σταδιακά πιο σημαντικό καθώς η μη θρησκευτική χρήση των λατινικών μειώθηκε και αυτή των εθνικών γλωσσών απέκτησε εξέχουσα θέση κατά τον Ώριμο Μεσαίωνα. Ο Ααυτοκράτορας Κάρολος Δ' του Λουξεμβούργου ήταν γνωστό ότι μιλούσε άπταιστα τσέχικα, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και λατινικά.[32]

Το τελευταίο τμήμα της Χρυσής Βούλας του του 1356 διευκρινίζει ότι οι κοσμικοί πρίγκιπες-εκλέκτορες της Αυτοκρατορίας «πρέπει να μάθουν τις ποικιλίες των διαφορετικών διαλέκτων και γλωσσών» και ότι «αφού αναμένεται κατά πάσα πιθανότητα να έχουν κάνει κτήμα τους φυσικά τη γερμανική γλώσσα και να την έχουν διδαχθεί από τη βρεφική ηλικία τους, θα διδαχθούν τη γραμματική της ιταλικής και της σλαβικής γλώσσας, ξεκινώντας από το έβδομο έτος τους, ώστε, πριν από το δέκατο τέταρτο έτος τους, να την έχουν μάθει εξ ίσου»..[33] Στις αρχές του 15ου αιώνα ο χρονικογράφος Γιάκομπ Τβίνγκερ φον Κενιγκσχόφεν με έδρα το Στρασβούργο υποστήριξε ότι ο Καρλομάγνος είχε μάθει έξι γλώσσες, παρόλο που προτιμούσε τα γερμανικά.[31]: 306 : 306.

Στα πρώτα χρόνια της επικράτησης της οικογένειας, ούτε ο Ροδόλφος Α΄ ούτε ο Αλβέρτος Α΄ φαίνεται να μιλούσαν γαλλικά.[34]: 278  Αντίθετα ο Κάρολος Ε΄ των Αψβούργων είναι γνωστό ότι μιλούσε άπταιστα πολλές γλώσσες. Μητρική του γλώσσα ήταν τα γαλλικά και γνώριζε επίσης ολλανδικά από τα νιάτα του στη Φλάνδρα. Αργότερα πρόσθεσε μερικά καστιλιάνικα ισπανικά, που χρειάστηκε να μάθει από τα Καστιλιάνικα Κορτές. Μπορούσε επίσης να μιλήσει κάποια βασκικά, που έμαθε από την επιρροή των Βάσκων γραμματέων που υπηρετούσαν στη βασιλική αυλή.[34] Απέκτησε μια αξιοπρεπή γνώση της γερμανικής γλώσσας μετά την αυτοκρατορική εκλογή του το1519, αν και ποτέ δεν τα μιλούσε τόσο καλά όσο τα γαλλικά.[35] Ένα ευφυολόγημα που αποδίδεται μερικές φορές στον Κάρολο είναι: «Μιλάω ισπανικά/λατινικά [ανάλογα με την πηγή] στον Θεό, ιταλικά στις γυναίκες, γαλλικά στους άνδρες και γερμανικά στο άλογό μου».[36]

Τα λατινικά ήταν η διοικητική γλώσσα της Αυτοκρατορίας μέχρι την επιθετική προώθηση της γερμανικής από τον Ιωσήφ Β' στα τέλη του 18ου αιώνα, που εν μέρει αναιρέθηκε από τους διαδόχους του. Από τον 16ο αιώνα οι περισσότεροι αν όχι όλοι οι Αψβούργοι μιλούσαν γαλλικά καθώς και γερμανικά και πολλοί μιλούσαν επίσης ιταλικά. Ο Φερδινάνδος Α', ο Μαξιμιλιανός Β' και ο Ροδόλφος Β' μιλούσαν στη Βοημική Συνέλευση στα τσεχικά, παρόλο που δεν είναι σαφές ότι τα μιλούσαν άπταιστα Αντίθετα υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι οι μεταγενέστεροι Αψβούργοι τον 17ο και τον 18ο αιώνα μιλούσαν τσέχικα, με πιθανή εξαίρεση τον Φερδινάνδο Γ', που έμεινε αρκετές φορές στη Βοημία και φαίνεται ότι μιλούσε τσέχικα όσο ήταν εκεί. Τον 19ο αιώνα ο Φραγκίσκος Α' είχε μικρή γνώση της τσεχικής και ο Φερδινάνδος Α' τη μιλούσε αξιοπρεπώς.[37]

Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ έλαβε μια δίγλωσση πρώιμη εκπαίδευση στα γαλλικά και γερμανικά, στη συνέχεια πρόσθεσε τα τσέχικα και τα ουγγρικά και αργότερα τα ιταλικά και τα πολωνικά. Έμαθε επίσης λατινικά και ελληνικά.[38] Μετά το τέλος της μοναρχίας των Αψβούργων ο Όθων των Αψβούργων μιλούσε άπταιστα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ουγγρικά, ιταλικά, ισπανικά και πορτογαλικά.[39]

Kατάλογος των ηγεμόνων των Αψβούργων

Επεξεργασία
Δείτε επίσης: Κατάλογος μοναρχών της Γερμανίας, Κατάλογος μοναρχών της Ουγγαρίας, και Κατάλογος μοναρχών της Ισπανίας

Οι μοναρχικές θέσεις των Αψβούργων ήταν:

 
Πρώιμος οικογενειακός θυρεός των Αψβούργων.

Πρόγονοι

Επεξεργασία
  • Γκούντραμ ο Πλούσιος (περίπου 930–985 / 990) Πατέρας του:[42] Η χρονολόγηση του Αββαείου του Μούρι, τόπου ταφής των πρώτων Αψβούργων, που γράφτηκε τον 11ο αιώνα, αναφέρει ότι ο Guntramnus Dives (Γκούντραμ ο Πλούσιος) ήταν ο πρόγονος του Οίκου των Αψβούργων. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι αυτό όντως κάνει τον Γκούντραμ πρόγονο του Οίκου των Αψβούργων. Ωστόσο αυτή η αφήγηση ήταν 200 χρόνια μετά το γεγονός και πολλά για τον ίδιο και για την προέλευση των Αψβούργων είναι αβέβαια.[43] Αν αληθεύει, καθώς ο Γκούντραμ ήταν μέλος της οικογένειας των Ετιχονιδών, θα συνέδεε την καταγωγή των Αψβούργων με αυτή την οικογένεια.
  • Λάντσελιν του Άλτενμπουργκ (πέθανε το 991). Εκτός από τον Ράντμποτ, παρακάτω, είχε γιους που ονομάζονταν Ροδόλφος Α΄, Βέρνερ, Λάντολφ.

Πριν από τη διάιρεση Αλμπερτίνων/Λεοπολδίνων

Επεξεργασία

Κόμητες

Επεξεργασία

Προτού ο Ροδόλφος αναδειχθεί Γερμανός Βασιλιάς οι Αψβούργοι ήταν Κόμητες του Μπάντεν στη σημερινή νοτιοδυτική Γερμανία και την Ελβετία.[42]

  • Ράντμποτ του Κλέτγκαου (περίπου 985–1035) έχτισε το Κάστρο των Αψβούργων. Εκτός από τον Βέρνερ Α', είχε άλλους δύο γιους: τον Όθωνα Α', που θα γινόταν κόμης του Σουντγκάου στην Αλσατία και τον Αλβέρτο Α΄. Ίδρυσε το Αββαείο του Μούρι που έγινε ο πρώτος τόπος ταφής των μελών του Οίκου των Αψβούργων. Είναι πιθανό ότι ο Ράντμποτ ίδρυσε το Κάστρο των Αψβούργων, την κατοικία του Οίκου των Αψβούργων, αλλά ένας άλλος πιθανός ιδρυτής είναι ο Βέρνερ Α'.[44]
  • Βέρνερ Α΄, κόμης των Αψβούργων (1025 / 1030–1096): εκτός από τον Όθωνα Β΄, είχε επίσης γιο τον Αλβέρτο Β΄ που έγινε τοποτηρητής του Μούρι το διάστημα 1111–1141, μετά τον θάνατο του Όθωνα Β΄.
  • Όθων Β΄: πρώτος κόμης που χρησιμοποίησε την ονομασία "του Χάμπσμπουργκ" ως επίσημη προσφώνηση [45], (πέθανε το 1111)- Πατέρας του :
  • Βέρνερ Β΄ των Αψβούργων (περίπου 1135-1167), Πατέρας του :
  • Αλβέρτος Γ΄, γνωστός με το προσωνύμιο ο Πλούσιος: πέτυχε την επέκταση των κτήσεων του Οίκου σε όλη τη σημερινή γερμανόφωνη Ελβετία, Πατέρας του :
  • Ροδόλφος Β΄ (περίπου 1160-1232), πατέρας του :
  • Αλβέρτος Δ΄: πατέρας του Ροδόλφου Δ΄ που αργότερα έγινε ο Βασιλιάς Ροδόλφος Α΄ της Γερμανίας. Ο Αλβέρτος και ο αδελφός του Ροδόλφος Γ΄ διαμοίρασαν τις κτήσεις του οίκου των Αψβούργων, με τον Ροδόλφο να κρατάει στην κυριότητά του τα ανατολικά τμήματα, ενώ τα δυτικά και η περιοχή Άαργκαου πέρασαν στον Αλβέρτο. Ο Αλβέρτος Δ΄ ήταν επίσης κοινός πρόγονος της Σοφίας Τσοτέκ και του συζύγου της Αρχιδούκα Φραντς Φερδινάνδου της Αυστρίας.

Bασιλιάδες των Ρωμαίων

Επεξεργασία

Βασιλιάς της Βοημίας

Επεξεργασία

Δούκες/Αρχιδούκες της Αυστρίας

Επεξεργασία

Στο τέλος του μεσαίωνα και με την επέκταση των κτήσεων των Αψβούργων στα ανατολικά, συχνά εξουσίασαν το δουκάτο της Αυστρίας, το οποίο κάλυπτε τη σημερινή Κάτω Αυστρία και μέρος της Άνω Αυστρίας. Οι κτήσεις των Αψβούργων περιλάμβαναν τη Στυρία, ενώ επεκτάθηκαν δυτικά στην Καρινθία και την Καρνιόλα το 1335 και το Τιρόλο το 1363. Οι αρχικές διασκορπισμένες κτήσεις στη νότια Αλσατία, νοτιοδυτική Γερμανία και το σημερινό Φόραλμπεργκ, ήταν συνολικά γνωστές ως Πέρα Αυστρία. Οι πατρικές κτήσεις του οίκου νότια του Ρήνου και στη λίμνη της Κωνσταντίας σταδιακά χάθηκαν με την ανάδειξη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Έτσι, οι Αψβούργοι λαμβάνοντας τον τίτλο του δούκα της Αυστρίας, εξουσίασαν και τις περιοχές της Πέρα Αυστρίας μέχρι και το 1379, οπότε και αυτές πέρασαν στην εξουσία του Πριγκιπικού Κόμη του Τιρόλου. Η εξέλιξη των Αψβούργων με τον τίτλο πλέον του δούκα της Αυστρίας, είχε ως εξής:

  • Ροδόλφος Β΄, γιος του Ροδόλφου Α΄, Δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1282–1283) μαζί με τον αδελφό του, Αλβάρτο Α΄, που τελικά τον εκθρόνισε αλλά τελικά δολοφονήθηκε από έναν από τους γιους του Ροδόλφου.
  • Αλβέρτος Α΄, γιος του Ροδόλφου Α΄ και αδελφός του Ροδόλφου Β΄, Δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1282–1308) και Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1298–1308).
  • Ροδόλφος Γ΄, πρωτότοκος γιος του Αλβέρτου Α΄, Δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1298–1307).
  • Φρειδερίκος ο Ωραίος (Friedrich der Schöne)), αδελφός του Ροδόλφου Γ΄, Δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (μαζί με τον αδελφό του, Λεοπόλδο Α΄) από το 1308 έως το 1330, τυπικά αντιβασιλέας του Αυτοκράτορα Λουδοβίκου Δ΄ από το 1325, αλλά δεν κυβέρνησε ποτέ.
  • Λεοπόλδος Α΄, αδελφός των παραπάνω, Δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1308-1326)
  • Αλβέρτος Β΄, αδελφός των παραπάνω, δούκας της Πέρα Αυστρίας (1326–1358), δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1330–1358), δούκας της Καρινθίας μετά το 1335.
  • Όθωνας ο Χαρούμενος, αδελφός των παραπάνω, δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1330–1339) μαζί με τον αδελφό του, δούκας της Καρινθίας μετά το 1335.
  • Ροδόλφος Δ΄ ο Ιδρυτής, πρωτότοκος γιος του Αλβέρτου Β΄, δούκας της Αυστρίας και της Στυρίας (1358–1365), δούκας του Τιρόλου μετά το 1363.

Διαίρεση γραμμών Αλμπερτίνων και Λεοπολδίνων

Επεξεργασία

Μετά τον θάνατο του Ροδόλφου Δ' οι αδελφοί του Αλβέρτος Γ' και Λεοπόλδος Γ' κυβέρνησαν μαζί τις κτήσεις των Αψβούργων από το 1365 έως το 1379, όταν χώρισαν τα εδάφη με τη Συνθήκη του Νόιμπεργκ, ο Αλβέρτος διατήρησε το Δουκάτο της Αυστρίας και ο Λεοπόλδος τη Στυρία, την Καρινθία, την Καρνιόλα, τη Βενδική Μαρκία, το Τιρόλο και την Εξωτερική Αυστρία.

Βασιλιάδες των Ρωμαίων και Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (γραμμή Αλμπερτίνων)

Επεξεργασία

Βασιλιάδες της Ουγγαρίας και της Βοημίας (γραμμή Αλμπερτίνων)

Επεξεργασία

Δούκες της Αυστρίας: (γραμμή Αλμπερτίνων)

Επεξεργασία

Δούκες της Στυρίας, Καρινθίας, Τιρόλου ? Εσωτρερικής Αυστρίας (γραμμή Λεοπολδίνων)

Επεξεργασία
  • Λεοπόλδος Γ΄, δούκας της Στυρίας, της Καρινθίας, του Τιρόλου και της Εξωτερικής Αυστρίας, μέχρι τον θάνατό του το 1386 στη Μάχη του Σέμπαχ.
  • Γουλιέλμος (Wilhelm), γιος του παραπάνω, δούκας της Εσωτερικής Αυστρίας (Στυρίας και Καρινθίας) (1386-1406).
  • Λεοπόλδος Δ΄, γιος του Λεοπόλδου Γ΄, αντιβασιλιάς της Εξωτερικής Αυστρίας το 1391, δούκας του Τιρόλου (1395-1402) και δούκας της Αυστρίας μετά το 1404, δούκας της Εσωτερικής Αυστρίας (1046-1411).

Υποκλάδος Λεοπολδίνων Εσωτερικής Αυστρίας

Επεξεργασία

Υποκλάδος Λεοπολδίνων Τιρόλου

Επεξεργασία
  • Φρειδερίκος Δ΄ (Friedrich), αδελφός του Ερνέστου, δούκας του Τιρόλου και της Εξωτερικής Αυστρίας (1402–1439).
  • Σιγισμούνδος, 1439–1446, υπό την κηδεμονία του Φρειδερίκου Ε' παραπάνω, κατόπιν δούκας του Τιρόλου και μετά τον θάνατο του Αλβέρτουτ ΣΤ' το 1463, επίσης δούκας της Εξωτερικής Αυστρίας.

Επανένωση των Αψβούργων μέχρι την εξάλειψή τους

Επεξεργασία

Ο Σιγισμούνδος ήταν άτεκνος και υιοθέτησε τον Μαξιμιλιανό Α΄, γιο του εξαδέλφου του Αυτοκράτορα Φρειδερίκου Γ΄. Υπό τον Μαξιμιλιανό οι κτήσεις των Αψβούργων επανενώθηκαν υπό έναν ηγεμόνα, μετά την ανάκτηση του Δουκάτου της Αυστρίας έπειτα από τον θάνατο του Ματθία Κορβίνου, που είχε σφετεριστεί τον τίτλο του δούκα (1485–1490) με έδρα τη Βιέννη.

Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Αρχιδούκες της Αυστρίας

Επεξεργασία
 
Σημαία των Αψβούργων

Η παραίτηση του Καρόλου Ε' το 1556 τερμάτισε την επίσημη εξουσία του επί του Φερδινάνδου και τον έκανε ηγεμόνα της Αυστρίας, της Βοημίας, της Ουγγαρίας, καθώς και Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Η κληρονομιά του Φερδινάνδου μοιράστηκε το 1564 στα παιδιά του, με τον Μαξιμιλιανό να παίρνει το αυτοκρατορικό στέμμα και τον μικρότερο αδερφό του τον Αρχιδούκα Κάρολο Β' να κυβερνά την Εσωτερική Αυστρία (δηλαδή το Δουκάτο της Στυρίας, το Δουκάτο της Καρνιόλας με τη Μαρκία της Ίστριας, το Δουκάτο της Καρινθίας, την Πριγκιπική Κομητεία Γκορίτσια και της Γκράντισκα και την Αυτοκρατορική πόλη της Τεργέστης, που κυβερνούσε από το Γκρατς). Ο γιος και διάδοχος του Καρόλου Φερδινάνδος Β' το 1619 έγινε Αρχιδούκας της Αυστρίας και Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας καθώς και Βασιλιάς της Βοημίας και της Ουγγαρίας το 1620. Η περαιτέρω Αυστριακή/Τυρολέζικη γραμμή του αδερφού του Φερδινάνδου Αρχιδούκα Λεοπόλδου Ε' επέζησε μέχρι τον θάνατο του γιου του Σιγισμούνδου Φραγκίσκου το 1665, οπότε τα εδάφη τους επέστρεψαν τελικά σε κοινό έλεγχο με τα άλλα αυστριακά εδάφη των Αψβούργων. Οι άρχοντες της Εσωτερικής Αυστρίας συνέχισαν να κυβερνούν μέχρι την εποχή της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας τον 18ο αιώνα.

Ισπανικός κλάδος των Αψβούργων: Βασιλείς της Ισπανίας, Βασιλείς της Πορτογαλίας (1580–1640)

Επεξεργασία
Δείτε επίσης: Ισπανία των Αψβούργων

Η Ισπανία των Αψβούργων ήταν μια προσωπική ένωση των στεμμάτων της Καστίλλης και της Αραγωνίας. Η Αραγωνία η ίδια χωρίστηκε στα βασίλεια της Αραγοωίας, της Καταλονίας, της Βαλένθιας, της Μαγιόρκας, της Νάπολης, της Σικελίας, της Μάλτας και της Σαρδηνίας. [46] Από το 1581 ήταν βασιλιάδες της Πορτογαλίας μέχρι να παραιτηθούν από αυτό τον τίτλο το 1668 με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Ήταν επίσης Δούκες του Μιλάνου, Άρχοντες της Αμερική, και κάτοχος πολλαπλών τίτλων εδαφών εντός των Κάτω Χωρών των Αψβούργων. Ακολουθεί ένας πλήρης κατάλογος :

Μετά την εξάλειψη του Ισπανικού κλάδου των Αψβούργων ακολούθησε ο Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής, για τη διαδοχή του Καρόλου Β'.

Βασιλιάδες της Ουγγαρίας (Aυστριακοί Αψβούργοι)

Επεξεργασία

Βασιλιάδες της Βοημίας (Aυστριακοί Αψβούργοι)

Επεξεργασία

Επίτιμοι Δούκες της Βουργουνδίας, Αρχοντες της Ολλανδίας

Επεξεργασία

Ο Κάρολος ο Ριψοκίνδυνος έλεγχε όχι μόνο τη Βουργουνδία (τόσο δουκάτο όσο και κομητεία) αλλά και τη Φλάνδρα και τις ευρύτερες Βουργουνδικές Κάτω Χώρες. Ο Φρειδερίκος Γ' κατάφερε να εξασφαλίσει τον γάμο της μοναχοκόρης του Καρόλου, Μαρίας της Βουργουνδίας, με τον γιο του Μαξιμιλιανό. Ο γάμος έγινε το βράδυ της 16ης Αυγούστου 1477, μετά τον θάνατο του Καρόλου.[47] Η Μαρία και οι Αψβούργοι έχασαν το Δουκάτο της Βουργουνδίας υπέρ της Γαλλίας, αλλά κατάφεραν να υπερασπιστούν και να διατηρήσουν τις υπόλοιπες Δεκαεπτά Επαρχίες των Αψβουργικών Κάτω Χωρών. Μετά τον θάνατο της Μαρίας το 1482 ο Μαξιμιλιανός ενέργησε ως αντιβασιλέας για τον γιο του Φίλιππο τον Ωραίο .

Οι Κάτω Χώρες διοικούνταν συχνά απευθείας από έναν αντιβασιλέα ή γενικό κυβερνήτη, που ήταν παράπλευρο μέλος των Αψβούργων. Με τη Νομική Κύρωση του 1549 ο Κάρολος Ε' τις συνένωσε σε μια διοικητική μονάδα, κληρονόμησε ο γιος του Φίλιππος Β'. Ο Κάρολος ουσιαστικά ένωσε τις Κάτω Χώρες ως μια οντότητα. Οι Αψβούργοι έλεγχαν τις 17 Επαρχίες των Κάτω Χωρών μέχρι την Ολλανδική Εξέγερση στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, όταν έχασαν τις επτά βόρειες προτεσταντικές επαρχίες. Διατήρησαν το νότιο καθολικό τμήμα (περίπου το σημερινό Βέλγιο και το Λουξεμβούργο) ως Ισπανικές και Αυστριακές Κάτω Χώρες έως ότου κατακτήθηκαν από το Στρατό της Γαλλικής Επανάστασης το 1795. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό ήταν η περίοδος (1601–1621), όταν, λίγο πριν από τον θάνατό του, ο Φίλιππος Β΄ στις 13 Σεπτεμβρίου 1598 παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του στις Κάτω Χώρες υπέρ της κόρης του Ισαβέλλας και του αρραβωνιαστικού της Αρχιδούκα Αλβέρτου της Αυστρίας, νεότερου γιου του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Β'. Τα εδάφη επέστρεψαν στην Ισπανία με τον θάνατο του Αλβέρτου το 1621, καθώς το ζευγάρι δεν είχε επιζώντες απογόνους και η Ισαβέλλα ενέργησε ως αντιβασιλέας-κυβερνήτης μέχρι τον θάνατό της το 1633:

Αψβούργοι-Λωρραίνη

Επεξεργασία

Μετά την εξάλειψη της ανδρικής γραμμής του Αυστριακού κλάδου των Αψβούργων με τον θάνατο του Κάρολου ΣΤ΄ ξέσπασε ο Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής. Ο κύριος κλάδος των Αψβούργων εξαλείφθηκε εντελώς με τον θάνατο της Μαρίας Θηρεσίας της Αυστρίας, όταν ακολουθήθηκε από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης.

Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Βασιλείς της Ουγγαρίας και της Βοημίας, Αρχιδούκες της Αυστρίας (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης, κύριος κλάδος)

Επεξεργασία

Η Βασίλισσα Μαρία Χριστίνα της Αυστρίας της Ισπανίας, δισέγγονη του Λεοπόλδου Β', Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας παραπάνω. Σύζυγος του Αλφόνσου ΙΒ΄ της Ισπανίας και μητέρα του Αλφόνσου ΙΓ΄ της Ισπανίας του Οίκου των Βουρβόνων. Η σύζυγος του Αλφόνσου ΙΓ΄ Βικτώρια Ευγενία του Μπάττενμπεργκ καταγόταν από τον Βασιλιά Γεώργιο Α' της Μεγάλης Βρετανίας από τη Γραμμή Λεοπόλδου των Αψβούργων.

Ο Οίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης διατήρησε την Αυστρία και τις προσαρτημένες κτήσεις μετά τη διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Δες παρακάτω.

Γιος του Λεοπόλδου Β' ήταν ο Αρχιδούκας Ράινερ της Αυστρίας, του οποίου η σύζυγος ήταν από τον Οίκο της Σαβοΐας, μια κόρη, η Αδελαΐδα, Βασίλισσα της Σαρδηνίας ήταν η σύζυγος του Βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ Β' του Πεδεμόντιου, της Σαβοΐας και της Σαρδηνίας και Βασιλιάς της Ιταλίας. Τα παιδιά τους παντρεύτηκαν με τους Βασιλικούς Οίκους Βοναπάρτη, Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα, Σαβοΐας και τα Δουκάρια του Μονφεράτ και του Σαμπλί.

Αυτοκράτορες της Αυστρίας (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης, κύρια γραμμή)

Επεξεργασία

Βασιλιάδες της Ουγγαρίας (Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Βασιλιάδες της Βοημίας (Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Iταλικοί κλάδοι

Επεξεργασία

Μεγάλοι Δούκες της Τοσκάνης (Οίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία
 

Ο Φραγκίσκος Στέφανος ανέθεσε το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης στον δεύτερο γιο του Πέτρο Λεοπόλδο, που με τη σειρά του το ανέθεσε στον δεύτερο γιο του μετά την ενθρόνισή του ως Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Τοσκάνη παρέμεινε κτήση αυτού του υποκλάδου της οικογένειας μέχρι την Ιταλική ενοποίηση.

Δούκες της Μόντενα (κλάδος Αυστρίας-Eστε του Οίκου των Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Το Δουκάτο της Μόντενα ανατέθηκε σε ένα μικρό κλάδο της οικογένειας από το Συνέδριο της Βιέννης. Χάθηκε κατά την Ιταλική ενοποίηση. Οι Δούκες ονόμασαν τον κλάδο τους Οίκο Αυστρίας-Eστε, καθώς κατάγονταν από την κόρη του τελευταίου Δούκα των Οίκο των Έστε της Μόντενα.

Δούκισσα της Πάρμα (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Το Δουκάτο της Πάρμα ανατέθηκε επίσης σε Αψβούργο, αλλά δεν παρέμεινε στον Οίκο πολύ πριν υποκύψει στην Ιταλική ενοποίηση. Παραχωρήθηκε στη δεύτερη σύζυγο του Ναπολέοντα Α' της Γαλλίας, Μαρία Λουίζα Δούκισσα της Πάρμας, κόρη του Φραγκίσκου Β', Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που ήταν μητέρα του Ναπολέοντα Β' της Γαλλίας (πρώτη σύζυγος του Ναπολέοντα ήταν η Ρόοζ ντε Τασέ ντε λα Παζερί, γνωστή στην ιστορία ως Ιωσηφίνα ντε Μπωαρνέ).

Άλλες μοναρχίες

Επεξεργασία

Βασιλιάς της Αγγλίας

Επεξεργασία

Αυτοκράτειρα σύζυγος της Βραζιλίας και Βασίλισσα σύζυγος της Πορτογαλίας (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Η Δόνα Μαρία Λεοπολδίνα της Αυστρίας (22 Ιανουαρίου 1797 – 11 Δεκεμβρίου 1826) ήταν αρχιδούκισα της Αυστρίας, Αυτοκράτειρα σύζυγος της Brazil και Βασίλισσα σύζυγος της Πορτογαλίας.

Αυτοκράτειρα σύζυγος της Γαλλίας (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία

Αυτοκράτορας του Μεξικού (Οίκος Αψβούργων-Λωρραίνης)

Επεξεργασία
 
Εθνόσημο της Μεξικανικής Αυτοκρατορίας που υιοθετήθηκε από τον Μαξιμιλιανό Α' το 1864.

Ο Μαξιμιλιανός, ο παράτολμος δεύτερος γιος του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Κάρολου, προσκλήθηκε στο πλαίσιο των χειρισμών του Ναπολέοντα Γ' να πάρει τον θρόνο του Μεξικού και έγινε ο Αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός Α' του Μεξικού. Η συντηρητική μεξικανική αριστοκρατία, καθώς και ο κλήρος, υποστήριξαν αυτή τη Δεύτερη Μεξικανική Αυτοκρατορία. Η σύζυγός του Καρλότα του Βελγίου, κόρη του Βασιλιά Λεοπόλδου Α' του Βελγίου και πριγκίπισσα του Οίκου Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα, ενθάρρυνε την αποδοχή του μεξικανικού στέμματος από τον σύζυγό της και τον συνόδευσε ως Αυτοκράτειρα Καρλότα του Μεξικού. Η περιπέτεια όμως δεν είχε αίσιο τέλος, καθώς ο Μαξιμιλιανός πυροβολήθηκε θανάσιμα στο Τσέρο ντε λας Καμπάνας του Κερέταρο το 1867 από τις δημοκρατικές δυνάμεις του Μπενίτο Χουάρες.

Κατάλογος των μεταμοναρχικών Αψβούργων

Επεξεργασία

Κύριος κλάδος Αψβούργων-Λωρραίνης

Επεξεργασία

Ο Κάρολος Α' έχασε τις κτήσεις του μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και η αυτοκρατορία καταργήθηκε.[45].[42]

 
Σημερινό οικόσημο του αρχηγού του οίκου των Αψβούργων, που διεκδικεί μόνο τον προσωπικό τίτλο του Αρχιδούκα

Οίκος των Αψβούργων-Tοσκάνης

Επεξεργασία

Οίκος των Αψβούργων-Eστε

Επεξεργασία


Γενεαλογία των Αψβούργων

Επεξεργασία
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ράντμποτ
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Όθων Α΄
κόμης της Άνω Αλσατίας
 
Βέρνερ Α΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Όθων Β΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Βέρνερ Β΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
Όθων Γ΄
επίσκοπος της Κωνσταντίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Γ΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροδόλφος Β΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Δ΄
κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροδόλφος Α΄
βασ. της Γερμανίας,
Α΄ δούκας της Αυστρίας,
Γ΄ κόμης του Χάμπσμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Α΄
βασ. της Γερμανίας,
Α΄ δούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροδόλφος Β΄
δούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροδόλφος Γ΄
δούκας της Αυστρίας,
Α΄ βασ. της Βοημίας
 
Φρειδερίκος Α΄
δούκας της Αυστρίας,
διεκδ./συμβασ. της Γερμανίας
 
Λεοπόλδος Α΄
δούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Β΄
δούκας της Έσω & Πέραν Αυστρίας
 
Ερρίκος
 
Όθων
δούκας της Αυστρίας
 
Ιωάννης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροδόλφος Δ΄
δούκας της Αυστρίας
 
Φρειδερίκος Γ΄
δούκας της Αυστρίας
 
Αλβέρτος Γ΄
δούκας της Κάτω Αυστρίας
ΚΛΑΔΟΣ ΑΛΒΕΡΤΟΥ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Λεοπόλδος Γ΄
δούκας της Έσω & Πέραν Αυστρίας
ΚΛΑΔΟΣ ΛΕΟΠΟΛΔΟΥ
 
 
 
 
 
Φρειδερίκος Β΄
δούκας της Αυστρίας
 
Λεοπόλδος Β΄
δούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Δ΄
δούκας της Κάτω Αυστρίας
 
Γουλιέλμος
δούκας της Έσω Αυστρίας
 
Λεοπόλδος Δ΄
δούκας της Πέραν Αυστρίας
 
Ερνέστος
δούκας της Έσω Αυστρίας
 
 
 
 
 
Φρειδερίκος Δ΄
δούκας της Πέραν Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αλβέρτος Β΄
βασ. της Γερμανίας,
Ουγγαρίας, Βοημίας,
Ε΄ δούκας της Κάτω Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φρειδερίκος Γ΄
βασ. της Γερμανίας
Ε΄ δούκας της Έσω Αυστρίας
 
Αλβέρτος ΣΤ΄
αρχιδούκας της Έσω Αυστρίας
 
Σιγισμούνδος
αρχιδούκας της Πέραν Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Λαδίσλαος Ε΄
βασ. Ουγγαρίας, Βοημίας,
δούκας της Κάτω Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Μαξιμιλιανός Α΄
βασ. της Γερμανίας
 
Μαρία των Βαλουά
δούκισσα της Βουργουνδίας, Κάτω Χωρών.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φίλιππος Α΄
διάδοχος
(βασ. της Καστίλης)
 
Ιωάννα Α΄ των Τραστάμαρα
βασ. της Καστίλης, Αραγωνίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Κάρολος Ε΄
βασ. της Γερμανίας,
Α΄ βασ. της Ισπανίας
ΚΛΑΔΟΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φερδινάνδος Α΄
βασ. της Γερμανίας
 
Άννα των Γιαγκελλόνων
βασ. της Ουγγαρίας, Βοημίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φίλιππος Β'
βασ. της Ισπανίας
 
(νόθος) δον Χουάν
ναύαρχος της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Μαξιμιλιανός Β΄
βασ. της Γερμανίας
 
 
 
 
 
Φερδινάνδος Β'
αρχιδούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
Κάρολος Β΄
αρχιδούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
δον Κάρλος
πρίγκιπας των Αστουριών
 
Φίλιππος Γ'
βασ. της Ισπανίας
 
Ροδόλφος Β΄
βασ. της Γερμανίας
 
Ερνέστος
κυβερνήτης των Κάτω Χωρών
 
Ματθίας
βασ. της Γερμανίας
 
Μαξιμιλιανός Γ΄
αρχιδούκας της Αυστρίας
 
Αλβέρτος Ζ΄
αρχιδούκας της Αυστρίας
 
Ανδρέας
καρδινάλιος
 
Κάρολος
μαργράβος του Μπούργκαου
 
Φερδινάνδος Β'
βασ. της Γερμανίας
 
Μαξιμιλιανός-Ερνέστος
ιππότης των Τευτόνων
 
Λεοπόλδος Ε΄
αρχιδούκας της Πέραν Αυστρίας
 
Κάρολος
επίσκοπος των Βρότσλαφ, Μπρίξεν
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φίλιππος Δ΄
βασ. της Ισπανίας
 
Κάρολος
πρίγκιπας της Ισπανίας
 
Φερδινάνδος
αρχιεπίσκοπος του Τολέδου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φερδινάνδος Γ΄
βασ. της Γερμανίας
 
Λεοπόλδος-Γουλιέλμος
αρχιδούκας της Αυστρίας
 
Φερδινάνδος-Κάρολος
αρχιδούκας της Πέραν Αυστρίας
 
Σιγισμούνδος-Φραγκίσκος
αρχιδούκας της Πέραν Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Βαλτάσαρ-Κάρολος
πρίγκιπας των Αστουριών
 
Κάρολος Β΄
βασ. της Ισπανίας
 
(νόθος) δον Χουάν
στρατηγός της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Φερδινάνδος Δ΄
διάδοχος
βασ. Ουγγαρίας, Βοημίας
 
Λεοπόλδος A΄
βασ. της Γερμανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιωσήφ Α΄
βασ. της Γερμανίας
 
Κάρολος ΣΤ΄
βασ. της Γερμανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Μαρία-Θηρεσία
βασ. της Ουγγαρίας, Βοημίας
 
Φραγκίσκος Γ΄
δούκας της Λωρραίνης
Α΄ ως αρχιδούκας της Αυστρίας, βασ. της Γερμανίας
ΟΙΚΟΣ ΛΩΡΡΑΙΝΗΣ
 

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Jure uxoris.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «The House of Austria – the Habsburgs and the Empire». 
  2. ↑ «house of Habsburg | Rulers, Motto, History, Map, & Inbreeding». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2021. 
  3. ↑ "Habsburger-Gedenkjahr im Aargau", Neue Zürcher Zeitung, (page 17) 23 May 2008.
  4. ↑ «art-tv.ch». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2008. 
  5. ↑ «Kanton Aargau» (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2008. 
  6. ↑ Mandell Creighton· Justin Winsor· Samuel Rawson Gardiner· Reginald Lane Poole· Sir John Goronwy Edwards (1887). The English Historical Review, Volume 2. Oxford University Press. σελ. 670. 
  7. ↑ Jean Berenger, C.A. Simpson (2014). A History of the Habsburg Empire 1273-1700. Routledge. σελίδες 12–13. ISBN 978-1317895701. 
  8. ↑ Martyn Rady (2020). «1, Castle Habsburg and the 'fortinbras Effect'». The Habsburgs: The Rise and Fall of a World Power. Penguin UK. ISBN 978-0141987194. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Heinz-Dieter Heimann: Die Habsburger. Dynastie und Kaiserreiche. (ISBN 3-406-44754-6).
  10. ↑ Naumann 1855, σελίδες 11 passim.
  11. ↑ Kos 1985, σελ. 260.
  12. ↑ France Dolinar & al, Slovenski zgodovinski atlas (Ljubljana: Nova revija, 2011), p. 72.
  13. ↑ Hugh Agnew. The Czechs and the Lands of the Bohemian Crown. Studies of Nationalities. Stanford: Hoover Institution Press, 2004. p. 29.
  14. ↑ Genealogisches Handbuch des Adels, Furstliche Hauser Band XIV. Limburg ad der Lahn, Germany: C. A. Starke Verlag. 1991. σελίδες 91–93. ISBN 978-3-7980-0700-0. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Erbe 2000, σελ. ?.
  16. ↑ Wilson, Peter H. (27 Οκτωβρίου 2010). The Thirty Years War: A Sourcebook. Macmillan International Higher Education. ISBN 9781137069771 – μέσω Google Books. [νεκρός σύνδεσμος]
  17. ↑ The Hungary was partly under Habsburg rule from 1526. For 150 years most of the country was occupied by the Ottoman Turks but these territories were re-conquered in 1683–1699.
  18. ↑ 18,0 18,1 Ceballos, FC; Alvarez, G (2013). «Royal dynasties as human inbreeding laboratories: the Habsburgs». Heredity 111 (2): 114–121. doi:10.1038/hdy.2013.25. PMID 23572123. PMC 3716267. https://archive.org/details/sim_heredity_2013-08_111_2/page/114. 
  19. ↑ Vilas, Román; Ceballos, Francisco C.; Al-Soufi, Laila; González-García, Raúl; Moreno, Carlos; Moreno, Manuel; Villanueva, Laura; Ruiz, Luis και άλλοι. (2019-12-02). «Is the "Habsburg jaw" related to inbreeding?». Annals of Human Biology 46 (7–8): 553–561. doi:10.1080/03014460.2019.1687752. ISSN 0301-4460. PMID 31786955. https://tandfonline.com/doi/10.1080/03014460.2019.1687752. 
  20. ↑ Hollway, Deon (December 2014). «The Habsburg Chin». History Magazine 16 (2): 6–7. 
  21. ↑ Bittles & Grant 2002, σελίδες 111-130.
  22. ↑ Alvarez, Gonzalo; Ceballos, Francisco C.; Quinteiro, Celsa (April 15, 2009). Bauchet, Marc, επιμ. «The Role of Inbreeding in the Extinction of a European Royal Dynasty». PLOS ONE 4 (4): e5174. doi:10.1371/journal.pone.0005174. PMID 19367331. Bibcode: 2009PLoSO...4.5174A. 
  23. ↑ Maria Theresa was originally engaged to Léopold Clément of Lorraine, older brother of Francis Stephan.
  24. ↑ 24,0 24,1   Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Austria-Hungary» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 3 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σσ. 2–39 
  25. ↑ Microsoft Encarta: The height of the dual monarchy.
  26. ↑ Timothy Snyder "The Red Prince: The Secret Lives of a Habsburg Archduke" (2008); James Longo "Hitler and the Habsburgs: The Fuhrer's Vendetta Against the Austrian Royals" (2018); Bob Carruthers "Hitler's Violent Youth: How Trench Warfare and Street Fighting Moulded Hitler" (2015).
  27. ↑ On Habsburg and the diversity: Pieter M. Judson "The Habsburg Empire. A New History" (Harvard 2016); Christopher Clark "The Sleepwalkers" (New York 2012).
  28. ↑ Wolfgang Mueller "Die sowjetische Besatzung in Österreich 1945-1955 und ihre politische Mission" (German - "The Soviet occupation in Austria 1945-1955 and its political mission"), 2005, p. 24.
  29. ↑ Otmar Lahodynsky: Paneuropäisches Picknick: Die Generalprobe für den Mauerfall (Pan-European picnic: the dress rehearsal for the fall of the Berlin Wall - German), in: Profil 9 August 2014; Thomas Roser: DDR-Massenflucht: Ein Picknick hebt die Welt aus den Angeln (German - Mass exodus of the GDR: A picnic clears the world) in: Die Presse, 16 August 2018.
  30. ↑ Elisabeth Boeckl-Klamper, Thomas Mang, Wolfgang Neugebauer: Gestapo-Leitstelle Wien 1938–1945. Vienna 2018, (ISBN 978-3-902494-83-2), pp. 299–305.
  31. ↑ 31,0 31,1 Jean-Marie Moeglin (2011). L'Empire et le Royaume: Entre indifférence et fascination 1214-1500. Villeneuve-d'Ascq: Presses universitaires du Septentrion. 
  32. ↑ «Charles IV – the greatest Czech». Prague.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2023. 
  33. ↑ «The Golden Bull of the Emperor Charles IV 1356 A.D.». Yale Law School - The Avalon Project. 
  34. ↑ Madariaga Orbea, Juan (2014). Sociedad y lengua vasca en los siglos XVII y XVIII. Euskaltzaindia. σελ. 712. 
  35. ↑ Charles V, Pierre Chaunu and Michèle Escamilla.
  36. ↑ Cornelius August Wilkens (1897). «VIII. Juan de Valdés». Spanish Protestants in the Sixteenth Century. William Heinemann. σελ. 66. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2015. 
  37. ↑ «Habsburci a jejich jazyková vybavenost». Fórum zájemců o historii. 2010. 
  38. ↑ Mutschlechner, Martin. «Franz Joseph: childhood and upbringing». The World of the Habsburgs. 
  39. ↑ Foltýnová, Terezie (2014). «Dr. Otto von Habsburg a jeho proevropský přínos (Dr. Otto von Habsburg and his pro-European contribution)». Masaryk University. Brno. 
  40. ↑ The Kingdom of Germany formed the central part of the Holy Roman Empire. Its rulers were styled King of the Romans before their coronation as Emperors.
  41. ↑ Geoffrey Parker. The Grand Strategy of Philip II, (2000)
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 Montgomery-Massingberd, Hugh. "Burke’s Royal Families of the World: Volume I Europe & Latin America, 1977, pp. 18, 32. (ISBN 0-85011-023-8)
  43. ↑ Heinz-Dieter Heimann (2001). Die Habsburger: Dynastie und Kaiserreiche. C. H. Beck. σελ. 22. ISBN 978-3-406-44754-9. 
  44. ↑ Bönner, Andreas (2010). Die Religionspolitik der Habsburger Kaiser in der Zeit des Dreißigjährigen Krieges. GRIN Verlag. σελ. 7. ISBN 978-3-640-50510-4. 
  45. ↑ «The World of Habsburgs». 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2019. 
  46. ↑ Cowans 2003, σελίδες 26–27.
  47. ↑ Heinz-Dieter Heimann: Die Habsburger. Dynastie und Kaiserreiche. (ISBN 3-406-44754-6). pp. 38–45.
  48. ↑ «Otto von Habsburg, heir to Austria's last emperor, dies at 98». The Local: Germany's News in English. 4 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οίκος_των_Αψβούργων&oldid=10871951"